Γράμμα από τη Βενεζουέλα

του Γιάννη Κουζηνού

Εικόνες: Από το ντοκιμαντέρ του Ιάσονα Πιπίνη “Το πείραμα της Βενεζουέλας”

Είναι τόσες οι εξελίξεις, τόση η παράνοια που διέπει την κάθε κίνηση του καθεστώτος εδώ στην Βενεζουέλα αυτές τις μέρες που θα μπορούσα να γράφω ασταμάτητα και πάλι τα γεγονότα θα με ξεπερνούν. Τα ρεπορτάζ που διαβάζω καθημερινά από Ελληνικά μπλοκ, ενώ περιέχουν μεγάλο μέρος των γεγονότων που συμβαίνουν, επικεντρώνουν στις ουρές και στις ελλείψεις των προϊόντων πρώτης ανάγκης, κάτι που συμβαίνει έτσι κι αλλιώς στην χώρα, χρόνια τώρα, με σταδιακή επιδείνωση. Μερικά γεγονότα που περνάνε στα ψιλά αλλά μπορούν να δώσουν σε κάποιον μια ευρύτερη εικόνα για το τι συμβαίνει και γιατί συμβαίνει είναι κατά την γνώμη μου τα ακόλουθα.

1) Στις 6 Δεκεμβρίου στη Βενεζουέλα έγιναν εκλογές για την ανάδειξη τον μελών του Kοινοβουλίου. Η αντιπολίτευση πήρε το 65% τον ψήφων και κατέκτησε την υπέρ πλειοψηφία όπως ονομάζεται εδώ και που με αυτό το τεράστιο ποσοστό ουσιαστικά ο Πρόεδρος της χώρας έχει ελάχιστη ελευθερία κινήσεων και σχεδόν τα πάντα πρέπει να πάρουν την έγκριση της πλειοψηφίας του Κοινοβουλίου. Αυτά όπως τα προβλέπει το σύνταγμα και οι νόμοι στην Βενεζουέλα. Πριν τις εκλογές για το κοινοβούλιο και κατά παράβαση του συντάγματος, ο πρόεδρος Μαδούρο μέσα σε 20 μέρες αντικατέστησε όλους τους δικαστές τον ανώτερων δικαστηρίων της χώρας διαδικασία που κατά το σύνταγμα δεν δύναται να ολοκληρωθεί σε λιγότερο από τρεις  μήνες. Πριν τις εκλογές  και πάλι κατά παράβαση του συντάγματος, ο Μαδούρο μετέφερε την εξουσία της αποκλειστικής διαχείρισης της Κεντρικής Τράπεζας της Βενεζουέλας στον εαυτό του καθώς γνώριζε την επερχόμενη συντριβή στις εκλογές του κοινοβουλίου και ότι κατά το σύνταγμα η διαχείριση και ο έλεγχος της Κεντρικής Τράπεζας είναι αρμοδιότητα της εκάστοτε πλειοψηφίας του κοινοβουλίου. Με τις δύο λοιπόν αυτές κινήσεις προεκλογικά ουσιαστικά ακύρωσε το αποτέλεσμα τον εκλογών. Και εξηγούμαι. Από την ημέρα της ορκωμοσίας του νέου κοινοβουλίου οτιδήποτε έχει ψηφιστεί από την πλειοψηφία έχει κηρυχθεί αντισυνταγματικό από τα δικαστήρια και τους δικαστές που διόρισε ο Μαδούρο προεκλογικά. Τόσο απλά. Τρανό παράδειγμα ο νομός για την αμνηστία στους πολιτικούς  κρατούμενους με σημαντικότερο το δημοφιλέστερο πολιτικό της αντιπολίτευσης, Λεοπόλδο Λόπεζ, που καταδικάστηκε σε 13 χρόνια και 9 μήνες φυλάκιση σε μια δίκη παρωδία. Ο νόμος ψηφίστηκε, ο Λόπεζ και οι 70 ακόμα περίπου πολιτικοί κρατούμενοι είναι ακόμα στην φυλακή. Με την Κεντρική Τράπεζα στον έλεγχό του, ο Μαδούρο και η κυβέρνησή του αρνούνται να παραδώσουν οποιοδήποτε οικονομικό στοιχείο στο νέο κοινοβούλιο και ταυτόχρονα ελέγχουν απόλυτα το χρήμα σε οποιαδήποτε μορφή του .Έτσι λειτουργεί λοιπόν αυτή την στιγμή η χώρα. Με την πλειοψηφία της “αντιπολίτευσης” να προσπαθεί νομοθετώντας να ελέγξει την κατάσταση και κάθε προσπάθειά της να πέφτει στο κενό με αυτό το ιδιόμορφο αλλά καθαρό πραξικόπημα.

