Εγκαινιάστηκε η 19η ΔΕΒΘ, η μεγαλύτερη στην ιστορία του θεσμού

Με αναφορές στη διεθνή εμβέλειά της, το πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων και συμμετοχών, τον ενισχυμένο επαγγελματικό της προσανατολισμό της αλλά και την τιμώμενη Αμερικανική Λογοτεχνία, εγκαινιάστηκε το βράδυ της Πέμπτης η 19η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, η μεγαλύτερη στην ιστορία του θεσμού.

Για έναν «καθιερωμένο θεσμό με διεθνή ακτινοβολία και εμβέλεια», μίλησε η γενική γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού Ελένη Δουνδουλάκη, κηρύσσοντας τα εγκαίνια της 19ης ΔΕΒΘ. «Έχοντας αφήσει πίσω την πρόσκαιρη ψηφιακή εκδοχή της, λόγω της πανδημίας, η Έκθεση Βιβλίου επιστρέφει δυναμικά», τόνισε, επισημαίνοντας την ενισχυμένη παρουσία Ελλήνων και ξένων επαγγελματιών του βιβλίου, συγγραφέων, μεταφραστών, εκδοτών και ομιλητών, από περίπου 40 χώρες, τις καινοτόμες πρωτοβουλίες και το πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων της Έκθεσης, με τον διευρυμένο διεθνή προσανατολισμό, αλλά και μια σημαντική, όπως τόνισε, πρωτιά.

«Η φετινή 19η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης ανοίγει σήμερα τις πύλες της στο κοινό με τιμώμενη την Αμερικανική Λογοτεχνία. Για πρώτη φορά στην Ευρώπη», υπογράμμισε, χαρακτηρίζοντας τη φετινή διοργάνωση ως μια «εξαιρετική ευκαιρία για το ελληνικό βιβλίο και τα ελληνικά γράμματα», να προσεγγίσουν εκδοτικούς οίκους και συγγραφείς από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αλλά και αμφίδρομα, μέσω των υφιστάμενων αλλά και νέων, αναδυόμενων δυνατοτήτων αλληλεπίδρασης και συνεργειών.

«Η σταθερή και δημιουργική συνεργασία στον τομέα του Πολιτισμού μεταξύ της χώρας μας και των ΗΠΑ υλοποιείται και εξελίσσεται δυναμικά», είπε και ανέφερε ενδεικτικά τις κοινές δράσεις για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, καθώς και από την παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων και έργων τέχνης. Επίσης, τη συνεργασία στον τομέα των εκθέσεων καθώς και στον τομέα του κινηματογράφου με την παροχή τεχνογνωσίας και τεχνικής υποστήριξης στο πεδίο αυτό.

«Η ιστορική σχέση μεταξύ των δύο χωρών και οι ισχυροί δεσμοί που μας συνδέουν, θεμελιώνονται στις κοινές δημοκρατικές μας αξίες. Αξίες οι οποίες γεννήθηκαν εδώ, στην Ελλάδα, και ενέπνευσαν τους αγώνες για ελευθερία και ανεξαρτησία στους λαούς μας αλλά και στον κόσμο. Πάνω σε ένα τέτοιο στέρεο έδαφος, ο διαπολιτισμικός διάλογος δεν μπορεί παρά να ανθίσει», ανέφερε χαρακτηριστικά, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης «θα αποτελέσει έναυσμα, ώστε να διευρύνουμε και να εμβαθύνουμε περαιτέρω τις συνεργασίες μας στο χώρο του βιβλίου διεθνώς, να προωθήσουμε τη συνδημιουργία, να εμπνεύσουμε και να εμπνευστούμε, να αξιοποιήσουμε νέες ιδέες και καλές πρακτικές, να διαμορφώσουμε νέες, ακόμη πιο δυναμικές προοπτικές».

