17+1 λόγοι για να πάτε στο 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης!

Γίνετε κομμάτι του αγαπημένου φεστιβάλ της πόλης σε ένα δεκαήμερο γεμάτο ταινίες (174 συνολικά), εκθέσεις, συναυλίες, πάρτι, κινηματογραφικές αναζητήσεις και κυρίως ανθρώπους -θεατές και δημιουργούς- που για 10 μέρες συγχρωτίζονται, συνωστίζονται, ανασαίνουν στο σκοτάδι, δακρύζουν, γελούν, ξενυχτάνε, ζωντανεύουν την πόλη και μοιράζονται έναν κοινό τόπο, την αγάπη τους για το σινεμά. Η αντίστροφη μέτρηση για το 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης άρχισε.

Νέος – ούριος – άνεμος στα πανιά του αγαπημένου μας κινηματογραφικού Φεστιβάλ με τιμονιέρηδες δυο ανθρώπους γεμάτους νέες ιδέες που ήδη καταφέρνουν να αλλάξουν κάποια πράγματα από το πρώτο κιόλας Φεστιβάλ του οποίου τη διεύθυνση αναλαμβάνουν. O Ορέστης Ανδρεαδάκης, που ανέλαβε τη θέση του Καλλιτεχνικού διευθυντή του ΦΚΘ είναι ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα πρόσωπα, ανάμεσα στους ανθρώπους που ασχολούνται με τον κινηματογράφο στην Ελλάδα, ενώ γενική διευθύντρια ανέλαβε η γαλλίδα Ελίζ Ζαλαντό που εργάζεται χρόνια στην Ελλάδα. Υπεύθυνος του Προγράμματος του φετινού φεστιβάλ, ο έμπειρος Γιώργος Κρασακόπουλος. Νew entries του Φεστιβάλ οι τρεις (από δύο) ελληνικές ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού, το ενισχυμένο ελληνικό Τμήμα που βγαίνει απ΄την Ομίχλη και μετονομάζεται σε Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου, εξωστρέφεια και συνεχής παρουσία του ΦΚΘ με διάθεση συνέχειας και εκτός του δεκαημέρου, άνοιγμα σε συνεργασίες με τους φορείς της πόλης: ΑΠΘ, ΚΘΒΕ, ΚΜΣΤ, ΚΟΘ, ενισχυμένο τμήμα Αγορά με νέες εισαγωγές στο τμήμα της χρηματοδότησης, Happy Hour της Αγοράς με ελληνικές ταινίες, υποτιτλισμός όλων των ελληνικών ταινιών με ελληνικούς υπότιτλους (SDH) για κωφούς θεατές, μεταμεσονύκτιες προβολές, νέες ενότητες, αλλά και Ημέρα Ελληνικού Κινηματογράφου.

1. Οι Τελετές από το Α ως το ΩΚαι εννοούμε την αρχή και το τέλος, τις Τελετές Έναρξης – Λήξης. Ο χρόνος τους πια έχει μειωθεί στο ελάχιστο και σύντομες θα εξακολουθήσουν να είναι. Το γκλάμουρ έχει εξοριστεί οριστικά από τις Τελετές, η λιτότητα είναι η βάση κάθε εκδήλωσης, από την αφίσα του Φεστιβάλ μέχρι το τρέιλερ και στο ίδιο πνεύμα θα κινηθούν και φέτος, με σαφώς καλύτερο σε ποιότητα και κόνσεπτ το τελευταίο. Με μια αλλαγή στις ημερομηνίες διεξαγωγής τους (και πολύ σωστά) που έπρεπε να είχε γίνει καιρό τώρα, έτσι ώστε να μη χάνεται η πρώτη μέρα στις προβολές και να μην εξοστρακίζεται η τελευταία εκτός πλαισίου φεστιβάλ. Η αυλαία φέτος θα ανοίξει στο Ολύμπιον μια μέρα νωρίτερα, την Πέμπτη, 3 Νοεμβρίου 2016, ενώ η τελετή λήξης και η απονομή των βραβείων θα πραγματοποιηθούν μια μέρα αργότερα –αντί για Σάββατο- την Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2016. Ξεκινάμε με Paterson του Τζιμ Τζάρμους, το τρομερό παιδί του ανεξάρτητου αμερικανικού κινηματογράφου και ιδιαίτερα αγαπημένου του ΦΚΘ κινηματογραφεί μια γενναιόδωρη ιστορία που μας δείχνει γιατί οι μικρές ανθρώπινες στιγμές είναι τελικά οι πιο πολύτιμες στη ζωή (σε ειδική προβολή θα προβληθεί και το Gimme Danger ένα από τα πιο αναμενόμενα μουσικά ντοκιμαντέρ της σεζόν αφιερωμένο στους θρυλικούς Stooges και στον μοναδικό frontman τους, Ίγκι Ποπ).Λήξη με την Χορεύτρια / La Danceuse της Στεφανί ντι Τζιούστο, που βασίζεται στην αληθινή ιστορία της Λόι Φούλερ, σύμβολο της Μπελ Επόκ και χορεύτρια στην Όπερα του Παρισιού της οποίας η «πτώση» από την κορυφή ξεκίνησε υπό την σκιά της Ισιδώρας Ντάνκαν. Καλεσμένη του Φεστιβάλ θα είναι η πρωταγωνίστρια της ταινίας και δημοφιλής γαλλίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός, Σοκό (βρέθηκε στο επίκεντρο των gossip, ως η νέα σύντροφος της Κίρστεν Στιούαρτ).

