Σταμάτης Κραουνάκης: Ο μη έχων είναι ισχυρός

Συνέντευξη: Γιώργος Τούλας

Ο Γιώργος Τούλας συνάντησε το Σταμάτη Κραουνάκη για μία συνέντευξη διαφορετική από τις συνηθισμένες, όπου ο συνεντευξιαζόμενος θέτει πολλές από τις ερωτήσεις στον εαυτό του… Ένα μεσημέρι με έναν από τους κορυφαίους Έλληνες συνθέτες.

– Βαρέθηκα την εσωστρέφεια, ρε γαμώτο… Είναι ώρα για εξωστρέφεια με οποιονδήποτε τρόπο. Θα το πω και θα ακουστεί μετέωρο: οι σοβαροί πρέπει αυτή τη στιγμή να παλέψουμε πάρα πολύ για την έλλειψη πνευματικότητας. Διότι αυτή η κατάντια είναι αποτέλεσμα της έλλειψης πνευματικότητας σε μία χώρα, η οποία το μόνο που είχε να πουλήσει ήταν αυτό. Και δεν είναι μόνο η έλλειψη πνευματικότητας, αλλά η βία και ο ευτελισμός της γλώσσας από τα κόμματα εξουσίας επέτρεψαν στον κάθε ημισπουδαγμένο designer να παραστήσει τον παράγοντα, να μπει στα υπουργεία, να έχει μισθό… Αυτό διαμόρφωσε μία άρρωστη αισθητική που είχε παρελκόμενο τα σκηνικά της τηλεόρασης και το οποίο ο καημένος ο μισθωτός αντέγραψε με απελπιστική αθωότητα από τη μία μεριά και απελπιστική βλακεία ταυτόχρονα.

– Λέμε κρίση, σαφέστατα παντού. Εγώ από το Χαλάνδρι και πάνω στην Αθήνα δεν έχω δει κρίση. Από την Πυλαία και πάνω στη Θεσσαλονίκη δεν έχω δει κρίση. Εκεί είναι τα πολλά τα τετραγωνικά αλώβητα… Θέλω να περάσουμε ένα μήνυμα: ο μη έχων έχει μεγαλύτερη ελευθερία αυτή τη στιγμή. Είναι μία ιστορική στιγμή. Ο μη έχων με τον έχοντα είναι ακριβώς στην ίδια κατάσταση. Ο μη έχων δεν έχει τίποτα, ο έχων τα έχει κλειδωμένα και δεν μπορεί να τα κάνει τίποτα… Ποιος είναι ο πιο ισχυρός; Ο μη έχων που δεν έχει να χάσει τίποτα. Ενώ ο έχων θα χάσει, αν έχει ομόλογα θα του τα κουρέψουν, αν έχει ακίνητα, δεν μπορεί να τα πουλήσει, είναι σε δύσκολη φάση. Ποιος την πατάει; Αυτός που ψιλοέχει.

– Από την άλλη στην τέχνη… μούγκα! Μούγκα! Μούγκα! Πολλή μούγκα χρόνια τώρα, αφού ήταν όλοι βολεμένοι. Αντί πινακίου δε. Δεν κατηγορείται κανείς ότι επιδοτήθηκε, αλλά αντί πινακίου έγινε αυτή η ανταλλαγή, για κάτι ψίχουλα. Εγώ θυμάμαι στα νιάτα μου ακόμη και οι δεξιοί καλλιτέχνες σε προβλήματα συντεχνιακά ήταν με το πανό στο δρόμο, ειδικά όταν η Μελίνα έδινε το έναυσμα.

Η καλοπέραση μας έκανε έτσι;

Προτιμώ να πάει η οικογένεια στο Σεφερλή απ’ το να πάει να μου δει για 15η φορά μια ακαταλαβίστικη ερμηνεία άρχαιου δράματος που είναι βλαβερή, γιατί και το έργο έχει καταστρέψει και παίρνει την επιδότηση επειδή είναι επίφαση κουλτούρας. Πιο υγιές είναι να πάει η οικογένεια στο Σεφερλή να γελάσει μ’ έναν ταλαντούχο, φαύλο κωμικό που κάνει ωραίες μιμήσεις. Πιο υγιές το βρίσκω.

