“Θα είναι η τελευταία φορά, αν…” – Τα σωματεία εκδοτών για την 20ή ΔΕΒΘ

Τα εγκαίνια της 20ής Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης σηματοδοτούν την έναρξη ενός θεσμού κομβικού για τον κόσμο του βιβλίου και για την πόλη της Θεσσαλονίκης, ο οποίος εντούτοις βαδίζει σε αβέβαιο και ασταθές έδαφος λόγω της απροθυμίας του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού (ΕΙΠ) και της HELEXPO να έχουν ουσιαστική συνεργασία με τον εκδοτικό κόσμο της χώρας, ώστε η Έκθεση να αναδεικνύει τους τίτλους που εκτίθενται, τους συγγραφείς που παρίστανται και την εν γένει ελληνική εκδοτική παραγωγή.

Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, ο φορέας που έχει αναλάβει εδώ και πολλά χρόνια τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ), αποκλείει κάθε χρόνο με τρόπο συστηματικό τους Έλληνες εκδότες -με τους οποίους θα έπρεπε να επιδιώκει ουσιαστική συνεργασία για την εις βάθος επιτυχία της ΔΕΒΘ- και το ίδιο έπραξε και φέτος κατά την προσφιλή του τακτική. Πιο συγκεκριμένα:

• Η HELEXPO που εκμισθώνει τους χώρους και τον εξοπλισμό, αύξησε φέτος αυθαίρετα και χωρίς καμία προηγούμενη συνεννόηση το κόστος της συμμετοχής στην Έκθεση, καθώς και το κόστος ενοικίασης ανά τετραγωνικό μέτρο, επιβαρύνοντας χωρίς προφανή λόγο τους συμμετέχοντες εκδότες ή και καθιστώντας απαγορευτική τη συμμετοχή κάποιων εξ αυτών, τη στιγμή που οι παροχές προς τους εκθέτες παραμένουν ίδιες και κατώτερες των αναγκαίων.
• Δεν έχει δημοσιοποιηθεί ποτέ Προϋπολογισμός και Απολογισμός για την Έκθεση. Δεν γνωρίζουμε αν κατανέμονται σωστά οι πόροι, αν υπάρχει δυνατότητα ορθολογικότερης διαχείρισής τους.
• Το Επαγγελματικό Πρόγραμμα της Έκθεσης, δηλαδή οι εκδηλώσεις που αφορούν εκδότες και επαγγελματίες του κλάδου και για τον οποίο θα έπρεπε να έχουμε ουσιαστικό λόγο στη διαμόρφωσή του, γίνεται γνωστό σε εμάς λίγες εβδομάδες ή και μέρες πριν από την Έκθεση, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης των προτάσεων των εκδοτών και στην ουσία να διαμορφώνεται ερήμην τους.
• Παράλληλα, δεν ενημερωνόμαστε και για το Διεθνές Πρόγραμμα της Έκθεσης. Καλούνται ξένοι συνάδελφοι και επαγγελματίες του χώρου χωρίς καμία προηγούμενη συνεννόηση μαζί μας. Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι δαπανάται ένα σοβαρό ποσόν για τη φιλοξενία τους, τη στιγμή που στόχος τους είναι να πουλήσουν δικαιώματα ξένων τίτλων για μετάφραση στα ελληνικά κι όχι για να αγοράσουν δικαιώματα ελληνικών βιβλίων!
• Στη φετινή ΔΕΒΘ κλήθηκε εκπρόσωπος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Εκδοτών (ΙΡΑ), της οποίας αποτελούμε μέλος, για την οποία πρόσκληση ενημερωθήκαμε μέσα από ιδιωτικές συνομιλίες και λογαριασμούς κοινωνικών δικτύων. Στο δε πρόγραμμα της τελετής εγκαινίων ανακοινώνονται ως ομιλητές ο υφυπουργός Πολιτισμού, η εκπρόσωπος της Σάρτζα των ΗΑΕ ως τιμώμενης χώρας και η αντιπρόεδρος της ΙΡΑ, χωρίς εκπρόσωπο των Ελλήνων εκδοτών!

Η παγκόσμια αυτή πρωτοτυπία -της απουσίας εκπροσώπου του ελληνικού εκδοτικού κόσμου από τα εγκαίνια έκθεσης που διοργανώνεται στην Ελλάδα!- καταδεικνύει ακριβώς ότι το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού αντιλαμβάνεται τη ΔΕΒΘ ως “ιδιοκτησία” του,  αποκλείοντας κατ’ ουσία τους εκδότες με τους οποίους θα έπρεπε να έχει συνεχή, στενή και απρόσκοπτη συνεργασία, αν στόχος του ήταν η ανάδειξη της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής και η ουσιαστική πληροφόρηση του αναγνωστικού κοινού.

Σε ολόκληρο τον κόσμο οι εκθέσεις βιβλίου γίνονται πρωτίστως από εκδότες για εκδότες, και με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται το μέγιστο όφελος για τον κόσμο του βιβλίου: εκδότες, συγγραφείς, συνεργάτες, αναγνωστικό κοινό. Οι εκδότες γνωρίζουν και μπορούν να προσδιορίσουν κατ’ έτος τον στόχο της Έκθεσης, τον κεντρικό άξονα των εκδηλώσεων, τους ξένους συμμετέχοντες που θα δώσουν πρόσθετη αξία με την παρουσία τους, τον αποτελεσματικότερο τρόπο διάθεσης των κονδυλίων ΕΣΠΑ, τα οποία έως σήμερα κατανέμονται αδιαφανώς και με άγνωστα κριτήρια. Στη δική μας χώρα το ΕΙΠ διοργανώνει τη ΔΕΒΘ ερήμην των εκδοτών, αγνοώντας τις προτάσεις τους, αγνοώντας τις επαγγελματικές τους γνώσεις, την εμπειρία και τις ανάγκες τους.

Ο τρόπος με τον οποίον αντιλαμβάνονται την Έκθεση η HELEXPO και το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού αντίκειται με τους σκοπούς της ΔΕΒΘ και θέτει σε κίνδυνο τη συνέχισή της, αδικώντας ταυτόχρονα και τη Θεσσαλονίκη που τη φιλοξενεί επί 20 συναπτά έτη και αποτελεί τη φυσική της έδρα. Η επιτυχία της ΔΕΒΘ δεν διασφαλίζεται από γραφειοκράτες, αλλά από ανθρώπους με βαθιά γνώση και εμπειρία στον χώρο του βιβλίου.

Δηλώνουμε υπεύθυνα πως αποφασίσαμε να συμμετάσχουμε στη φετινή έκθεση, σεβόμενοι τους συνεργάτες μας και το αναγνωστικό κοινό. Θα είναι η τελευταία φορά, αν η λογική της διοργάνωσης της ΔΕΒΘ δεν αναθεωρηθεί εξαρχής, έχοντας ως βασικό συνδιαμορφωτή των στόχων και του προγράμματός της τους Έλληνες εκδότες.

Το Δ.Σ. της Ένωσης Ελληνικού Βιβλίου

Το Δ.Σ. του Συλλόγου Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών

Το Δ.Σ. του Συλλόγου Εκδοτών Επιστημονικών Βιβλίων

Το Δ.Σ. του Ανεξάρτητου Συλλόγου Εκδοτών Βιβλίου

Το Δ.Σ. του Συνδέσμου Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας