Ο Νιόνιος και… το «νιονιό» όλων μας

Δεν έχω καμιά πρεμούρα να υπερασπιστώ τον Διονύση Σαββόπουλο. Έχω σταματήσει εδώ και χρόνια να τον «πιστεύω» και προσπαθώ να μαθαίνω όσο γίνεται λιγότερα γι’ αυτόν από το φόβο μου να μην τον απομυθοποιήσω περισσότερο. Παράλληλα, συνεχίζω να ακούω τα τραγούδια του. Ανακαλύπτω κρυμμένα νοήματα ακόμη και στα πιο γνωστά, ενώ μέχρι και τα υλικά του «Κουρέματος», του «Ξενοδοχείου» και του «Χρονοποιού» με εκπλήσσουν ευχάριστα με τις μικρές ομορφιές τους.

Τον σέβομαι τον Σαββόπουλο για το έργο του. Μπήκε στη δισκογραφία ανορθόδοξα, άλλαξε πολλά, βοήθησε πολλούς, επηρέασε πολλούς και δε δίστασε ποτέ να μιλήσει και να εκτεθεί. Για το τελευταίο (και κυρίως επειδή ανήκω στη γενιά των ανθρώπων που αναρωτήθηκαν «μα καλά γιατί σιωπούν οι πνευματικοί άνθρωποι») τον σέβομαι ακόμη περισσότερο και προσπαθώ να τον κρίνω δίκαια. Όσο δίκαια, βέβαια, μπορεί να κρίνει έναν επώνυμο άνθρωπο το κοινό («η γνώμη, μια κοινή, μια πόρνη», λέει ο Κώστας Τριπολίτης).

Δίκαια θα προσπαθήσω να μιλήσω για τον Σαββόπουλο και τώρα που το ιντερνετικό σύμπαν του επιτίθεται γιατί δήλωσε πως μετανάστες και ναρκομανείς θα μπορούσαν να σταλούν από την πολιτεία σε ξερονήσια. Δεν ξέρω καν αν το είπε έτσι γιατί δεν έχει σημασία πώς ακριβώς το είπε και πώς προσπάθησε να το διορθώσει με μια επιστολή που απέστειλε. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι ξαφνικά και χωρίς να το καταλάβει κανείς, ο «Νιόνιος» έγινε για κάποιους προσωπικότητα ίδια με τον Γιώργο Καρατζαφέρη και τον Άδωνη Γεωργιάδη. Ε, λοιπόν, αυτό δεν το δέχομαι.

Αν μπορούσαμε να συγκεντρώσουμε σε μία ψηφιακή φόρμα όλους τους ανθρώπους που οργίστηκαν, χαρακτήρισαν και διέδωσαν την «είδηση» ότι ο Νιόνιος έγινε ρατσιστής είμαι σίγουρος ότι δε θα βρεθεί ούτε ένας με τους αγώνες του τραγουδοποιού για τις μειονότητες ή με το ήθος και την ποιότητα (αν μπορούν αυτές οι δύο αρετές να διαβαθμιστούν) του Σαββόπουλου. Αυτό που έγινε είναι, νομίζω, απλό και οφείλεται στην κλασική σύγχυση που μπορεί να προκαλέσει το διαδίκτυο. Πήγε ο Σαββόπουλος σε μια εκπομπή – εκστρατεία για την αλλαγή της κατάστασης στο κέντρο της Αθήνας, ήταν κάπως επηρεασμένος από τις εικόνες που βλέπει ζώντας εκεί καθημερινά και από το γεγονός ότι πρόσφατα είχε μαχαιρωθεί κάποιος συνεργάτης του και… την είπε την υπερβολή του.