Συνεχάρη, τέλος, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, τους Έλληνες εκδότες, τη ΔΕΘ–HELEXPO, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, όλους και όλες όσοι εργάστηκαν με ενθουσιασμό για τη φετινή διοργάνωση και ευχαρίστησε το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και την Επιτροπή Πολιτισμού του καθώς και την πρεσβεία των ΗΠΑ «για την ουσιαστική συμβολή τους στη στήριξη και την ενίσχυση των διμερών σχέσεων».

Στ. Καλαφάτης: Βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης η στήριξη του βιβλίου

Η ΔΕΒΘ αποτελεί πλέον κομμάτι της πολιτιστικής ζωής της Θεσσαλονίκης, ανέφερε στον χαιρετισμό του ο υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας και Θράκης, Σταύρος Καλαφάτης, κάνοντας λόγο για μια «μεγάλη γιορτή πολιτισμού και εξωστρέφειας για την πόλη μας, τους συγγραφείς, τους λογοτέχνες, τους εκδότες».

Διαβεβαίωσε δε, ότι «η στήριξη του Βιβλίου, της Παιδείας και του Πολιτισμού βρίσκεται στις βασικές προτεραιότητες της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη» και χαρακτήρισε «τιμή για την πόλη μας, το γεγονός ότι μια τόσο σημαντική Διεθνής Έκθεση για το Βιβλίο εγκαινιάζεται σήμερα στη Θεσσαλονίκη του Βιβλίου και του Πολιτισμού», τη Θεσσαλονίκη «των μεγάλων ποιητών και πεζογράφων, του “εσωτερικού μονολόγου” και της Γενιάς του ΄30 στη λογοτεχνία, την κοσμοπολίτικη Μητρόπολη των Βαλκανίων, τη Θεσσαλονίκη της εξωστρέφειας, του διαπολιτισμικού διαλόγου και της συνέργειας με την πνευματική παραγωγή από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού».

«Σε μια εποχή αστάθειας και αβεβαιότητας, που οι γεωπολιτικοί κραδασμοί της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μεταφέρονται σε ολόκληρο τον κόσμο και το βιβλίο της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής ιστορίας κλείνει οριστικά, ο Πολιτισμός πρέπει και μπορεί να είναι η απάντηση σε κάθε σύγκρουση. Να χτίζει γέφυρες διαλόγου και συνεννόησης. Να δείχνει τον δρόμο της ειρήνης, της έμπνευσης, της δημιουργίας, το δρόμο της συνέχειας του σύγχρονου Πολιτισμού μας.

Η ΔΕΒΘ «υπογραμμίζει την αναλλοίωτη σχέση των Ελλήνων με το βιβλίο και την ανάγκη της επικοινωνίας των συγγραφέων και των λογοτεχνών με το αναγνωστικό τους κοινό, προωθεί διεθνείς συνεργασίες και ανοίγει νέες ευκαιρίες δικτύωσης μεταξύ των επαγγελματιών στην αγορά του βιβλίου, συμβάλλει στην εξωστρέφεια και την τουριστική προβολή της Θεσσαλονίκης και την τοποθετεί με αξιώσεις στο χάρτη των σημαντικών παγκόσμιων πολιτιστικών διοργανώσεων», υπογράμμισε ο υφυπουργός Μακεδονίας και Θράκης.

Ν. Α. Κούκης: «Σπουδαίο πνευματικό φόρουμ η 19η ΔΕΒΘ»

«Σπουδαίο πνευματικό φόρουμ» χαρακτήρισε τη 19η ΔΕΒΘ ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Νίκος Α. Κούκης, επισημαίνοντας ότι το ΕΙΠ έχει εργαστεί σε βάθος, με συστηματικότητα και προγραμματισμό, ώστε να παρουσιαστεί ένα γεγονός ικανό να θεμελιώσει τη μετάβαση σε μια νέα εποχή.

