Οι καλύτερες ταινίες του 2015

του Θωμά Λιναρά

Και οι λίστες που αγαπάμε συνεχίζονται. Κάθε χρονιά που φεύγει δίνει νέα πνοή στο σινεμά, την τέχνη με την πιο άμεση σχέση με το κοινό της. Δεκαπέντε ταινίες ουσίας που αφήνει παρακαταθήκη το 2015.

Λεβιάθαν (Leviathan) του Αντρέι Σβιανγκίτσεφ: για τον τρόπο με τον οποίο μια ολόκληρη χώρα κινηματογραφείται σαν μια απέραντη ψυχική έρημος, στο κέντρο της οποίας δεσπόζει το μαύρο άνθος της διαφθοράς.

Ο γιος του Σαούλ (Son of Saul) του Λάζλο Νέμες: για το θολό βάθος πεδίου που φανερώνει «κρύβοντας» το αόρατο πρόσωπο της αβύσσου.

Μακριά από τους ανθρώπους (Loin des hommes) του Νταβίντ Ελχόφεν: για το κρυφό σχολειό στην πρώτη σεκάνς της ταινίας, που μοιάζει με κιβωτό του Νώε αραγμένη στη μέση του πουθενά.

Birdman ή Η απρόσμενη αρετή της αφέλειας (Birdman or The Unexpected Virtue of Ignorance) του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου: για τη σκηνή όπου ο Μάικλ Κήτον, με μόνο όπλο το βρακί του, διασχίζει το αμερικάνικο όνειρο της 5ης Λεωφόρου.

Το Διαζύγιο: Η Δίκη της Viviane Amsalem (Gett) των Ρόνιτ και Σλόμι Ελκαμπέτς: για τον εκπληκτικό -κινηματογραφικά- τρόπο που ένας μόνο χώρος (ασφυκτικός και άχαρος) μεταμορφώνεται σε μια σκηνή όπου παίζεται το τραγικό δράμα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ο Ηλίθιος (The fool) του Γιούρι Μπίκοφ: για τον τρόπο με τον οποίο η ταινία «ανοίγει» το καρκίνωμα της διαφθοράς, δείχνοντας αυτά που την τρέφουν: την ηθική εξαχρείωση και την ψυχική φθορά.

Carol του Τοντ Χαίηνς: για την δύναμη της αγάπης που «τον χρόνο κόβει μονοκόμματα στα δυο και τον αποσβολώνει» και για τον τρόπο που αναβοσβήνει τα τσιγάρα της η Καίητ Μπλάνσετ.

99 Σπίτια (99 Homes) του Ραμίν Μπαχράνι: για την κινηματογραφική εφαρμογή του αξιώματος «όταν σκάβεις τον λάκκο του άλλου, είσαι εσύ που θα πέσεις μέσα».

Το Δικαστήριο (Court) του Τσαϊτάνια Ταμάν: για τον αδιαπέραστο νομικό ιστό της αράχνης, μέσα στον οποίο παγιδεύονται, χωρίς διέξοδο, οι ανθρώπινες ζωές.

Τιμπουκτού (Timbuktu) του Αμπντεραμάν Σισακό:  για την ανυπέρβλητη δύναμη της μουσικής που σπάει τα σύνορα, ακόμα και σε μέρη χωρίς σύνορα, όπως η έρημος.

Ο νόμος της Αγοράς (La loi du marché) του Στεφάν      Μπριζέ: γιατί η πραγματική ζούγκλα δεν είναι ούτε μακριά, ούτε κοντά, ούτε δίπλα, ούτε παραδίπλα -είμαστε εμείς.

Το μαργαριταρένιο κουμπί του Πατρίσιο Γκουζμάν: για το πώς η νοσταλγία του φωτός καθώς «πέφτει» πάνω στα τοπία της Ιστορίας, ανοίγει μυστικά περάσματα ανάμεσα στην έρημο Ατακάμα και στη Γη του Πυρός.

Χειμερία νάρκη (Winter Sleep) του Νουρί Μπιλγκέ Τσευλάν: για το χιόνι που σκεπάζει, σαν βαρύ προστατευτικό πέπλο, εξαγνίζοντας εικόνες, ιστορίες και  ήρωες σε μια ταινία με άγγελο-φύλακα το φάντασμα του Τσέχωφ.

H φυλή (The tribe) του Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι: για το πώς μεταμορφώνεται σε «εκκωφαντικές» κινηματογραφικές εικόνες, ένας ανθρώπινος κόσμος βυθισμένος στη σιωπή.

Mommy του Ξαβιέ Ντολάν: για τη βαθιά κατάδυση -χωρίς δίχτυ ασφαλείας- στα ταραγμένα και  σκοτεινά τοπία του ανθρώπινου ψυχισμού.

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ

Τετάρτη 04.45 του Αλέξη Αλεξίου: για την τελική σκηνή στην ταράτσα μιας πολυκατοικίας που μοιάζει με σουρεαλιστικό πυροτέχνημα, έτοιμο να εκραγεί -υπό βροχή- μπροστά στα έκπληκτα μάτια του θεατή και για το Sidewinder του Lee Morgan.

Αρκαδία Χαίρε του Φίλιππου Κουτσαφτή : γιατί αποδεικνύει πως η ψυχή ενός τόπου μπορεί να κινηματογραφηθεί.

Σύμπτωμα του Άγγελου Φραντζή: γιατί δυο μάτια που λαμπυρίζουν μέσα στη μαύρη νύχτα ενός ελληνικού νησιού, μπορεί και να είναι η πύλη εισόδου σ’ έναν άλλο κόσμο.

Anaparastasis: Η ζωή και το έργο του Γιάννη Χρήστου (1926-1970) του Κωστή Ζουλιάτη: γιατί κινηματογραφεί το αξίωμα που διατείνεται πως «η μουσική είναι η υψίστη των τεχνών».