2. Το Διεθνές Διαγωνιστικό είναι η ουσία του Φεστιβάλ

Το κεντρικό τμήμα του φεστιβάλ είναι αυτό που δικαιώνει το προσωνύμιο Διεθνές από το σωτήριον έτος 1992. Σε γενικές γραμμές το Τμήμα έχει το ρίσκο του. Νέοι με όρεξη να κάνουν το διαφορετικό και να ξεχωρίσουν προσφέροντας μια ανανέωση στην κινηματογραφική γλώσσα (πράγμα εξαιρετικά δύσκολο, μια και πια λίγο πολύ έχουν ειπωθεί όλα… ή μήπως όχι). Είναι ο κινητήριος μοχλός αυτού του φεστιβάλ που σκύβει πάνω στο καινούργιο, το άγνωστο, το υποσχόμενο, το μέλλον. 14 πρώτες ή δεύτερες ταινίες μυθοπλασίας σκηνοθετών απ’ όλο τον κόσμο, οι οποίες θα διεκδικήσουν το Χρυσό («Θόδωρος Αγγελόπουλος»), τον Αργυρό και τον Χάλκινο Αλέξανδρο-Ειδικό βραβείο επιτροπής για πρωτοτυπία και καινοτομία, καθώς και πέντε ακόμη βραβεία (σκηνοθεσίας, σεναρίου, ανδρικής ερμηνείας, γυναικείας ερμηνείας, καλλιτεχνικού επιτεύγματος), τα οποία θα απονείμει η πενταμελής διεθνής κριτική επιτροπή. Ανάμεσά τους και τρεις (αντί για δύο) ελληνικές ταινίες. Φέτος ένα μεγάλο μέρος από τις ταινίες είναι ήδη φορτωμένο με βραβεία και μερικές έχουν πάρει ήδη και διανομή. Στον Γιώργο Κρασακόπουλο, υπεύθυνο του προγράμματος του 57ου Φ.Κ.Θ. ανήκουν εύσημα και τα παράπονα όσων θα παρακολουθήσουμε.

Για να μη χαθείτε, γιατί και τις 17 δύσκολα θα τις προλάβετε, προτείνουμε: A decent woman του Lukas Valenta Rinner (Αυστρία, Ν. Κορέα, Αργεντινή) μια απρόβλεπτη, αντισυμβατική αλληγορία για τη σύγχρονη Αργεντινή που έχει απίστευτες ομοιότητες με την Ελλάδα και αφορά στην σεξουαλική απελευθέρωση μιας γυναίκας που προσλαμβάνεται σε μια έπαυλη στο Μπουένος Άιρες, στο διπλανό κτήμα της οποιάς φιλοξενείται μια κοινότητα γυμνιστών. Heartstone του Gudmundur Arnar Gudmundsson (Ισλανδία, Δανία) φετινός νικητής του Queer Lion στη Μόστρα που παρακολουθεί τις αναζητήσεις της σεξουαλικής τους ταυτότητας τριών εφήβων σε ένα απομακρυσμένο ψαροχώρι της Ισλανδίας. The happiest day in the life of Οlli Μaki του Juho Kuosmanen(Φιλανδία, Γερμανία) που στις φετινές Κάννες ήταν ο νικητής στο Τμήμα και αφορά στην αληθινή ιστορία του Όλι Μακί διάσημου Φιλανδού Μποξέρ της δεκαετίας του 60 και το βρετανικό Lady Μacbeth του William Oldroyd, που έλαβε το φετινό βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν, βασισμένο στη νουβέλα «Lady Macbeth of the Mtsensk» για μια νεαρή κοπέλα που πωλείται ως νύφη σε έναν μεσήλικα κάπου στον 19ο αιώνα. Δείτε φυσικά τις ελληνικές συμμετοχές: Άφτερλωβ του Στέργιου Πάσχου, μια μοντέρνα ερωτική ιστορία που μπορεί να ειδωθεί και ως η πιο εναλλακτική ρομαντική κομεντί των ημερών μας. (Βραβείο Επιτροπής Νέων στο τμήμα Σκηνοθέτες του σήμερα, του Φεστιβάλ Λοκάρνο). Park της Σοφίας Εξάρχου, μια σκληρή ιστορία ενηλικίωσης, όπου η νεανική απελπισία και ο βρώμικος ερωτισμός ορίζουν τις ζωές μιας παρέας εφήβων που ξοδεύει τις μέρες και τις νύχτες της, στις εγκαταστάσεις-φαντάσματα του Ολυμπιακού Χωριού της Αθήνας (Βραβείο Νέων Σκηνοθετών στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν) και Πλατεία Αμερικής του Γιάννη Σακαρίδη, ένα σκληρό και ταυτόχρονα τρυφερό ρεαλιστικό κοινωνικό δράμα που τοποθετείται στα σπλάχνα μιας πόλης που βράζει χτυπημένη από την ξενοφοβία, τη μισαλλοδοξία και την αποξένωση (Η ταινία συμμετείχε στο Crossroads της Αγοράς του 49ου ΦΚΘ).

3. Εδώ είναι Βαλκάνια

Τα τελευταία χρόνια δεν θα είναι υπερβολή να πούμε ότι έχουμε δει στο Τμήμα μερικές από τις καλύτερες ταινίες των φεστιβαλικών προγραμμάτων. Εξάλλου γειτονιά μας είναι πώς να τους αρνηθούμε την ελάχιστη προσοχή μας. Αυτό το Τμήμα, λοιπόν, μην το προσπεράσετε ελαφρά τη καρδία. Θέλετε ασφαλώς μια μικρή βοήθεια για να επιλέξετε ανάμεσα στις 17 ταινίες (οι 5 είναι μικρού μήκους) του Τμήματος και θα την έχετε: Glory των Κριστίνα Γκρόζεβα και Πέταρ Βαλτσάνοφ (Βουλγαρία, Ελλάδα – Ειδικό βραβείο Κριτικής Επιτροπής για πρωτοτυπία και καινοτομία – Χάλκινος Αλέξανδρος για την ταινία τους «Το μάθημα» στο 55ο Φ.Κ.Θ.) Στο ίδιο πνεύμα, επιστρέφουν τώρα με την ταινία τους Glory, ένα δυνατό κοινωνικοπολιτικό σχόλιο για τον σύγχρονο δυτικό κόσμο.

