Παύλος Κάγιος: Γράφω ασταμάτητα από τότε που «πήγα κι ήρθα» σ’ ένα τροχαίο δυστύχημα

Πάντα είχαν ένα πρόσθετο ενδιαφέρον για μένα, τα βιβλία που «ταξίδευαν» στον χρόνο προσπαθώντας να συνδέσουν εποχές, ανθρώπους, συνήθειες και μυστικά που άλλοτε περίτεχνα και άλλοτε κάπως άτσαλα μπλεκόταν στις σελίδες επιδιώκοντας να μαγνητίσουν τον αναγνώστη.

Ένα από τα βιβλία που το κατάφερνα με εξαιρετικό τρόπο και με πήραν από το… «χέρι» να με μεταφέρουν από τις χουντικές παρυφές της Μεταπολίτευσης, μέχρι τις ακρώρειες της Πανδημίας και να με βάλουν στην ιστορία τους, ήταν το «Απάλλαξε με» του δημοσιογράφου Παύλου Κάγιου που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις 24 Γράμματα.

Ο συγγραφέας δίνει το έβδομο βιβλίο του, και εξακολουθεί να μεταφέρει συναισθήματα με έναν ιδιαίτερο τρόπο, υποδειγματικό και «ελεύθερο» που του δίνει τη δυνατότητα να κερδίσει εύκολα εκείνον που θα μπει στην ιστορία που κάθε φορά διηγείται.

Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, την Δευτέρα 6 Νοεμβρίου στο café bar EDEN (Καλαποθάκη 9 και Κομνηνών) στις 18.00, ο Παύλος Κάγιος μιλάει στην Parallaxi για την ιστορία του Δημοσθένη, του Μιχάλη και της Ελένης, εξηγεί τους λόγους που γράφει βιβλία και  περιγράφει τις μέρες εκείνες που καλείται να βάλει στο χαρτί τις ιδέες που γεννιούνται.

«Απάλλαξε με» γιατί και από τι;

Ένιωσα σ’ αυτό το έβδομο μυθιστόρημά μου πως έφτασε η στιγμή να απαλλαγώ από πολλά βαρίδια που ασχημαίνουν τη ζωή. Αυτόν τον αγώνα δίνουν κι ο Δημοσθένης με τον Μιχάλη και την Ελένη, οι ήρωας του βιβλίου,  που μεγαλώνουν στην δεκαετία του ’60 με άγριο εκφοβισμό – μπούλινγκ. Ο πρώτος   επειδή είναι «κουνιστός» και τον κοροϊδεύουν ως «κουνημένη φωτογραφία», ο δεύτερος δέχεται καψόνια επειδή είναι αλμπίνο και η τρίτη επειδή στην εφηβεία της καταπιέζει τον πόθο της για τον πατριό  της. Τρεις κυνηγημένοι από τους πολλούς με κρυμμένα συναισθήματα και  με συνεχή καψόνια-βασανιστήρια  για την ακούρδιστη ζωή τους. Σανίδα σωτηρίας για τον  Δημοσθένη, στέκεται η θεία του, η μαύρη ρεμπέτισσα Χήρα Αλέκα -πρόσωπο -κλειδί της ιστορίας που στο γεννήθηκε στην Αφρική από μαύρη μάνα και Έλληνα πατέρα. Έχει ανοίξει από τη δεκαετία του ’60 ένα  μουσικό στέκι στο Μεταξουργείο, το  «Ραντεβού στη Μεσόγειο», όπου τραβάει από την Ικαρία τον έφηβο Δημοσθένη και του εμφυσά  θάρρος. Η δε Ελένη  με τον έρωτά της, προσπαθεί  να  βγάλει τον Δημοσθένη από την απομόνωση . Όσο για  το Μιχάλη, τον απωθημένο έρωτα του Δημοσθένη,  κανένας από τους δύο δεν τολμά να  ομολογήσει και να αγγίξει τον άλλον…   Σ’ αυτό το βιβλίο μου, υπάρχουν όλες οι αγωνίες της ζωής μου. Και οι απαντήσεις; Σήμερα, πολύ αμφιβάλω στο κατά πόσο υπάρχουν απαντήσεις στα ερωτήματα της ζωής…   Ο καθένας μας, το πιο πιθανόν, ψάχνει τις δικές του απάντηση στο γρίφο της ζωής .