2) Ελλείψεις σε βασικά αγαθά υπήρχαν πάντα στη Βενεζουέλα, τουλάχιστον τα τελευταία 5 χρόνια που βρίσκομαι εγώ εδώ, αλλά είναι γεγονός ότι πλέον τα πράγματα έχουν γίνει απείρως χειρότερα με τις ελλείψεις να γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες μέρα με την ημέρα και με  τον πληθωρισμό που τρέχει πια με 700%,  ακόμα και όταν βρεις κάποιο προϊόν η τιμή του είναι απαγορευτική για την μεγάλη πλειοψηφία των Βενεζολάνων. Από όλες τις ελλείψεις, όμως, γάλα, ζάχαρη, αλεύρι, λάδι, κρέας, απορρυπαντικά και είδη προσωπικής υγιεινής, η τραγικότερη των ελλείψεων είναι αυτή των φαρμάκων, των νοσοκομειακών αναλωσίμων και γενικότερα του νοσοκομειακού εξοπλισμού. Άνθρωποι με σοβαρά χρόνια προβλήματα υγείας, άνθρωποι που χρειάζονται συγκεκριμένη καθημερινή φαρμακευτική αγωγή δεν βρίσκουν τα φάρμακα τους γιατί απλά δεν υπαρχουν. Και τόσο απλά όπως το γράφω..πεθαίνουν. Δεν θα ξεχάσω ποτέ στην ζωή μου τα δύο γερόντια μπροστά μου στην ουρά στο φαρμακείο. Ντυμένοι αξιοπρεπώς με τα παμπάλαια φθαρμένα και βρώμικα ρουχαλάκια τους, πιασμένοι χέρι χέρι, να ρωτάνε τον φαρμακοποιό εάν έχει το φάρμακο που χρειαζόταν η γιαγιούλα, η οποία έχει χρόνιο πρόβλημα με την καρδιά της. Η απάντηση αρνητική. Δύο εβδομάδες το ψάχνουμε, απαντάει ο παππούς στον φαρμακοποιό του οποίου τα μάτια γεμίζουν δάκρυα. Η γιαγιά ξεσπάει σε αναφιλητά κρύβοντας το πρόσωπο της στο στήθος του παππού. Εκείνος την παρηγορεί χαϊδεύοντας με το χέρι του τα μαλλιά της. “Μην κλαις..θα το βρούμε αύριο”.  Χέρι χέρι με το χαρακτηριστικό βάδισμα των απομάχων της ζωής βγήκαν ξανά στον δρόμο. Ευχήθηκα από μέσα μου με όλη την θέρμη της ψυχής μου ..αύριο να βρουν αυτό που χρειάζονται. Πρόωρα νεογνά να πεθαίνουν λόγω έλλειψης θερμοκοιτίδων, καρκινοπαθείς να χάνουν την μάχη πριν καν αυτή αρχίσει και νοσοκομεία να λειτουργούν με συνεχείς διακοπές ρεύματος χωρίς βαμβάκι και γάζες. Όσοι έχουμε την υγεία μας θα μπορούμε να ζήσουμε έστω και χωρίς κάποια από τα βασικά  αγαθά που θεωρούν δεδομένα στις “αναπτυγμένες” χώρες. Οι άνθρωποι, όμως, που δεν έχουν την υγεία τους εδώ στην Βενεζουέλα είναι καταδικασμένοι σε μια μοίρα κακιά, χειρότερη από τη δικιά μου που δεν έχω ζάχαρη και λάδι.

3) Το ότι με προεδρικό διάταγμα από τον Μαδούρο όλες οι δημόσιες υπηρεσίες λειτουργούν μόνο Δευτέρα και Τρίτη με δικαιολογία την εξοικονόμηση ενέργειας είναι νομίζω λίγο πολύ γνωστό. Λόγω του φαινομένου Ελ Νίνιο και την έλλειψη βροχοπτώσεων, η στάθμη του νερού  στον υδροηλεκτρικό σταθμό του Guri  είναι σε ιστορικά χαμηλά με κίνδυνο ολοκληρωτικού μπλακ άουτ. Αυτός είναι ο επίσημος λόγος για τον οποίο οι δημόσιες υπηρεσίες λειτουργούν μόνο δύο μέρες την εβδομάδα και οι γυναίκες, με “διαταγή” Μαδούρο, απαγορεύεται να χρησιμοποιούν πιστολάκι. Ανεπίσημα να σας μεταφέρω ότι εδώ και ενάμιση μήνα βρέχει καθημερινά στο Caracas και μάλιστα προκλήθηκαν καταστροφές από πλημμύρες συνέπεια των βροχοπτώσεων. Αυτό μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα. Ή το Ελ Νίνιο λειτουργεί μόνο πάνω από τον υδροηλεκτρικό σταθμό του Guri ή η πληροφορία που θα σας μεταφέρω με κάθε επιφύλαξη όσο  παρανοϊκή και αν ακούγεται μπορεί να έχει μια δόση αλήθειας. Πληροφορίες θέλουν την αποξήρανση του Guri να μην επήλθε με φυσικό τρόπο λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων αλλά με αποστράγγιση κάτω από την επίβλεψη στρατιωτικών. Και ο λόγος δεν είναι άλλος από τη διευκόλυνση της συγκομιδής του χρυσού που συσσωρεύεται στο Guri από όλα τα ποτάμια που καταλήγουν εκεί. Πριν λίγους μήνες 28 διαμελισμένα με αλυσοπρίονο πτώματα βρέθηκαν σε χώρο παράνομου ορυχείου χρυσού σε παρακείμενο ποταμό, υπόθεση που παραμένει ανοιχτή, ενώ γυναίκα δημοσιογράφος που ερευνούσε την υπόθεση και ανέφερε ότι βρίσκεται κοντά στην αλήθεια βρέθηκε νεκρή με μια σφαίρα στο κεφάλι! Όπως έγραψα μεταφέρω την όλη είδηση με κάθε επιφύλαξη. Πέρα από το χάος που δημιουργεί η απόφαση για δύο μέρες εργασία στο δημόσιο, πολλοί κάνουν λόγο για ένα ακόμα τρόπο του καθεστώτος να καθυστερήσει την διενέργεια και επικύρωση του δημοψηφίσματος που διενεργεί η αντιπολίτευση για την καθαίρεση του προέδρου Maduro στα μέσα της θητείας του όπως το σύνταγμα προβλέπει. Οι διαδικασίες για την επικύρωση των δύο εκατομμυρίων υπογραφών καθυστερεί και οι προθεσμίες για τη διαδικασία καθαίρεσης όσο πάνε και μικραίνουν. Συμπτώσεις θα μου πείτε…

