Ζητώντας συγνώμη από τα παιδιά

Του Τάσου Αγγελόπουλου 

Το «Ντόμπρε Ντεν» τελείωσε. Σε λίγο θα χτυπήσει το κουδούνι και η παράσταση, μετά το διάλειμμα, θα μεταφερθεί στην επόμενη σχολική τάξη. Η παρεξήγηση λύθηκε, ο μετανάστης μαθητής δεν είναι ο κλέφτης,  όπως είχαν αρχικά υποθέσει οι τρεις φίλοι της ιστορίας. Αν τον είχαν ακούσει χωρίς να τον δείρουν, θα είχαν γλιτώσει μια περιπέτεια και μπορεί να είχαν κερδίσει έναν φίλο. Τον φίλο, όμως, μπορεί να τον κερδίσουν και τώρα, στο υποθετικό σύμπαν μετά την παράσταση…

Και τώρα; «Μετά την παράσταση, ακολουθεί μία μικρή συζήτηση με τα παιδιά», γράφει το πρόγραμμα του «Ντόμπρε Ντεν». Ποιος θα μιλήσει; Τι θα πει; Θα μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε με τα παιδιά;

Και η συζήτηση ξεκινάει και ένα παιδί με γυαλιά από το τελευταίο θρανίο διαμαρτύρεται: «Θα έπρεπε ο Βαγγέλης [ο πρωταγωνιστής] να ζητήσει συγγνώμη στον μετανάστη μαθητή γιατί τον έδειρε, αυτό δεν το δείξατε…». «Μα αυτό υποτίθεται ότι έγινε μετά το τέλος, έγιναν φίλοι..», αντιτείνουν οι ηθοποιοί. «Όχι, έπρεπε να το δείξετε, αυτό είναι λάθος. Να το κάνετε τώρα.», επιμένει ο μικρός με τα γυαλιά, και παρασύρει κι όλη την τάξη. Είναι ο οδηγός τους, μπορεί για τώρα, για εκείνη τη στιγμή, αλλά είναι. Του αρέσει αυτό. Φοράει γυαλιά, εξάλλου, και  μπορεί να μην είναι μετανάστης, αλλά μάλλον ξέρει ότι, στο μικρόκοσμο της τάξης, πολύ γρήγορα μπορεί ο καθένας να έρθει στη θέση του ξένου, του παρία, του περιθωριακού. Και οι τρεις ηθοποιοί πείθονται να ξαναφορέσουν τα «κοστούμια» τους και να ξαναμεταμφιέστουν στην παρέα της ιστορίας, στον Βαγγέλη, στο Γρηγόρη και στον Θανάση. Και η παρέα ζητάει συγγνώμη από τον μετανάστη μαθητή, γιατί αντί να τον ακούσει τον έδειρε. Γιατί τον κατηγόρησε χωρίς αποδείξεις, μόνο με στερεότυπα. Γιατί δεν έμαθε καν πως τον λένε, αλλά πίστεψε ότι ξέρει ποιος είναι. Κι όλα αυτά γίνονται εκεί, εκείνη τη στιγμή, μπροστά στα μάτια των παιδιών προστίθεται μια καινούρια σκηνή στο «Ντόμπρε Ντεν».

Γιατί τα παιδιά έχουν δύο αγεφύρωτες διαφορές από τους μεγάλους. Και με την παράσταση μέσα στις τάξεις, στο γήπεδό τους, δεν μπορείς παρά να τις ανακαλύπτεις σιγά σιγά και κάθε φορά από την αρχή. Η πρώτη είναι ότι τα παιδιά ζουν. Σε αντίθεση με εμάς, ζουν εκείνη τη στιγμή, όχι αύριο, όχι «από Δευτέρα», όχι «θα το κάνω», αλλά τώρα, δυνατά κι αποφασισμένα. Ζουν με φαντασία την απαίσια πραγματικότητα που τους φτιάχνουμε . Κι αν κάτι δεν γίνει απτό, προφανές μπροστά τους, όσα λόγια και να λέμε οι μεγάλοι, δεν αρκούν. Τα παιδιά θα μάθουν, όσα ήδη ξέρουν από μόνα τους στο παρόν, κι εμείς είμαστε εκεί μόνο για να τους τα δείξουμε. Η δεύτερη, και σημαντικότερη, διαφορά μας είναι ότι τα παιδιά δεν λένε συγγνώμη, αλλά συγχωρούν.

*Η Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης» και η θεατρική ομάδα «Παπαλάνγκι» για δεύτερη χρονιά συνεργάζονται για να παρουσιάσουν ένα πρόγραμμα θεάτρου μέσα στη σχολική τάξη, πάνω σε ιδέα, κείμενο και σκηνοθεσία του Τάσου Αγγελόπουλου. Το «Ντόμπρε Ντεν», ένα αντιρατσιστικό έργο για παιδιά και εφήβους, ταξιδεύει φέτος στα σχολεία της Θεσσαλονίκης, στα χνάρια του περσινού  sold out των παιδικών/εφηβικών παραστάσεων, του « Η ιστορία του Βίκτωρα και της Μαρίας».

