Παγκόσμια Πολιτική Ιστορία

“Το όνειρο της ειρήνης είναι αιώνιο και παγκόσμιο”. Το βιβλίο του πολυταξιδεμένου Βέλγου Jonathan Holslag που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο αποτελεί μέρος της συλλογής “Οξυγόνο” μαζί με τα “Ακατοίκητη Γη”, “Αόρατες Γυναίκες” και “Burnout”.

Τέσσερα σημαντικά θέματα που αναπτύσσονται από κορυφαίους συγγραφείς με διεθνή απήχηση για να αντικρίσουμε κατάματα μείζονα θέματα του παρόντος. Η Παγκόσμια Πολιτική Ιστορία έρχεται να ασχοληθεί με μία διαδρομή 3000 ετών στην οποία είναι εύκολο να χαθείς, να κουραστείς, να τα παρατήσεις, αλλά ο δημιουργός εδώ δε σε αφήνει σε καμία περίπτωση να εγκαταλείψεις την περιπλάνηση.

Διατρέχει τις εποχές μαεστρικά με άψογη γνώση. Στο ξεκίνημα κάθε ενότητας υπάρχει ειδικός διευκρινιστικός χάρτης. Σε κάθε κεφάλαιο έχει απομονώσει την ουσία δίχως περιττές λεπτομέρειες. “Ένα ταξίδι στην Ιστορία ενδυναμώνει το πνεύμα τον ίδιο τρόπο που μία απόδραση στη φύση σκληραγωγεί το σώμα και τη ψυχή”. Τα κομμάτια του παζλ ενώνονται και δημιουργούν ένα αψεγάδιαστο μωσαϊκό. Έρχεται η στιγμή που κατανοούμε πως τίποτα δεν είναι δεδομένο και μάλλον είμαστε τυχεροί που γεννηθήκαμε και μεγαλώνουμε σε συνθήκες ειρήνης. Ο κόσμος διψάει για αίμα. Η πηγαία ανάγκη του ανθρώπου για επίδειξη ισχύος τον οδηγεί νομοτελειακά στην απληστία και την καταστροφή.

Το βιβλίο σημειώνουμε ότι γράφτηκε πριν την πανδημία του COVID-19 που επιδρά σήμερα ως καταλύτης των εξελίξεων και περιμένουμε να δούμε τα αποτελέσματά της. Η ρήση του Φουκογιάμα “περί τέλους της ιστορίας” μάλλον ήταν βιαστική και ατυχής. Στην παγκόσμια υπερδύναμη ηγέτης ακόμα είναι ο Ντόναλντ Τραμπ κι ο φόβος μίας πυρηνικής απειλής αναβιώνει. “Η ειρήνη κι ο πόλεμος είναι δουλειά της παγκόσμιας πολιτικής”. Εδώ πολύ σημαντικό ρόλο σήμερα διαδραματίζει η διπλωματία που έχει την ικανότητα να διατηρεί τις ισορροπίες σε τεντωμένο σχοινί, αποφεύγοντας την έκρηξη.

Οι πυλώνες της σχεδόν απόλυτα γραμμικής αφήγησης μας δίνουν την ευκαιρία να γνωρίσουμε αρκετά στοιχεία για την Ασία κι ειδικότερα την Κίνα. Ένα βιβλίο που επίσης βοηθάει προς αυτήν την κατεύθυνση είναι το “Κράτος στην Κίνα” του Δημήτρη Καλτσώνη. Το ταξίδι εδώ δε γίνεται υπό την μορφή στείρων σχολικών εγχειριδίων, αλλά μέσω μίας εγκυκλοπαιδικού χαρακτήρα εξερεύνησης. Αρχαία Ελλάδα, Αιγύπτιοι, Περσία, Μέγας Αλέξανδρος, η Δυναστεία των Χαν, η άνοδος κι η πτώση της Ρώμης, το μυστήριο της Ινδίας, η Αμερική (1442 μΧ Χρ.Κολόμβος), η Ευρώπη κι η αέναη επιδίωξη του ιμπεριαλισμού έχει εκβιομηχανιστεί και παγκοσμιοποιηθεί κι οι “βάρβαροι” Σκύθες, Ούννοι, Μογγόλοι, Σελτζούκοι, Οθωμανοί. Τίποτα απ΄όσα ζούμε δεν είναι τυχαίο, όλα προκύπτουν ως συνέχεια με λογική σε μεγάλο βαθμό αλληλουχία.

“Ο λήθαργος της λησμονιάς δε θα κρατήσει για πάντα”. Οι φτωχοί δε θα χορταίνουν με τα “αποφάγια”. Παρά την τεράστια οικονομική πρόοδο σε παγκόσμια κλίμακα, οι πόροι παραμένουν στα χέρια των λίγων που εκμεταλλεύονται τους πολλούς. Ρεβανσισμός απέναντι σε όσους διεκδίκησαν και κέρδισαν με αγώνες ζωής ανθρώπινα δικαιώματα. Οι θρησκείες να συσπειρώνουν τους οπαδούς και να είναι έτοιμες να πάρουν θέσεις μάχης, όσο κι αν υποστηρίζουν πως διδάσκουν τον λόγο του Θεού. “Όσο όμως κι αν συνηθίσει στην ιδέα του πολέμου μία κοινωνία, ποτέ δεν μπορεί να συνηθίσει την προσωπική απώλεια”. Αυτός είναι ο κόσμος μας.

Ισχύς, πολιτική οργάνωση, αλληλεπίδραση των κοινωνικών ομάδων, εξέλιξη κι αύξηση του πληθυσμού, άνθρωπος και περιβάλλον και τελικά ειρήνη και πόλεμος. Μία διαδρομή που μοιάζει να είναι λαβύρινθος δίχως διαφυγή. Οι εξηγήσεις του Holslag είναι τόσο πειστικές που δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας και ρομαντισμού. Είναι όμως σημαντικό να γνωρίζουμε σε βάθος. Έχει τεράστια γοητεία η κατανόηση της Ιστορίας κι ο τρόπος με τον οποίο επαναλαμβάνεται. Κι όπως έγραφε ο Κικέρων: “To να έχεις άγνοια για όσα συνέβησαν πριν από τη γέννησή σου, σημαίνει ότι θα είσαι για πάντα παιδί”.

*φωτογραφία Αναστασία Χαρίση

Δείτε επίσης: