Μια μέρα στη Λέσχη Ανάγνωσης που μετράει 12 χρόνια ζωής

«Στην πραγματικότητα, κάθε αναγνώστης είναι, καθώς διαβάζει, αναγνώστης του ίδιου του του εαυτού» έχει πει ο Γάλλος συγγραφέας Μαρσέλ Προυστ και κάπως έτσι θα πρέπει να σκέφτονται όλοι όσοι διαβάζουν παθιασμένα τα βιβλία τους.

Άλλωστε γνωρίζουμε όλοι καλά, πως όταν κάποιος αγαπάει τα βιβλία και επιθυμεί συνέχεια να ανακαλύπτει έναν επόμενο «κόσμο» στις σελίδες ενός επόμενου, είναι αδύνατον από τη μία να σταματήσει την αναζήτηση περισσότερων καλών βιβλίων, αλλά από την άλλη, να μην μοιραστεί με άλλους αυτή την εμπειρία του.

Σκεφτείτε με τι λόγια, με τι λέξεις μιλήσατε την τελευταία φορά σε φίλους και γνωστούς για ένα πολύ καλό βιβλίο που έπεσε στα χέρια σας…

Σκεφτείτε πώς είναι κάθε φορά που διαβάζετε ένα πολύ καλό βιβλίο και αναζητάτε κάποιον να μιλήσετε γι’ αυτό.

Αυτή την επιθυμία και αυτό το μοίρασμα των αναγνωσμάτων, ήρθε εδώ και χρόνια να καλύψει η δημιουργία των λεσχών ανάγνωσης που τα μέλη διαβάζουν και συζητούν για βιβλία.

Πριν από λίγες μέρες, βρέθηκα στην τελευταία συνάντηση της σεζόν για την Λέσχη Ανάγνωσης της ΕΡΤ3, τόσο για να μιλήσω με τα μέλη, όσο και να καταλάβω πώς είναι να έχεις κοινό την αγάπη για τα βιβλία και να αρκεί αυτό ώστε να γίνεις μέρος μίας μεγάλης παρέας που κάθε 15 μέρες δίνει ραντεβού σε ένα σημείο συνάντησης και αξιοποιεί τον χρόνο του αναλύοντας τα κείμενα ενός άλλου ανθρώπου – ενός συγγραφέα.

Το ραντεβού, ήταν απόγευμα Τετάρτης, στο Δωμάτιο Με Θέα του Ολύμπιον όπου από νωρίς – πριν την  προκαθορισμένη ώρα – είχαν ήδη προσέλθει αρκετά από τα μέλη της λέσχης, ίσως για να «τα πουν» μεταξύ τους. Άλλωστε οι περισσότεροι, είναι εκεί από την «γέννηση» της Λέσχης Ανάγνωσης της ΕΡΤ3 και περνώντας τα χρόνια, έχουν φτιάξει παρέες μεταξύ τους που κρατάνε, με κοινό τους γνώρισμα την αγάπη για τα βιβλία.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα της Λέσχης;

Στην τελευταία τους συνάντηση, καλεσμένος ήταν ο ψυχίατρος και ψυχοθεραπευτής Ιωάννης Εμ. Σταθάκης όπου μίλησε για τον κόσμο της ψυχανάλυσης και του Φρόιντ.

«Η ιδέα γεννήθηκε επειδή εγώ είχα μια ραδιοφωνική εκπομπή για βιβλία και έβγαινα στο μικρόφωνο και μιλούσα στους ακροατές για τα βιβλία. Σκέφτηκα λοιπόν πως θα ήταν πολύ ωραίο να ακούω τους ακροατές να μιλάν για το ίδιο βιβλίο» αναφέρει στην Parallaxi ο Γιώργος Καλιεντζίδης, δημοσιογράφος και «υπεύθυνος» για τη δημιουργία της Λέσχης Ανάγνωσης της ΕΡΤ3.

«Τα δύο τρίτα των μελών είναι μαζί μας από την αρχή. Υπάρχουν κατά καιρούς κάποιες αποχωρήσεις, που είναι φυσιολογικό σε αυτές τις περιπτώσεις, όμως ήρθαν στη συντροφιά μας και νέα μέλη. Τώρα πια είμαστε κοντά στα 30 άτομα εγγεγραμμένα αλλά οι συμμετοχές  συνήθως είναι στα 18 με 20 άτομα που αυτός ο αριθμός κάνει και πιο λειτουργικές τις συναντήσεις» εξηγεί ο δημιουργός της Λέσχης που εξακολουθεί με την ίδια διάθεση να οργανώνει τις συναντήσεις κάθε 15 μέρες, να τις συντονίζει – ακόμα κι όταν υπάρχουν καλεσμένοι συγγραφείς – και να κρατάει δυνατή την φλόγα όλων για την ανάγνωση βιβλίων.

