Ξεφυλλίζοντας εκπληρωμένα και ανεκπλήρωτα όνειρα δημόσιου χώρου

To καύσιμο για να προχωρά ένας τόπος είναι τα όνειρα. Είναι τα σχέδια, το ενδιαφέρον, το νοιάξιμο, η προοπτική που μπορεί να τον μεταμορφώσει. Αυτό που κάνουν εδώ και πολλά χρόνια ο Μπερνάρ Κουόμο και ο Πρόδρομος Νικηφορίδης είναι να παράγουν διαρκώς καύσιμο σε μια πόλη που καταδικάστηκε να μην ονειρεύεται.

Τα σχέδια με τα οποία παίρνουν μέρος σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, ελληνικούς ή διεθνείς είναι τέτοια υλικά ονείρου. Είναι εν δυνάμει μετασχηματισμένοι τόποι που αποκτούν στα μάτια ακόμα και μας των αδαών περί τα αρχιτεκτονικά ζητήματα νέες προοπτικές, νέες δυναμικές, νέες δυνατότητες.

Άλλα από αυτά τα σχέδια καταφέρνουν να πάρουν σάρκα και οστά μεταμορφώνοντας αχανείς και κουρασμένες εκτάσεις (Νέα Παραλία) στους δημοφιλέστερους δημόσιους χώρους των πόλεων, άλλα βρίσκονται στο στάδιο της αναμονής (Παύλου Μελά) δημιουργώντας την προσδοκία για τον επερχόμενο μετασχηματισμό λησμονημένων τόπων μνήμης σε εργοτάξιο αισθημάτων του μέλλοντος, ενώ άλλα απλά μένουν στο στάδιο της μακέτας συνηγορώντας για την ευκαιρία που χάθηκε.

Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες αυτού του υπέροχου λευκώματος που ονομάζεται Δημόσιος Χώρος Εν Αναμονή (Εκδόσεις Ιανός), έρχεσαι αντιμέτωπος με αυτές τις προκλήσεις. Μπαίνεις αναγκαστικά στη διαδικασία της σκέψης και του προβληματισμού σε σχέση με τα έργα που δεν υλοποιήθηκαν, με τις ιδέες και τις προτάσεις που έμειναν ανεφάρμοστες. Αναγκάζεσαι να αναρωτηθείς πώς θα ήταν η Αγίας Σοφίας ως ένας χώρος συνάντησης και οικειοποίησης, τι σημαίνει τελικά οικείο και που σκοντάφτει η πραγμάτωση του. Αντιλαμβάνεσαι την επείγουσα ανάγκη επανασχεδιασμού του χώρου της ΔΕΘ, την αξιοποίηση του αναξιοποίητου Δυτικού Τόξου, αλλά και περιοχών και μικρών δρόμων που δεν αποτελούν κομμάτι των καθημερινών μας διαδρομών.

Τέλος, για μας που γνωρίζουμε τις ιδέες και τις σκέψεις τους για τη Θεσσαλονίκη που ζουν, εργάζονται και προσφέρουν, αποτελεί πραγματική έκπληξη η δουλειά που έκαναν σε διαγωνισμούς που αφορούν άλλες περιοχές (Αθήνα, Ρόδος, Νεάπολη, Χανιά) αλλά και χώρες (Μαρόκο), όλες με αόρατη γραμμή που ενώνει τις ιδέες και τα όνειρα τους όχι έναν κενό αρχιτεκτονικό ιδεαλισμό αλλά έναν ανθρωποκεντρικό, απόλυτα ουμανιστικό σχεδιασμό, που εμπεριέχει όλους εμάς, τους χρήστες των δημόσιων χώρων όχι ως τμήμα ενός αψεγάδιαστου αρχιτεκτονικού ντεκόρ αλλά ως κοινωνούς των ιδεών για πιο φιλικά τμήματα αστικής απόλαυσης, σχεδιασμένα για να δημιουργήσουν κοινές αναμνήσεις στις δεκαετίες που θα έρθουν. Έναν κοινό τόπο μνήμης δηλαδή, που ήδη βιώνουμε καθημερινά και αποτυπώνεται στις χιλιάδες εικόνες που με ευλάβεια μοιράζονται οι άνθρωποι στα social media.

Είναι ωραίο να μπορείς να ονειρεύεσαι και οι Νικηφορίδης-Κουόμο έχουν το προνόμιο να μπορούν να μας το προσφέρουν απλόχερα. Με κάθε ευκαιρία.

*To βιβλίο είναι αφιερωμένο στη μνήμη ενός ανθρώπου που αγάπησε πολύ το δημόσιο χώρο της πόλης και πάλεψε πολύ μέσα από τα κείμενα του για την ανάδειξη και την προστασία του. Την αγαπημένη μας αρχισυντάκτρια της parallaxi Κύα Τζήμου που έφυγε στις 15 Ιανουαρίου.

Οι εκδόσεις IANOS παρουσιάζουν το βιβλίο Δημόσιος χώρος εν αναμονή | Public space pending των Nikiforidis&Cuomo Architects στον πολυχώρο Ύψιλον (Εδέσσης 5).

Τετάρτη 18 Απριλίου στις 19:00 στο ΥΨΙΛΟΝ, Εδέσσης 5 Θεσσαλονίκη.

Θα μιλήσουν οι: