Γολγοθάς των συνταξιούχων

Μεγαλώνει το κύμα των αποφάσεων των δικαστηρίων με τις οποίες δικαιώνονται. Διεκδικούν την επιστροφή κομμένων συντάξεων και δώρων κατά την περίοδο των Μνημονίων

Πρωτοφανής καθυστέρηση περίπου 1,5 έτους καταγράφεται στην έκδοση της πολυαναμενόμενης απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) όσον αφορά τα κομμένα δώρα και τις επικουρικές των παλιών συνταξιούχων. Την ίδια ώρα, μεγαλώνει το κύμα των αποφάσεων των δικαστηρίων με τις οποίες δικαιώνονται συνταξιούχοι που είχαν προσφύγει διεκδικώντας την επιστροφή αναδρομικά των κομμένων συντάξεων και των δώρων κατά την περίοδο των Μνημονίων.

Πρόσφατα τέσσερις νέες αποφάσεις του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών διατάσσουν ΕΦΚΑ – κυβέρνηση να καταβάλλουν τα δώρα του 11μήνου έντοκα και αναδρομικά. Σύμφωνα με την ΕΝΥΠΕΚΚ, η μαζική δικαίωση των συνταξιούχων για δώρα – επικουρικά 11μήνου προαναγγέλλει τη θετική έκβαση και από την Ολομέλεια του ΣτΕ, ενώπιον της οποίας εκδικάστηκε η ίδια υπόθεση προ 17 μηνών (15/1/2021).

Η κρίσιμη απόφαση του ΣτΕ (η σχετική αίτηση εκδικάστηκε στις 15/1/2021), αφορά 350.000 συνταξιούχους που έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη, ωστόσο δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να επεκτείνει την εφαρμογή της στο σύνολο των συνταξιούχων.

Επαφίεται δηλαδή στην πολιτική βούληση να επεκτείνει την καταβολή των αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους (περίπου 2,5 εκατομμύρια). Οι προσφεύγοντες διεκδικούν αναδρομικά τις περικοπές των συντάξεών τους για ένα 11μηνο (από 11.6.2015 και μέχρι τη δημοσίευση του νόμου Κατρούγκαλου), όπως και την επιστροφή των τριών δώρων – επιδομάτων στις κύριες και επικουρικές συντάξεις τους.

Ειδικότερα, οι συνταξιούχοι ζητούν την ακύρωση της απόφασης του υπουργού Εργασίας, καθώς δεν προβλέπει την επιστροφή των σχετικών περικοπών των επικουρικών συντάξεων και των δώρων που επιβλήθηκαν κατά τη μνημονιακή περίοδο, παρά το γεγονός ότι οι επίμαχες περικοπές κρίθηκαν αντισυνταγματικές με αμετάκλητες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ το έτος 2015.

Συνεπώς κρίνονται τα εξής αναδρομικά 11 μηνών:

• Τα καταργημένα δώρα των κύριων συντάξεων που ήταν 800 ευρώ για όλους (εκτός και εάν η κύρια σύνταξη ήταν κάτω από 400 ευρώ π.χ. αγρότες με την κατώτατη σύνταξη που διεκδικούν 660 ευρώ).
• Οι μειώσεις των επικουρικών που επιβλήθηκαν το 2012 σε όλους από το πρώτο ευρώ.
• Η κατάργηση των δώρων στις επικουρικές που ήταν πλήρη (δυο επικουρικές ανά έτος) το 2012.

Υπολογίζεται ότι με τη δικαστική απόφαση διακυβεύεται ένα δημοσιονομικό κόστος, το οποίο μπορεί, δυνητικά, να αγγίξει τα 2,5 δισ. ευρώ, ανάλογα με το εύρος της απόφασης και τις παραγραφές. Συγκεκριμένα, οι διεκδικήσεις αφορούν:

• 723 εκατ. ευρώ για τα αναδρομικά των επικουρικών και
• 1,875 δισ. ευρώ για τα δώρα δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Εκκαθάριση

Στο μεταξύ έως το τέλος Ιούνιου (εκτός απροόπτου) σχεδιάζεται από τον ΕΦΚΑ να ξεκινήσει η εκκαθάριση των συντάξεων που βρίσκονται στην «ουρά» αλλά και η έκδοση με τον σωστό τρόπο των νέων συντάξεων παράλληλης ασφάλισης. Πρόκειται για προσαυξήσεις (έως 563 ευρώ τον μήνα) και τα αναδρομικά (έως 33.750 ευρώ) στους 55.000 παλαιούς συνταξιούχους παράλληλης ασφάλισης.