Χωρίς δεύτερη σκέψη δείτε το Sieranevada του Ρουμάνου Κρίστι Πούιου (θα είναι και από τους επίσημους φεστιβαλικούς καλεσμένους) που 11 χρόνια μετά την πολυβραβευμένη οδύσσεια μέχρι τον θάνατο του κ. Λαζαρέσκου, φτιάχνει μια τρίωρη ταινία εγκλωβισμένη σε ένα μικρό διαμέρισμα παρακολουθώντας τους συγγενείς που συγκεντρώνονται για το μνημόσυνο των 40 ημερών του πατριάρχη Εμίλ. Dogs του Μπογκνταν Μιρίκα (Ρουμανία, Βουλγαρία, Γαλλία, Κατάρ) που έλαβε φέτος στις Κάννες το βραβείο FIPRESCI, ένα βίαιο γουέστερν γεμάτο μαύρο χιούμορ και αυθεντικούς διαλόγους, με ήρωα έναν άνδρα που βρίσκεται αντιμέτωπος με τους συμμορίτες που ακολουθούσαν σαν πιστά σκυλιά τον μαφιόζο παππού του στην επαρχιακή Ρουμανία όταν προσπαθεί να πουλήσει την έκταση που κληρονόμησε.

Το Album του Τούρκου Μεχμέτ Τζεν Μέρτογλου είναι μια κωμωδία στα όρια του παράλογου που επικεντρώνει στο θέμα της υιοθεσίας που αποφασίζει ένα ζευγάρι προσπαθώντας συγχρόνως να το κρατήσει μυστικό από τον περίγυρο. Εντός του και ένα ειδικό αφιέρωμα στον Τούρκο Ζεκί Ντεμιρκουμπούζ, για το οποίο θα διαβάσετε παρακάτω.

4. Meet Φιλίπ Γκραντριέ

Ο 62χρονος γάλλος σκηνοθέτης που ενσωματώνει στοιχεία του πειραματικού κινηματογράφου αποφεύγοντας τις κλασικές νόρμες έχει ρίζες στο ντοκιμαντέρ και το video art και φλερτάρει με την σκοτεινή πλευρά του ανθρώπινου μυαλού. Η κάμερά του αγαπάει τα πρόσωπα και εστιάζει διαρκώς σ΄αυτά. Δεν είναι τυχαίο που το Μουσείο Γουίτνεϊ, γνωστό για τις ανατρεπτικές επιλογές του, έδωσε στον Γκραντριέ το 2013 «carte blanche» στο πλαίσιο του φεστιβάλ Walls and Bridges.

Δεν μπορώ να σας πω τι να δείτε από τις ταινίες του που φιλοξενούνται στο αφιέρωμα αφού το έργο του είναι άγνωστος τόπος στην Ελλάδα αλλά μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον το A Lake (2008) που έχει σαν φόντο τα παγωμένα τοπία σε ένα δάσος στο Βορρά όπου στην όχθη μιας λίμνης ζει μια οικογένεια και το ντοκιμαντέρ It May Be That Beauty Has Strengthened Our Resolve – Masao Adachi (2011) για τη ζωή και το έργο του 77χρονου ιάπωνα auteur, Masao Adachi.

5. Ο άγνωστος Αργεντίνος

Σκηνοθέτης και ηθοποιός, συνθέτης και τραγουδιστής, ο (Σύρος στην καταγωγή) Λεονάρντο Φάβιο (1938-2012), ήταν ο αγαπημένος των Αργεντινών. Η παιδική του ηλικία σημαδεύεται από τη φτώχια και την παραβατικότητα. Ξεκίνησε ως ηθοποιός στο ραδιόφωνο, πέρασε στη μεγάλη οθόνη, αποκτώντας πολύ γρήγορα τη φήμη του Αργεντίνου Τζέιμς Ντιν. Στα τέλη του ’50 τον κέρδισε η σκηνοθεσία. Αυτοδίδακτος, με οδηγό του το ένστικτο και το συναίσθημα, κάνει σινεμά λαϊκό και ουμανιστικό και ελίσσεται ανάμεσα σε διαφορετικά κινηματογραφικά είδη. Οι μπαλάντες του έμειναν αξέχαστες, οι ταινίες του άλλαξαν το τοπίο του αργεντίνικου σινεμά.

Οκτώ από αυτές, θα προβληθούν στο αφιέρωμα του φεστιβάλ. Δείτε το El romance de Aniceto y Francisca (1967), ιστορία που ξαναειπώθηκε το 2015 και αφορά σε μια ερωτική ιστορία που δοκιμάζεται από την παρουσία ενός τρίτου προσώπου.

6. The future is near

Νέοι δημιουργοί για τους οποίους θα μιλάμε στο μέλλον πρωταγωνιστούν στο Out of Competition αυτό τμήμα, το οποίο συμπληρώνει φέτος ιδανικά το «Διεθνές Διαγωνιστικό» τμήμα της διοργάνωσης. Ανάμεσά τους δείτε λίγο πριν την έξοδό της στις αίθουσες τη μαύρη κωμωδία Swiss Army Man των Ντάνιελ Σέινερτ και Ντάνιελ Κουάν όπου συνυπάρχουν ο Πολ Ντέινο σε ρόλο ναυαγού και ο Ντάνιελ Ράντκλιφ ως πτώμα που δεν έχει εγκαταλείψει τις συνήθειες ενός ζωντανού ανθρώπου που κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Σάντανς και το τιμημένο με τη Χρυσή Λεοπάρδαλη, βραβείο α΄ γυναικείας ερμηνείας και βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ Λοκάρνο, Godless της Ραλίτσα Πέτροβα, που εστιάζει σε μια αντι- ηρωίδα που φροντίζει ηλικιωμένους ανθρώπους ενώ ταυτόχρονα κλέβει τις ταυτότητές τους για ένα κύκλωμα κακοποιών.

7. Ανοίξτε τα μάτια

Οι Ανοιχτοί Ορίζοντες έχουν αλλάξει πολλά ονόματα αλλά όχι ύλη και ουσία. Τους γνωρίσαμε σαν Νέους Ορίζοντες, αργότερα σαν Μέρες Ανεξαρτησίας και τώρα πια το αγαπημένο τμήμα του Φεστιβάλ ακούει στο όνομα Ανοιχτοί Ορίζοντες. Είναι το αγαπημένο τμήμα του φεστιβάλ με μια επιλογή ταινιών παγκόσμια και ελκυστική. Δύσκολη η επιλογή στις πολλές ταινίες του κεντρικού προγράμματος, δυσκολότερη η θέση του κατάκοπου, πεινασμένου και ξενυχτισμένου θεατή να τα προλάβει όλα και ακόμη δυσκολότερη η δικιά μου που πρέπει να κάνω τις προτάσεις μου. Τι να χωρέσεις στις 10 μέρες του φεστιβάλ στη διάρκεια των οποίων θα προβληθούν οι ταινίες του τμήματος;.