«Όλοι μας, όσοι ασχολούμαστε με τον πολιτισμό παρακολουθούμε τις νέες εξελίξεις που διαγράφονται διεθνώς τόσο στη βιβλιοπαραγωγή όσο και στην ανάγνωση με σκοπό να κατανοήσουμε από τις ενδείξεις τις μέλλουσες εξελίξεις», τόνισε και ευχαρίστησε τόσο τον εκδοτικό κόσμο για τη συμμετοχή του όσο και όλους όσοι στηρίζουν διαχρονικά το Ίδρυμα και τον θεσμό, όπως ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, η υπόσχεση του οποίου «για την εξακολούθηση του ΕΣΠΑ αποτελεί την καλύτερη εγγύηση ότι η Θεσσαλονίκη θα συνεχίσει να είναι η πρωτεύουσα του βιβλίου και τα επόμενα χρόνια».

Ο κ. Κούκης αναφέρθηκε επίσης στη δυναμική επάνοδο της ΔΕΒΘ στην κανονικότητα ύστερα από τις δύο τελευταίες διοργανώσεις εν μέσω πανδημίας, στην πλούσια εμπειρία που αποκόμισε το ΕΙΠ από την παρουσία του σε διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού, στο ευρύ και πολύπτυχο πολιτιστικό πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης και ιδιαίτερα στη διεύρυνση της δυναμικής της Έκθεσης με τη δημιουργία μιας νέας διεθνούς επαγγελματικής ενότητας, του πρώτου Διεθνούς Επαγγελματικού Συνεδρίου. «Πρόκειται για το Rights Center (Κέντρο Δικαιωμάτων), το οποίο θα λειτουργήσει στο κτίριο 13, στον χώρο ΔΙΑΛΟΓΟΣ, με στόχο την αύξηση των λογοτεχνικών μεταφράσεων και την καλύτερη αξιοποίηση του μεταφραστικού προγράμματος GreekLit, μέσα από συναντήσεις και συζητήσεις για την ανταλλαγή καλών πρακτικών, τη γνωριμία με ξένες αγορές βιβλίου, την αγορά και πώληση δικαιωμάτων», εξήγησε ο πρόεδρος του ΕΙΠ.

Υπογραμμίζοντας δε, την έμφαση που δίνει το ΕΙΠ στη διεθνή του παρουσία, ο κ. Κούκης σημείωσε πως το Ίδρυμα «ανέλαβε την ευθύνη για τις διεθνείς εκθέσεις βιβλίου και εργάστηκε συστηματικά, ενσωματώνοντας στη δραστηριότητά του πτυχές της εθνικής πολιτικής για το βιβλίο, δίπλα στην ιδρυτική του αποστολή για την πολιτιστική διπλωματία, από τον εμπνευστή και ιδρυτή του Κωνσταντίνο Καραμανλή».

Προς επίρρωση των παραπάνω, έφερε ως παράδειγμα τα μαθήματα ελληνικών σε χιλιάδες φιλέλληνες στα παραρτήματα του ΕΙΠ ανά τον κόσμο και τη διαρκή επέκταση με νέες συνεργασίες, την ανανέωση της Βιβλιονέτ και των ψηφιακών υποδομών του Ιδρύματος με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΕΙΠ όπως επίσης και των παραρτημάτων στην Ευρώπη, τη διαχείριση του μεταφραστικού κόμβου Greeklit για το επιτυχές ταξίδι της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής στις αγορές του εξωτερικού, τη μεταβολή της έδρας του ΕΙΠ σε ένα πολιτιστικό τοπόσημο για όλη την Αθήνα, τη θεμελίωση σύγχρονων υποδομών, τη διενέργεια των μελετών και την ανανέωση της οικοδομικής άδειας για το ημιτελές επί 30 χρόνια Κτήριο Φιλοξενίας και Εκδηλώσεων στην έδρα του Ιδρύματος, την ολοκλήρωση της ανακατασκευής του Μουσείου Καβάφη στην Αλεξάνδρεια με χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση, αλλά και την κατάθεση των τεχνικών δελτίων -όλα εγκεκριμένα, στο Ταμείο Ανάκαμψης- για την περαιτέρω ανάπτυξη του Ιδρύματος.

