Το φάντασμα του τραμπισμού πάνω από την Αμερική

Το φάντασμα του τραμπισμού: το Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α ψηφίζει κατά του δικαιώματος στην άμβλωση

Την Παρασκευή 24/6 το Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α αποφάσισε την ακύρωση της ομοσπονδιακής απόφασης που προστάτευε το δικαίωμα των γυναικών σε ασφαλή άμβλωση. 

Η απόφαση, η οποία είχε ληφθεί το 1973 και ονομάζεται Roe v. Wade ουσιαστικά νομιμοποιούσε το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση. Οφείλει το όνομά της στην Norma McCorvey (ψευδώνυμο της οποίας ήταν το Jane Roe), μια 22χρονη ανύπαντρη γυναίκα, η οποία το 1970 θέλησε να τερματίσει την εγκυμοσύνη της. Η υπόθεσή της πήγε στο Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α, το οποίο ψήφισε 7-2 υπέρ της το 1973.

Μια ιστορική αναίρεση

Η αναίρεση αυτής της απόφασης έγινε από την μερίδα των συντηρητικών δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου, οι οποίοι διατηρούν την πλειοψηφία, όντας έξι από τους συνολικά εννιά δικαστές. Τρεις από αυτούς μάλιστα είχαν διοριστεί από τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αναφερόμενος στην απόφαση, δήλωσε ότι είναι «Θέλημα θεού». Η αλλαγή που συντελείται είναι η μεταφορά των αποφάσεων σχετικά με τις αμβλώσεις σε πολιτειακό επίπεδο. Ουσιαστικά, η κάθε πολιτεία θα αποφασίζει μόνη της το καθεστώς που θα ισχύει σχετικά με τις αμβλώσεις. Αυτό δίνει το πράσινο φως σε πολλές πολιτείες, κυρίως του συντηρητικού Νότου, να νομοθετήσουν κατά του δικαιώματος των αμβλώσεων.

Πολλές πολιτείες το είχαν κάνει ήδη αυτό, παίρνοντας μέτρα περιορισμού των αμβλώσεων. Αυτές όμως δεν μπορούσαν να τεθούν σε πλήρη ισχύ, λόγω της ύπαρξης της απόφασης Roe v. Wade σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Τώρα που αναιρέθηκε αυτή, ανοίγει ο δρόμος σε πολλές πολιτείες που ελέγχονται από Ρεπουμπλικάνους. Σύμφωνα με στοιχεία από τους New York Times  σε εννιά πολιτείες αυτήν την στιγμή απαγορεύεται η άμβλωση (στις περισσότερες από τις οποίες δεν εξαιρείται ούτε η περίπτωση βιασμού ή αιμομιξίας), ενώ σε άλλες δώδεκα πρόκειται να απαγορευθεί ή να περιορισθεί το δικαίωμα μέσα τον επόμενο μήνα. Υπάρχουν ακόμη 9 πολιτείες στις οποίες η κατάσταση είναι αβέβαιη και μένει να δούμε τις νομοθετικές και πολιτικές εξελίξεις.

 Οι υπολογισμοί των Times εκτιμούν ότι επί του παρόντος 7,2 εκατομμύρια γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία δεν έχουν πρόσβαση στο δικαίωμα άμβλωσης στην πολιτεία κατοικίας τους, ενώ αναμένεται η κατάσταση αυτή να επηρεάσει άλλες είκοσι με τριάντα εκατομμύρια.