Πρώτα θα εφαρμοστεί σε αυτούς που βγαίνουν σε σύνταξη από τον Ιούνιο και μετά, δηλαδή από τους συνταξιούχους που τώρα θα πάρουν τη σύνταξή τους. Και σταδιακά θα αρχίσουν να καταβάλλονται τα αναδρομικά σε αυτούς που είναι ήδη συνταξιούχοι με τη σειρά αρχαιότητας, δηλαδή θα προηγούνται οι πρώτοι σε σειρά που συνταξιοδοτήθηκαν. Σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ, η καθυστέρηση στην παράδοση του λογισμικού, οφείλεται στην εξαιρετικά σύνθετη διαδικασία λόγω της πολυπλοκότητας του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού μας συστήματος.

Πρόκειται συγκεκριμένα για τις προσαυξήσεις στις συντάξεις ασφαλισμένων, που πλήρωναν εισφορές σε δύο ταμεία και στο μεταξύ οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν λάβει την πρώτη σύνταξή τους από τον Μάιο του 2016 και έπειτα.

Εισφορές

Οι εν λόγω ασφαλισμένοι πλήρωναν ταυτόχρονα εισφορές σε δύο Ταμεία οι οποίες από το 2017 και μετά μπορούν να αξιοποιηθούν αφενός για να πάρουν προσαύξηση συντάξιμων αποδοχών και μεγαλύτερη σύνταξη και, αφετέρου, ο παράλληλος χρόνος ασφάλισης από το 2017 και μετά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αυξηθεί ο χρόνος ασφάλισης για συνταξιοδότηση, που σημαίνει ότι η ανταποδοτική σύνταξη θα υπολογιστεί με μεγαλύτερο συντελεστή αναπλήρωσης. Οι συνταξιούχοι αυτοί ανήκουν σε δύο βασικές κατηγορίες:

• Στην πρώτη ανήκουν ασφαλισμένοι του τέως ΙΚΑ με παράλληλη ασφάλιση στον τέως ΟΑΕΕ.
• Στη δεύτερη αυτοαπασχολούμενοι γιατροί και μηχανικοί (ασφάλιση στο τέως ΕΤΑΑ) με παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο.

Οι συνταξιούχοι αυτοί έχουν λάβει την πρώτη σύνταξή τους από το τέως ΙΚΑ ή το τέως ΕΤΑΑ αντίστοιχα, αλλά δεν έχουν λάβει την προσαύξηση της σύνταξης από τον τέως ΟΑΕΕ και το Δημόσιο.

Επισημαίνεται ότι οι συνταξιούχοι με παράλληλο χρόνο ασφάλισης σε δύο ή και περισσότερα Ταμεία δικαιούνται το μεγαλύτερο πακέτο αναδρομικών που δόθηκε τα τελευταία χρόνια, καθώς τα οφειλόμενα από τις προσαυξήσεις συντάξεων ξεκινούν από το 2017 και φτάνουν μέχρι στιγμής στα 5 έτη.

Πρωτοφανής καθυστέρηση περίπου 1,5 έτους καταγράφεται στην έκδοση της πολυαναμενόμενης απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) όσον αφορά τα κομμένα δώρα και τις επικουρικές των παλιών συνταξιούχων. 

Την ίδια ώρα, μεγαλώνει το κύμα των αποφάσεων των δικαστηρίων με τις οποίες δικαιώνονται συνταξιούχοι που είχαν προσφύγει διεκδικώντας την επιστροφή αναδρομικά των κομμένων συντάξεων και των δώρων κατά την περίοδο των Μνημονίων.

Πρόσφατα τέσσερις νέες αποφάσεις του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών διατάσσουν ΕΦΚΑ – κυβέρνηση να καταβάλλουν τα δώρα του 11μήνου έντοκα και αναδρομικά. Σύμφωνα με την ΕΝΥΠΕΚΚ, η μαζική δικαίωση των συνταξιούχων για δώρα – επικουρικά 11μήνου προαναγγέλλει τη θετική έκβαση και από την Ολομέλεια του ΣτΕ, ενώπιον της οποίας εκδικάστηκε η ίδια υπόθεση προ 17 μηνών (15/1/2021).

Η κρίσιμη απόφαση του ΣτΕ (η σχετική αίτηση εκδικάστηκε στις 15/1/2021), αφορά 350.000 συνταξιούχους που έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη, ωστόσο δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να επεκτείνει την εφαρμογή της στο σύνολο των συνταξιούχων.

Επαφίεται δηλαδή στην πολιτική βούληση να επεκτείνει την καταβολή των αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους (περίπου 2,5 εκατομμύρια). Οι προσφεύγοντες διεκδικούν αναδρομικά τις περικοπές των συντάξεών τους για ένα 11μηνο (από 11.6.2015 και μέχρι τη δημοσίευση του νόμου Κατρούγκαλου), όπως και την επιστροφή των τριών δώρων – επιδομάτων στις κύριες και επικουρικές συντάξεις τους.

Ειδικότερα, οι συνταξιούχοι ζητούν την ακύρωση της απόφασης του υπουργού Εργασίας, καθώς δεν προβλέπει την επιστροφή των σχετικών περικοπών των επικουρικών συντάξεων και των δώρων που επιβλήθηκαν κατά τη μνημονιακή περίοδο, παρά το γεγονός ότι οι επίμαχες περικοπές κρίθηκαν αντισυνταγματικές με αμετάκλητες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ το έτος 2015.

