26 βιβλία για να διαβάσουμε αυτό το καλοκαίρι

Αν υπάρχει ένας μήνας που μπορούμε στη Θεσσαλονίκη να αφιερώσουμε στο βιβλίο, τότε σίγουρα ο Μάιος κερδίζει με διαφορά και αυτό, λόγω της μεγάλης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της πόλης που κάθε χρόνο συγκεντρώνει χιλιάδες λάτρεις των βιβλίων.

Και μπορεί να βρισκόμαστε στο κατώφλι του επόμενου καλοκαιριού, ωστόσο είναι ο σωστός καιρός να μιλήσουμε για νέες κυκλοφορίες βιβλίων που θα μας συντροφεύσουν τους επόμενους μήνες.

Άλλωστε τι είναι το καλοκαίρι χωρίς μερικά καλά βιβλία στη τσάντα και μερικά ακόμα (αδιάβαστα) στη βιβλιοθήκη μας που περιμένουν τη σειρά τους;

Και να μη ξεχάσουμε και εκείνα τα καινούρια που κάθε τόσο κυκλοφορούν και ΠΡΕΠΕΙ να πάρουμε!

COLLECTIVE THREADS: Anna Andreeva at the Red Rose Silk Factory (MOMus, σελ. 368)

Πρόκειται για την πρώτη διεθνώς αναδρομική έκθεση (φιλοξενείται στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών μέχρι τις 11 Μαΐου 2025) και τον πρώτο ατομικό κατάλογο για τη ζωή και το έργο της Anna Andreeva (1917-2008), της Σοβιετικής σχεδιάστριας κλωστοϋφαντουργίας που εργάστηκε στο εργοστάσιο μεταξιού «Κόκκινη Ρόζα» (Red Rose Silk Factory) στη Μόσχα από τη δεκαετία του 1940 έως τη δεκαετία του 1980. Ξεφυλλίζοντας τον κατάλογο μπορεί κανείς να ανακαλύψει τα αφηρημένα, γεωμετρικά μοτίβα της Andreeva με θέματα εμπνευσμένα από τον ηλεκτρισμό, το διάστημα και την πρώιμη ψηφιακή τεχνολογία, αλλά και σχέδια που αντανακλούσαν τις απαιτήσεις της οικονομίας για δημοφιλή, παραδοσιακά και εορταστικά θέματα. Ακόμα, υπάρχει φωτογραφικό υλικό από τη ζωή της, τα υφάσματα και τα ρούχα, φωτογραφίες από περιοδικά μόδας και εκθέσεις αλλά και αρχειακό υλικό για την κολεκτίβα του εργοστασίου «Κόκκινη Ρόζα». Η έκδοση είναι περιορισμένων αντιτύπων, γραμμένη στην αγγλική γλώσσα, με σκληρό εξώφυλλο και είναι διαθέσιμη στο πωλητήριο του MOMus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης (Μονή Λαζαριστών).

 IOLAS: THE LEGACY (MOMus, σελ. 408)

 Η επανέκδοση του εμβληματικού καταλόγου που συνόδευσε την ομότιτλη έκθεση που πραγματοποιήθηκε στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (νυν MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης) το διάστημα 6.10.2018-31.03 2019, τριάντα χρόνια μετά το θάνατό του Αλέξανδρου Ιόλα. Η ζωή και το έργο ενός από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον χώρο της τέχνης παγκοσμίως, όπου μέσα από θεωρητικά κείμενα, ερευνητικό και αρχειακό υλικό που περιλαμβάνει ιστορικές φωτογραφίες και επιστολές, αναδεικνύεται η δράση και η δικτύωση του σε καλλιτεχνικό και κοινωνικό επίπεδο, η δραστηριότητα και η προσωπικότητά του, η ενασχόλησή του με τη σύγχρονη τέχνη και ειδικά η αποκαλυπτική σχέση του με μια πληθώρα καλλιτεχνών, πολύ διαφορετικών μεταξύ τους. Ο κατάλογος είναι δίγλωσσος και διατίθεται στο πωλητήριο του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (εντός ΔΕΘ-Helexpo) και ηλεκτρονικά στο site του Μουσείου από τον Μάιο 2025.

 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σελ. 944)

 Στην παρούσα έκδοση ο Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης και ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς συγκεντρώνουν σαράντα έξι άρθρα τριάντα εννέα συγγραφέων, οι οποίοι καλύπτουν όλες τις πτυχές των πολυποίκιλων φαινομένων που συνθέτουν την Ελληνική Επανάσταση και την αναδεικνύουν ως καίριας σημασίας καμπή κατά την Εποχή των Επαναστάσεων (1776-1848). Στο βιβλίο εξετάζονται οι τρόποι με τους οποίους καταγράφονται τα γεγονότα της Επανάστασης στον Τύπο, στον λαϊκό πολιτισμό, στη λογοτεχνία, στις εικαστικές τέχνες και στη μουσική, η αναβίωση του Διαφωτισμού ως πολιτικού κυρίως κινήματος ιδεών και ο καθοριστικός ρόλος του Φιλελληνισμού στην Ευρώπη και την Αμερική. Τέλος, περιλαμβάνει εκτενή ανασκόπηση της ιστοριογραφίας και των επετειακών εκδηλώσεων στα πενήντα, εκατό και εκατόν πενήντα χρόνια από την Επανάσταση. Η έκδοση συνοδεύεται από δεκατρείς χάρτες ειδικά σχεδιασμένους από το Εθνικό Κέντρο Χαρτών και Χαρτογραφικής Κληρονομιάς και από αντιπροσωπευτική εικονογράφηση, η οποία περιέχει τριάντα έγχρωμους πίνακες.

ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ | Πηνελόπη Δέλτα (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σελ. 520)

Με το «Παραµύθι χωρίς όνοµα» η Πηνελόπη Δέλτα µας καλεί σε αναγνωριστική περιήγηση σε ένα βασίλειο όπου κυριαρχεί η φθορά και η διαφθορά – εκεί όπου ζουν οι «Μοιρολάτρες». Η µελέτη της Ιωάννας Πετροπούλου επιχειρεί να ερµηνεύσει τα σύµβολα, τις αλληγορίες, τις ποικίλες διακειµενικές αναφορές του έργου. Να αποκρυπτογραφήσει την ιστορική διαστρωµάτωση, τα δοµικά στοιχεία της εξιστόρησης. Να αναδείξει τις αδρές πνευµατικές καταβολές και τον τρόπο µε τον οποίο η συγγραφέας εµβολιάζει το έργο της µε τα εθνοροµαντικά ιδεώδη του Δραγούµη. Η νέα ανάγνωση παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης στα άκρως εµπιστευτικά χαρτιά της Δέλτα και του Δραγούµη. Βιώνοντας πολλαπλούς εγκλεισµούς και αποκλεισµούς, η συγγραφέας χρησιµοποιεί «αόρατα» λεκτικά σηµάδια για να επικοινωνήσει µε τον αγαπηµένο της Ίωνα. Και δίχως να το δηλώνει, πάνω στην ανιούσα εθνική έξαρση της εποχής, µεταποιεί σε παραµύθι την εξιστόρηση για τον «θάνατο του παλικαριού», του Παύλου Μελά.

ΡΑΓΙΣΜΕΝΗ ΓΗ | Clare Leslie Hall (Εκδόσεις Ψυχογιός, σελ. 384)

Μια ερωτική ιστορία με τον παλμό ενός θρίλερ, η ΡΑΓΙΣΜΕΝΗ ΓΗ είναι ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα για τις ανέφικτες επιλογές και τις ολέθριες συνέπειές τους. Όλοι στο χωριό έλεγαν ότι η επιστροφή του Γκάμπριελ δε θα έβγαινε σε καλό. Και τώρα, καθώς η Μπεθ βλέπει τον άντρα που αγαπά να δικάζεται για φόνο, δεν μπορεί να μη σκεφτεί ότι είχαν δίκιο. Εκείνο το μεθυστικό, έντονο καλοκαίρι, ο Γκάμπριελ την έκανε να σκεφτεί, να δει και να νιώσει διαφορετικά. Πίστευε ότι ήταν η αρχή μιας υπέροχης ερωτικής ιστορίας που θα κρατούσε για πάντα. Όταν όμως ο Γκάμπριελ έφυγε για να γίνει αυτό που προσδοκούσε η μητέρα του ότι θα γινόταν, η Μπεθ διαλύθηκε…

ΤΟ ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ | Paul Murray (Εκδόσεις Ψυχογιός, σελ. 816)

Η συγκλονιστική ιστορία του Paul Murray για την οικογένεια, την οικονομική κατάρρευση και το ακατανίκητο βάρος των ανθρώπινων σχέσεων μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ψυχογιός. Η οικογένεια Μπαρνς έχει σοβαρά προβλήματα. Η κάποτε επικερδής αντιπροσωπεία αυτοκινήτων του πατέρα, του Ντίκι, πάει από το κακό στο χειρότερο λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ιρλανδία. Εκείνος ωστόσο αρνείται να αντιμετωπίσει την κατάσταση και περνά τις μέρες του στο δάσος. Η γυναίκα του η Ιμέλντα πουλά τα κοσμήματά της στο eBay, ενώ η έφηβη κόρη τους Κας, άριστη μαθήτρια έως πρόσφατα, φαίνεται αποφασισμένη να φτάσει ως τις εξετάσεις για το πανεπιστήμιο πίνοντας και ξενυχτώντας κάθε βράδυ. Και, τέλος, ο παραμελημένος δωδεκάχρονος ΠιΤζέι καταστρώνει σχέδιο απόδρασης από το σπίτι.