Το πολιτικό παρασκήνιο

Η απόφαση αναμένεται να πλήξει εντονότερα τις γυναίκες των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων και κυρίως των μειονοτήτων, οι οποίες έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε ασφαλείς υγειονομικές δομές. Οι γυναίκες αυτές δεν θα έχουν την οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψουν σε κοντινές πολιτείες, που δεν θα έχουν επιβάλει περιορισμούς για να κάνουν άμβλωση, ένα φαινόμενο που εκτιμάται ότι θα γιγαντωθεί. Επίσης το γεγονός ότι οι αμβλώσεις θα απαγορεύονται, δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες θα σταματήσουν να τις κάνουν. Θα αναζητήσουν «παράνομες» δομές και υπηρεσίες, που θα λειτουργούν χωρίς την επίβλεψη κατάλληλων επαγγελματιών υγείας, πράγμα που θα θέτει σε κίνδυνο την υγεία ακόμα και την ζωή τους. Αυτές οι εξελίξεις σε συνδυασμό με τον καλπάζοντα πληθωρισμό στην αμερικανική οικονομία θα γιγαντώσει τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, ρίχνοντας μεγάλο βάρος στα ασθενέστερα αμερικανικά νοικοκυριά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου δεν φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με την αμερικανική κοινή γνώμη. Μέχρι πριν κάποια χρόνια αυτό φαίνεται να ίσχυε, αλλά τώρα οι αποφάσεις του Δικαστηρίου μοιάζουν να εξυπηρετούν κυρίως τις επιθυμίες του συντηρητικού, ρεπουμπλικανικού ακροατηρίου. Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση της The Washington Post, που διεξήχθη τον Απρίλιο, το 54 % των Αμερικανών ήταν υπέρ της διατήρησης της απόφασης Roe v. Wade, ενώ μόλις ένα 28% υποστήριζε ότι αυτή πρέπει να ανατραπεί. 

Το Ανώτατο Δικαστήριο λοιπόν φαίνεται να νομοθετεί και να παίρνει σημαντικές αποφάσεις για την ζωή και την υγεία των γυναικών, χωρίς να λαμβάνει υπόψιν το αίσθημα της αμερικανικής κοινωνίας. Προβληματική είναι ωστόσο και η λογική που οδήγησε στην συγκεκριμένη απόφαση. Μια λογική νομικού αναθεωρητισμού και αμφισβήτησης προηγούμενων αποφάσεων του Ανώτατου Δικαστηρίου, πράγμα που γεννάει φόβους για επόμενες επιθέσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα. Η συντηρητική πλειοψηφία του Δικαστηρίου μπορεί να πάρει αποφάσεις κατά του ομοφυλοφιλικού γάμου και κατά συγκεκριμένων μεθόδων αντισύλληψης, όπως άφησε να εννοηθεί ο συντηρητικός δεξιός δικαστής Clarence Thomas. 

Πρόκειται στην πραγματικότητα για την επιστροφή του τραμπισμού στην αμερικανική πολιτική σκηνή. Μιας σκοταδιστικής λογικής που «χαϊδεύει τα αφτιά» του ακροδεξιού ακροατηρίου και της ρατσιστικής μερίδας της αμερικανικής κοινωνίας. Μιας μερίδας που συντηρεί και συντηρείται από το alt-right κίνημα και φαίνεται να έχει ριζώσει στην πολιτική κουλτούρα της χώρας. Χαρακτηριστικό είναι ότι μια ημέρα πριν την απόφαση για τις αμβλώσεις, το Ανώτατο Δικαστήριο πήρε απόφαση επέκτασης του δικαιώματος στην οπλοφορία. 

 Τα αιτήματα κατά των δικαιωμάτων των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, κατά των μειονοτήτων και της μετανάστευσης ενώνονται με αυτά υπέρ της οπλοφορίας, του απομονωτισμού και της λευκής υπεροχής και σχηματίζουν μια συντηρητική πολιτική αισθητική που παρόλη την αποχώρηση του Τραμπ από την προεδρία, καλά κρατεί στην αμερικανική κοινωνία. Ειδικά όταν αυτή η κουλτούρα συντηρείται και προωθείται από αποφάσεις θεσμικών οργάνων, όπως του Ανώτατου Δικαστηρίου, φαίνεται πόσο επικίνδυνη είναι η επανάληψη ενός φαινομένου Τραμπ στις Η.Π.Α.