Πού πήγε η συναίνεση;

Γεωργία, αυτό το κείμενο απευθύνεται εσένα, ακόμη και αν δεν σε γνωρίζω, για εμένα είσαι ένα οικείο πρόσωπο. 

Οφείλω να σου ζητήσω συγγνώμη για τον συνεχόμενο και συνεχιζόμενο επανατραυματισμό σου (victim blaming) όχι μονάχα από εκείνους, μα και από όλες/όλα/όλους εμάς που προσπαθούμε με όση φωνή και δύναμη έχουμε να σε στηρίζουμε, επικαλούμενες/α/οι τα στοιχεία και γεγονότα από ένα τόσο δυσάρεστο συμβάν.

Από επίσημα θεσμικά χείλη χαρακτηρίστηκες «ηθοποιός», μάλλον θα είσαι ανερχόμενο αστέρι, καθώς υποδύθηκες τόσο καλά μια βιασμένη ψυχή! Σε κατηγορούν πως έπλασες την ιστορία αυτή, ω σαν να επρόκειτο για πρωτοχρονιάτικο παραμύθι, μα στα μάτια μου είναι μονάχα ένας εφιάλτης! 

Άλλωστε, είναι αυτό που κάθε νεαρή γυναίκα ονειρεύεται για τη ζωή της να βρεθεί εκτεθειμένη για μια υπόθεση βιασμού, ο οποίος χαρακτηρίστηκε από την πρόσφατη εισαγγελική πρόταση, ως ανυπόστατος και αναληθής. Ευθύς αμέσως του κακοποιητικού και παραβιαστικού γεγονότος,-δηλαδή της μη συναινετικής σεξουαλικής πράξης-, μετέβης στο τοπικό Α.Τ, ώστε να καταγγείλεις το περιστατικό. 

Παρά την έλλειψη ειδικού και θεσπισμένου πρωτοκόλλου αντιμετώπισης έμφυλης βίας και διαδικασίας εξέτασης θυμάτων και μαρτύρων, εσύ γνώριζες τα απαραίτητα βήματα. Αναζήτησες από ατομική σου προαίρεση διανυκτερεύον φαρμακείο, ώστε να αγοράσεις ιδιωτικά τους απαραίτητους ουροσυλλέκτες για την ιατροδικαστική εξέταση, η οποία και έγινε ημιτελώς, καθώς δεν έλαβαν ποσότητα αίματος, μα μονάχα ούρων. 

Η καθυστέρηση στη λήψη ούρων, σε συνδυασμό με την δράση του χαπιού βιασμού, το οποίο δεν μπορεί να ανιχνευθεί ούτε στα ούρα ούτε στο αίμα έπειτα από εύλογο διάστημα των δώδεκα ωρών, έφερε ένα πρώτο αρνητικό αποτέλεσμα στις εξετάσεις. Έμεινες τρεις ημέρες άπλυτη,-καθώς σε πήγαιναν από ημέρα σε ημέρα-, ώστε η αρμόδια ιατροδικαστική υπηρεσία να είναι σε θέση να συλλέξει υλικό και ενώ φοβόσουν για τη ζωή σου, αντί να φοβούνται οι δράστες, συνέχισες να επιδεικνύεις σθεναρά μαχητικότητα και θάρρος!

Η τροποποίηση του άρθρου 336 παρ. 4 ΠΚ, έπειτα από την άμεση ενσωμάτωση των διατάξεων της Συμβάσης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας (Σύμβαση Κωνσταντινούπολης) και δη του άρθρου 36 παρ. 1, προσέθεσε στη γραμματική διατύπωση του εν λόγω εδαφίου του ΠΚ, τον απαραίτητο όρο της ύπαρξης ή μη συναίνεσης κατά τη σεξουαλική πράξη. 

Πιο συγκεκριμένα, ο όρος της συναίνεσης ειδώθηκε με σκωπτικό τρόπο από μερίδα ποινικολόγων, καθώς σύμφωνα με την κριτική, την οποία ασκούν αποτελεί μια «αόριστη» και κυρίως μια υποκειμενική έννοια, η οποία μεταβάλλει το κέντρο βάρους από την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος στην υποκειμενική. Οι αντιρρήσεις πληθαίνουν, ειδικά στο επίπεδο της προδικασίας και της κύριας απόδειξης της κατηγορίας. Το ποινικό δίκαιο αποτελεί τον κατασταλτικό μηχανισμό της πολιτείας, η πιθανή καταδίκη του δράστη φέρει ποινή στέρησης της ελευθερίας και άσκησης του δικαιώματος στην ελεύθερη κίνηση, ως απάντηση στη τέλεση της κολάσιμης πράξης. 