Συνεπώς κρίνονται τα εξής αναδρομικά 11 μηνών:

Τα καταργημένα δώρα των κύριων συντάξεων που ήταν 800 ευρώ για όλους (εκτός και εάν η κύρια σύνταξη ήταν κάτω από 400 ευρώ π.χ. αγρότες με την κατώτατη σύνταξη που διεκδικούν 660 ευρώ).

Οι μειώσεις των επικουρικών που επιβλήθηκαν το 2012 σε όλους από το πρώτο ευρώ.

Η κατάργηση των δώρων στις επικουρικές που ήταν πλήρη (δυο επικουρικές ανά έτος) το 2012.

Υπολογίζεται ότι με τη δικαστική απόφαση διακυβεύεται ένα δημοσιονομικό κόστος, το οποίο μπορεί, δυνητικά, να αγγίξει τα 2,5 δισ. ευρώ, ανάλογα με το εύρος της απόφασης και τις παραγραφές. Συγκεκριμένα, οι διεκδικήσεις αφορούν:

723 εκατ. ευρώ για τα αναδρομικά των επικουρικών και

1,875 δισ. ευρώ για τα δώρα δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Εκκαθάριση

Στο μεταξύ έως το τέλος Ιούνιου (εκτός απροόπτου) σχεδιάζεται από τον ΕΦΚΑ να ξεκινήσει η εκκαθάριση των συντάξεων που βρίσκονται στην «ουρά» αλλά και η έκδοση με τον σωστό τρόπο των νέων συντάξεων παράλληλης ασφάλισης. Πρόκειται για προσαυξήσεις (έως 563 ευρώ τον μήνα) και τα αναδρομικά (έως 33.750 ευρώ) στους 55.000 παλαιούς συνταξιούχους παράλληλης ασφάλισης.

Πρώτα θα εφαρμοστεί σε αυτούς που βγαίνουν σε σύνταξη από τον Ιούνιο και μετά, δηλαδή από τους συνταξιούχους που τώρα θα πάρουν τη σύνταξή τους. Και σταδιακά θα αρχίσουν να καταβάλλονται τα αναδρομικά σε αυτούς που είναι ήδη συνταξιούχοι με τη σειρά αρχαιότητας, δηλαδή θα προηγούνται οι πρώτοι σε σειρά που συνταξιοδοτήθηκαν. Σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ, η καθυστέρηση στην παράδοση του λογισμικού, οφείλεται στην εξαιρετικά σύνθετη διαδικασία λόγω της πολυπλοκότητας του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού μας συστήματος.

Πρόκειται συγκεκριμένα για τις προσαυξήσεις στις συντάξεις ασφαλισμένων, που πλήρωναν εισφορές σε δύο ταμεία και στο μεταξύ οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν λάβει την πρώτη σύνταξή τους από τον Μάιο του 2016 και έπειτα.

Εισφορές

Οι εν λόγω ασφαλισμένοι πλήρωναν ταυτόχρονα εισφορές σε δύο Ταμεία οι οποίες από το 2017 και μετά μπορούν να αξιοποιηθούν αφενός για να πάρουν προσαύξηση συντάξιμων αποδοχών και μεγαλύτερη σύνταξη και, αφετέρου, ο παράλληλος χρόνος ασφάλισης από το 2017 και μετά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αυξηθεί ο χρόνος ασφάλισης για συνταξιοδότηση, που σημαίνει ότι η ανταποδοτική σύνταξη θα υπολογιστεί με μεγαλύτερο συντελεστή αναπλήρωσης. Οι συνταξιούχοι αυτοί ανήκουν σε δύο βασικές κατηγορίες:

Στην πρώτη ανήκουν ασφαλισμένοι του τέως ΙΚΑ με παράλληλη ασφάλιση στον τέως ΟΑΕΕ.

Στη δεύτερη αυτοαπασχολούμενοι γιατροί και μηχανικοί (ασφάλιση στο τέως ΕΤΑΑ) με παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο.

Οι συνταξιούχοι αυτοί έχουν λάβει την πρώτη σύνταξή τους από το τέως ΙΚΑ ή το τέως ΕΤΑΑ αντίστοιχα, αλλά δεν έχουν λάβει την προσαύξηση της σύνταξης από τον τέως ΟΑΕΕ και το Δημόσιο.

Επισημαίνεται ότι οι συνταξιούχοι με παράλληλο χρόνο ασφάλισης σε δύο ή και περισσότερα Ταμεία δικαιούνται το μεγαλύτερο πακέτο αναδρομικών που δόθηκε τα τελευταία χρόνια, καθώς τα οφειλόμενα από τις προσαυξήσεις συντάξεων ξεκινούν από το 2017 και φτάνουν μέχρι στιγμής στα 5 έτη.