Όπως και στο τραγούδι. Προτιμώ να πάω στον Μαργαρίτη να καώ στο ουίσκι παρά να πάω σε άλλη μία βαρετή εντεχνίλα, επίσης επιπέδου… τσιπουροπυτιρίδας. Δεν έχω τίποτα με το τσίπουρο, επαναλαμβάνω. Αλλά ο συνδυασμός πυτιρίδα συν τσίπουρο δεν αντέχεται…

Πώς θα αφυπνιστεί το θεριό που κοιμάται;

Η ανάγκη είναι μεγάλη δασκάλα. Την ώρα που αρχίζουν και ζορίζουν τα πράγματα ή στην κατάθλιψη θα πας ή άμα έχεις ενέργεια- που δόξα τω Θεώ αν δεν είσαι στους φραπέδες και τους μπάφους από τις 7 το πρωί, σε καίει η ενέργειά σου-, μια χαρά θα τη βρεις την άκρη. Θα βρεις τρόπο να εξαργυρώσεις την ενέργεια και την εργατικότητά σου κατά τον α ή β τρόπο.

Εγώ, ας πούμε, που ήμουν ένας πολύ σπάταλος άνθρωπος, «τρυπιοχέρη» και ως εκ τούτου «τρύπια τσέπη» με φωνάζουν οι φίλοι μου, προσέχω να σβήσω τα φώτα, να πάω τα σκουπίδια στην ανακύκλωση, να μην αφήσω 10€ πουρμπουάρ κτλ. Κοιτάς την ώρα που αρχίζει και σφίγγει ο κλοιός να μαζευτείς.

Θυμάμαι στη Λυσιστράτη το ’86 με τον Λάκη υπήρχε μια υπέροχη φράση της Λυσιστράτης προς τον Πρόβουλο που του έλεγε «Θες δε θες, θα σωθείς…». Ε, λοιπόν, είμαστε σε αυτό το τέλειο σημείο. Κι είναι αμαρτία, γιατί έχουμε μια χώρα που βγάζει τα πάντα. Αλλά τα πάντα… Στο ύψιστο περιβάλλον που δεν υπάρχει ωραιότερο στον κόσμο, που έρχεται ένας ήλιος και αθώωνει την κάθε πληγή μέσα στο επόμενο λεπτό. Αυτό δεν το έχουμε σεβαστεί καθόλου, ότι κάθε τετραγωνικό είναι ιστορία.

Εγώ έχω ανάγκη να γεννήσουμε, είμαι σε αυτή τη σκέψη και να δουλέψουμε γι’ αυτό δύο πράγματα, βασικά: Πρώτον, δικομματισμός τέλος και δεύτερον πρέπει να βρούμε τρόπους αντίστασης σε αυτή την καινούρια, άφατη και χειρότερη χούντα των οικονομικών κέντρων εξουσίας που καταργούν την πολιτική. Πάλι μας χρυσώνουν το χάπι, ότι δήθεν τελειώνουν οι κακοί πολιτικοί. Δεν τελειώνουν οι κακοί πολιτικοί, τελειώνουν τα τσιράκια που δεν τους κάνουν τη δουλειά τους και θα ‘ρθουν καινούρια, πιο μεθοδευμένα, πιο τεχνοκρατικά. Τα βλέπω να αναφύονται παντού…

Είναι σαφές πια, είναι ολοφάνερο ότι η πολιτική του ευρώ απέτυχε οικτρά. Ξεπάτωσε όλες τις οικονομίες, ήταν στο πόδι στημένη και στο πόδι εφαρμοσμένη. Γιατί, για παράδειγμα το γιαούρτι που έκανε 45 δρχ. τώρα κάνει 350; Άλλαξε κάτι μέσα στο γιαούρτι; Σαπίζει την ίδια ημερομηνία λήξης. Άρα, το θέμα ήταν αλλού και κατά τη γνώμη μου το θέμα ήταν να εξαφανίσουν τη μικρομεσαία οικονομία, δηλαδή το μικρομεσαίο σπίτι να τα χάσει όλα και να ξαναγίνει σκλάβος.

Illustration: dolphins

*Ο Σταμάτης Κραουνάκης θα εμφανίζεται από 24 μέχρι 28 Σεπτεμβρίου στο Βασιλικό Θέατρο.

Δείτε περισσότερα: Ο Σταμάτης Κραουνάκης στο Βασιλικό Θέατρο