365 2lessplastic: Η χρονιά μου χωρίς πλαστικό
Ένα project με το οποίο η Χριστίνα Σακαλή μοιράζεται μαζί μας την έμπνευση, την όρεξη και αρκετές πληροφορίες για να ξεκινήσουμε όλοι μια ζωή χωρίς πλαστικό.
Το ταξίδι μου με το 365 2lessplastic project ξεκίνησε πριν από έναν ακριβώς χρόνο, όμως το φυτίλι για τη δημιουργία του μπήκε μερικούς μήνες πιο πριν, από ένα ποδηλατικό ταξίδι που πραγματοποίησα το καλοκαίρι του 2014 με τη διεθνή συλλογικότητα Ecotopia Biketour. Η κοινότητα αυτή προωθεί αρχές οικολογίας και βιωσιμότητας όπως η μετακίνηση με τα ποδήλατα, η vegan διατροφή και η μείωση της χρήσης πλαστικών προϊόντων, άρα και της πλαστικής ρύπανσης. Όταν διάβασα τις αρχές τους στην ιστοσελίδα τους και άρχισα να προετοιμάζομαι για το ταξίδι μου, συνειδητοποίησα ξαφνικά κάτι που δεν είχε περάσει από το μυαλό μου μέχρι εκείνη τη στιγμή: ότι η ζωή μας είναι κατακλυσμένη από τα πλαστικά προϊόντα και ότι σχεδόν ο,τιδήποτε κάνουμε συνεπάγεται τη χρήση μικρότερης ή μεγαλύτερης ποσότητας πλαστικού.
Η χρήση του πλαστικού έχει αυξηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο κατά 5500% μέσα σε μερικά μόνο χρόνια, από περίπου 5 εκατομμύρια τόνους το 1950 σε 280 εκατομμύρια τόνους σήμερα, ως αποτέλεσμα της πρακτικής ευκολίας του υλικού αυτού σε όρους κόστους, προσαρμοστικότητας και αντοχής. Ταυτόχρονα, τόσο η εξόρυξη και παραγωγή πετρελαίου για την κατασκευή του πλαστικού, όσο και η διάθεση των πλαστικών αποβλήτων δημιουργούν τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα, αφού το πλαστικό είναι ένα υλικό που κάνει χιλιάδες χρόνια για να αποσυντεθεί και κατά τη διάρκεια της αποσύνθεσής του προσελκύει αλλά και ταυτόχρονα εκλύει τοξικές χημικές ενώσεις που μολύνουν ανεπανόρθωτα τα ζώα, τους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα.
Αποφάσισα λοιπόν ότι αυτό το ποδηλατικό ταξίδι θα μπορούσε να γίνει η αφορμή για να μπω σε μια έμπρακτη διαδικασία της μείωσης των πλαστικών προϊόντων στην καθημερινή μου ζωή, ενώ παράλληλα άρχισα να καταγράφω τις προσπάθειές μου τα αποτελέσματα από την έρευνα που έκανα, μέσω ενός μπλογκ. Έτσι, ξεκίνησε το 365 2lessplastic project και το αντίστοιχο μπλογκ, ενώ μέρα με τη μέρα, άρθρο με το άρθρο, έκανα τη ζωή μου plasticLess, μειώνοντας αισθητά τη χρήση των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης, καθώς και τα πλαστικά απορρίμματα που έβγαιναν από το σπίτι μου.
Το σημαντικότερο απ’ όλα είναι ότι οι αλλαγές που έκανα κατά τη διάρκεια του χρόνου, έγιναν με μικρή σχετική προσπάθεια, χωρίς να χρειαστεί να αλλάξω σημαντικά την καθημερινότητά μου και χωρίς να ξοδέψω περισσότερο χρόνο πέρα από την έρευνα και το γράψιμο που έκανα σε καθημερινή βάση για το μπλογκ. Παρακάτω αναφέρω συνοπτικά τα 10 από τα κυριότερα βήματα που έκανα προς μια plasticLess χρονιά:
- Σταμάτησα εντελώς τη χρήση πλαστικής σακούλας μίας χρήσης. Τώρα πλέον χρησιμοποιώ πάνινες τσάντες για τα ψώνια μου και βιοδιασπώμενες μη-πλαστικές σακούλες από άμυλο (καλαμποκιού) για τα σκουπίδια μου. Αν βρεθώ με πλαστική σακούλα που μου έχουν δώσει οι γονείς μου ή άλλα άτομα, τότε αμέσως την τοποθετώ στον κάδο ανακύκλωσης (ναι οι πλαστικές σακούλες ανακυκλώνονται).
