Ένα μουσείο δια χειρός Νταλί

Το Φιγκέρας είναι η µικρή, ορεινή πόλη των 33.000 κατοίκων – και των 750.000 επισκεπτών ετήσια, µόνο και µόνο για τα µουσεία – στην οποία ο Νταλί πάντοτε επέστρεφε, αν και το σπίτι του βρισκόταν στο Cadaques, ένα µικρό ψαράδικο χωριό λίγα χιλιόµετρα πιο κάτω, ενωµένο µε το γειτονικό Port Lligat. Το Θέατρο-Μουσείο Νταλί, στην πάνω γειτονιά του Φιγκέρας, ονοµάζεται έτσι, γιατί χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως κοινοτικό θέατρο, όταν κατασκευάστηκε το 1849-50, και λειτούργησε µε αυτόν τον τρόπο µέχρι την εποχή που κάηκε το 1939, στο τέλος του Ισπανικού Εµφυλίου πολέµου.

Όταν το 1961 ο δήµαρχός του πρότεινε στον Νταλί να το χρησιμοποιήσει ως προσωπικό του µουσείο, η πρόταση έγινε αποδεκτή µε ενθουσιασµό από τον καλλιτέχνη, ο οποίος δήλωσε τρεις σηµαντικούς λόγους: 1) γιατί χαρακτήριζε τον εαυτό του καλλιτέχνη ιδιαίτερα θεατρικό, 2) γιατί βαφτίστηκε στην εκκλησία που βρίσκεται ακόµη και σήµερα πίσω από το θέατρο και 3) γιατί ήταν το µέρος, όπου παρουσίασε για πρώτη φορά δηµόσια τη ζωγραφική του.

Στα χρόνια που πέρασαν µέχρι τα εγκαίνια του θεάτρου-µουσείου, στις 28 Σεπτεµβρίου του 1974, ο ίδιος ανέλαβε µέχρι και την τελευταία διακοσμητική λεπτομέρεια, προσθέτοντας, µάλιστα, τον γεωδαιτικό τρούλο, που στεφανώνει το κτίριο και είναι και το έµβληµα του χωριού.

Στο υπόγειο και κέντρο του µουσείου, βρίσκεται η κρύπτη, όπου θάφτηκε, και στον ίδιο σκοτεινό χώρο εκτίθενται τα χρυσά κοσµήµατα, που είχε σχεδιάσει.

Ο ίδιος ο Νταλί ανέλαβε την κατασκευή, διακόσµηση και διαχείριση αυτού του φαραωνικού µνηµείου, µέχρι το θάνατό του. Ακριβώς δίπλα στο Θέατρο-Μουσείο, βρίσκεται το Ίδρυµα Gala-Salvador Dali, που, συνεργαζόµενο µε άλλα µουσεία και ιδρύµατα, είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση, τις εκθέσεις των έργων σε παγκόσµιο επίπεδο, τις εκδόσεις καταλόγων και βιβλίων, την απόκτηση νέων έργων και την προστασία των πνευµατικών δικαιωµάτων του Νταλί. Στεγάζεται στον πύργο Galatea, που ο Νταλί τον ονόµασε έτσι προς τιµήν της γυναίκας του Gala, και είναι το κτίριο, όπου έζησε τα χρόνια πριν τον θάνατό του.

Πριν µετακοµίσει στον πύργο Galatea, έδωσε σαφείς οδηγίες για την εξωτερική του διακόσµηση. Έτσι, το κτίριο διακοσµήθηκε µε τεράστια γλυπτά-αβγά στην οροφή του, µαριονέτες στον εξωτερικό χώρο και µικρά γλυπτά ψωµάκια κολληµένα στους πορφυρούς τοίχους. Ξεκίνησε ως µια από τις είκοσι παράγκες που υπήρχαν σε αυτό το χωριό, το 1930, και µέσα στις δεκαετίες µεγάλωνε, ενώ προστέθηκαν τµήµατα κατά καιρούς. Εκεί, εγκαταστάθηκε µε την Γκαλά, όταν γνωρίστηκαν, και ζωγράφισε πίνακες, ειδικά για να πουλήσει, µακριά από τον πατέρα του, µε τον οποίο ήρθε σε ρήξη εξαιτίας αυτής της σχέσης, Το µουσείο χωρίζεται σε τρία βασικά τµήµατα: Τον ζωτικό χώρο (σαλόνια, τραπεζαρία, βιβλιοθήκη, υπνοδωµάτιο), το εργαστήριο (η «σάλα των µοντέλων», όπως την έλεγε) και τον πιο «δηµόσιο» χώρο (καλοκαιρινή τραπεζαρία, αυλή και πισίνα). Στα παλιότερα καφέ του Port Lligat και του Cadaqes, όπως το Cafe de la Havana, υπάρχουν ακόµη φωτογραφίες από την εποχή που ο Νταλί τα επισκεπτόταν µε τους φίλους του.