Να σε βοηθήσω λοιπόν: Το αμερικάνικο Dark Night, η επίκαιρη, αναπάντεχη ταινία του Tim Sutton αποκαλύπτει τον απόλυτο εφιάλτη που παίρνει σάρκα και οστά από την επιδημία της χρήσης όπλων στις ΗΠΑ. La mort de Louis XIV του Αλμπέρ Σέρα που επικεντρώνει στις τελευταίες μέρες του Λουδοβίκου XIV, με τον επιβλητικό Ζαν Πιερ Λεό στον κεντρικό ρόλο. Little Men του Άιρα Σακς με θέμα δυο οικογένειες που έρχονται σε ρήξη εξαιτίας κτηματικών υποθέσεων ενώ δυο έφηβοι οδεύουν απότομα προς την ενηλικίωση.

8. Μπροστά στον καθρέφτη

Φέτος το φεστιβάλ προτείνει 12 ταινίες χωρισμένες σε ζευγάρια οι οποίες συνομιλούν μεταξύ τους. Μια νέα ενότητα, μια ξεχωριστή κινηματογραφική εμπειρία μέσα από ένα αφιέρωμα με τίτλο «Αντι / Κατοπτρισμοί – Mirror / Image». Οι ταινίες καθρεφτίζουν η μία την άλλη σαν είδωλα ως προς τη φόρμα, την αισθητική, την θεματική, καθώς και τον τρόπο που βλέπουν το σινεμά ή τον κόσμο. Δείτε το ιδιότυπο ντοκιμαντέρ Kate Plays Christine του Ρόμπερτ Γκριν ζευγαρωμένη με την ταινία μυθοπλασίας Christine του Αντόνιο Κάμπος- με την εκπληκτική ερμηνεία της Ρεμπέκα Χολ στον ομώνυμο ρόλο- που προσεγγίζουν το τραγικό αίνιγμα της παρουσιάστριας Κριστίν Τσάμπακ, η οποία αυτοκτόνησε on camera το 1974. Το φιλμ Un Juif pour l’exemple (2016) του Τζέικομπ Μπέργκερ και το άγνωστο αριστούργημα Last Chance που γύρισε ο Λέοπολντ Λίντμπεργκ το 1945, κριτικάρουν το ρόλο της Ελβετίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πρώτη περιγράφει την αληθινή ιστορία της δολοφονίας ενός Εβραίου από ελβετούς ναζιστές, ενώ η δεύτερη, συγκλονιστικά επίκαιρη, παρακολουθεί μια ομάδα απελπισμένων φυγάδων από 10 διαφορετικές εθνικότητες, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν από τους διωγμούς του ναζιστικού καθεστώτος, αντικρίζουν τα κλειστά σύνορα της Ελβετίας. Οι ταινίες Barakah Meets Barakah του Μαχμούντ Σαμπάχ και Through the Wall της Ράμα Μπέρσταϊν, χρησιμοποιούν τους κώδικες της ρομαντικής κομεντί για να διαχειριστούν την ερωτική επιθυμία όταν έρχεται αντιμέτωπη με την θρησκεία: το Ισλάμ στο φιλμ του Σαμπάχ, τον Εβραϊσμό στην ταινία της Μπέρσταϊν.

9. Ένα βήμα μπροστά

Ριζοσπαστικές ταινίες που ανατρέχουν στις ρίζες του σινεμά και προκαλούν τα όριά του, θα δούμε στο νέο τμήμα του ΦΚΘ, >>Film Forward. Πρωτοποριακές, πειραματικές και εν τέλει ανατρεπτικές, όπως το Maquinaria Panamericana του Χοακίν ντελ Πάσο, μια ανορθόδοξη παραβολή που εφευρίσκει τη δική της κινηματογραφική γλώσσα για να αφηγηθεί την ιστορία ενός εργοστασίου τη διαχείριση του οποίου αναλαμβάνουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Από την άλλη, το Moderation της Άνια Κίρσνερ -με τη Μισέλ Βάλεϊ- γυρισμένο στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Αίγυπτο, ένα φιλμικό δοκίμιο που βυθίζεται στα μυστικά του σινεμά τρόμου και αποκαλύπτει άγνωστες ιστορίες από τις ταινίες του Νίκου Νικολαΐδη παίζοντας με τα όρια της λογικής.

10. Σινεμά μετά τα μεσάνυχτα

Μαγεία, τρόμος και σπλάτερ, μύθοι, θρύλοι και παράξενα, συναντιούνται στη ζώνη Round Midnight που εγκαινιάζεται στο 57ο Φεστιβάλ. Κλασικές καλτ / underground ταινίες απ’ όλο τον κόσμο προσφέρουν την πιο ένοχη απόλαυση της φετινής διοργάνωσης και προσκαλούν τους λάτρεις του είδους σε κινηματογραφικά ραντεβού πέρα από τα συνηθισμένα. Ταινίες αισθησιακές, όπως το γαλλικό Levres de sang (1975) του Ζαν Ρολέν, όπου τέσσερα θηλυκά βαμπίρ αποπλανούν έναν νεαρό άνδρα που αναζητά τη γυναίκα των ονείρων του σε ένα απομονωμένο κάστρο. Αλλά και ταινίες προβοκατόρικες κι αλλόκοτες, σαν το πορτογαλικό Απόψε θα πάρω την ψυχή σου (1964) του Ζοζέ Μουζίκα Μαρίνς, με ήρωα έναν βίαιο νεκροθάφτη που φτάνει μέχρι το έγκλημα για να αποκτήσει έναν γιο, ωστόσο σύντομα θα πληρώσει το βαρύ τίμημα.