Σύμφωνα με το, εξαιρετικά ενημερωμένο σχετικό blog, η Λέσχη δημιουργήθηκε το Σεπτέμβριο του 2011, μετά από πρόταση του δημοσιογράφου της ΕΡΤ3 Γιώργου Καλιεντζίδη. Με ανοιχτή πρόσκληση, μέσω των ραδιοφώνων της ΕΡΤ3, και τηρώντας σειρά προτεραιότητας, έγινε η επιλογή των πρώτων μελών της Λέσχης. Στην πρώτη αναγνωστική περίοδο της Λέσχης συμμετείχαν 25 άτομα,  που ήταν στην πλειοψηφία τους ακροάτριες και ακροατές του 9.58fm της ΕΡΤ3 και δύο μόνο μέλη της εργαζόμενοι της ΕΡΤ3. Σήμερα, δώδεκα χρόνια μετά, αριθμεί πλέον 31 μέλη, ηλικίας από 40 έως 75 ετών, τα περισσότερα πανεπιστημιακής μόρφωσης, και τέσσερα μέλη της είναι εργαζόμενοι της ΕΡΤ3.

Οι καλεσμένοι

Πολλές δεκάδες μετράνε οι καλεσμένοι που πέρασαν από το 2011 μέχρι σήμερα από την Λέσχη Ανάγνωσης της ΕΡΤ3, για να μιλήσουν για το δικό τους έργο αλλά όχι και μόνο. Σπουδαίες προσωπικότητες των γραμμάτων, άνθρωποι που σε κάποιες περιπτώσεις δεν συνηθίζουν να μιλούν εύκολα για τα βιβλία τους, συγγραφείς που μοιράστηκαν σκέψεις και λόγια.

Μερικοί που πέρασαν από την Λέσχη Ανάγνωσης της ΕΡΤ3 ως καλεσμένοι, είναι ο Θωμάς Κοροβίνης, ο Γιάννης Ατζακάς, η Ανθή Βηδενμάιερ, ο Άρις Γεωργίου, η Στυλιάνα Γκαλινίκη, η Μαρία Ευθυμίου, η Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, ο Ισίδωρος  Ζουργός, ο Τάσος  Καλούτσας, ο Δημήτρης Κόκορης, η Έφη Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, η Τέτα Μακρή, ο Θανάσης Μπακογιώργος, ο Λέων Ναρ, η Σοφία Νικαλαΐδου, η Κάλλια  Παπαδάκη, ο Σάκης Παπαδημητρίου, ο Δημοσθένης Παπαμάρκος, ο Χρήστος  Σιώτης, ο Χρυστόστομος  Σταμούλης, ο Άρης  Στυλιανού, η Γεωργία  Συλλαίου, η Έλλη Χρυσίδου και πολλοί άλλοι σπουδαίοι που με κάποιον τρόπο, έχουν σχέση με το βιβλίο και γενικότερα, με τις τέχνες.

“Έχουμε ανάγκη πια από τις συλλογικότητες”

Ένα από τα μέλη της Λέσχης ανάγνωσης, είναι και η πεζογράφος Αρχοντούλα Διαβάτη που πέρασε από τη Λέσχη και ως καλεσμένη της. «Αυτό που είναι σημαντικό στη λέσχη μας είναι ότι υπάρχει μία ωραία δημοκρατία, με την έννοια του όταν έρθει η σειρά του καθενός να προτείνει βιβλία, το συζητάμε όλοι μαζί. Αυτό είναι πολύ όμορφο. Μέσα σε αυτή τη λέσχη μαθαίνεις να λειτουργείς ως ομάδα και έχουμε ανάγκη πια από τις συλλογικότητες. Να ζούμε με τον άλλον. Έτσι κι αλλιώς, πάμε προς την ατομίκευση που είναι ό, τι χειρότερο κατά τη γνώμη μου και πρέπει να αντισταθούμε» αναφέρει η γνωστή συγγραφέας στη συνάντηση μας εκείνο το απόγευμα.

