Ακυρώσεις και αναβολές παραγωγών στην Ελευσίνα – Τι συμβαίνει με την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης

Ακυρώσεις και αναβολές σε προγραμματισμένες παραστάσεις της διοργάνωσης 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης , φέρνουν αναστάτωση και αντιδράσεις εντός και εκτός χώρας με καλλιτεχνικές ομάδες να σχολιάζουν την ελληνική προχειρότητα από τη μία και άνθρωποι του καλλιτεχνικού χώρου της χώρας να αγανακτούν για την κατάσταση.

Φωτιά «άναψε» το post Δανής σκηνοθέτιδας που ανέφερε στο τέλος του Σεπτέμβρη πως ακυρώθηκε η παράσταση που ετοίμαζε με την ομάδα της, λίγες μέρες μάλιστα πριν την πρεμιέρα τους. Στην επικοινωνία μας μαζί της, η επιθυμία της ήταν να μη μιλήσει παραπάνω πέρα από αυτά που έγραψε, ωστόσο το μόνο που είπε είναι πως γίνονται συζητήσεις μήπως και πραγματοποιηθεί η παράσταση του χρόνου, αφήνοντας ένα παράθυρο ανοιχτό για την επόμενη σεζόν.

Από την άλλη, ο Χρήστος Δήμας, Ελευσίνιος σκηνοθέτης και συγγραφέας με μεγάλες επιτυχίες στο ενεργητικό του («Νήσος», «Οι ακροβάτες του κήπου», «Ακάλυπτος», «Poker Face») έχει δηλώσει εδώ και καιρό αντίθεση στις κινήσεις του καλλιτεχνικού διευθυντή του θεσμού, Μιχαήλ Μαρμαρινού καταγγέλλοντας από το καλοκαίρι τον επί της ουσίας αποκλεισμό από τις εκδηλώσεις της «Ελευσίς 2023» της προσυμφωνημένης παράστασης που ετοίμαζε με τίτλο «Στάχυα» ειδικά για την διοργάνωση.

Μάλιστα δεν πάει πολύς καιρός που το κοινό βρέθηκε σε ένα γαϊτανάκι δηλώσεων μεταξύ των δύο αντρών σχετικά με τις διαδικασίες και την οργάνωση της διοργάνωσης Ελευσίνα 2021 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.

«Εμένα το πρόβλημά μου με τον Μαρμαρινό, μπορεί και νομικά να είναι ικανό να σταθεί. Αλλά, δεν είμαι μόνο εγώ. Αυτό που συνέβη τώρα που μάθαμε με την Caroline, να ξέρετε πως δεν είναι μοναδικό γεγονός, είναι πολλές άλλες ομάδες που έχουν υποστεί το ίδιο. Δηλαδή από τον Ιούνιο και μετά, ανακοινώθηκε ότι δεν υπάρχουν πια χρήματα. Με αποτέλεσμα όλες οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις να παγώσουν. Μιλάμε για καλλιτεχνικές ομάδες που δεν παρουσίασαν τη δουλειά τους και δεν θα πάρουν μάλιστα ούτε τα λεφτά τους. Δυστυχώς κανείς δεν θέλει να μπλέξει με δικαστήρια και με δήμους. Δεν γίνεται όμως πάντα να τα κρύβουμε όλα κάτω από το χαλί. Είναι λάθος για όλες αυτές τις ομάδες που είχαν ακουμπήσει πάνω σε ένα όραμα. Δηλαδή αυτά τα παιδιά από τη Δανία δεν θέλανε να συναντηθούν με τον κόσμο της Ελευσίνας; Ξέρετε είχαν δουλέψει πάνω σε αυτό. Τι να τους πεις πια αυτούς τους ανθρώπους;» αναφέρει ο Χρήστος Δήμας σχολιάζοντας τη νέα εξέλιξη και βάζοντας στο πλάνο κι άλλες παραγωγές που ακυρώνονται το τελευταίο διάστημα.

«Αυτά που ακούγονται ότι όλα τα χρήματα πηγαίνουν στους ανθρώπους στη Θεσσαλία και στις καταστροφές και γι’ αυτό έγιναν ακυρώσεις, είναι ντροπή να λέγονται. Υπάρχουν συγκεκριμένοι κωδικοί για συγκεκριμένες συνθήκες. Η πολιτιστική πρωτεύουσα ήταν μία απόλυτη προτεραιότητα του υπουργείου Πολιτισμού και της περιφέρειας έτσι ώστε να γίνει αν μη τι άλλο ένα σωστό πράγμα. Τα χρήματα που δόθηκαν αρχικά και αυτά που έχουν ήδη δοθεί είναι για μία κατάσταση με διάφορα κτίρια που έχουν δοθεί και λοιπά ζητήματα. Όμως η λογική του καλλιτεχνικού προγράμματος, ήτανε όλη σε έναν άνθρωπο που δεν έκανε ποτέ κάτι για την διαχείριση του συνολικού μπάτζετ» αναφέρει ο γνωστός σκηνοθέτης, συμπληρώνοντας πως «Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ανακοινώνονται παραστάσεις στον αέρα, παραστάσεις με ένα τρομερό κόστος που όλοι πάθαιναν σοκ γιατί όλα αυτά κυκλοφόρησαν κάποια στιγμή στη Διαύγεια, ή παραστάσεις που είχαν ξαναπαιχτεί. Εγώ βέβαια δεν θέλω να κρίνω το καλλιτεχνικό έργο, άλλωστε το καλλιτεχνικό αποτύπωμα στην πόλη που δεν άφησε φάνηκε. Το θέμα όμως είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μία έκθεση σε ανθρώπους που έχουν αποδείξει ένα τρομερό καλλιτεχνικό έργο και τους παίρνουν τηλέφωνο και τους λένε ότι η παράσταση που ετοίμασαν δεν θα γίνει ή να βρούμε έναν τρόπο να την κάνουμε του χρόνου με κάποιον τρόπο που και αυτός είναι εντελώς αδιευκρίνιστος.»

Τι ακριβώς όμως έχει συμβεί και φτάσαμε σήμερα να μιλάμε για ακυρώσεις παραστάσεων; Ο Χρήστος Δήμας δίνει τη δική του εξήγηση:

«Υπήρξε μία περίεργη διαχείριση των εκδηλώσεων. Πρώτα από όλα δεν έγινε ποτέ κανονικά προϋπολογισμένο κόστος για το πόσο κοστίζει η κάθε εκδήλωση για να υπάρχει μία εικόνα. Μία εικόνα δηλαδή για το πόσο στοιχίζει η τελετή έναρξης που ξεκίνησε από 600 χιλιάρικα και πήγε στα 2300 ευρώ. Πόσο κοστίζει η κάθε παράσταση, πόσο κοστίζει το ΙΚΑ σε κάθε παράσταση, πόσο κοστίζει η φιλοξενία, τα φαγητά που θα έπρεπε όλα αυτά να είναι υπολογισμένα πολύ πριν ξεκινήσουν. Μία συνθήκη για κάθε τι δηλαδή που σε κάθε φεστιβάλ θα έπρεπε να είναι προγραμματισμένα πολύ πριν ξεκινήσουν.