11. Made in Greece

Η πολιτική του πρώην διευθυντή του φεστιβάλ, Δημήτρη Εϊπίδη, και οι κατευθύνσεις που έδωσε με έμφαση στον χαρακτηρισμό του φεστιβάλ ως Διεθνές μεταμόρφωσε τους έλληνες σκηνοθέτες σε φτωχούς συγγενείς του φεστιβάλ από την εποχή της κατάργησης των Κρατικών Βραβείων και του μποϊκοτάζ των Κινηματογραφιστών της Ομίχλης. Μετά το κρίσιμο 2009 (αποχή των «κινηματογραφιστών στην ομίχλη») και το μεταβατικό 2010 (κατάργηση των Κρατικών Βραβείων, δημιουργία Ακαδημίας Κινηματογράφου, ψήφιση νόμου), η ελληνική συμμετοχή ήταν μικρότερη τα τελευταία χρόνια και σ΄αυτό έφταιγε από τη μια το βέτο που είχε θέσει ο Δημήτρης Εϊπίδης να προβάλλει μόνο πρεμιέρες (επί Κρατικών Βραβείων συμμετείχαν όλες οι ταινίες, άσχετα αν είχαν προβληθεί σε αίθουσες), ακολουθώντας την πολιτική των ξένων φεστιβάλ και από την άλλη αποδέσμευση των Ελλήνων σκηνοθετών από τη Θεσσαλονίκη (αρκετοί σήμερα υποστηρίζονται από τις μεγάλες εταιρίες και βρίσκουν μόνοι τους διανομή στις αίθουσες). Φέτος όμως τα πράγματα αλλάζουν. Φαίνεται πως η Ομίχλη διαλύεται στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου και το ελληνικό σινεμά αποκτά και πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο στο 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το Ελληνικό Πανόραμα αλλάζει όνομα και αναβαθμίζεται σε Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου (χωρίς να διαθέτει, σύμφωνα με το νόμο, όπως συμβαίνει εδώ και χρόνια άλλωστε, διαγωνιστικό χαρακτήρα). Το Φεστιβάλ ωστόσο φιλοξενεί πέντε ανεξάρτητα βραβεία. Τρία από αυτά τα βραβεία υφίστανται ήδη: Το Βραβείο Κοινού FISCHER, το Βραβείο της Διεθνούς Κριτικής–FIPRESCI- και το Βραβείο των ελλήνων κριτικών – ΠΕΚΚ, ενώ φέτος προστίθενται άλλα δύο αφού με πρωτοβουλία της πανεπιστημιακής κοινότητας Θεσσαλονίκης, θα οργανωθεί μια κριτική επιτροπή φοιτητών, η οποία θα απονέμει Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής. Αυτά τα τελευταία θεσμοθετούνται και στο πλαίσιο του ανοίγματος που κάνει το ΦΚΘ προς τους φορείς της πόλης. Ένας από αυτούς είναι το ΑΠΘ και ειδικότερα το Τμήμα Κινηματογράφου που φέτος θα συμμετέχει ενεργά στην διοργάνωση.

Αλλά και άλλες ενέργειες της φετινής διεύθυνσης δείχνουν τη διάθεση για μεγαλύτερη υποστήριξη και επανασύνδεση με το ελληνικό σινεμά.

Κάθε απόγευμα στο Happy Hour της Αγοράς, θα παρουσιάζονται οι ελληνικές ταινίες που θα πραγματοποιούν πρεμιέρα την ίδια μέρα (ειδική σήμανση με banners, αφίσες, προβολή των τρέιλερ των ταινιών σε οθόνη, κλπ). Η διαδικτυακή πλατφόρμα Festival Scope –απ’ τα σημαντικότερα εργαλεία για επαγγελματίες παγκοσμίως- θα προβάλει όλες τις ελληνικές ταινίες του προγράμματος και το κόστος της δράσης θα καλύπτεται από το Φεστιβάλ.

Το Φεστιβάλ, επίσης, θα αναπτύξει ειδική «υπηρεσία networking» για την καθοδήγηση των ελλήνων δημιουργών στις επαφές τους με τους επαγγελματίες της Αγοράς από όλο το κόσμο. Θα πραγματοποιηθεί υποτιτλισμός όλων των ελληνικών ταινιών με ελληνικούς υπότιτλους (SDH) για κωφούς θεατές. Ταυτόχρονα θα γίνει προσαρμογή δύο κλασσικών ελληνικών ταινιών με ακουστική περιγραφή για τυφλούς – με τη χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση και σε συνεργασία με τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και την Κίνηση Καλλιτεχνών με Αναπηρία.

Το Φεστιβάλ θα υποστηρίζει τις ελληνικές ταινίες μέχρι και την έξοδό τους στις αίθουσες, μέσα από μια επικοινωνιακή στρατηγική που θα χρησιμοποιεί όλα τα διαθέσιμα εργαλεία προβολής (εφημερίδα Πρώτο Πλάνο, ιστοσελίδα, social media κτλ.). Ακόμη θα γίνει μεταφορά του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος στην Αθήνα, αμέσως μετά το δεκαήμερο του φεστιβάλ και διοργάνωση ειδικών προβολών, παράλληλων εκδηλώσεων, συζητήσεων, συνεντεύξεων Τύπου και πάρτι. Στο ελληνικό πρόγραμμα του 57ου ΦΚΘ θα δούμε: 26 ελληνικές ταινίες μεγάλου μήκους: 15 σε πρώτη προβολή και 11 που έχουν ήδη πραγματοποιήσει πρεμιέρα (ανάμεσά τους Ένας άλλος κόσμος του Χριστόφορου Παπακαλιάτη, Καύση του Στράτου Τζίτζη, Νοτιάς του Τάσου Μπουλμέτη, Ουζερί Τσιτσάνης του Μανούσου Μανουσάκη, Ρισάλτο του Βασίλη Βαφέα, Nocturne του Κωνσταντή Φραγκόπουλου, Suntan του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου). Δείτε περισσότερα για τις ελληνικές ταινίες του τμήματος εδώ