Γι΄ αυτό το λόγο, η πλήρωση των αντικειμενικών όρων ενός εγκλήματος, μέσω της απόδειξης επί τη βάσει των δικαιοπολιτικών αρχών φέρει καθοριστική σημασία. Πιο απλά, εάν και ο όρος της συναίνεσης τελικώς ενσωματώθηκε στην εθνική κείμενη νομοθεσία, παρά ταύτα επικαλούμενοι τα δυσχερή μέσα απόδειξης του, θεωρήσαν πως ο όρος της συναίνεσης δεν μπορεί να σταθεί αυτοτελώς στη ποινική διαδικασία, καθώς δεν αρκεί ο ισχυρισμός για την έλλειψη συναίνεσης , μα απαιτείται και η απόδειξή του!

Είμαι σίγουρη, πως θα έχετε διαβάσει την ειδεχθή υπόθεση κατ΄ εξακολούθησιν βιασμού ανήλικης από τον πατερά της, στη περιοχή της Φλώρινας. Εντύπωση προκάλεσαν και τα αποτελέσματα της ιατροδικαστικής εξέτασης, όπου δεν εντοπίστηκαν στοιχεία αντίστασης από το ανήλικο θύμα., καθώς εκλάμβανε τη σεξουαλική επαφή με τον πατέρα της, ως μια «φυσιολογική» πράξη. Επομένως, μπορεί να διατυπωθεί το επιχείρημα ό,τι σύμφωνα με την αρχή της απόδειξης η έλλειψη από ίχνη αντίστασης, συμφωνα με την ιατροδικαστική εξέταση δυσχεραίνουν την απόδειξη του βιασμού της ανήλικης. 

Όμως, πέρα από την συγκεκριμένη πρόσφατη υπόθεση, στην οποία ενυπάρχει και το στοιχείο της προστασίας της ανηλικότητας, δυστυχώς στην παγκόσμια βιβλιογραφία υπάρχει ένα υψηλό ποσοστό αρχειοθέτησης υποθέσεων βιασμών, ακριβώς λόγω της αστοχίας τυπικής απόδειξής τους. 

Η ratio για την προσθήκη του όρου της συναίνεσης ανατρέπει αυτήν την μονοδιάστατη και παραδοσιακή ανάγνωση και δίνει βάση στο προσωπικό βίωμα, μα κυρίως στην βούληση του υποκειμένου για το εάν ήθελε ή όχι να τελεστή η σεξουαλική πράξη, καθώς και στον σεβασμό της γενετήσιας ελευθερίας του κάθε ατόμου! Τι ορίζεται, όμως ως συναίνεση σε σεξουαλική πράξη; 

Τα απαραίτητα στοιχεία, τα οποία συνθέτουν ουσιαστικά την θετική ανταπόκριση είναι τα εξής: η θετική απάντηση είναι προϊόν ελεύθερης βούλησης και όχι εξαναγκασμού ή επίδρασης από αλκοόλ ή και ναρκωτικές ουσίες. Η συναίνεση αφορούσε τη πράξη, για την οποία ενημερώθηκε και ήταν ορισμένη εξαρχής. Εάν, κάποια συνθήκη από την συμφωνία εκλείπει είναι σε θέση να αποσύρε. τη συναίνεσή του και να πει όχι, ανά πάσα στιγμή. Τέλος, η συναισθηματική απόκριση στη πρόσκληση για σεξουαλική επαφή, εφόσον είναι προϊόν ελεύθερης βούλησης, συνέπεια έχει να δίνει χαρά στο άτομο.

Σήμερα, Πέμπτη στις 19.30 οργανώθηκε από το δίκτυο φεμινιστικών ομάδων μια μαζική συγκέντρωση στο Σύνταγμα για την Γεωργία, στη θέση της οποίας μπορεί να ήμουν εγώ: η αδερφή ή η φίλη σου. Η σημερινή δράση θα δώσει ένα ηχηρό μήνυμα πως είμαστε όλες/όλα/όλοι ενωμένες/α/οι κατά του φαινομένου της έμφυλης βίας! 

Γεωργία δεν είσαι μόνη σου, έχεις τη στήριξή μας και κυρίως το σεβασμό μας για τη δυναμική και αξιοπρεπή στάση σου. Ακόμη και σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή είναι δυνατή η εντατικοποίηση της προσπάθειας των αρχών για ενδελεχή εξέταση των στοιχείων και επαναξιολόγηση των ιατροδικαστικών πορισμάτων. 

Η έκβαση της συγκεκριμένης υπόθεσης θα αποτελέσει απόφαση-σταθμό για την ρεαλιστική αποτύπωση της ισότητας των φύλων και την αρχή της ίσης πρόσβασης στις αρχές και στο σύστημα απονομής της δικαιοσύνης.