Ο ΕΠΙΜΟΝΟΣ ΚΗΠΟΥΡΟΣ ΤΗΣ ΖΟΥΓΚΛΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ | Κυριάκος Κεντρωτής (Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας, σελ. 256)

Στα εγκαίνια της Ευρωπαϊκής Διπλωματικής Ακαδημίας, στις 13 Οκτωβρίου 2022, ο Josep Borell, ως Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, επικεντρώθηκε στην αντιπαλότητα του διαχρονικού ευρωπαϊκού κήπου απέναντι στη ζούγκλα του κόσμου. Με πρωταγωνιστές τον επίμονο ευρωπαίο κηπουρό στη ζούγκλα των άλλων της διεθνούς πολιτικής, αναδεικνύεται και η διττή, μη συμβατική, φύση της εξωτερικής πολιτικής και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης σε διάφορους ρόλους ταυτότητας. Αυτός ο ξεχωριστός (sui generis) και θαυμαστός κήπος εμπεριέχει πολλά στοιχεία από την κληρονομιά των κήπων, αλλά και του «κράτους κηπουρικής» των Βερσαλλιών. Ο γεωμετρικός σχεδιασμός της συντίθεται τόσο από τις αυστηρές δομές της ιεραρχικής διακυβέρνησης του ελέγχου των εθνικών κρατών όσο και από την οριζόντια συνεργατικότητα των πολυεπίπεδων και πολυθεματικών θεσμών της ΕΕ. Στην εποχή της γενικευμένης ανασφάλειας στον κόσμο, ο επίμονος ευρωπαίος κηπουρός, έχοντας συνηθίσει να εστιάζει περισσότερο στις ιδιαιτερότητες του κήπου του, παρά στον ίδιο τον κήπο, πολλώ δε μάλλον, στη ζούγκλα του κόσμου, βολεύτηκε για τα καλά με τη βεβαιότητά του ότι πάντοτε ο κήπος είναι ο δικός του και πάντοτε η ζούγκλα είναι των άλλων.

ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ (Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας, σελ. 505)

Ο τόμος αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για όποιον επιθυμεί να κατανοήσει σε βάθος τις συνέπειες του ρωσο-ουκρανικού πολέμου στην παγκόσμια σκηνή. Μέσα από ψύχραιμη ανάλυση, και επιστημονική τεκμηρίωση, οι συγγραφείς εξετάζουν τις αιτίες, τις εξελίξεις και τις επιπτώσεις της σύγκρουσης στις σχέσεις Δύσης-Ρωσίας, ενώ παράλληλα αναδεικνύουν τις δυναμικές που διαμορφώνονται στο διεθνές σύστημα. Με βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, ο τόμος, επίσης, φωτίζει, τα κρίσιμα ερωτήματα της επόμενης μέρας, προσφέροντας όχι μόνο γνώση αλλά και προοπτική. Ένα χρήσιμο ανάγνωσμα για όσους ενδιαφέρονται για τις διεθνείς σχέσεις και τις σύγχρονες  εξελίξεις εις μνήμη του Ηλία Ι. Κουσκουβέλη που ενδιαφερόταν διαχρονικά για την διάχυση της επιστημονικής γνώσης στο ευρύ κοινό και την υπηρέτησε πιστά.

ΣΤΑ ΚΑΤΕΡΓΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ | Ανδρέας Ασσαέλ (University Studio Press, σελ. 232)

Τα ναζιστικά καταναγκαστικά έργα στην Ελλάδα και ο βασανισμός που υπέστησαν χριστιανοί και Εβραίοι είναι το θέμα της εργασίας του Ανδρέα Ασσαέλ. Με επίκεντρο το φαράγγι της Καρυάς στη Λαμία, ο συγγραφέας εξιστορεί τη φρίκη που έζησαν σε ελληνικό έδαφος συνάνθρωποί μας που βρέθηκαν όμηροι των Γερμανών κατά τα έτη 1942 και 1943. 350 περίπου ανέκδοτες φωτογραφίες που βρέθηκαν, ήταν το έναυσμα της ενασχόλησης του συγγραφέα. Ακολούθησε μία έρευνα 20 χρόνων και έτσι πλέον γνωρίζουμε για πρώτη φορά τα μαρτύρια που βίωσαν όχι μόνο Εβραίοι αλλά και χριστιανοί σε έργα σιδηροδρομικά, οδοποιίας, λατομεία κ.ά. Το 1943 πάνω από τετρακόσιοι Θεσσσαλονικείς Εβραίοι βρέθηκαν στην Καρυά και δούλεψαν στο σιδηροδρομικό της εργοτάξιο, ενώ μικρότερα έργα αλλά εξίσου τραγικά έλαβαν χώρα στη Στύρφακα, στο Σέδες, στη Βάβδο, στον Δομοκό. Ένα μεγάλο ποσοστό, πάνω από 20%, έλιωσε ή δολοφονήθηκε επί τόπου. Οι υπόλοιποι που επέζησαν ή δολοφονήθηκαν εκεί μαζικά, ή έφυγαν με τη σφραγίδα του θανάτου στο μέτωπο, σκελετωμένοι και κουρελιασμένοι. Κανείς τους δεν είχε τις προϋποθέσεις να επιζήσει από το Άουσβιτς.

ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ | William Woodruff (University Studio Press, σελ. 548)

Η παρούσα επισκόπηση της παγκόσμιας ιστορίας συνοψίζει τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώθηκε ο σύγχρονος κόσμος από το 1500 μ.Χ. και μετά. Διερευνώντας τις σημαντικότερες αλλαγές κατά τα τελευταία πεντακόσια χρόνια, ο Woodruff εξηγεί σε ποιο βαθμό οι παγκόσμιες δυνάμεις υπήρξαν υπεύθυνες για τη διαμόρφωση τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος. Στην προσπάθειά του να κατανοήσει το σύνολο, την πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία του παρελθόντος, μετατοπίζει την προσοχή του στο όλον και όχι στα μέρη, και εστιάζει στις σχέσεις μεταξύ των κρατών, καθώς η αυξανόμενη σύγκλιση και αλληλεξάρτηση των εθνών δικαιολογούν την υιοθέτηση μιας ευρύτερης, πιο πλουραλιστικής οπτικής. Το βιβλίο μιλάει για την άνοδο και την πτώση αυτοκρατοριών και πολιτισμών, και δείχνει πως πολλά προβλήματα του σύγχρονου κόσμου αποτελούν κληρονομιά της δυτικής κυριαρχίας.

Ο ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ ΚΑΙ Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ (Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, σελ. 470)

Η πρώτη επαφή του Κοραή με τη Δύση ήταν ένας συμβιβασμός: η επιδίωξη του για μόρφωση και η απόφαση να μεταβεί στην Ολλανδία ως αντιπρόσωπος του εμπορικού οίκου του πατέρα του. Το 1772 ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι από τη Σμύρνη στο Άμστερνταμ, στο φιλελεύθερο περιβάλλον του οποίου αφομοίωσε τις ιδέες που έτρεφε η θρησκευτική παιδεία της πόλης, εκτιμώντας όχι μόνο την ευαγγελική χριστιανοσύνη αλλά και τις αρχές της ανεξιθρησκίας. Ήταν η αφετηρία του δια βίου ταξιδιού του στις ανοιχτές θάλασσες του Διαφωτισμού. Σε όλα τα επίπεδα ανάλυσης, η έρευνα και ο στοχασμός πάνω στις ιδέες του Κοραή θα μπορούσε να προσφέρει καινούριες οπτικές γωνίες για να δει κανείς τις διανοητικές, πολιτικές και ηθικές ανησυχίες του Διαφωτισμού και τις επιμέρους εκφάνσεις τους εντός της ιστορικής εμπειρίας. Υπ’ αυτή την έννοια, η παρακαταθήκη των ιδεών του, εάν αυτές ενταχθούν στον κανόνα του Διαφωτισμού, θα μπορούσε να αποδειχθεί διδακτική για μια πιο συμπεριληπτική και πλουραλιστική κατανόηση του κινήματος αυτού ως ενιαίου διαπολιτισμικού σταδίου στην ιστορία του ευρωπαϊκού πνεύματος.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ. ΤΟΜΟΣ Α: ΑΡΧΑΪΚΗ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, σελ. 1248)

Το ερώτημα που συνοψίζει με τον καλύτερο τρόπο τις διάφορες θεωρητικές προσεγγίσεις που σημάδεψαν τις συζητήσεις των τελευταίων δεκαετιών είναι το ερώτημα για τη «θέση στη ζωή», με τα κοινωνικοϊστορικά συμφραζόμενα που διαμόρφωσαν τις λογοτεχνικές φόρμες κατά την αρχαϊκή και την κλασική περίοδο. Μια ιδιαιτερότητα της αρχαιοελληνικής γραμματείας έγκειται στο γεγονός ότι αρχίζει τρόπον τινά με πάταγο, δηλαδή με τα έπη του Ομήρου και του Ησιόδου, που σημάδεψαν αποφασιστικά τη μεταγενέστερη λογοτεχνία πέρα από τα όρια του κάθε είδους. Ως φορείς της παράδοσης και του συστήματος αξιών, μετέδωσαν τη γνώση για τους θεούς και τους ανθρώπους και, με το κύρος που διέθεταν, προκάλεσαν αντιδράσεις, που με τη σειρά τους οδήγησαν σε αλληγορίζουσες προσπάθειες για τη διάσωσή τους. Τα ομηρικά έπη είναι κατά κάποιον τρόπο παρόντα σε κάθε λογοτεχνική φόρμα της αρχαϊκής  και κλασικής εποχής, στη λυρική και τη δραματική ποίηση, στην ιστοριογραφία και τη φιλοσοφία. Η γραμματεία της αρχαϊκής και κλασικής εποχής, την οποία πραγματεύεται ο παρών τόμος, δεν μπορεί να κατανοηθεί σωστά χωρίς να ληφθεί υπόψη το θεσμικό πλαίσιο εντός του οποίου παράγεται, προσλαμβάνεται και μεταδίδεται.

ΓΕΝΤΙ ΚΟΥΛΕ: ΕΤΣΙ ΕΚΛΕΙΣΕ ΤΟ ΚΑΤΕΡΓΟ… | Κωνσταντίνος Λογοθέτης  (Εκδόσεις Μπαρμπουνάκης, σελ. 284)