- Κατάργησα την αγορά πλαστικών μπουκαλιών και τα κυπελάκια μίας χρήσης (χάρτινα και πλαστικά) για το νερό, τα ροφήματα και τον καφέ μου. Αγόρασα ένα θερμός από ανοξείδωτο ατσάλι που το κουβαλώ παντού και έχει βρει μόνιμη θέση στην παγουροθήκη του ποδηλάτου μου και στην καρδιά μου!
- Αποφάσισα να μην ξαναχρησιμοποιήσω πλαστικά πιάτα και μαχαιροπίρουνα. Αν περάσω πολλές ώρες έξω από το σπίτι κουβαλώ το φαγητό μου σε γυάλινο ή μεταλικό τάπερ (που είναι ελαφρύ), ενώ από κατάστημα με είδη camping αγόρασα ένα πλαστικό κουταλομαχαιροπίρουνο (a.k.a spork) πολλών χρήσεων που πλένω και ξανατοποθετώ στην τσάντα μου.
- Φρούτα και λαχανικά αγοράζω μόνο χύμα και σε χάρτινο σακουλάκι ή τα ρίχνω κατευθείαν μέσα στην πάνινη τσάντα που έχω για τα ψώνια μου!
- Μείωσα σημαντικά τη χρήση του χαρτιού κουζίνας και κατάργησα τα πλαστικά σφουγγάρια για το πλύσιμο των πιάτων και τη γενική καθαριότητα, χάρη στη χρήση του wettex που είναι από φυσικά υλικά, μπορεί να πλυθεί στο πλυντήριο και να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές, ενώ είναι βιοδιασπώμενο (προσοχή στις απομιμήσεις που είναι από συνθετικά υλικά όπως βισκόζη και microfiber). Στο Amazon μπορείτε να βρείτε επίσης σφουγγάρια από κοκοφοίνικα!
- Για την καθαριότητα του σπιτιού μου χρησιμοποιώ σχεδόν μόνο σόδα και φθηνό ξύδι που αγοράζω χύμα από το κατάστημα του Κρητικού στην αγορά Μοδιάνο της Θεσσαλονίκης. Το ξύδι αυτό κοστίζει μόνο 0.90 ευρώ το λίτρο και το τοποθετούν μέσα σε πλαστικό μπουκάλι που μπορείτε να τους το ξαναπάτε και να σας το γεμίσουν όσες φορές θέλετε.
- Χρησιμοποιώ μπάρες σαπουνιού από ελαιόλαδο για το μπάνιο μου, ώστε να αποφύγω τη χρήση πλαστικών μπουκαλιών για το αφροντούς. Αν και δεν έχω κάνει ακόμα αυτό το βήμα, θα ήθελα να κάνω το ίδιο και για το λούσιμο των μαλλιών μου ή να δοκιμάσω το no poo experiment, δηλαδή να λούζω τα μαλλιά μου αποκλειστικά με ξύδι και μαγειρική σόδα. Όσες και όσοι το έχουν δοκιμάσει λένε τα καλύτερα λόγια! Δείτε περισσότερα εδώ.
- Για τις ημέρες περιόδου, χρησιμοποιώ πλέον σερβιέτες από βιοδιασπώμενο βιολογικό βαμβάκι, αντί για τις κλασικές πλαστικές του εμπορίου που διακινούνται από τις γνωστές πολυεθνικές αλυσίδες ειδών υγιεινής. Θα ήθελα να δοκιμάσω επίσης και το menstrual cup που είναι ένα προϊόν πολλών χρήσεων για να αποφύγω την δημιουργία απορριμμάτων γενικότερα.
- Προσπαθώ μέσα από αυτήν την εκστρατεία να ευαισθητοποιήσω και άλλο κόσμο με το παράδειγμά μου. Όταν ψωνίζω και μου δίνουν πλαστική σακούλα σε καταστήματα τους απαντώ «Όχι ευχαριστώ, δε χρησιμοποιώ πλαστική σακούλα, έχω πάνινη τσάντα για τα ψώνια μου». Το ωραιότερο απ’ όλα είναι ότι αρκετές φίλες και φίλοι έχουν ασπαστεί επίσης την προσπάθεια αυτή, με αποτέλεσμα συλλογικότητες στις οποίες συμμετέχουν να επιλέγουν μη πλαστικά είδη συσκευασίας σε διοργανώσεις τους. Παραδείγματα αποτελούν το Ποδηλατικό Καρναβάλι στη Θεσσαλονίκη και η Ένωση Vegan στο Φεστιβάλ Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας στην Αθήνα που χρησιμοποίησαν μη πλαστικά ποτήρια από άμυλο καλαμποκιού της εταιρείας Naturesse στις τελευταίες διοργανώσεις τους. Έτσι μεταφέρεται η εκστρατεία από τον έναν στην άλλη και από το προσωπικό στο συλλογικό επίπεδο.