Μίλησε για μία «ντεμέκ» λύση με αποφόρτιση του κέντρου από λαθρομετανάστες και άτομα με παραβατική συμπεριφορά και από την αγωνία του να προτείνει και κάτι συγκεκριμένο ως λύση σκέφτηκε τα αραιοκατοικημένα νησιά. Βλακεία του. Ειδικά αυτός ξέρει καλά τι συμβολίζουν τα «νησιά» κι έπρεπε να αυτοπροστατευθεί. Δεν το ‘κανε και προκάλεσε δικαίως συζητήσεις. Από κει και πέρα φυσικά αυτός ο ιδιότυπος «προπηλακισμός» των κοινωνικών δικτύων δημιουργεί τεράστιο προβληματισμό για το πόσο εύκολο είναι να αποκαθηλωθούν άνθρωποι – σύμβολα της Τέχνης και της κοινωνίας. Γιατί (και) στην περίπτωση Σαββόπουλου νομίζω πως το ψηφιακό κοινό λειτούργησε με την ευκολία του «Like». Πολλοί δεν διάβασαν καν το «ρεπορτάζ» για την παράξενη θέση του Νιόνιου, ούτε την απάντησή του. Καλά, το να ψάξουν το ηχητικό απόσπασμα των δηλώσεών του δεν το έκανε κανένας, ούτε κι εγώ. Στην αρένα του Facebook και του Twitter ο αντίχειρας απλά ανεβαίνει ή κατεβαίνει όπως ακριβώς στα ρωμαϊκά χρόνια. Μέση λύση δεν υπάρχει (αν και το μεσαίο δάκτυλο θα ταίριαζε περισσότερο ως αντίδραση σε κάτι που δεν μας αρέσει).

Αναρωτιέμαι όμως και απευθύνομαι προς όλους όσοι θύμωσαν με τις δηλώσεις του Σαββόπουλου: Τελικά, οι πνευματικοί άνθρωποι πρέπει να μιλάνε ή να σιωπούν; Αν μιλούν, είναι πνευματικοί μόνον όταν συμφωνούν με τα δικά μας πιστεύω; Αν διαφωνούμε μ’ αυτά που λένε τους πετάμε στον κάλαθο των αχρήστων ή το συζητάμε;

Υπάρχει, όμως, και κάτι σοβαρότερο που έχει να κάνει με τα αντανακλαστικά ενός λαού που τα τελευταία χρόνια είναι στο καναβάτσο. Είναι δυνατόν να ανεχόμαστε πολιτικούς που δήλωσαν ότι έλαβαν μαύρο χρήμα, ότι πήραν μίζες, ότι «μαζί τα φάγαμε», ότι «λεφτά υπάρχουν», ότι «το νόμιμο είναι και ηθικό» και να βγάζουμε όλη μας τη σκληρότητα πάνω σε μια άστοχη δήλωση ενός τραγουδοποιού με αφορμή ένα πρόβλημα υπαρκτό για το οποίο όλοι συμφωνούμε πως πρέπει να δοθεί λύση; Νομίζω πως η ελληνική κοινωνία, αν επιτέλους, όπως λέει και το τραγούδι, «τα πάρει και πάρει φόρα / και τους ριμάξει στις κλωτσιές στην ανηφόρα» θα αργήσει πάρα πολύ να συναντήσει τον Νιόνιο μπροστά της, γιατί στην ιδιότυπη αυτή επετηρίδα υπευθύνων για το χάλι που βιώνουμε υπάρχουν χιλιάδες που προηγούνται.

Ίσως και εμείς οι ίδιοι να είμαστε πολύ πιο μπροστά από τον Διονύση Σαββόπουλο στη λίστα όσων βλάπτουν με πράξεις και παραλείψεις την Πατρίδα, την κοινωνία, τις μειονότητες και ο,τιδήποτε άλλο υπερασπίζεται αυτόκλητα ο πάσα ένας στην Ελλάδα. Μακάρι ο «Νιόνιος» να συνεχίσει να μιλάει. Κι ας μου δίνει συχνά την εντύπωση ότι φυραίνει το «νιονιό» του. Κάποιες άλλες φορές, όπως πρόσφατα που μιλούσε για τις παραστάσεις του, τον θαύμασα για τις απόψεις και τη σχέση με τα εγγόνια του. Φοβάμαι όμως ότι μετά από αυτό το περιστατικό θα αργήσουμε να τον ξανακούσουμε να αρθρώνει πολιτικό λόγο. Ξέρω καλά και ποιοι θα τον αντικαταστήσουν. Και θλίβομαι περισσότερο.