«Για όλους αυτούς τους λόγους το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού είναι ένα πολιτιστικό σύμβολο και η επιβράβευση των προσπαθειών μας με την αναγκαία χρηματοδότηση και πολιτική στήριξη είναι στρατηγικής σημασίας επιλογή για την άσκηση ήπιας διπλωματίας με άξονα τον πολιτισμό, τη γλώσσα και το φιλελληνισμό. Θα συνεχίσουμε αυτήν την πορεία της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας αταλάντευτα με ισχυρούς συμμάχους το έργο μας και την προσήλωσή μας στις ιδρυτικές μας αρχές», διαβεβαίωσε ο πρόεδρος του ΕΙΠ.

Άμυνα για τη φιλαναγνωσία η ΔΕΒΘ

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΔΕΘ-Helexpo Τάσος Τζήκας, στον σύντομο χαιρετισμό του, έκανε ιδιαίτερη μνεία στο γεγονός ότι «ζούμε σε μία εποχή που η χρήση του ίντερνετ μας έχει διευκολύνει σε πολλούς τομείς, αλλά ταυτόχρονα συνετέλεσε στο να απουσιάζει ο γραπτός λόγος από την καθημερινή μας ζωή», επισημαίνοντας στο πλαίσιο αυτό πως η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου λειτουργεί ως άμυνα για τη φιλαναγνωσία. «Είναι αγαπημένη μας έκθεση, γι’ αυτό είμαστε όλοι εδώ», είπε και αφού ευχαρίστησε τους διοργανωτές και τους παρευρισκόμενους, τους κάλεσε να περιηγηθούν στην έκθεση κατά τη διάρκεια λειτουργίας της.

«Σκεφτόμουν, από τις τόσες πετυχημένες εκθέσεις που γίνονται στη ΔΕΘ, η μόνη ίσως που μαζεύει αυτόν τον κόσμο που έρχεται χωρίς αγωνία με χαμόγελο με προδιάθεση να κερδίσει μερικά πράγματα περισσότερο για το μυαλό του είναι η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου που συμπληρώνει 19 χρόνια», ανέφερε, κατά τον χαιρετισμό του στα εγκαίνια, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας.

Σημείωσε δε, πως η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη μαζί με ένα δίκτυο από παιδικές βιβλιοθήκες που υπάρχουν σε κάθε γωνιά της Θεσσαλονίκης εκπροσωπούνται στη 19η ΔΕΒΘ, «άρα όλοι μαζί συμμετέχουμε σε αυτή τη γιορτή του βιβλίου».

Εκπροσωπώντας τον Περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας, η αντιπεριφερειάρχης Μ.Ε. Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου επανέλαβε τη στήριξη στον θεσμό που είχε διατυπώσει και στη συνέντευξη Τύπου ο κ. Τζιτζικώστας. «Μπορεί κάποιοι να μην έχουν ανοίξει ποτέ βιβλίο. Με αυτές τις εκδηλώσεις επιδιώκουμε να τους δείξουμε τι χάνουν. τι προβληματισμούς προβλήματα και τη χαδι ψυχής μπορεί να συναντήσουν έστω και σε μία σελίδα ενός βιβλίου», ανέφερε.

Το πλούσιο και ποικιλόμορφο τοπίο της Αμερικανικής Λογοτεχνίας

Ιδιαίτερα περήφανη που η Αμερικανική Λογοτεχνία επιλέχθηκε ως τιμώμενη στη φετινή ΔΕΒΘ δήλωσε η Σαλίνα Ρίκο (Salina Rico), deputy principal officer στο Γενικό Προξενείο των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη. «Τα βιβλία ήταν πάντα πηγή γνώσης, έμπνευσης και ψυχαγωγίας για ανθρώπους κάθε ηλικίας και υπόβαθρου. Μας προσφέρουν μια ματιά σε διαφορετικούς πολιτισμούς, προοπτικές και τρόπους ζωής. Μπορούν επίσης να μας βοηθήσουν να ξεφύγουμε από τις καθημερινές μας ρουτίνες και να εξερευνήσουμε νέους κόσμους. Έτσι, χαίρομαι ιδιαίτερα που βλέπω τόσους πολλούς ανθρώπους εδώ σήμερα, όλους ενωμένους από το πάθος για τη λογοτεχνία και τα βιβλία. Αυτό είναι μια απόδειξη της δύναμης των βιβλίων να φέρνουν κοντά τους ανθρώπους και να γεφυρώνουν τις πολιτιστικές διαφορές», ανέφερε χαρακτηριστικά η Αμερικανίδα διπλωμάτης.