- Τέλος, για φέτος τα Χριστούγεννα στόλισα ένα plasticFree χριστουγεννιάτικο δέντρο αποκλειστικά φτιαγμένο από βιβλία, αντί για το συμβατικό πλαστικό δέντρο που τα ‘φυλλαράκια’ του συχνά μαδάνε, δημιουργώντας πλαστική ρύπανση. Στο διαδίκτυο καθώς και σε αυτά τα άρθρα του μπλογκ θα βρείτε πολλές ιδέες και προτάσεις για plasticLess γιορτές!
Μέσα από τα παραπάνω βήματα, έχω μειώσει αρκετά τη χρήση πλαστικού, ενώ η σακούλα σκουπιδιών μου που καταλήγει στη χωματερή, δεν περιέχει καθόλου ή σχεδόν καθόλου πλέον πλαστικά απορρίμματα. Τις πλαστικές συσκευασίες που δεν μπορώ να αποφύγω, τις πλένω και πάντα τις ανακυκλώνω. Η ανακύκλωση του πλαστικού βέβαια είναι μια πολύ αμφιλεγόμενη διαδικασία, γι’ αυτό και το επόμενο βήμα που θα ήθελα να κάνω είναι να μειώσω στο ελάχιστο το πλαστικό μου αποτύπωμα, δηλαδή να αποφεύγω ο,τιδήποτε είναι τυλιγμένο σε πλαστική συσκευασία. Γίνεται; Ίσως και να γίνεται, αν αποφεύγουμε την εύκολη λύση, γιατί όλα γύρω μας είναι τυλιγμένα σε πλαστικό! Ο τρόπος κατανάλωσής μας αντανακλάει σε μεγάλο βαθμό και τις ζωές μας, τυλιγμένες σε ένα επίπλαστο κουκούλι ευημερίας, που τις διαχωρίζει από τις ζωές των άλλων, των μη προνομιούχων, των υποβαθμισμένων, των περιθωριοποιημένων…
Ελπίζω ότι μέσα από αυτό το project έχω μοιραστεί την έμπνευση, την όρεξη και αρκετές πληροφορίες για να ξεκινήσουν και άλλοι άνθρωποι αυτήν την αλλαγή, χωρίς να ξοδέψουν τον χρόνο που αφιέρωσα για να ανακαλύψω όσα έμαθα! Πριν κλείσω το άρθρο θα ήθελα να μοιραστώ από την εμπειρία μου κάτι τελευταίο αλλά ίσως και το πιο σημαντικό: ότι αν σε ενδιαφέρει να αλλάξεις τις καθημερινές σου συνήθειες, γεμίζεις ένα ποτήρι με σταγόνες αλλαγής, αλλά αν σε ενδιαφέρει να αλλάξεις τα πράγματα σε συλλογικό επίπεδο, τότε δημιουργείς μια θάλασσα που μπορεί να γεμίσει ωκεανούς. Για τον λόγο αυτό θεωρώ αναπόσπαστο κομμάτι της προσπάθειας την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των ανθρώπων γύρω μας, καθώς και τη θεσμοθέτηση πολιτικών που αλλάζουν τα πράγματα σε συνολικό επίπεδο. Σε πόλεις και πολιτείες της Αμερικής για παράδειγμα, υπάρχουν ήδη νόμοι που απαγορεύουν την πλαστική σακούλα μίας χρήσης και τα πλαστικά μπουκάλια, ενώ την 1η Δεκεμβρίου 2015 η Αλόννησος έγινε το πρώτο μέρος στην Ελλάδα που καταργεί την πλαστική σακούλα! Ελπίζω τα παραδείγματα αυτά να εξαπλωθούν και σε άλλα μέρη και η εκστρατεία που ξεκίνησε με το 365 2lessplastic project να συνεχίσει να στηρίζει προς αυτή την κατεύθυνση!
Επισκεφθείτε το μπλογκ 365 2lessplastic https://365tolessplastic.wordpress.com
Βρείτε μας στο facebook https://www.facebook.com/365-2lessplastic-761973050518473 και στο twitter https://twitter.com/3652lessplastic