12. Focus στον Τούρκο Ζεκί Ντεμιρκουμπούζ

Πρωτοπόρος του ανεξάρτητου τουρκικού σινεμά, τακτικός επισκέπτης και φίλος του Φεστιβάλ, ο 52χρονος τούρκος δημιουργός Ζεκί Ντεμίρκουμπουζ, αποτελεί μαζί με τον Τσειλάν τους δυο πυλώνες του νέου τούρκικου σινεμά. Το Φεστιβάλ, στο πλαίσιο του τμήματος Ματιές στα Βαλκάνια παρουσιάζει για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο, πλήρη ρετροσπεκτίβα του ενώ ο ίδιος θα είναι επίσημος προκεκλημένος. Μάλιστα 5 από τις 11 ταινίες του αφιερώματος, προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Οι αριστερές του πεποιθήσεις τον οδήγησαν στη φυλακή για τρία χρόνια, σε ηλικία 17 ετών για τη συμμετοχή του σε αριστερή ομάδα. «Μερικές φορές σκέφτομαι ότι αν δεν είχα μπει φυλακή, δεν θα είχα γίνει σκηνοθέτης», λέει ο ίδιος αφού εκεί ανακάλυψε τον Ντοστογιέφσκι που καθόρισε το έργο του. Οι ταινίες του επηρεασμένες από τον μεγάλο ρώσο λογοτέχνη αποκαλύπτουν τη νοοτροπία της τούρκικης κοινωνίας, τον ταξικό διαχωρισμό, την ανδρική και τη γυναικεία ψυχοσύνθεση, με ρεαλισμό και χωρίς ίχνος ωραιοποίησης.

Δείτε οπωσδήποτε την Αθωότητα (1997), που επανακαθόρισε το είδος του μελοδράματος και είναι η ταινία που τον καθιέρωσε και επηρέασε μια ολόκληρη γενιά σκηνοθετών στη Τουρκία, το αντισυμβατικό φιλμ νουάρ, Πεπρωμένο (2006, ελληνοτουρκική συμπαραγωγή), μια ταινία για την επιθυμία, τη λαγνεία και την εμμονή και το Μέσα (2012) που διασκευάζει ελεύθερα το «Υπόγειο» του Ντοστογιέφσκι.

13. Ειδικές προβολές= μεγάλες ουρές

Πρόκληση για τους απανταχού σινεφίλ και κόκκινο πανί για τους αγοραφοβικούς είναι οι ειδικές προβολές του Φεστιβάλ, κοινώς μεγάλες πρεμιέρες. Έχουν την εγγύηση της διανομής στις αίθουσες και τις καλές κριτικές να τις ακολουθούν ήδη, έτσι λίγο πολύ αντιμετωπίστε τις σαν σίγουρα χαρτιά. Βέβαια όλες αυτές οι ταινίες κάποια στιγμή θα βγουν στις αίθουσες, αλλά αν δεν κρατιέστε, ποια είμαι εγώ που θα σας εμποδίσω να στριμωχθείτε (κάνοντας ίσως και νέες γνωριμίες). Έχουμε και λέμε:

Το Άγνωστο κορίτσι των αδελφών Νταρντέν, ένα φιλμ στο γνώριμο ρεαλιστικό στυλ των δημιουργών με ευαισθησία, αλλά και μια δόση μυστηρίου με κεντρική ηρωίδα μια νεαρή γιατρό που αναζητά με εμμονή την ταυτότητα μιας γυναίκας που πέθανε.Το υπερφυσικό ψυχολογικό θρίλερ Personal Shopper του Ολιβιέ Ασαγιάς, την πρώτη ταινία -εκτός Ιαπωνίας- του auteur του τρόμου Κιγιόσι Κουροσάουα: το Daguerrotype, μια ιστορία φαντασμάτων για γερά νεύρα, όπου ο νεαρός βοηθός ενός φωτογράφου νταγκεροτυπίαςζει ένα σκοτεινό έρωτα με την κόρη του αφεντικού του αλλά και την πολυαναμενόμενη βιογραφία της θρυλικής ποιήτριας Έμιλι Ντίκινσον με τίτλο A Quiet Passion δια χειρός Τέρενς Ντέιβις, με την Σίνθια Νίξον να δίνει μια ερμηνεία για Όσκαρ. Από τη νέα γενιά πολλά υποσχόμενων κινηματογραφιστών, ο Μεξικανός Αμάτ Εσκαλάντε προκαλεί με το τολμηρό The Untamed (Αργυρός Λέων στο Φεστιβάλ Βενετίας), στο οποίο ένα παντρεμένο ζευγάρι βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα εξωγήινο πλάσμα με πλοκάμια, πηγή ηδονής αλλά και καταστροφής.

14. Οι ελληνικές πρεμιέρες

Πρωτοεμφανιζόμενοι πολλά υποσχόμενοι σκηνοθέτες καθώς και έμπειροι δημιουργοί μάς εμπιστεύονται φέτος τις ταινίες τους στο ανανεωμένο ΦΚΘ. Επιλέγουμε: το Έτερος εγώ του Σωτήρη Τσαφούλια, ένα αστυνομικό θρίλερ με ήρωα έναν μοναχικό καθηγητή εγκληματολογίας που επιχειρεί να εξιχνιάσει πέντε δολοφονίες, η καθεμιά από τις οποίες βασίζεται σε ένα ρητό του Πυθαγόρα. Η Ιστορία της πράσινης γραμμής του Πανίκκου Χρυσάνθου: Δυο στρατιώτες, ένας Eλληνοκύπριος και ένας Tουρκοκύπριος αποφασίζουν να κάνουν από ένα κρυφό επικίνδυνο ταξίδι, ο καθένας στην άλλη πλευρά της γραμμής. Το Νήμα του The Boy, τη νέα ταινία του Αλέξανδρου Βούλγαρη, ένα θρίλερ φαντασίας με ηρωίδα μια αγωνίστρια της αντίστασης σε μια εφιαλτική δικτατορία, στην Αθήνα του 1972. Το Ξα μου της Κλειώς Φανουράκη με τον Γιώργο Χωραφά στο ρόλο ενός Γάλλου που μένει στην Κρήτη χάνει τη δουλειά του, αλλά ξαναβρίσκει τις μικρές χαρές της καθημερινότητας, όλα όσα υπάρχουν γύρω μας και εμείς δεν τα βλέπουμε.

