Οι παραμυθοζωγραφιές της Έφη Λαδά

της Γιώτας Κωνσταντινίδου

«Ο βασιλιάς δε μίλησε σε κανέναν για τους εφιάλτες του. Δεν ήξερε, ο χαζός, ότι οι πόνοι και οι χαρές μοιράζονται. Κι έτσι οι πόνοι μικραίνουν κι οι χαρές μεγαλώνουν.»

Η εικονογράφος, Έφη Λαδά, μας συστήνει το παραμύθι της Μαρίας Παπαγιάννη, «Είχε απ’ όλα και είχε πολλά ». Η Έφη Λαδά, σπούδασε σχέδιο και χρώμα στο εργαστήρι του Γιώργου Βογιατζή, έλαβε μέρος σε πολλές εκθέσεις  στην Ελλάδα και το εξωτερικό και τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά, κορεάτικα, ρώσικα και κινέζικα. Μέσα από τις εικόνες της στο παραμύθι, «Είχε απ’ όλα και είχε πολλά», μας μεταφέρει στην άπληστη διάθεση του βασιλιά να μαζεύει τα υπάρχοντά του, το μάταιο του πράγματος, την απομόνωση απ’ όσα έχουν αξία στη ζωή. Άλλωστε, η εικονογράφηση είναι ένα συνεχές ταξίδι ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα.

Μαθητεύσατε κοντά στο ζωγράφο, Γιώργο Βογιατζή. Τι αποκομίσατε από τη μαθητεία αυτή;

Κατ’ αρχάς την τεχνική γνώση για το σχέδιο και το χρώμα και δεύτερο και σημαντικότερο την πεποίθησή του ότι ο καθένας εκφράζεται ελεύθερα μέσα από την τέχνη.

Στην ατομική έκθεση ζωγραφική, «Παραμυθοπινελιές, Μια φορά κι έναν καιρό στην Αθήνα…», καταφέρνουμε να δούμε τη γκρίζα Αθήνα με πολύχρωμα, παραμυθένια χρώματα;

Ο τίτλος δεν αναφέρεται στην απεικόνιση της Αθήνας αλλά στην δική μου εικονογραφική διαδρομή κατοικώντας σε αυτήν την πόλη. Άλλωστε για μένα η Αθήνα ήταν και είναι πάντα πολύχρωμη!

Εικονογραφείτε κυρίως παραμύθια;

Ναι, μέχρι στιγμής εικονογραφώ παραμύθια κυρίως.

Τα βιβλία σας έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά, κορεάτικα, ρώσικα και κινέζικα, γιατί υπήρχε ιδιαίτερο  μεταφραστικό ενδιαφέρον από τις γλώσσες αυτές;

Ίσως γιατί η εικονογράφησή μου βρήκε κοινό στις χώρες αυτές.

Στο παραμύθι, « Είχε απ’ ‘όλα και είχε πολλά», ποιο ήταν αυτό το στοιχείο που σας ενέπνευσε για τη συγκεκριμένη εικονογράφηση;

Ήταν οι σκέψεις που έκανε ο βασιλιάς για τα υπάρχοντά του. Η απληστία του να μαζεύει χάνοντας από δίπλα του τα ουσιώδη. Αυτό ήθελα να φανεί στην εικόνα. Ήθελα να δώσω έμφαση σ’ αυτό το στοιχείο, και γι’ αυτό έκανα ένα τσουβάλι τεράστιο που το κουβάλαγε μαζί του όπου πήγαινε γεμάτο με όλα του τα υπάρχοντα. Κι ήταν αυτό που (στην γλώσσα της εικονογράφησης) συμβολικά έπεσε επάνω του και τον πλάκωσε. Επί της ουσίας ήταν το μάταιο του πράγματος, η απομόνωσή του απ’ όσα είχαν αξία στη ζωή και που θα του έδιναν χαρά.

Τα βιβλία που επιμελείστε έχουν μια ιδιαίτερη αισθητική και η εικονογράφηση κερδίζει τις εντυπώσεις εξίσου με το κείμενο. Τι σημαίνει για εσάς η εικονογράφηση ενός βιβλίου;

Η εικονογράφηση ενός βιβλίου είναι για μένα μια περιπέτεια. Ένα ταξίδι που ξεκινάει με την ανάγνωση του κειμένου και με συντροφεύει μέχρι να βάλω και την τελευταία πινελιά στις εικόνες. Όταν λέω με συντροφεύει, εννοώ πως κουβαλάω μαζί μου τους χαρακτήρες σε όλες τις στιγμές. Πολλές φορές οι ήρωες έρχονται στον ύπνο μου και με καθοδηγούν έχοντας τις δικές τους απαιτήσεις.

Αποκωδικοποιήστε με το δικό σας τρόπο το εξώφυλλο του βιβλίου, «Είχε απ’ όλα και είχε πολλά».

Κατ’ αρχάς είχα την έντονη επιθυμία να έχει το εξώφυλλο το στοιχείο του νερού. Ίσως γιατί το νερό για μένα είναι κάθαρση και συμβολικά ήθελα ο ήρωας να αναδυθεί μέσα απ’ αυτό καθαρότερος, αφήνοντας πίσω του τα ασήμαντα.

Η εικονογράφηση είναι ένας τρόπος να επικοινωνήσεις μια ιστορία αλλά να αφήσεις ελεύθερο το μυαλό να φτιάξει τη δική του συνέχεια και κατάληξη;

Με την εικονογράφηση δίνουμε τα εργαλεία στον αναγνώστη να ταξιδέψει στην ιστορία, αλλά την ιστορία την γράφει ο συγγραφέας. Οπότε τα βήματα που βαδίζουμε έχουν πλαίσιο.

Ασχολείστε και με τη σκηνογραφία καθώς έχετε επιμεληθεί μουσική παράσταση. Είναι η σκηνογραφία μια προέκταση της εικονογράφησης;

Για μένα παραμένει εικονογράφηση και αυτή η δουλειά, με πολύ περισσότερες εικόνες, αλλά με την διαφορά αντί να εικονογραφήσω ένα βιβλίο εικονογράφησα μια παράσταση. Και αυτό ήταν μια εμπειρία και μια πρόκληση που πολύ ευχαρίστως θα την επαναλάμβανα.

Υπάρχει κάτι στα σκαριά που αναμένουμε από εσάς;

Υπάρχουν σκέψεις συζητήσεις και προτάσεις και βιβλία που θέλω και ελπίζω να ευτυχήσω να ντύσω με εικόνες.