Το τέλος του κάτεργου του Γεντί Κουλέ αποτέλεσε μια σημαντική κατάκτηση για το σωφρονιστικό σύστημα της χώρας. Ωστόσο, η κατάκτηση αυτή συνοδεύτηκε από την υπηρεσιακή συντριβή δύο Εισαγγελέων της Θεσσαλονίκης, της Χρυσούλας Γιαταγάνα και του Κωνσταντίνου Λογοθέτη. Που έγραψε το βιβλίο και περιγράφει με λεπτομέρεια τις πειθαρχικές και ποινικές διώξεις που ασκήθηκαν από την πολιτική και δικαστική ηγεσία, με στόχο να ανακαλέσει τις αποκαλύψεις του, καθώς και τη στάση του μέχρι το κλείσιμο της φυλακής, που τελικώς του στοίχισε ακόμη και τη θέση του στο δικαστικό σώμα. Η υπόθεση ξεκίνησε από δύο επιθεωρήσεις που, υπό άλλες συνθήκες, θα περνούσαν απαρατήρητες, αλλά κατέληξαν να αποτελέσουν μείζον πολιτικό ζήτημα. Στο βιβλίο αποτυπώνονται γεγονότα που αναδεικνύουν τις συνθήκες λειτουργίας των φυλακών της εποχής εκείνης και τις θεσμικές αντιδράσεις που προκλήθηκαν μετά τις σχετικές αποκαλύψεις.

ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ | Γιώργος Ατσαλάκης – Ιωάννα Ατσαλάκη (Εκδόσεις Μπαρμπουνάκης, σελ. 416)

Το νέο βιβλίο του Γιώργου Ατσαλάκη, Αναπληρωτή Καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης, και της Ιωάννας Ατσαλάκη, διδάκτορος και ερευνήτριας, έρχεται να φωτίσει το περίπλοκο τοπίο της εποχής μας με ένα βιβλίο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χάρτης πλοήγησης στον σύνθετο, πολυδιάστατο και ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο του σήμερα και του αύριο. Οι συγγραφείς αναλύουν: Την άνοδο της Κίνας, της Ινδίας και των χωρών της ASEAN. Τη σημασία του χρυσού και του Bitcoin στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σκηνικό. Τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις καινοτομίες όπως η πυρηνική σύντηξη. Τις στρατηγικές επενδύσεις στην εποχή των μεγάλων δεδομένων και της αυτοματοποίησης. Το βιβλίοαπευθύνεται σε επενδυτές, ερευνητές, decision-makers και κάθε πολίτη που αναζητά εργαλεία κατανόησης και πρόβλεψης των δυνάμεων που καθορίζουν το μέλλον.

ReCode | Έφη Θεοδωράκη (Εκδόσεις Αφοι Κυριακίδη, σελ. 112)

Το βιβλίο απευθύνεται σε όσους αισθάνονται πως έχουν εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο σκέψης και δράσης που δεν τους εξυπηρετεί πλέον. Αντιμετωπίζει ζητήματα που σχετίζονται με την προσωπική εξέλιξη, τη διαχείριση των συναισθημάτων, την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας και την εκπαίδευση της νέας γενιάς. Αντί να παρουσιάζει απλώς μια σειρά οδηγιών, το βιβλίο προσφέρει έναν χάρτη μεταμόρφωσης, ένα δυναμικό εργαλείο που μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί διαρκώς για ανατροφοδότηση και έμπνευση. Η μέθοδος αυτή έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική σε πολλούς τομείς, από την προσωπική ανάπτυξη και την ψυχολογική ευεξία μέχρι την επαγγελματική επιτυχία και την εκπαιδευτική πρόοδο. Οι εφαρμογές της είναι αμέτρητες και κάθε περίπτωση προσφέρει μοναδικά μαθήματα για το πώς μπορούμε να αναλάβουμε τον έλεγχο της ζωής μας και να ανατρέψουμε τα παλιά πρότυπα.

ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΟΧΙ ΠΟΛΥ ΓΝΩΣΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΗΤΩΝ | Αρχιμανδρίτης Χρίστος Α. Κυριαζόπουλος (Εκδόσεις Αφοι Κυριακίδη,

σελ. 590)

Στο «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ» αυτό επέλεξε ο συγγραφέας, κυρίως λιγότερο γνωστούς ή και άγνωστους συγγραφείς και ποιητές. Όχι τούς μεγάλους και γνωστούς κλασικούς των 160 περίπου χρόνων του 5ου και 4ου αι. π.Χ., αυτούς πού διδάσκονται στο Λύκειο και στο Γυμνάσιο, εκείνα τα μοναδικά και αξεπέραστα ονόματα των πρωταθλητών του πνεύματος και πρωτεργατών του παγκόσμιου πολιτισμού. Ούτε τον Όμηρο και τον Ησίοδο. Επέλεξε, μεταξύ άλλων, τούς Προσωκρατικούς, παλιούς λυρικούς, μικρούς ιστορικούς των ελληνιστικών χρόνων, Αλεξανδρινούς γραμματικούς-φιλολόγους, όχι τόσο γνωστούς φιλοσόφους, νεώτερους ρήτορες, σοφιστές και ποιητές, μαθηματικούς, αστρονόμους, γιατρούς, μουσικούς, Πατέρες της Εκκλησίας πού ήταν κλασικοί φιλόλογοι και άλλους. Πρόκειται για μια προσπάθεια αποκτήσεως κάποιων γνώσεων πού ποτέ δεν κατείχε ή και μια ευκαιρία γενναίας προσωπικής φιλολογικής άσκησης ή ό, τι προσωπικά αρέσει στον συγγραφέα.