4) Η κυβέρνηση ελέγχει το χρήμα. Η κυβέρνηση ελέγχει το συνάλλαγμα. Η κυβέρνηση ελέγχει την εισαγωγή και διανομή  ΟΛΩΝ των βασικών ειδών διατροφής. Για να παράγει κάποιος οτιδήποτε πρέπει να δώσει υποτιμημένο μπολιβάρ στην κυβέρνηση, να πάρει δολάρια με το σταγονόμετρο και να εισάγει τις πρώτες ύλες. Αφού παράγει το προϊόν, η κυβέρνηση θα του βάλει ανώτατη τιμή πώλησης που δεν καλύπτει ούτε τα μισά έξοδα των πρώτων υλών και όταν πια δεν μπορείς να παράγεις τίποτα γιατί απλά δεν σου έχει μείνει μία, ο Μαδούρο θα σε κατακεραυνώσει στην tv κατηγορώντας σε για οικονομικό πόλεμο, θα σε πετάξει στη φυλακή θα σου απαλλοτριώσει το εργοστάσιο και στην συνέχεια θα το κλείσει. Όλα τα εργοστάσια που λειτουργούν αυτή την στιγμή στη Venezuela λειτουργούν κάτω από αυτό το καθεστώς. Τα ουκ ολίγα εργοστάσια που έχουν κρατικοποιηθεί από εποχής Τσάβες ακόμα υπολειτουργούν και δεν καλύπτουν τις ανάγκες ούτε του 1\4  των αναγκών της χώρας σε γάλα, καφέ, αλεύρι κλπ. Όλα τα υπόλοιπα είναι να είχαμε να λέγαμε κάτω από τις ιδεολογικές παρωπίδες μας. Είναι άγιοι όλοι αυτοί οι εργοστασιάρχες; Φυσικά και όχι αλλά θα τους κρίνουμε αυστηρά όταν ξαναλειτουργήσουν σε ένα φυσιολογικό οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον.

Έχω την εντύπωση πια ότι οτιδήποτε και να συμβεί από εδώ και πέρα στην Venezuela δεν θα είναι για το καλό ή δεν θα βγει σε καλό για τον κόσμο της πανέμορφης και καταραμένης αυτής χώρας. Το να παραιτηθεί η κυβέρνηση και ο πρόεδρος το βλέπω σχεδόν  απίθανο. Μια πιθανή λαϊκή εξέγερση θα πνιγεί στο αίμα και όποιο και να είναι το αποτέλεσμά της, το τίμημα θα είναι βαρύτατο και να είστε σίγουροι ότι θα χαρακτηριστεί σαν απόπειρα πραξικοπήματος από το καθεστώς. Μπορεί να γίνει φυσικά και κανονικό πραξικόπημα αφού οι στρατιωτικοί που ελέγχουν πια σχεδόν τα πάντα: χρυσό, αλουμίνιο, ναρκωτικά, όπλα, την ίδια την κυβέρνηση, δεν θα αφήσουν τα ηνία τόσο εύκολα. Ίσως τώρα, με όλα αυτά τα γεγονότα, κάποιοι επιτέλους να καταλάβουν γιατί κάποιοι από εμάς χαρακτηρίζαμε το καθεστώς του Τσάβες δικτατορικό με τόσες εκλογικές αναμετρήσεις. Το πραγματικό σου πρόσωπο δεν το δείχνεις όταν κερδίζεις τις εκλογές με μεγάλα ποσοστά αλλά όταν τις χάνεις με ακόμα μεγαλύτερα.