Τι σας έκανε να γράψετε αυτό το βιβλίο;

Η ιστορία του βιβλίου ξεκινάει σήμερα και «απλώνεται» εκατό χρόνια πίσω, φτάνοντας  στην προπολεμική  Τανζανία της Αφρικής  όπου γεννήθηκε η Αλέκα από Έλληνα πατέρα και μαύρη μάνα και πρώτο-τραγούδησε στην Αλεξάνδρεια  κι ύστερα πέρασε στην Ελλάδα τραγουδώντας για δεκαετίες στο στέκι της και φτάνουμε στον σημερινό φυλετικό και συνοριακό κατακερματισμό του κόσμου. Εδώ, και μέσα σε μια ατμόσφαιρα εφιαλτικού υπέρ-ρεαλισμού,  όλα γύρω από τους ήρωες μοιάζουν να φοράνε τη ζωή ανάποδα… Και ξεχνιέται η αγάπη, ενώ η επιθετικότητα εξορίζει τη λύπη, το δάκρυ  και τη συγχώρεση. Και στους δρόμους όλοι ορμούν εναντίον όλων. δημιουργώντας  μια κατάσταση  τυφλής βίας.  Κι οι συμπεριφορές των ανθρώπων γίνονται ανεξήγητες κι ανεξέλεγκτες κάνοντας το Δημοσθένη, την Ελένη και τον Μιχάλη να τρέχουν να σωθούν φωνάζοντας : Απάλλαξέ με.

Οι ήρωες του «Απάλλαξε με» αναζητούν το δικό τους λιμάνι, τη δική τους ταυτότητα. Ποιοι άνθρωποι θα μπορούσαν να είναι στη θέση τους;

Άνθρωποι που δεν έχουν ξεχάσει τα όνειρα και τις επιθυμίες τους. Όσοι  δεν ξεπουλούν τα ιδανικά τους και συνεχίζουν να κοιτάζουν στα μάτια τους διπλανούς τους, να μην γίνονται ψυχροί κι αδιάφοροι και να αγωνιούν για το που πάει ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ  με κεφαλαία γράμματα . Άνθρωποι που πιστεύουν πρώτα από όλα πως: «Σημασία έχει να αγαπάς».

Ποιες δυσκολίες συναντήσατε όσο γράφατε το βιβλίο;

Η αγάπη του γραψίματος, είναι η σταθερά της καθημερινότητάς μου εδώ και 55 χρόνια. Από τα 15 μου χρόνια μέχρι σήμερα… ‘Όλα άρχισαν εκεί στις αρχές της  δεκαετίας του ’70 όταν σε ηλικία 17 χρονών πήρα μέρος σ’ έναν διαγωνισμό που έκαναν οι εκδόσεις Κάλβος και ένα διήγημά μου βραβεύτηκε και δημοσιεύτηκε στο βιβλίο με τίτλο Διήγημα ’70. Μια ζωή διαβάζω λογοτεχνία και βλέπω κινηματογράφο. Από δε το 1991 όπου στην κυριολεξία «πήγα κι ήρθα» σ’ ένα τροχαίο δυστύχημα που κόστισε τη ζωή στον καλύτερό μου φίλο  Λευτέρη Κυπραίο, τον άνθρωπο που με ανακάλυψε και του έχω αφιερώσει  τα τρία πρώτα βιβλία μου, γράφω ασταμάτητα. Ήμουν, επίσης, τυχερός, τότε, γιατί είχα δίπλα μου τα αδέλφια μου και τους φίλους μου. Στους φίλους μου έχω αφιερώσει και το νέο βιβλίο μου»

Οι κινηματογραφικές σας καταβολές, πόσο σας βοηθούν να «στήνετε» σκηνές μέσα στις ιστορίες που γράφετε;

Από έφηβος ένιωθα  να σκέφτομαι με εικόνες. Γι’ αυτό και λάτρεψα τον κινηματογράφο. Δεν ξέρω πως, αλλά η κάθε πρότασή μου είναι πρώτα κινηματογραφική εικόνα και μετά γίνεται λόγος. Μου λένε ότι είναι κινηματογραφικά όλα τα βιβλία μου, κάτι που εγώ το νιώθω φυσιολογικό μιας και μέσα μου ο κόσμος των προτάσεων και ο κόσμος των εικόνων είναι ένα και το αυτό».