ΟΡΚΙΣΜΕΝΗ | Rene Karabash (Εκδόσεις Μεταίχμιο, σελ. 184)

Στο βραβευμένο μυθιστόρημά της η Βουλγάρα συγγραφέας και ηθοποιός Rene Karabash (ψευδώνυμο της Ιρένα Ιβάνοβα) φωτίζει τη σκληρή πραγματικότητα των πατριαρχικών κοινωνιών στα Βαλκάνια αξιοποιώντας τις αφηγηματικές φόρμες της τοπικής κουλτούρας. Παρασύρει τον αναγνώστη στο αμείλικτο Κανούν, όπου οι γυναίκες γίνονται ορκισμένες παρθένες και μεταμορφώνονται σε άντρες, κόβοντας τα μαλλιά τους, φορώντας αντρικά ρούχα και αποκτώντας τις ελευθερίες των αντρών. Η Μπεκιά είναι ένα κορίτσι που θέλει απεγνωσμένα να γίνει ο γιος του πατέρα της, ο οποίος ήθελε να έχει αγόρι για παιδί. Μέχρι πού μπορείς να φτάσεις ώστε να μεταμορφωθείς σε γιο; Είναι αμαρτία ν’ αποφύγεις τον θάνατο; Είναι λάθος να δοθείς εξ ολοκλήρου στο πάθος με τίμημα τη ζωή ενός άλλου ανθρώπου; Αυτή είναι η ιστορία για τον άνθρωπο, πέρα από το φύλο, πέρα από τις λέξεις «γιος» και «κόρη», «άντρας» και «γυναίκα», για τον άνθρωπο που συγκέντρωσε στα 21 γραμμάρια της ψυχής του την οργή και το έλεος του Θεού. Αυτό δεν είναι μύθος, ούτε παραμύθι. Είναι ανθρώπινη ιστορία.

ΓΙΑ ΚΑΤΣΕ ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ… ΠΩΣ ΝΑ ΜΙΛΑΣ ΣΩΣΤΑ | Ιωάννα Κουρκούδιαλου (Εκδόσεις Μεταίχμιο, σελ. 224)

Τα 100 πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε στον προφορικό και τον γραπτό λόγο, είτε από συνήθεια είτε από άγνοια και αφορούν τη σημασία και τη χρήση λέξεων και φράσεων. Απευθύνεται σε μαθητές, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες και λάτρεις της γλώσσας. Για κάθε λάθος δίνεται η σωστή χρήση της λέξης ή της φράσης, καθώς και μια σύντομη αιτιολόγηση-σύνδεση με τους κανόνες της γραμματικής ή του συντακτικού. Στόχος του βιβλίου είναι να μας βοηθήσει να εκφραζόμαστε ορθά, με μεγαλύτερη σαφήνεια, ακρίβεια και αυτοπεποίθηση, κάνοντας την επικοινωνία μας πιο αποτελεσματική. Πολύτιμος σύμμαχος για κάθε στιγμή που η σωστή χρήση της γλώσσας κάνει τη διαφορά.

…ΤΡΕΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ, ΔΕΥΤΕΡΑ ΜΙΑ… | Θανάσης Τριανταφύλλου (Εκδόσεις Επίκεντρο, σελ. 440)

Τρία ζευγάρια φίλων από την Αθήνα διοργανώνουν μια μικρή απόδραση σαββατοκύριακου στο χιονισμένο όμορφο Πήλιο. Οι καιρικές συνθήκες και το χιόνι που συνεχώς επιδεινώνεται αναγκάζουν τα πρόσωπα της παρέας να παραμείνουν αποκλεισμένα στο ξενοδοχείο που τους φιλοξενεί. Τυχαία εκεί γνωρίζονται και με ένα άλλο, ξεχωριστής κουλτούρας, ομόφυλο ζευγάρι ηλικιωμένων. Τα κοινά τους ενδιαφέροντα για βιβλία, κινηματογράφο, τέχνες συμβάλλουν στη διεύρυνση της παρέας με οκτώ πια πρόσωπα. Οι βραδιές και οι μέρες στο Πήλιο θυμίζουν μικρά ενδιαφέροντα συμπόσια με την παλιά σημασία του όρου. Η παρέα συνέχισε να είναι όμορφα ζωντανή και μετά την επάνοδο όλων στην Αθήνα. Το τραγικό γεγονός της άγριας φωτιάς στο Μάτι της Αττικής, με τις καταστροφές που έφερε και με τρεις θανάτους, ως παράπλευρες συνέπειες εκείνης της αξέχαστης νύχτας της πυρκαγιάς, άλλαξε καθοριστικά την κατάσταση της παρέας. Το βιβλίο είναι γραμμένο ως μια άτυπη διλογία, με δομημένη μυθοπλασία σε πολλά ενδιαφέροντα επίπεδα…

ΑΡΧΙΓΕΝΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ, ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑ 1857-1922 | Μαριάνθη Φ. Παλάζη (Εκδόσεις Επίκεντρο, σελ. 376)