Κάλεσε δε, όσους επισκεφθούν τη 19η ΔΕΒΘ κατά τη διάρκεια των ημερών λειτουργίας της να εξερευνήσουν το πλούσιο και ποικιλόμορφο τοπίο της Αμερικανικής Λογοτεχνίας και τις πολλές φωνές που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της λογοτεχνικής κληρονομιάς των Ηνωμένων Πολιτειών. «Ας εξερευνήσουμε μαζί τις σελίδες αυτών των βιβλίων και ας ανακαλύψουμε τις μοναδικές ιστορίες που κάνουν την Αμερικανική Λογοτεχνία ζωτικό μέρος της παγκόσμιας λογοτεχνικής μας κληρονομιάς. Αυτή η έκθεση βιβλίου είναι μια γιορτή του γραπτού λόγου και όλων όσων αντιπροσωπεύει. Είναι μια πλατφόρμα για συγγραφείς, εκδότες και αναγνώστες να συναντηθούν και να μοιραστούν την αγάπη τους για τα βιβλία», υπογράμμισε.

Για την αντιμετώπιση του βιβλίου στις Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα  και την κίνηση επαναπροσδιορισμού της πολιτικής για τις βιβλιοθήκες και το βιβλίο, μίλησε η Αμερικανίδα ποιήτρια Alicia Stallings, χαρακτηρίζοντας πολύ σημαντικό το γεγονός ότι στη φετινή ΔΕΒΘ είναι τιμώμενη η Αμερικανική Λογοτεχνία.  Δεν έκρυψε δε, την ανησυχία της για την απήχηση του βιβλίου στους νέους. «Τα ίδια μου τα παιδιά δεν διαβάζουν όσο εγώ. Δεν ανησυχώ για το τι διαβάζουν αλλά για το αν διαβάζουν», ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Κοινά τα ζητήματα για τους Ευρωπαίους εκδότες- Σημαντική η αλληλεγγύη»

Για τη μακρά συμμετοχή των Ελλήνων εκδοτών στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εκδοτών και τη σημασία της, μίλησε η διευθύντρια της Ομοσπονδίας Anne Bergmann, «Γιατί η Ευρώπη χρειάζεται την Ελλάδα και το αντίστροφο; Η αλληλεγγύη είναι η απάντηση», είπε, εξηγώντας πως τα ζητήματα που απασχολούν τον χώρο του βιβλίου είναι παρόμοια. Έφερε δε, ως παράδειγμα το γεγονός ότι το 80% του νομικού πλαισίου που έχει να κάνει με τον χώρο του βιβλίου αποφασίζεται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς γι’ αυτό και απαιτούνται, όπως είπε, συντονισμένες προσπάθειες ώστε να διασφαλίζεται ένα υγιές περιβάλλον για τους εκδότες.

Η μουσικο-θεατρική «πινελιά» του ΚΘΒΕ

Στην τελετή εγκαινίων της 19ης ΔΕΒΘ παραβρέθηκαν -μεταξύ άλλων- βουλευτές, εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και άλλων φορέων, μέλη των αποστολών κ.ά. 

Την εκδήλωση πλαισίωσε μουσικο-θεατρική παράσταση από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, εμπνευσμένη από τα Φύλλα Χλόης του Walt Whitman και έργα σύγχρονων ποιητών της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, σε σκηνοθεσία Χρήστου Παπαδημητρίου και μουσική Κώστα Χάνη._