Σκέψεις πριν την μεγάλη “ζαριά”…

του Κωστή Κοτσώνη Εικόνα: Γιάννης Τζιμπρές

Δυσκολεύτηκα, είναι η αλήθεια, να βάλω τις σκέψεις σε μία σειρά. Πιο εύκολο θα ήταν να ανεβάσω καμιά φωτογραφία, κανά τσιτάτο ή στίχους από ποιήματα στο facebook. Ήθελα, όμως, να τα γράψω για να θυμάμαι ότι σε μία από τις πιο κομβικές στιγμές της σύγχρονής μας ιστορίας είχα το θάρρος να πάρω θέση.

Πρώτα τα δεδομένα.

Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Από τη μία η αποδοχή μίας σειράς σκληρότατων μέτρων με αντάλλαγμα την παραμονή μας στην οικογένεια της Ευρωζώνης και, κατ’ επέκταση, τη άμεση χρηματοδότηση του υπό κατάρρευση τραπεζικού μας συστήματος. Από την άλλη, η στροφή σε ένα μονοπάτι απόρριψης της μέχρι τώρα-αποτυχημένης- συνταγής και σύγκρουσης με τους ”θεσμούς”.

Κρίσιμο το ερώτημα, πολλά τα παράδοξα εκατέρωθεν:

1) Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Γιάννης Βαρουφάκης έχουν τονίσει ότι το δημοψήφισμα αυτό δεν έχει να κάνει με την παραμονή ή όχι της Ελλάδας στην Ευρωζώνη αλλά αποκλειστικά με την αποδοχή ή όχι της πρότασης που οι ”θεσμοί” έριξαν στο τραπέζι στις 25 Ιουνίου. Πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε για αυτό; Ας δεχτώ ότι οι Ευρωπαίοι (π.χ. Ντάϊσελμπλουμ χτες το πρωί) μπλοφάρουν λέγοντας: ”ανεξαρτήτως διατύπωσης, το δημοψήφισμα είναι «ευρώ-δραχμή»”. Ο Υπουργός Οικονομικών, όμως, γιατί εμφανίστηκε έτοιμος να καταφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να εμποδίσει ένα ενδεχόμενο αποπομπής μας; Ή γιατί ο Ευρωβουλευτής Δημήτρης Παπαδημούλης μιλά στο προσωπικό του twitter για ”έντιμο συμβιβασμό και αποφυγή του grexit”; Μήπως, τελικά, αρνητική απάντηση στο δημοψήφισμα ενέχει πράγματι τον κίνδυνο αποχώρησης από το ευρώ;

2) Το δημοψήφισμα αφορά ένα πρόγραμμα που έχει λήξει, ένα κείμενο συμφωνίας που πλέον δεν έχει αντίκρισμα. Σίγουρα, η απάντηση που θα δώσει το δημοψήφισμα έχει μεγάλη βαρύτητα ούτως ή άλλως αλλά το πράγμα δεν μου φαίνεται και πολύ. εχμ. πρέπον θεσμικά. Για να παραμείνουμε στο θέμα του πρέποντος, άντε, να κάνω γαργάρα όλους αυτούς που τονίζουν ότι ένα τέτοιο ερώτημα, με τέτοια μάλιστα διατύπωση, απαιτεί πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να τεθεί στην κρίση του λαού. Το γενικό γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης Thorbjorn Jagland, που μόλις χθες δήλωσε ότι το δημοψήφισμα χωλαίνει από άποψη σαφήνειας και χρονικής επάρκειας, όμως, δεν μπορώ να τον κάνω.

3) Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός της χώρας βγήκε προχθες σε διάγγελμα και είπε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι οι μερίδα των συμπολιτών μας που θα συμπορευτεί με το ”ΝΑΙ” είναι ”συνένοχοι των μνημονίων”. Ο ίδιος άνθρωπος που πριν από λίγες μέρες, σε συνέντευξη στην ΕΡΤ δήλωνε ότι θα σεβαστεί την ετυμηγορία της. Μιλάει διχαστικά ξεχνώντας ότι εκπροσωπεί ολόκληρο το λαό και όχι ένα μέρος του.

4) Από ‘κει και πέρα, για ποιο λόγο η Κυβέρνηση μας διαβεβαίωνε κάθε τόσο ότι το να βγει λευκός καπνός από τις Βρυξέλλες είναι ζήτημα χρόνου; Ότι η απόσταση που τους χώριζε με τους δανειστές δεν ήταν τρομακτική και ότι ο έντιμος συμβιβασμός θα επερχόταν; Πιστεύω πως έπαιξαν το χαρτί του δημοψηφίσματος βλέποντας ότι η διαπραγματευτική του τακτική δεν θα τους έβγαινε.

Αλλά και η άλλη πλευρά τα σκάτωσε.

1) Αν υπήρχε κάτι που έπρεπε εξαρχής να κάνουν οι Ευρωπαίοι ήταν να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση προς την κατεύθυνση των πραγματικών μεταρρυθμίσεων αφού οι προηγούμενες κυβερνήσεις ελάχιστα ήθελαν να κάνουν ουσιαστικές αλλαγές (όχι ότι η νυν θέλει αλλά τέλος πάντων). Η εμμονή τους, όπως και του ΔΝΤ, με τη λιτότητα είναι παροιμιώδης. Τα αποτελέσματά της τα βιώνουμε τόσα χρόνια, σε συνδυασμό με την ολική άρνηση του πολιτικού μας προσωπικού να κάνει τη χώρα από μπανανία οργανωμένο κράτος. Όταν μοιράζεις μαϊμού επιδόματα, όταν χρειάζονται άδειες επί αδειών για να ανοίξεις ένα τυροπιτάδικο, δεν πας μπροστά. Δεν το έκαναν. Φόροι, φόροι και πάλι φόροι!

2) Η προσπάθειά τους να προδιαθέσουν υπέρ του ”ΝΑΙ” δεν είναι επίσης διόλου αμελητέα καθότι δείχνει το έλλειμμα αυτονομίας που μπορεί να έχει τελικά μία χώρα της Ενωμένης Ευρώπης.

Αυτά ως εδώ. Ο χρόνος, όμως, τρέχει και πρέπει καθείς μας να τα βάλει κάτω και να αποφασίσει. Κατά τη γνώμη μου την όποια απόφαση θα πρέπει να καθορίσουν τέσσερα δεδομένα:

Α) Φοβάμαι ότι οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΔΝΤ έχουν αυτή τη στιγμή και το καρπούζι και το μαχαίρι. Και δεν γνωρίζουν από ανθρωπισμούς και τα τοιαύτα. Δανειστές μας είναι και θέλουν τα λεφτά τους πίσω. Δεν πρόκειται να μας δώσουν στήριξη, χρόνο και διευκολύνσεις (τύπου ”παράταση του προγράμματος”) μέχρι να δουν ότι έχουν επαρκή πολιτικά και οικονομικά σημάδια ότι θα γίνει αυτό. Σκληρό, τοκογλυφικό αλλά αληθινό. Επίσης, ξέρουμε ότι η αποδοχή των όρων τους θα φέρει μία νέα περίοδο λιτότητας στη χώρα, ίσως και μακράς διάρκειας, με μέτρα πιθανότατα επαχθέστερα κι από αυτά που είναι τώρα στο τραπέζι.

Β) Η Ευρώπη έχει χίλια δυο στραβά: μεταξύ άλλων, μία άθλια μεταναστευτική πολιτική, χώρες δύο ταχυτήτων, ξεπερασμένους θεσμούς. Παραμένει, όμως, μία από τις προνομιούχες περιοχές τούτου του πλανήτη κι ένα από τα σημαντικότερα αποκτήματα της Ελλάδας στη σύγχρονη ιστορία της.

Γ) Δεν ξέρω πόσο σίγουροι μπορούμε να ‘μαστε ότι η παρούσα κυβέρνηση είναι πια σε θέση να εξασφαλίσει την παραμονή της χώρας μας στην Ευρώπη. Προσωπικά, είχα αρχίσει να αμφιβάλλω ήδη όταν το φρέσκο που κόμιζε ο ΣΥ.ΡΙ.Ζ.Α συνασπίστηκε με την ακροδεξιά σαπίλα των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Μπορούμε να την εμπιστευτούμε όταν επί ένα πεντάμηνο διαψεύδεται συνεχώς μέσα σε ένα γαϊτανάκι προτάσεων απειλών, τελεσιγράφων και διαπραγματεύσεων που όλο φτάνουν σε αποτέλεσμα και τελειωμό δεν έχουν; Η ελπίδα δεν ήρθε.

Δ) Είναι σχεδόν βέβαιο, κρίνοντας με τα μέχρι τώρα δεδομένα, ότι, σε περίπτωση καταφατικής απάντησης από το λαό στο δημοψήφισμα, η τωρινή Κυβέρνηση θα οδηγηθεί σε παραίτηση. Γεγονός που σημαίνει νέα περίοδο πολιτικής αστάθειας και ακυβερνησίας, η οποία θα συνοδεύει την οικονομική ασφυξία. Και φυσικά, με εναλλακτικές επιεικώς απαράδεκτες επί το πλείστον.

Το ποιο ή ποια από τα τέσσερα θα υπερισχύσουν είναι προσωπική υπόθεση του καθενός. Η απόφαση δεν είναι εύκολη. Ας τα βάλουμε στο ζύγι και ας αποφασίσουμε νηφάλια και με λογική. Και ας πάψουμε τις εκατέρωθεν εξυπνάδες για το ποιος έχει δίκαιο και ποιος άδικο. Από Δευτέρα πάλι μαζί θα ζούμε τα δύο ”στρατόπεδα” και η ενότητα θα είναι πιο απαραίτητη από ποτέ. Μην διχάζεστε!

Αυτά. Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας. Καλή μας ψήφο.