Στο «Ντόμπρε Ντεν», μια παρέα εφήβων ψάχνει στη γειτονιά της για ένα «χαμένο» ποδήλατο, υποθέτοντας ότι το έχει κλέψει ο καινούργιος, ξένος μαθητής που εμφανίστηκε πρόσφατα στο σχολείο. Δεν γνωρίζουν όμως τίποτα για τον μαθητή αυτόν, παρά μόνο μια φράση που τον άκουσαν να λέει: «Ντόμπρε Ντεν». Η φράση αυτή γίνεται οδηγός τους σε μια περιπέτεια, αλλά και μέσο για να γνωρίσουν καλύτερα τους εαυτούς τους και τον άλλον.

Το έργο δημιουργήθηκε κατά τη διαδικασία της πρόβας και ξεκινάει από μια σκέψη: γιατί μετά από τόσα χρόνια που η Ελλάδα είναι χώρα υποδοχής μεταναστών, δεν γνωρίζουμε ούτε μία λέξη σε κάποια από τις γλώσσες τους; Πάνω σε αυτή τη σκέψη, δομείται μια χιουμοριστική αντιρατσιστική ιστορία, που την αφηγούνται και τη ζωντανεύουν τρεις ηθοποιοί με ελάχιστα σκηνικά μέσα και με πολλή φαντασία.

Όπως και πέρσι, με την “Ιστορία του Βίκτωρα και της Μαρίας”, έτσι και φέτος, το «Ντόμπρε Ντεν» παρουσιάζεται όχι στο θέατρο, αλλά από σχολείο σε σχολείο και από αίθουσα σε αίθουσα. Οι ηθοποιοί είναι αυτοί που πήγαιναν από τάξη σε τάξη, ανάλογα με το σχολικό πρόγραμμα, ενώ τα παιδιά παρακολουθούν την παράσταση καθισμένα στα θρανία τους με την παρουσία του δασκάλου ή του καθηγητή τους. Η καινοτομία (και η διαφορά από παρόμοιες) της παράστασης είναι ότι δεν αποτελεί μία απλή μεταφορά ενός θεατρικού έργου μέσα στην τάξη, αλλά η ίδια η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα σχολείο και στον περιβάλλοντα χώρο του, αξιοποιώντας, έτσι, το φυσικό σκηνικό που παρέχεται από την κάθε τάξη.

Η διάρκεια της παράστασης, μαζί με μια σύντομη συζήτηση που ακολουθεί, είναι περίπου 40 λεπτά και αντιστοιχεί σε μια διδακτική ώρα, ενώ το κόστος παρακολούθησής της έχει οριστεί στο συμβολικό αντίτιμο των 2 ευρώ ανά μαθητή. Την παράσταση μπορούν να παρακολουθήσουν έως και 3 σχολικά τμήματα ημερησίως –σε 3 διδακτικές ώρες–, ενώ οι ηθοποιοί μπορούν να επιστρέψουν και την επόμενη ημέρα για τα υπόλοιπα τμήματα.

Η παράσταση απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους από 10 ετών και άνω, και παρουσιάστηκε ήδη σε έναν κύκλο παραστάσεων την άνοιξη ως εφηβικό/παιδικό θέατρο δρόμου: ταξιδεύοντας από γειτονιά σε γειτονιά και από πλατεία σε πλατεία, το «Ντόμπρε Ντεν» έφερε σε επαφή με το θέατρο εφήβους, παιδιά και ομάδες ατόμων που συγκεντρώνονται στις πλατείες και τους κοινόχρηστους χώρους και που μέχρι τώρα είχαν ελάχιστη σχέση με το θέατρο.

Για περισσότερες πληροφορίες και διευκρινήσεις, καθώς και για κρατήσεις, το τηλέφωνο επικοινωνίας είναι 6977449028 (Καβύρη Δέσποινα). Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της Πειραματικής Σκηνής της «Τέχνης»: http://www.piramatikiskini.gr/index.php/plays/details/ntompre-nten-b/ Η σελίδα της παράστασης στο facebook είναι: https://www.facebook.com/NtompreNtenThaPei

*Η θεατρική ομάδα Παπαλάνγκι συγκροτείται κάθε φορά που τα μέλη της νιώθουν την ανάγκη να μοιραστούν κάτι και να το επικοινωνήσουν με το κοινό, γι’ αυτό και δε διαθέτει τίποτα μόνιμο: ούτε στέγη, ούτε site, ούτε ρεπερτόριο. Η νομαδική αυτή και εναλλασσόμενη ομάδα αποτελείται από αποφοίτους του Τμήματος Θεάτρου του ΑΠΘ και της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ, με συντονιστή και εμπνευστή τον Τάσο Αγγελόπουλο.

Η πρώτη της εμφάνιση έγινε τον Ιανουάριο του 2011, στο θέατρο «Φούρνος» της Αθήνας, με το άπαιχτο στην Ελλάδα έργο της Μιλένας Μπογκάβατς Αγαπητέ μπαμπά, παράσταση που παρουσιάστηκε και στις Προτάσεις-2011 (Θέατρο «Αμαλία»).