Χάρτης της πόλης

Η Θεσσαλονίκη παλιά: Στην Κρύπτη του Μακεδονικού Αγώνα

Ένας από τους ιστορικούς χώρους της πόλης αποτελεί και το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο βρίσκονται ο Μητροπολιτικός ναός Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, και το Μουσείο Μακεδονικό Αγώνα τα οποία διασώθηκαν της καταστρεπτικής πυρκαγιάς του 1917. Τα κτίρια χτίστηκαν σε σχέδια του διάσημου αρχιτέκτονα Έρνεστ Τσίλερ, και στη θέση του σημερινού Μητροπολιτικού Μεγάρου, υπήρχε παλιότερα ένα […]

Κείμης Κρυωνάς
η-θεσσαλονίκη-παλιά-στην-κρύπτη-του-μα-28984
Κείμης Κρυωνάς
1.jpg

Ένας από τους ιστορικούς χώρους της πόλης αποτελεί και το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο βρίσκονται ο Μητροπολιτικός ναός Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, και το Μουσείο Μακεδονικό Αγώνα τα οποία διασώθηκαν της καταστρεπτικής πυρκαγιάς του 1917. Τα κτίρια χτίστηκαν σε σχέδια του διάσημου αρχιτέκτονα Έρνεστ Τσίλερ, και στη θέση του σημερινού Μητροπολιτικού Μεγάρου, υπήρχε παλιότερα ένα αντίστοιχο μικρότερο Μέγαρο -έργο και αυτό του Τσίλερ- το οποίο όμως κατεδαφίσθηκε στα 1963.

Το τετράγωνο αυτό αποτελούσε κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα(1904-1908) ένα ιδιότυπο επίκεντρο, καθώς εκτός των κτιρίων της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας και του Γενικού Ελληνικού Προξενείου Θεσσαλονίκης, στα έγκατα της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης υπήρχε μια μυστική κρύπτη η οποία διασώζεται εως σήμερα. Αυτή χρησιμοποιόταν ως χώρος συνεδριάσεων, φιλοξενίας αγωνιστών, αλλά και σαν αποθηκευτικός χώρος εφοδίων και πυρομαχικών που μεταφέρονταν μέσω πάμπολλων κινδύνων εκεί.

Έναρξη εργασιών αποκατάστασεως της Κρύπτης

Η κρύπτη βρίσκεται σε βάθος 3,5 μέτρων κάτω από το Ιερό Βήμα του Μητροπολιτικού Ναού, και κατά την εποχή που κατασκευάσθηκε επικοινωνούσε με μυστικές υπόγειες διόδους τόσο με το τότε Μητροπολιτικό Μέγαρο όσο και με το Ελληνικό Προξενείο, ενώ η πρόσβαση από το ναό γινόταν εφικτή μέσω καταπακτής στο χώρο του Ιερού, απ την οποίαν οι μυημένοι κατέβαιναν στο εσωτερικό της χρησιμοποιώντας μια κρεμαστή σκάλα. Μάλιστα ο χώρος δε διέθετε κανένα φεγγίτη, και ο εξαερισμός γινόταν με ένα ιδιότυπο σύστημα από πήλινους αγωγούς για τον εξαερισμό του χώρου.

Το έργο κατασκευάστηκε με κάθε μυστικότητα, και κυριολεκτικά κάτω από τη μύτη των οθωμανικών αρχών αφού στην περιοχή υπήρχε αστυνομικό τμήμα, ενώ η ύπαρξη της κρύπτης ήταν γνωστή σε ελάχιστα μυημένα άτομα, καθώς οι κίνδυνοι της εποχής ήταν μεγάλοι και η περιοχή τελούσε υπό παρακολούθηση.

Μάλιστα η ύπαρξη της κρύπτης παρέμεινε ευρέως άγνωστη, αφού ακόμα και η Πηνελόπη Δέλτα στα Μυστικά του Βάλτου, αναφερόταν μόνο σε συναντήσεις Μακεδονομάχων, που περνούσαν απ’ την αυλή της Μητρόπολης στο Ελληνικό Προξενείο μέσω της πόρτας που χώριζε τον μεταξύ τους αύλιο χώρο.

Ώσπου επτά δεκαετίες μετά τη λήξη του Μακεδονικού Αγώνα, ο σεισμός που έπληξε τη Θεσσαλονίκη, αποκάλυψε το μυστικό που υπήρχε κάτω από τη Μητρόπολη, όταν σε εργασίες αποκατάστασης ζημιών τον Μάρτιο του 1979 αποκαλύφθηκε η είσοδος της κρύπτης από το Ιερό του ναού.

Τότε αποφασίστηκε η κρύπτη να επισκευασθεί και να αποτελέσει μουσειακό χώρο, ο οποίος και εγκαινιάσθηκε στις 29/5/1982, και σήμερα στους χώρους της κρύπτης φιλοξενούνται κειμήλια του Μακεδονικού Αγώνα, φωτογραφικό υλικό όπως και τα λείψανα Μητροπολιτών, ενώ για τους επισκέπτες διανοίχθηκε είσοδος επί της οδού Μητροπόλεως.

Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Μιχάλης Παπαδόπουλος κατεβαίνοντας στην κρύπτη του μακεδονικού αγώνα, έκπληκτος θαυμάζει το εσωτερικό μεγαλείο της κρύπτης

*Πηγές ασπρομαύρων φωτογραφιών (από το βιβλίο) Πρωτοπρεσβύτερου Θεολόγου Σερενίδη Γρηγορίου, Η Κρύπτη του Μακεδονικού Αγώνα (Ξενάγηση), Θεσσαλονίκη 2005

Σχετικά Αρθρα
Σχετικά Αρθρα