Μια κουκίδα στον χάρτη

«Μια κουκίδα στον χάρτη» τιτλοφορείται το νέο βιβλίο της δημοσιογράφου Βάνας Χαραλαμπίδου, που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου, με καλλιτεχνική επιμέλεια και εξώφυλλο του Άρι Γεωργίου και εκδοτική επιμέλεια του Γιώργου Κορδομενίδη. Αρκετές έγχρωμες φωτογραφίες εμπλουτίζουν τα κείμενα, όπως και εκτενής βιβλιογραφία.

Στο βιβλίο αυτό η Βάνα Χαραλαμπίδου συνεχίζει την αναζήτηση των διαφορετικών όψεων του κόσμου, την περιπλάνηση για χάρη τους, τη μύηση στα μυστικά τους, που ξεκίνησε με το προηγούμενο βιβλίο της, «Τόποι του μύθου και της ιστορίας» (Μεταίχμιο 2006).

Οι πόλεις δεν είναι μια κουκίδα στον χάρτη. Είναι ζωντανοί και παλλόμενοι οργανισμοί ή από χρόνια νεκροί ερειπιώνες με απόηχους αναμνήσεων, επιθυμιών, φόβων και πόθων ενός πολυκύμαντου βίου, μιας προηγούμενης θρυλικής ζωής,  ενός συχνά αιματοβαμμένου παρελθόντος, που αξίζει να μην ξεχαστεί. Οι πόλεις είναι η ιστορία τους, οι άνθρωποί τους, οι συναρπαστικές βιογραφίες προσώπων μυθικών διαστάσεων, οι χιλιάδες καθημερινοί και άσημοι ήρωές τους… Είναι υπαίθρια μουσεία εξαιρετικών αρχιτεκτονημάτων, παράξενο τραγούδι γλωσσών δυσνόητων, ανάκατες μυρωδιές, ανοίκειες γεύσεις, εξαίσιες μουσικές, μοναδικές και αλησμόνητες εικόνες…

Εικόνες από την αυτοκρατορική Πετρούπολη της αχανούς Ρωσίας, από την εστεμμένη Δαμασκό και το παραμυθένιο Χαλέπι ενός λαμπρού χαλιφάτου στη σημερινή πολύπαθη Συρία, από τη λαξευμένη στα βράχια Πέτρα των Ναβαταίων στη σημερινή  Ιορδανία, από το Ασουάν της Νουβίας, πύλη του χρυσού της Μαύρης Αφρικής στην Αίγυπτο, από το πορφυρόχρωμο Μαρακές του εξωτικού Μαρόκου, από την πετρωμένη κοσμοπολίτισσα των απολαύσεων Πομπηία των Ρωμαίων, από την Αβάνα, την πόλη – πείραμα της Κούβας.

Το βιβλίο αναδεικνύει το ταξίδι ως ουσιώδη μοχλό για την εκμηδένιση των αποστάσεων ανάμεσα σε λαούς, κοινωνίες, θεσμούς, θρησκείες, επιτεύγματα· ως άμεσο τρόπο για την προσέγγιση ιδεών, γεγονότων, καταλοίπων χαμένων πολιτισμών· ως κλειδί για τη γεφύρωση φυλετικών, εθνικών, θρησκευτικών και κάθε είδους ρηγμάτων· ως μέσο για την απέκδυση του αυτάρεσκου μανδύα της υποτιθέμενης μοναδικότητάς μας, για την προσέγγιση του Άλλου, του αλλοεθνούς, του αλλόθρησκου, του αλλόφυλου, του ξένου· ως απόπειρα να ξετυλιχθεί το νήμα που συνδέει το παρόν με το παρελθόν μας· ως άγγιγμα της ιστορίας και  κατανόηση της αδιάλειπτης συνέχειας της· ως πολύτιμο μάθημα αυτογνωσίας και αυτοπροσδιορισμού· ως απεριόριστη και αναγκαία διεύρυνση οριζόντων· ως ερμηνεία των σύγχρονων γεγονότων, που τόσο συχνά επαναλαμβάνουν τα παρελθόντα σε άλλες συνθήκες.

Με οδηγούς τις πηγές και τα κείμενα όσων ιστορικών, περιηγητών, συγγραφέων, χρονικογράφων, ερευνητών, εθνολόγων και γεωγράφων προηγήθηκαν στις ίδιες διαδρομές, πετώντας από τη μια μεριά της οικουμένης στην άλλη, το βιβλίο αυτό επιχειρεί να προτρέψει τον αναγνώστη να δραπετεύσει, έστω νοερά, από την «ασάλευτη ζωή» και την αδιέξοδη εσωστρέφεια, για να διατρέξει τόπους κραυγαλέων αντιφάσεων, σπουδαίας ιστορίας και ανυπέρβλητης ομορφιάς• να γοητευθεί από την πολιτιστική ακτινοβολία αξιομνημόνευτων πόλεων του κόσμου• να βγει από τον εαυτό του• να ανταμωθεί με τον άλλο• να προσεγγίσει τη διαφορετικότητά του• να σεβαστεί την ιστορία του.

Η Βάνα Χαραλαμπίδου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Οικονομικό Τμήμα της Ν.Ο.Ε του Α.Π.Θ. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος από το 1981 για μια εικοσαετία στην εφημερίδα Θεσσαλονίκη, από το 1986 στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ3 και από το 1994 επί έντεκα χρόνια ως Προϊσταμένη Προγράμματος του 9.58 FM, του πολιτιστικού ραδιοφώνου της ΕΡΤ3. Είναι μέλος της Ε.Σ.Η.Ε.Μ.-Θ. από το 1986. Άλλα βιβλία της: Δώδεκα χρόνια αρχαιολογικό ρεπορτάζ για τη Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη 1981-1992, (Εκδόσεις Διαγωνίου 1994), Στων Ελλήνων τις Κοινότητες (Εξάντας 1996), Πρόσωπα: 24 συνεντεύξεις (Εκδόσεις Εντευκτηρίου 1996), Τόποι του μύθου και της ιστορίας, (Μεταίχμιο 2006). Το βιβλίο του Κωστή Μοσκώφ, Στα όρια του έρωτα και της ιστορίας (9.58 FM και Ιανός 1998) αποτελεί απομαγνητοφώνηση εκτενούς συνέντευξής της. Κείμενό της πλαισιώνει το φωτογραφικό λεύκωμα Όλυμπος – Νάουσα, του Άρι Γεωργίου (Άγρα 2003).

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟΥ ΔΕΣΠΕΡΑΙ 9, Τ.Θ. 50.011, 540 13 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΗΛ. | ΦΑΞ 2310 279607 [email protected] [email protected]

*Το κείμενο είναι γραμμένο από τον εκδότη και δημοσιεύτηκε στο Εντευκτήριο.