Σε πρεμιέρα παρουσιάζονται και 3 ταινίες ελλήνων δημιουργών που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό και συμμετέχουν στη νέα ενότητα, Έλληνες της διασποράς, η οποία περιλαμβάνεται στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του 57ου ΦΚΘ: 42 δευτερόλεπτα ευτυχίας της Χριστίνας Κάλλας Καλογεροπούλου όπου οι σχέσεις μιας ομάδας φίλων βαδίζουν σε τεντωμένο σκοινί όταν συναντιούνται με αφορμή τον πρώτο ομοφυλοφιλικό γάμο της παρέας. Joe Cinque’s Consolation του Σωτήρη Δονούκου που αφηγείται μια αληθινή τραγική ερωτική ιστορία που συνέβη στην Αυστραλία, με επίκεντρο ένα ζευγάρι φοιτητών και Tracktown του Τζέρεμι Τάισερ και της Αλέξι Πάπας εμπνευσμένη από τη ζωή της νεαρής ελληνοαμερικανίδας μαραθωνοδρόμου Αλέξι Πάπας (πρόσφατα σημείωσε ελληνικό ρεκόρ στην Ολυμπιάδα του Ρίο), η οποία συνσκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στην ιστορία μιας δρομέα μεγάλων αποστάσεων που προετοιμάζεται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Και φυσικά πρεμιέρα για την τελευταία ταινία του Νίκου Τριανταφυλλίδη, το ντοκιμαντέρ «90 χρόνια ΠΑΟΚ – νοσταλγώντας το μέλλον»: Μια κινηματογραφική αφιέρωση του σκηνοθέτη και φίλου που έφυγε νωρίς, στην αγαπημένη του ομάδα και στην ιδέα που αυτή αντιπροσωπεύει, που ολοκληρώθηκε μετά τον θάνατό του, τον περασμένο Ιούνιο, από την σύντροφό του Μαρία Δανέζη. Οι μεγάλοι σταθμοί της ομάδας, η χαμένη πατρίδα και ο ξεριζωμός, το ιστορικό και κοινωνικό φόντο, ξετυλίγονται στον φακό σαν ένα ζωντανό κινηματογραφικό ημερολόγιο.

15. Αφερωμάτα στους μικρομηκάδες

Στο φετινό φεστιβάλ θα προβληθούν οι 21 βραβευμένες μικρού μήκους ταινίες του πρόσφατου 39ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας στο ελληνικό τμήμα. Επιπλέον, το κοινό του 57ου ΦΚΘ θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει τη νέα σκηνοθετική δουλειά του διεθνούς φήμης διευθυντή φωτογραφίας Φαίδωνα Παπαμιχαήλ με τίτλο A Beautiful Day και πρωταγωνιστή τον Τζέιμς Μπρόλιν, καθώς και 5 μικρού μήκους φιλμ που ταξίδεψαν και διακρίθηκαν στα μεγάλα διεθνή φεστιβάλ: Το Limbo της Κωνσταντίνας Κοτζαμάνη (συμμετοχή στην Εβδομάδα Κριτικής του φετινού Φεστιβάλ Καννών), την Αλεπού της Ζακλίν Λέντζου (βραβείο Καλύτερου Διεθνούς μικρού μήκους φιλμ, Φεστιβάλ Λοκάρνο), το Sandy Beach του Θάνου Παπαστεργίου, που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ του Τορόντο, καθώς και το Flowers and Bottoms του Χρήστου Μασσαλά και το Manodopera του Λουκιανού Μοσχονά τα οποία συμμετείχαν στο πρόσφατο Φεστιβάλ Λοκάρνο. Επίσης θα προβληθούν οι 6 βραβευμένες ταινίες του φετινού Taratsa film festival σε μια συνεργασία που ξεκινά τώρα και θα συνεχιστεί και στις επόμενες διοργανώσεις. Οι προβολές θα γίνουν στην  διάρκεια μιας νύχτας στο ρετιρέ ενός από τα πιο όμορφα διατηρητέα της πόλης όπου εγκαινιάζεαι ένας νέος πολιτιστικός χώρος που θα φιλοξενήσει την πρώτη συνεργασία μεταξύ ΦΚΘ και Taratsa film festival. Θα ακολουθήσει ένα πάρτυ. Η όλη εκδήλωση θα είναι με ελεύθερη είσοδο. Περισσότερα εδώ

16. Ημέρα Ελληνικού Κινηματογράφου – 40 χρόνια ΠΕΚ – Βραβεία lux

Η Πέμπτη 10 Νοεμβρίου θα είναι αφιερωμένη στην προβολή του συνόλου των ελληνικών ταινιών στη διοργάνωση. Εκείνη την ημέρα το ελληνικό σινεμά έχει την τιμητική του: στις δράσεις της Αγοράς, στο πρόγραμμα προβολών και πιο αργά το βράδυ, σε ένα μεγάλο πάρτι – γιορτή της ελληνικής παραγωγής. Η ΠΕΚΚ (Πανελλήνια Ένωση κριτικών κινηματογράφου) γιορτάζει τα 40 χρόνια της με ένα αφιέρωμα σε βραβευμένες ταινίες:   Γλυκιά συμμορία / Νίκος Νικολαΐδης,  Ένας Αμερικανός φίλος / Βιμ Βέντερς,  Επάγγελμα ρεπόρτερ / Μικελάντζελο ΑντονιόνιΗ εαρινή σύναξη των αγροφυλάκων / Δήμος Αβδελιώδης, Κρυμμένος / Μίχαελ Χάνεκε, Οι απέναντι / Γιώργος Πανουσόπουλος. Και βέβαι μη χάσετε τις προβολές των 3 φιναλίστ ταινιών για τον επίσημο διαγωνισμό Βραβείο LUX 2016 – Προκαλώντας την διαφορετικότητα  και την πολυμορφία  Οι 3 ταινίες για τον επίσημο διαγωνισμό αναδεικνύουν την επιθυμία του κινηματογραφικού Βραβείου LUX να ενστερνιστεί μια απρόβλεπτη ποικιλία ειδών και ήχων όπως πότε άλλοτε. Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία À Peine J´ouvre les Yeux της Leyla Bouzid ταξιδεύει του θεατές σε όλη τη Μεσόγειο για να αναδείξει μια νέα γενιά παγιδευμένη ανάμεσα στην ελπίδα και την αγάπη που αισθάνεται για την πατρίδα της και την απελπισία. Η ταινία Ma Vie de Courgette του Claude Barras χαρακτηρίζεται ως ποιητικά γλυκόπικρη και είναι η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων που διαγωνίζεται για το βραβείο LUX. Απεικονίζει την σκληρή πραγματικότητα ενός ορφανοτροφείου με ευαίσθητο και παιχνιδιάρικο χιούμορ. Η ταινία Toni Erdmann της Maren Ade είναι η τρίτη της ταινία μεγάλου μήκους και στρέφει το βλέμμα προς την κατεύθυνση της σύγχρονης εταιρικής κουλτούρας σε μια κατ’ εξοχήν πολιτική κωμικοτραγωδία.