Ποια είναι η καθημερινότητα σας όταν γράφετε ένα καινούριο βιβλίο;

«Ζώντας στο σήμερα, δραπετεύω στα όνειρά μου που είναι αφιερωμένα στους ήρωες του κάθε βιβλίου που γράφω. Αν δεν μπω στα προβλήματά τους  και δεν κάνω δικές μου τις αγωνίες των ηρώων μου, νιώθω να μη με εκφράζει  το αποτέλεσμα, τότε σταματάω, απομονώνομε από τη καθημερινότητα και αρχίζω μια πορεία ψυχαναλυτικής προσέγγισής τους θέλοντας να ταυτιστώ με τους ήρωές μου. Δεν θέλω να πηγαίνω εγώ τους ήρωές μου όπου θέλω, αλλά το αντίθετο, αυτοί να αποφασίζουν  για τις ζωές τους. Και ω τι μεγάλη χαρά νιώθω μέσα μου όταν οι ήρωές μου με πάνε εκεί που θέλουν αυτοί. Γράφοντας νιώθω να ζω πολλές ζωές! Αυτή δε η αγάπη του γραψίματος, είναι η σταθερά της καθημερινότητάς μου εδώ και 55 χρόνια. Από τα 15 μου χρόνια μέχρι σήμερα. ‘Όλα άρχισαν εκεί στις αρχές της  δεκαετίας του ’70 όταν σε ηλικία 17 χρονών πήρα μέρος σ’ έναν διαγωνισμό που έκαναν οι εκδόσεις Κάλβος και ένα διήγημά μου βραβεύτηκε και δημοσιεύτηκε στο βιβλίο με τίτλο Διήγημα ’70.  Μια ζωή διαβάζω λογοτεχνία και βλέπω κινηματογράφο. Από δε το 1991 όπου στην κυριολεξία «πήγα κι ήρθα»  σ’ ένα τροχαίο δυστύχημα που κόστισε τη ζωή στον καλύτερό μου φίλο Λευτέρη Κυπραίο, τον άνθρωπο που με ανακάλυψε και του έχω αφιερώσει  τα τρία πρώτα βιβλία μου, γράφω ασταμάτητα. Ήμουν, επίσης, τυχερός, τότε, γιατί είχα δίπλα μου τα αδέλφια μου και τους φίλους μου. Στους φίλους μου έχω αφιερώσει και το νέο βιβλίο μου».

Αν δεν λεγόταν «Απάλλαξε με» πώς αλλιώς θα μπορούσε να λέγεται το βιβλίο σας;

«Θα μπορούσε να έχει έναν  από τους τίτλους των έξι προηγούμενων βιβλίων μου: «Και ξαφνικά χιόνισε χρόνια», «Σε είδα να ‘σαι αόρατος»,  «Δεν υπάρχει ελευθερία μακριά  σου», «Και με κλειστά μάτια θα βλέπω»,  «Μη μ’ αφήσεις να χαθώ» , «Ο κλήρος της τρικυμίας» -όλα από τις εκδόσεις Καστανιώτη.  Νιώθω το  τωρινό βιβλίο μου να περιέχει το άρωμα της ζωής μου όλης»

Ποια είναι πιο σημαντική για έναν συγγραφέα, η φαντασία ή η έμπνευση;

Έναρξη των πάντων είναι η θέληση να μιλήσεις, να επικοινωνήσεις μέσα από τις αγωνίες σου με τους ανθρώπους γύρω σου. Η έμπνευση και η φαντασία είναι απαραίτητες σε όλη τη διάρκεια του γραψίματος, αλλά, χωρίς ΠΡΟΣΥΛΩΣΗ σε αυτό που γράφεις, αμφιβάλω  για το αποτέλεσμα. Χρειάζεται μακροχρόνια και επίπονη καθημερινή εργασία για να «βγει» ένα μυθιστόρημα. Εμένα, συνήθως, μου χρειάζονται τέσσερα με πέντε χρόνια για το καθένα με πολύωρο καθημερινό γράψιμο.

Τι σημαίνει για εσάς «γράφω»;

Σημαίνει δίνω νόημα στην ύπαρξή μου! Ζω για να γράφω. Και γράφω για να ζω. Και δεν έχει καμιά σημασία  αν συνέχεια θα τυπώνονται βιβλία μου. Σημασία έχει να αγαπώ. Και να γράφω.

Η ιστορία του  «Απάλλαξέ με» συνοδεύεται από ένα τραγούδι που λέει  στη ροή του βιβλίου η ρεμπέτισσα  χήρα Αλέκα  στον ήρωα. Ο Γιάννης Λεονταρίτης έχει  γράψει τη μουσική,  η Μάρθα- Σπυριδούλα  Κατσαρού τους στίχους και το ερμηνεύει η Μαριλένα Ευστρατίου .Το τραγούδι είναι ανεβασμένο στο you tube με τον τίτλο «Απάλλαξέ με». Θα ακουστεί και θα κλείσει τη βραδιά της παρουσίας του βιβλίου στο καφέ-μπαρ Eden της Θεσσαλονίκης  στις 6 Νοεμβρίου στις 6 μμ.