Η ζωή ανάμεσα στα κτήρια

Νέα έκδοση Η ΖΩΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ Χρησιμοποιώντας το δημόσιο χώρο του Jan Gehl

Μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, με χορηγία του Danish Arts Council, το βιβλίο Η ζωή ανάμεσα στα κτήρια: Χρησιμοποιώντας το δημόσιο χώρο, με συγγραφέα τον Δανό αρχιτέκτονα και σύμβουλο αστικής ποιότητας Jan Gehl. Η μετάφραση από τα αγγλικά και η επιμέλεια του βιβλίου έγινε από τις αρχιτέκτονες Γαρυφαλλιά Κατσαβουνίδου και Παρασκευή Ταράνη. Σύμβουλος μετάφρασης από το πρωτότυπο δανικό κείμενο είναι ο, επίσης αρχιτέκτονας, Κωνσταντίνος Thorvald Μπάρλας. Την έκδοση προλογίζει ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ, Παναγιώτης Τουρνικιώτης.

Η έκδοση καλύπτει ένα σημαντικό κενό της ελληνικής βιβλιογραφίας για το σχεδιασμό των πόλεων και την ποιότητα των δημόσιων αστικών χώρων. Πρόκειται για ένα «κλασικό», πλέον, κείμενο στο οποίο το αναγνωστικό κοινό, ειδικό και γενικό, δεν είχε, μέχρι τώρα, πρόσβαση στη γλώσσα μας. Από την πρώτη του έκδοση, το 1971, το βιβλίο έχει επανεκδοθεί πολυάριθμες φορές και έχει μεταφραστεί σε δεκαπέντε γλώσσες του κόσμου, με πιο πρόσφατη τα μπενγκάλι, στο Μπαγκλαντές.

Γραμμένο σε απλή, ανεπιτήδευτη γλώσσα, και με ιδιαίτερο χιούμορ, είναι από τα λιγοστά βιβλία αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής θεωρίας που είναι ευπρόσιτα στο ευρύτερο κοινό. Είναι χαρακτηριστικό πώς υποδέχθηκε ο Mark Francis, πρόεδρος, τότε, της συντακτικής ομάδας του σημαντικού αμερικανικού περιοδικού «Landscape Architecture», την έκδοση του βιβλίου: Αγοράστε αυτό το βιβλίο, βρείτε ένα άνετο μέρος να καθίσετε σε ένα πάρκο ή μια πλατεία, ξεκινήστε να διαβάζετε, κοιτάξτε γύρω σας. Θα εκπλαγείτε από το πώς θα αρχίσετε να βλέπετε (και να σχεδιάζετε) τον κόσμο διαφορετικά.

Το βιβλίο αντλεί τη δύναμή του από το γεγονός ότι ο συγγραφέας προσεγγίζει το θέμα του όχι από τη μεριά του «ειδικού» αλλά από τη σκοπιά του απλού χρήστη της πόλης: Γιατί χρησιμοποιούμε τους ανοιχτούς, δημόσιους χώρους των πόλεων; Τί  μας ελκύει να περπατήσουμε σ’ έναν πεζόδρομο, να καθίσουμε σε μια πλατεία, να κουβεντιάσουμε με τον διπλανό μας; Γιατί οι άνθρωποι προτιμούν να κινηθούν παράλληλα με τα κτήρια παρά να διασχίσουν έναν άδειο, αχανή χώρο; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία απαντά το βιβλίο, και τα συμπεράσματά του είναι πολύτιμα για όσους σχεδιάζουν τους ανοιχτούς χώρους των πόλεων αλλά και όλους όσοι ενδιαφέρονται για την ποιότητα της ζωής σε αυτούς.

Αυτή η επιστροφή στη μικροκλίμακα της πόλης και της αστικής γειτονιάς είναι εξαιρετικά κρίσιμη στην εποχή που ζούμε, την ώρα που οι πόλεις μας και ο δημόσιος χώρος κάνουν εμφανή τα αδιέξοδα τους: κακός σχεδιασμός των λεπτομερειών, κυριαρχία του αυτοκινήτου σε βάρος των πεζών και ποδηλάτων και απογύμνωση του δημόσιου χώρου από τον πρωταρχικό σκοπό της ύπαρξής του που είναι οι υπαίθριες δραστηριότητες και η συλλογική ζωή που γεννιέται απ’ αυτές. Η εντεινόμενη από την οικονομική κρίση παρακμή του δημόσιου αστικού χώρου αλλά και η δυναμική εμφάνιση συλλογικοτήτων και πρωτοβουλιών πολιτών κάνουν δραματικά επίκαιρο το βιβλίο και διαφωτίζουν πολλές πλευρές φαινομένων που βιώνουμε καθημερινά.

Ως πηγή γνώσεων για το πώς να προσεγγίσουμε το σχεδιασμό των αστικών χώρων – από την πολεοδομική κλίμακα έως τη λεπτομέρεια – και ως βάση προβληματισμού για το ρόλο της αρχιτεκτονικής ως μιας βαθιά κοινωνικής επιστήμης, το περιεκτικό αυτό βιβλίο μπορεί λειτουργήσει ως μια γόνιμη συμβολή. Τόσο για το πώς ασκείται ο σχεδιασμός των δημόσιων χώρων από την πολιτική εξουσία και τους ειδικούς όσο και για το πώς οι πολίτες που ενδιαφέρονται για τον αστικό χώρο ως έκφραση της συλλογικής ζωής στις πόλεις, κατανοούν και πλαισιώνουν τις διεκδικήσεις και τις προσδοκίες τους.

Ο δρόμος που δείχνει το βιβλίο αυτό είναι στο χέρι μας και είναι εμπρός μας. Από τους πολίτες και από τους πολιτικούς, και από τις κρίσιμες αποφάσεις τους, εξαρτάται η ζωή στις πόλεις, που δεν «μετριέται» με την πολυτέλεια ή τη φτώχεια στο κλειστό ιδιωτικό βασίλειο του καθενός, αλλά με τον πλούτο του δημόσιου χώρου, με τη ζωή ανάμεσα στα κτήρια (Παναγιώτης Τουρνικιώτης, Καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, από τον πρόλογό του για την ελληνική έκδοση).

Στοιχεία έκδοσης

Jan Gehl Η ζωή ανάμεσα στα κτήρια: Χρησιμοποιώντας το δημόσιο χώρο Πρόλογος: Παναγιώτης Τουρνικιώτης Μετάφραση από τα αγγλικά – επιμέλεια: Γαρυφαλλιά Κατσαβουνίδου & Παρασκευή Ταράνη Σύμβουλος μετάφρασης από το δανικό πρωτότυπο: Κωνσταντίνος Thorvald Μπάρλας Εκδότης: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας Χορηγία μετάφρασης:

Culture Fund, Υπουργείο Πολιτισμού της Δανίας

Τιμή: 12.00 ευρώ

Θα βρείτε το βιβλίο: Στα βιβλιοπωλεία «Πρωτοπορία», στο βιβλιοπωλείο των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Θεσσαλίας (στο Βόλο), στα βιβλιοπωλεία «Κεντρί» και «Πρωτοπορία» (στη Θεσσαλονίκη) και στο βιβλιοπωλείο «Σχήμα» (στη Βέροια).