Από το παγκάρι της Εκκλησίας στο Ταμείο Πρόνοιας Δημόσιων Υπαλλήλων

Επικυρώθηκε από το ΣτΕ παλαιότερη υπουργική απόφαση που ουσιαστικά διεκδικούσε το 50% από τα  ακαθαρίστων εσόδα σε ξωκλήσια και παρεκκλήσια, το παγκάρι δηλαδή,  να μπαίνει στο Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων υπέρ του εφάπαξ που παίρνουν οι κληρικοί, σύμφωνα με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Μην ξεχνάμε ότι η Εκκλησία της Ελλάδος, η Εκκλησία της Κρήτης και οι Ιερές Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και η οικονομική τους κατάσταση πρέπει, και όσον επί το πλείστον ισχύει, αντιμετωπίζεται από το κράτος ως επιχείρηση με ακίνητη περιουσία, έσοδα και έξοδα, τα οποιά πρέπει να δικαιολογεί απόλυτα και να δηλώνει σύμφωνα με το νόμο.

Υπάρχουν βέβαια πολλά σημεία που ανοίγουν συζητήσεις στο πλαίσιο διαχωρισμού Εκκλησίας Κράτους και ένα φλέγον από αυτά είναι και το θέμα της μισθοδοσίας των ιερέων. Το πρώτο βήμα ελάφρυνσης από το δημόσιο, μέρους αυτής της καταβολής, δεν χρονολογείται επί αριστεράς Κυβέρνησης αλλά με την από 9.7.2009 απόφαση του υπουργού Απασχόλησης, με την οποία καθορίστηκε το ποσοστό επί των ετησίων ακαθαρίστων εσόδων των ιερών παρεκκλησίων και των εξωκκλησίων, που περιέρχεται στον ΤΠΟΕΚΕ του ΤΠΔΥ για την καταβολή εφάπαξ βοηθήματος στους ασφαλισμένους του, οι οποίοι συνταξιοδοτούνται λόγω γήρατος ή οριστικής αναπηρίας.

Η Εκκλησία προσέφυγε στο ΣτΕ για ακύρωση της απόφασης υποστηρίζοντας ότι παραβιάστηκε η συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, όπως επίσης παραβιάστηκαν και τα άρθρα 43 (έκδοση ΠΔ και όχι υπουργική απόφαση), 17 (προστασία της περιουσίας), 13 (ελευθερία θρησκευτικής συνείδησης) και 4 (ισότητα συνεισφοράς στα δημόσια βάρη, κλπ), όπως και η ΕΣΔΑ που προστατεύει την περιουσία.

Τελικά η αρχική υπουργική απόφαση του 2009, κρίθηκε συνταγματική και Το Α΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, (πρόεδρος ο Νικόλαος Σακελλαρίου και εισηγητής η πάρεδρος Θεοδώρα Ζιάμου), με την υπ’ αριθμ. 781/2017 απόφασή του απέρριψαν την αίτηση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και των Ιερών Μητροπόλεων Ηλείας, Χαλκίδας και Γλυφάδας. Το ΣτΕ απέρριψε ως αβάσιμους όλους του ισχυρισμούς των προσφευγόντων και έκρινε ότι με την επίμαχη υπουργική απόφαση δεν παραβιάζεται καμία συνταγματική διάταξη και δεν προσκρούει στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Το ΣτΕ απέρριψε ως αβάσιμο τον ισχυρισμό αυτό περί παραβιάσεως των εν λόγω Συνταγματικών διατάξεων, επισημαίνοντας ότι «κατά την επιβολή εισφοράς για τους σκοπούς της κοινωνικής ασφάλισης, ο νομοθέτης διαθέτει ευρεία διακριτική ευχέρεια και δεν δεσμεύεται από την αρχή της ισότητας για την επιλογή εκείνων των νομικών προσώπων που θα βαρύνει η επιβαλλόμενη εισφορά, εφόσον η επιλογή του αυτή δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος, ενεργείται με βάση γενικά και αντικειμενικά δεδομένα και δεν καταργεί εν τοις πράγμασι τη δυνατότητά τους να εκπληρώνουν τους σκοπούς τους οποίους επιδιώκουν».

Ακόμα, το ΣτΕ αναφέρει ότι η επιβολή της εν λόγω εισφοράς «δεν αποτελεί παρά συνέχιση της μακράς παράδοσης συμβολής των Ιερών παρεκκλησίων και εξωκκλησίων στο σχηματισμό κεφαλαίου για την καταβολή εφάπαξ βοηθήματος στους κληρικούς, ανεξαρτήτως των λοιπών επιβαρύνσεων τόσο των ίδιων όσο και των λοιπών ενοριακών και μη ναών».

Για να δούμε αρχικά τι ισχύει για τη μισθοδοσία των κληρικών

Η μισθοδοσία του Ορθόδοξου Κλήρου, όπως και η χρηματοδότηση της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας, την οποία η ίδια διακήρυξε στα κείμενα των Επαναστατικών Εθνοσυνελεύσεων των Αντιπροσώπων του Ελληνικού Λαού (1822, 1829), σε αντάλλαγμα παραχώρησης της εκκλησιαστικής περιουσίας στο Δημόσιο (Ας μην ανοίξουμε τώρα το θέμα της της νομιμότητας της εκκλησιαστικής περιουσίας από την εποχή της Τουρκοκρατίας γιατί δεν θα τελειώσουμε ποτέ). Η παραχώρηση πραγματοποιήθηκε σταδιακά (δημιουργία δημόσιων οργανισμών εκμετάλλευσης εκκλησιαστικής περιουσίας για την στήριξη της δημόσιας Παιδείας και τη βελτίωση της κατάστασης του Κλήρου στις 13/10/1834, στις 19/11/1909 και στις 10/5/1930, αφαίρεση μοναστηριακών ακινήτων για αποκατάσταση αγροτών και προσφύγων αμέσως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, Σύμβαση παραχώρησης των 4/5 αγροτολιβαδικής περιουσίας των Μονών στις 18/9/1952, Σύμβαση παραχώρησης δασικής και αγροτολιβαδικής περιουσίας των Μονών στις 11/5/1988). Η συζήτηση περί μισθοδοσίας του Ιερού Κλήρου συνδέεται με την συζήτηση περί επιστροφής της εκκλησιαστικής περιουσίας. Η καταβολή της μισθοδοσίας των Κληρικών πραγματοποιείται απευθείας από το Δημόσιο προς τους ίδιους τους Κληρικούς. Δεν μεταβιβάζονται χρήματα του Δημοσίου στις Ιερές Μητροπόλεις για τον παραπάνω σκοπό ούτε προβλέπεται στον ετήσιο προϋπολογισμό εξόδων του Κράτους.  Δεν μεταβιβάζονται χρήματα του Δημοσίου στις Ιερές Μητροπόλεις για τον παραπάνω σκοπό ούτε προβλέπεται στον ετήσιο προϋπολογισμό εξόδων του Κράτους οποιαδήποτε τακτική επιχορήγηση προς τους φορείς της ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησίας της Κρήτης ή των Ιερών Μητροπόλεων των Δωδεκανήσων. Συνεπώς, οι Ιερές Μητροπόλεις δεν διαχειρίζονται «δημόσιο χρήμα».

Φορολόγηση

1. Όλοι οι φορείς της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησίας της Κρήτης και των Ιερών Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου φορολογούνται για το εισόδημα, που τυχόν αποκτούν, σύμφωνα με όσα προβλέπονται για όλα τα νομικά πρόσωπα στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Νόμος 4173/2014).

2. Οι φορείς της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησίας της Κρήτης και των Ιερών Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου δεν έχουν καμία ειδική απαλλαγή από τον Φ.Π.Α. (Νόμος 2859/2000).

3. Οι φορείς της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησίας της Κρήτης και των Ιερών Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου πληρώνουν κύριο και συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. για όλα τα ακίνητά τους (Νόμος 4223/2013) συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων στρεμμάτων δασών και δασικών εκτάσεων των οποίων δεν είναι επιτρεπτή η αξιοποίησή τους. Απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. μόνο οι λατρευτικοί χώροι (Ναοί και Μοναστήρια) και οι κοινωφελείς χώροι (π.χ. γηροκομεία, αίθουσες συσσιτίων) που ιδιοχρησιμοποιούν. Η συγκεκριμένη απαλλαγή ισχύει για όλες τις θρησκείες και δόγματα (θρησκευτικές κοινότητες) της χώρας, που διαθέτουν νόμιμα υφισταμένους λατρευτικούς χώρους ή χώρους με αντίστοιχη κοινωφελή χρήση, αλλά και για όλους τους μη κερδοσκοπικούς φορείς στην Ελλάδα για τα ακίνητά τους που εξυπηρετούν μορφωτικούς, εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς, αθλητικούς, θρησκευτικούς, φιλανθρωπικούς και κοινωφελείς σκοπούς.

4. Η Εκκλησία της Ελλάδος, η Εκκλησία της Κρήτης και οι Ιερές Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με θρησκευτικό χαρακτήρα και αυτοχρηματοδοτούμενα, δηλαδή η λειτουργία τους, η συντήρηση των κτηριακών υποδομών τους και η ευρύτατη κοινωφελής προσφορά τους βασίζεται στις εισφορές, τις δωρεές και την εθελοντική εργασία των Ορθοδόξων Χριστιανών, καθώς και στην αξιοποίηση τυχόν περιουσίας που διαθέτουν.

*Να θυμίσουμε ότι ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων Αμβρόσιος, γνωστός και για τα κυρήγματα μίσους, με εγκύκλιο του το καλοκαίρι που μας πέρασε, αρνήθηκε το ενδεχόμενο να μαζεύονται στις εκκλησίες χρήματα για το «Χαμόγελο του Παιδιού» με ειδικό παγκάρι καθώς όπως έλεγε η οικονομική κρίση έχει δυσχεράνει την κατάσταση των Εκκλησιαστικών Ιδρυμάτων.

Πηγή: iefimerida.gr