400 Χρόνια Μετά

της Εύης Καρκίτη

Πότε- πότε κάθοµαι και σκέφτοµαι τα χρόνια που χαράµισα διαβάζοντας βιβλία -κάποτε της µόδας και τάχα µου σπουδαία. Έχασα χρόνο για παράδειγµα για τις αηδίες της Ζερµέν Γριρ, τις µπούρδες του Χαλίλ Γκιµπράν, τις εξυπνάδες του Τοµ Ρόµπινς. Διάβασα, µη χάσω, όλους του κοµπλεξικούς ποιητές που πίστευαν πως είναι ο Ρεµπώ, βαρετούς Λατινοαµερικάνους όλο µαγεία δήθεν και ρεαλισµό, έπλεξα µε τις ΚΚΕ αναζητήσεις της ελληνικής πεζογραφίας.

Έπρεπε να γεράσω για να ανακαλύψω τον Δον Κιχώτη και µάλιστα µε 400 χρόνια καθυστέρηση. Ας είναι καλά το 2005, έτος Θερβάντες επι τη ευκαιρία της συμπλήρωσης 400 χρόνων από την πρώτη έκδοση του Δον Κιχώτη. Όχι πως είναι πολλοί εκείνοι που ξέχασαν πως ο ξερακιανός ιππότης ακόµη είναι ζωντανός. Οι αλλεπάλληλες εκδόσεις του αποδεικνύουν πως πότισε από µια αθάνατη και µαγική ουσία, πως ακόµη µπορεί και συγκινεί. Και κάτι περισσότερο. Ο Δον Κιχώτης είναι n αρχή του δυτικού µυθιστορήµατος, ένας σταθµός στην άγρια ιστορία της Ευρώπης.

Παιδί του επαγγελματία συγγραφέα Μιγκέλ Ντε Θερβάντες, λιγνός, ξεροκέφαλος και υπέροχα αλλοπαρµένος, είναι φτιαγµένος από τα υλικά της ίδιας της λογοτεχνίας. Η ιστορία του είναι n αντιπαράθεση δυο κόσµων, του καθηµερινού, της βαρετής πραγµατικής ζωής και του άλλου, του γεµάτου από τις περιπέτειες των λέξεων και της φιλολογίας. Οι αµέτρητες διαστάσεις του, οι υπαινιγµοί του, το χιούµορ του έκαναν τον Δον Κιχώτη δηµοφιλή από την πρώτη µέρα της έκδοσής του, το 1605. Το µήνυµα του σχεδόν ξεκάθαρο. Τίποτε δεν είναι n ζωή παρά µια ανάσα κι ένα όνειρο, αλλά ζήσε την σαν να µην είναι έτσι.

Ο Δον Κιχώτης µε το ψωράλογο, τον Σάντσο Πάντζα και τις παράξενες ιδέες του είναι το µόνο πράγµα, πίστευε ο Θερβάντες, που θα µπορούσε να επινοήσει “το στείρο και λειψά καλλιεργηµένο πνεύµα του”. Βασανισµένος και πολεµιστής πριν γίνει συγγραφέας, ήξερε καλά το όρια του. Αλλά ποτέ δεν έκρυψε τις διαθέσεις του για ανατροπές και για καινοτοµίες. Έτσι έµπλεξε είδη, χλεύασε τις επιτυχίες του καιρού του και χωρίς πρόβληµα, ίσως και χωρίς να το καταλαβαίνει έστησε ένα νέο λογοτεχνικό είδος. Ποτέ πριν από αυτήν, ιστορία δεν ανοίχτηκε στον κόσµο τόσο. Ο Θερβάντες ανακάτεψε αντιλήψεις, γλώσσες, επεισόδια, ανθρώπους. Μέχρι σήµερα δεν σταµάτησε να απασχολεί και να διχάζει. Οι τρόποι για να διαβαστεί είναι όσοι και οι άνθρωποι, εκατοµµύρια δηλαδή αναγνώστες κάθε εποχής, σε κάθε γωνιά του κόσµου. Και είναι µια ιστορία αστεία και τραγική και περίεργη και φανταστική και πραγµατική, µα πάνω από όλα είναι σε ένα ανοιχτό διάλογο µαζί τους.

Μην το πολυσκέφτεστε και βάλτε στη µαγεία του από τώρα και τα πιτσιρίκια. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Παπαδόπουλος”, “Δον Κιχώτης” σε υπέροχη διασκευή για τα µικρά από τη Μαρία Αγγελίδου και ονειρική εικονογράφηση του Σβετλίν. Αρχίστε την ανάγνωση παρέα και πιστέψτε στα παραµύθια που έχουν κρυµµένα τα παραµύθια στις σελίδες τους.