Η μελέτη αυτή διερευνά την ιστορία του εκπαιδευτικού συγκροτήματος των Αρχιγενείων (τμήμα θηλέων 1857-1922, αρρένων 1868-1894), από την ίδρυσή του το 1857 έως την παύση της λειτουργίας του το 1922, τα δίκτυα επαγγελματικής κινητικότητας και την κοινωνικότητα των αποφοίτων του. Η ίδρυση και λειτουργία τους αποτέλεσε συμβολή στον εκσυγχρονισμό της ελληνορθόδοξης κοινότητας στο πεδίο της εκπαίδευσης, τομή στα μοντέλα ζωής των κοριτσιών, που συνήθιζαν να εγκλείονται στο σπίτι έως τον γάμο τους, και εφαρμογή στην πράξη της ριζοσπαστικής φιλοσοφικο-πολιτικής άποψης για την ανάγκη εκπαίδευσης όλων, ανεξαρτήτως κοινωνικο-οικονομικής καταγωγής. Ιδρύθηκε για την ‘ωφέλεια του έθνους’ εκτός αστικού χώρου, στον οποίο συνήθως αναγείρονταν παρόμοια ιδρύματα διαδραμάτισε ρόλο στη διάδοση της ελληνοφωνίας, με το εκτεταμένο δίκτυο γεωγραφικής κινητικότητας των αποφοίτων του διδασκαλείου, που συνήθιζαν να αποκτούν δύο πτυχία, δασκάλας και νηπιαγωγού, για να διδάξουν στην περιφέρεια, ενώ στο μικρασιατικό τμήμα (βόρειο και κεντρικό), το δίκτυο αποκτά διττή λειτουργία, εκπαιδευτική ή/και γαμήλια, ως τρόπο καταπολέμησης της τουρκοφωνίας.

ΕΤΣΙ ΟΡΙΣΑ ΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ | George Sand (Εκδόσεις Αιώρα, σελ. 80)

Η πιο συναρπαστική φυσιογνωμία των γαλλικών γραμμάτων του 19ου αιώνα ήταν ίσως η George Sand. Γιατί; Επειδή επέλεξε να ζήσει ενάντια στους κανόνες και στις επιταγές της κοινωνίας: Αποχώρησε από έναν δυστυχισμένο γά­μο, είχε εραστές και ερωμένες, έγινε διάσημη συγγρα­φέας σ’ ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον, πέτυχε την οικονομική ανεξαρτησία της, συμμετείχε ενεργά στο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής της. «Ευσπλαχνία απέναντι στους άλλους. – Αξιοπρέπεια απέναντι στον εαυτό μου. – Ειλικρίνεια απέναντι στον Θεό. Αυτό είναι το στίγμα του βιβλίου που ξεκινάω να γράφω», σημειώνει σε μια λευκή σελίδα η συγγραφέας. Μετά από πολλά μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, πολιτικά κείμενα κ.ά., αποφασίζει να γράψει την αυτοβιογραφία της. Μπορεί να αφηγείται μια οικογενειακή ιστορία, αλλά έχει την αξία ενός κοινωνικού και ιστορικού ντοκουμέντου, όπου η Sand παίρνει θέση για όσα αντιμετώπισε στην πολυκύμαντη ζωή της.

ΜΠΟΡΕΙΣ! Η ΛΥΣΗ ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ | Seth Adam Smith (Εκδόσεις Αιώρα, σελ. 80)

«Δεν μπορώ! Έχω παγιδευτεί! Έχω κολλήσει, δεν μπορώ να προχωρήσω!». Όλοι σε κάποια φάση της ζωής μας νιώσαμε παγιδευμένοι, κολλημένοι, ανίκανοι να προχωρήσουμε. Τι είναι, άραγε, αυτό που μας κάνει ανήμπορους; Σύμφωνα με τον Σεθ Άνταμ Σμιθ, η σωστή ερώτηση δεν είναι τι, αλλά ποιος. Το μεγαλύτερο εμπόδιο για να βγούμε από το αδιέξοδο είμαστε εμείς οι ίδιοι. Αλλά, ταυτόχρονα εμείς είμαστε και η λύση! Ο Σμιθ, αντλώντας απτά παραδείγματα από την ιστορία, τη λογοτεχνία, καθώς και από την προσωπική του εμπειρία στη μάχη του με την κατάθλιψη, καταφέρνει να αναδείξει πως, όσο δεινές κι αν είναι οι συνθήκες, υπάρχει πάντα ένα θετικό βήμα που μπορούμε να κάνουμε – έστω και μικρό. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε ό, τι μας συμβαίνει, αλλά μπορούμε πάντα να επιλέξουμε το πώς θα αντιδράσουμε.

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ | Octavia E. Butler (Εκδόσεις Αίολος)

Καλιφόρνια, 2025. Ο νέος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών προκαλεί μια πρωτοφανή κρίση. Κοινωνικοί αποκλεισμοί και κλιματικό χάος, επιδημίες, φτώχεια, βία. Η κόρη ενός μαύρου πάστορα, μετά τον χαμό της οικογένειάς της, ξεκινά μια επικίνδυνη πορεία προς το Βορρά, αναζητώντας μια νέα αρχή, με οδηγό το όραμά της για μια διαφορετική κοινωνία.

Η δυστοπία για την οποία έγραφε 35 χρόνια πριν η Οκτάβια Μπάτλερ, συγγραφέας του «Εξ Αίματος», δεν απέχει πολύ από ορισμένες καταστάσεις του σήμερα. «Η Παραβολή του Σπορέα», το πρώτο βιβλίο μιας δυστοπικής σειράς, διαδραματίζεται τη δεκαετία του 2020, που η σπίθα του παλιού κόσμου ή θα σβήσει αφήνοντας στο απόλυτο σκοτάδι την ανθρωπότητα, ή θα παραμείνει ζωντανή πυροδοτώντας κάτι νέο.

Η ΟΒΑΛ ΚΥΡΙΑ & ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ | Λεονόρα Κάρινγκτον (Εκδόσεις Αίολος)

Αυτή η έκδοση ακολουθεί την τελευταία και πληρέστερη έκδοση των διηγημάτων της ζωγράφου και συγγραφέα Λεονόρα Κάρινγκτον το 2017,  εκατό χρόνια από τη γέννησή της. Μπορούσε να χειρίζεται με ιδιαίτερη μαεστρία το μακάβριο, να φτιάχνει υπέροχες εικόνες, να ασκεί αιχμηρή σάτιρα, να διακωμωδεί σκανδαλίζοντας και να καταφεύγει αβίαστα σε ταξίδια της φαντασίας. Με μια εκπληκτική εναλλαγή στο στιλ, το ύφος, τη θεματολογία, ακόμα και στη γλώσσα (αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά) αποτυπώνεται σ’ αυτά τα διηγήματα το ευφυές και ανεξέλεγκτο πνεύμα της μοναδικής αυτής γυναίκας. Ο Μπρετόν τα χαρακτήριζε ως την «επιτομή του μαύρου χιούμορ». Είναι αλήθεια πως ό, τι είναι υπερβολικό για μας, για την Κάρινγκτον ήταν κανονικότητα. Και πώς αλλιώς, αφού το μόνο που ήθελε σαν μικρό κορίτσι ήταν να καταφέρει να περπατήσει λίγα εκατοστά πάνω απ’ το έδαφος;

ΓΕΝΤΙ ΚΟΥΛΕ, Η ΒΑΣΤΙΛΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ | Σπύρος Κουζινόπουλος (Εκδόσεις IANOS, σελ. 376)

Μέσα από ένα πλήθος μαρτυριών, ντοκουμέντων και αρχειακού υλικού, ο συγγραφέας προσπαθεί μετά από πολυετείς έρευνες να παρουσιάσει όλη την εξέλιξη του Επταπυργίου, από τη λειτουργία του ως κάστρου της Θεσσαλονίκης και αργότερα ως φυλακής, από την περίοδο ακόμη της Οθωμανικής κυριαρχίας της πόλης μέχρι το κλείσιμό της το 1989. Επίσης, παρακολουθούμε την άθλια κατάσταση που επικρατούσε στις φυλακές Επταπυργίου αφότου άνοιξε ως φυλακή, γύρω στα 1896 και όλα τα κατοπινά χρόνια, με τη διακίνηση ναρκωτικών, τους βιασμούς κρατουμένων και την άγρια εκμετάλλευση των φυλακισμένων από ένα σύστημα εξουσίας, προκειμένου να πλουτίζουν ελάχιστοι μεγαλοπαράγοντες, ακόμη και κρατικοί λειτουργοί. Στο παράρτημα της έκδοσης, παρατίθεται ένας σχεδόν πλήρης κατάλογος με τα ονόματα των εκτελεσμένων στο Γεντί Κουλέ κατά την περίοδο του Εμφυλίου πολέμου, αλλά και ένας πρώτος ενδεικτικός κατάλογος με τους πατριώτες που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς κατακτητές.

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ. ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ | Γιώργος Β. Μονεμβασίτης (Εκδόσεις IANOS, σελ. 328)

Ο συγγραφέας υφαίνει το πλέγμα της ζωής και του έργου του μεγάλου ιεράρχη του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Ζωή μυθιστορηματική, έργο τεράστιο από κάθε άποψη. Πρόσωπα, έργα λαϊκά, έργα λόγια, πράξεις και συμπράξεις, συνέργειες, αειφορία ζωής, αειφορία έργου, γεγονότα, επέτειοι, δηλώσεις, δημοσιεύματα, κριτικές, εφημερίδες, περιοδικά κ.λπ. Χιλιάδες το καθένα τους… Πώς να τα βάλεις όλ’ αυτά σε ημερολογιακή τάξη; Μάλλον, αδύνατον· κι όμως… δυνατόν. Έπρεπε να βρεθεί ένας «σεσημασμένος επετειολόγος», ένας επίμονος ανιχνευτής –που, εκτός των άλλων, νογάει από μετρήσεις και μαθηματικά, καθόσον και πολιτικός μηχανικός– για να καταγράψει μεθοδικά και πεισματικά τα σημαντικότερα γεγονότα τα οποία είναι συνδεδεμένα με τον μύθο που ονομάζεται Μίκης Θεοδωράκης. Ο καταιγισμός πληροφοριών εμπλουτίζεται με κάποιες ανέκδοτες φωτογραφίες στις οποίες αποτυπώνονται στιγμές της ζωής του μεγάλου συνθέτη.