Αυτό το πράγμα λοιπόν δεν είχε γίνει ποτέ. Ίσως δεν ξέρανε, ίσως δεν τα υπολόγισαν, ίσως υπερεκτιμησαν τις δυνατότητες τους. Για να καταλάβετε, κάπου στα 17 εκατομμύρια έχουν ξοδευτεί στις εκδηλώσεις χωρίς να ξέρει κανείς που ακριβώς πήγαν. Ζούμε σε μία συνθήκη όπου κανείς δεν έβαλε φρένο στον καλλιτεχνικό διευθυντή, γιατί ποτέ κανείς δεν κατάλαβε ποιο ήταν το όνειρό του καλλιτεχνικού διευθυντή. Και ο ίδιος έκανε τα πάντα για να μην έχει ανθρώπους δίπλα του που να μπορούν να του πούνε τι ακριβώς γίνεται και πώς. Αυτό που ξέρω είναι πως την τελευταία εβδομάδα πριν γίνουν οι εκδηλώσεις, έφερνε στη λογική του κατεπείγοντος να υπογραφούν τα όποια συμβόλαια και τιμολόγια και οι όποιες συμβάσεις για παραστάσεις που ήταν να ξεκινήσουν εκείνη τη στιγμή. Με αποτέλεσμα σε όλο αυτό το πράγμα, με έναν δήμο που ενώ ήταν υπεύθυνο δεν γνώριζε πολλά πράγματα αλλά ήθελε όλο αυτό να λειτουργήσει, άφηνε τα πάντα στην κρίση του Μαρμαρινού.

Υπήρχε λοιπόν ένα πρόχειρο του πράγματος πού από ένα βαθμό πια και μετά δεν επιτρέπεται. Δεν αξίζει αυτό ούτε στον κόσμο της Ελευσίνας που έχει γυρίσει την πλάτη στις εκδηλώσεις, αλλά ούτε και στον θεσμό της πολιτιστικής πρωτεύουσας. Είναι λυπηρό» λέει στην Parallxi χαρακτηριστικά ο γνωστός σκηνοθέτης, ρίχνοντας τέλος, ευθύνες και στην ανάθεση του θεσμού στην Ελευσίνα: «Για να μην θεωρούμε ότι απόλυτα υπεύθυνος είναι μόνο ο Μαρμαρινός, να πούμε πως έγινε μία πολιτιστική πρωτεύουσα χωρίς να υπάρχει εσωτερικός χώρος. Δεν υπήρχαν σε εμάς υποδομές. Καλή ερώτηση εδώ είναι, το γιατί το πήρατε. Αλλά από την άλλη έχεις πέντε χρόνια μπροστά σου για να προετοιμάσεις μία υποδομή…»

Στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας υπάρχει προγραμματισμός να ενεργοποιηθούν συνολικά 30 εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι, υπαίθριοι και δημόσιοι. Σημαντικά κτίρια και βιομηχανικά μνημεία της πόλης ανακαινίζονται ή επαναλειτουργούν ως πολιτιστικοί χώροι, σηματοδοτώντας την υλική παρακαταθήκη του θεσμού. Ανάμεσά τους το εμβληματικό Παλαιό Δημαρχείο, το Πρώην Αναψυκτήριο στο παραλιακό μέτωπο, το πρώην εργοστάσιο χρωμάτων ΙΡΙΣ, ο Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός, οι αποθήκες του Παλαιού Ελαιουργείου.

Η Ελαιουργική, το Πάρκινγκ, καθώς και ο χώρος πίσω από το Θέατρο του Παλαιού Ελαιουργείου, το ΕΚΕΔΑ – Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Ελευσίνας Δυτικής Αττικής και το Πολιτιστικό Κέντρο Λ. Κανελλόπουλος, σχολεία και γήπεδα αξιοποιούνται συστηματικά, ενώ έχει ήδη εγκαινιαστεί το ΕΛΕVΣΙΣ Innovation Lab by 2023 Eleusis εντός του εργοστασίου ΤΙΤΑΝ. Ταυτόχρονα, ενεργοποιούνται τοπόσημα της πόλης, όπως ο αρχαιολογικός χώρος και το Ρολόι αλλά και υπαίθριοι χώροι όπως η Όαση – Πρώην Camping. Σύμφωνα με τον κ. Δήμα, πολλά από αυτά τα κτίρια ακόμα δεν έχουν ξεκινήσει να φτιάχνονται. Πώς θα είναι η συνέχεια άραγε;