Η Λέσχη Ανάγνωσης της ΕΡΤ3 λειτουργεί από το 2011 με ανά δεκαπενθήμερο συναντήσεις. Τα βιβλία προτείνουν τα μέλη της Λέσχης, με κυκλική σειρά. Πριν από την παρουσία του κορονοϊού, ολοκληρώθηκε ένας κύκλος στο Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής και επίσης λειτούργησε η Συντροφιά Ανάγνωσης, με δράσεις και αναγνώσεις κειμένων σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

«Την περίοδο του κορονοϊού έπρεπε να βρισκόμαστε μέσω zoom αλλά δεν μας πείραξε. Συνεχίσαμε έτσι και ήταν ωραία. Μάλιστα, τότε δεν υπήρχε περιορισμός και μιλήσαμε με πολύ σημαντικούς συγγραφείς από όλη την Ελλάδα διαδικτυακά» αναφέρει η Ντίνα Παπαδοπούλου στη συνάντηση μας, «Εγώ είμαι από τα ιδρυτικά μέλη της λέσχης. Ξεκινήσαμε στην αρχή να μαζευόμαστε στο καφέ του Μακεδονικού Μουσείου, αλλά όταν εντάχθηκε στο Momus δεν είχαμε «στέγη» και έτσι ήρθαμε στο «Δωμάτιο με θέα» του Ολύμπιον. Συνήθως μαζευόμαστε γύρω στα 20 άτομα ενώ κάποιες φορές είμαστε και παραπάνω. Κατά καιρούς, έχουμε κάνει όλοι μαζί και πολλές ξεναγήσεις, συναντήσεις σε ταβέρνα, εκδρομές. Είμαστε μία παρέα όλοι μαζί».

«Εδώ γίνεται μια επιμιξία ιδεών μέσω της ανταλλαγής προτάσεων και απόψεων» λέει ο Αλέξης Αλεξίου, εξηγώντας τις συναντήσεις της Λέσχης, «Εκτός από το ότι μας δίνει τη χαρά να ανατάμνουμε ένα βιβλίο και έναν συγγραφέα, λόγω  του ότι γνωριζόμαστε αρκετά χρόνια υπάρχει πια μία ομογενοποίηση και περνάμε καλά. Αφετηρία και κεντρικό σημείο είναι πάντα ένας συγγραφέας, άλλοτε έλληνας και άλλοτε ξένος. Όπως και το βιβλίο που αναλύουμε, άλλοτε είναι σύγχρονο και άλλοτε παλιό».

Μέλη Λέσχης (2022-2023): Σταυρούλα Αγίου, Αλέξης Αλεξίου, Χαρούλα Αποστολίδου, Χριστιάνα Βέλλου, Άννα Βούλγαρη, Χριστίνα Γεωργιάδου, Αρχοντούλα Διαβάτη, Έφη Καλαφάτη, Πάνος Καλογιαννίδης, Βικτωρία Καπλάνη, Ανδρέας Καρακόκκινος, Παρασκευή (Παρέσα) Κουτσούρα, Παναγιώτα Κύττα, Ζωή Μιχαλοπούλου, Παύλος Νεράντζης, Μαρία Ντόντση, Άννα Παντζή, Αντιγόνη Παπαδάκη, Βιολέττα Παπαδοπούλου, Ντίνα Παπαδοπούλου, Ελένη Παπαστεργιάδου, Μαρίνα Πελτέκη, Μαίρη Πετρολιά, Έφη Πέτρου, Μαρία Σιώτη, Κλεοπάτρα Τσάκουρη, Κατερίνα Τσιάνα, Κατερίνα Τσίχλα, Ρούλα Τσολακίδου, Κωνσταντίνα Χονδρογιάννη.

Η τελευταία τους συνάντηση, μπορεί να ήταν εκείνο το απόγευμα Τετάρτης, όμως δε θα γινόταν να κλείσει έτσι η σεζόν, χωρίς ένα… “μάζεμα” της παρέας σε μία ταβέρνα, όπως οργανώθηκε από τα μέλη για την επόμενη εβδομάδα, ανανεώνοντας το επίσημο βιβλιοφιλικό τους ραντεβού για τον επόμενο Σεπτέμβρη, με νέα “ταξίδια” ανάγνωσης.