17. Βραδιά αφιερωμένη στον Νίκο Παναγιωτόπουλο

Το φεστιβάλ ετοιμάζει μια αντισυμβατική εκδήλωση αφιερωμένη στον πρόσφατα χαμένο αγαπημένο σκηνοθέτη. Προβολή της ταινίας «Αυτή η νύχτα μένει» στην υπόγεια Barbarella με τη συμμετοχή της Αθηνάς Μάξιμου, πρωταγωνίστριας της ταινίας και τον Σταμάτη Κραουνάκη να τραγουδά τα τραγούδια της ταινίας. Την Τρίτη, 8 Νοεμβρίου, το βράδυ. Η εκδήλωση γίνεται σε συνεργασία με το περιοδικό Parallaxi και το Parthenώn Film Festival – Σινεμά στο χωριό, ο κινηματογραφικός θεσμός του καλοκαιριού που πραγματοποιήθηκε για 2η συνεχή χρονιά στον πανέμορφο διατηρητέο παραδοσιακό οικισμό του Παρθενώνα, στη Χαλκιδική! Περισσότερα για την εκδήλωση εδώ

18. Φεστιβάλ δεν είναι μόνο ταινίες

Είναι κυρίως ταινίες βέβαια δε λέω, αλλά πόσες ώρες μπορείς να αντέξεις μέσα στη σκοτεινή αίθουσα χωρίς διάλειμμα. Το Φεστιβάλ απλώνει την ατμόσφαιρά του και εκτός των αιθουσών με παράλληλες εκδηλώσεις και εντάσσει στην διοργάνωση: Μια συναυλία της ΚΟΘ στο Μέγαρο Μουσικής την Παρασκευή 11/11 στις 21:00, γεμάτη κινηματογραφική μουσική. Την Έκθεση-παραγωγή του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, «Ψίθυροι», που πρωτοπαρουσιάστηκε τον περασμένο Οκτώβριο, με έργα 24 γυναικών καλλιτεχνών από την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ και το έργο ενός άνδρα καλλιτέχνη. Η έκθεση διερευνά τις καταθέσεις των καλλιτεχνών σε ζητήματα φύλου, ζητήματα ταυτότητας, φόβου και διαπιστώσεων που αφορούν σε απαγορεύσεις και κοινωνικούς κώδικες (5/11/16– 7/01/17, Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης –Αποθήκη Β1, Λιμάνι). Ακόμη ένα διαφορετικό γραφείο θα στηθεί τις επόμενες μέσες στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκη για το κοινό, με κύριο θέμα την αποφόρτισή του! Πρόκειται για την περφόρμανς διαρκείας της Ευγενίας Τσανανά, με τίτλο «Γραφείο Αποφόρτισης Κοινού», η οποία θα φιλοξενηθεί στο ΚΣΤΘ από τις 5 έως τις 13 Νοεμβρίου 2016 (10:00-18:00 / Δευτέρα 7 Νοεμβρίου, κλειστά). Η συμμετοχή για το κοινό είναι ανοιχτή. Ανάμεσα σε όλα αυτά βέβαια με την πόλη να λάμπει σε μια από τι καλύτερες στιγμές της και τον κόσμο να σουλατσάρει ανάμεσα Ολύμπιον και Λιμάνι με μοναδική συζήτηση το σινεμά, δώστε στον εαυτό σας χρόνο για χαλάρωση και βαθιές ανάσες από την ατμόσφαιρα της «κινηματογραφικής» μας πόλης. Η ενεργητικότητά σας σίγουρα θα πιάσει πάτο και αν στην τελευταία παράσταση χάσατε 10 κρίσιμα λεπτά απ΄το τέλος επειδή σας πήρε ο ύπνος, καιρός για ένα καφέ, ένα σνακ, ένα ποτό. Γύρω από τους χώρους του Λιμανιού και του Ολύμπιον μια σειρά εστιατορίων και μπαρ θα σας δώσει την ευκαιρία να χαλαρώσετε αλλά και να συναντήσετε διάσημους και φίλους και να κρυφακούσετε tips για τις ταινίες που παίζονται. Στο καφέ του Μουσείου Φωτογραφίας καταρχήν.  Σε μια σειρά εστιατόρια, καφέ μπαρ και ταβέρνες οι θαμώνες του Φεστιβάλ θα έχουν ειδική έκπτωση: 15-20% οι διαπιστευμένοι, και οι κάτοχοι CINECARTA F και 10% με απλή επίδειξη του εισιτηρίου της ημέρας οι υπόλοιποι. Και φυσικά θα υπάρχουν πάντα τα φεστιβαλικά πάρτυ. Καλό φεστιβάλ να έχουμε!

Δείτε όλα τα απολαυστικά trailer του φεστιβάλ:

Δείτε όλο το πρόγραμμα του 57ου ΦΚΘ εδώ