Στον εξαιρετικό Θεσσαλονικιό Σταύρο Ζαφειρίου το Κρατικό Βραβείο Ποίησης
Ολόκληρη η λίστα των βραβευμένων έργων και προσώπων
Το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, Λογοτεχνικής Μετάφρασης και Παιδικού Βιβλίου έτους 2023 (για τις εκδόσεις 2022).
Τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία απονέμονται κάθε χρόνο σε συγγραφείς που τα βιβλία τους έχουν εκδοθεί κατά το προηγούμενο έτος (1η Ιανουαρίου – 31η Δεκεμβρίου) και έχουν κατατεθεί μέχρι την 31η Ιανουαρίου του χρόνου κατά τον οποίο πραγματοποιείται η κρίση στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος.
Τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία, θεσμός κύρους και ουσίας στο χώρο των Γραμμάτων, αποτελούν την έμπρακτη αναγνώριση της Πολιτείας προς το έργο και την προσφορά των δημιουργών και αποσκοπούν στην προβολή και τη διάδοση της Ελληνικής γραφής και σκέψης και στην υποστήριξη της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής.
Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2023
Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων απονέμεται στη Ρέα Γαλανάκη για τη συνολική προσφορά της στα Γράμματα.
Το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2023 απονέμεται ομόφωνα στην Ισμήνη Καρυωτάκη, για το έργο της «Φυγόδικος δεν ήμουν», εκδόσεις Ποταμός.
Το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας 2023 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, για το έργο του «Το όνομά σου», εκδόσεις Το Ροδακιό.
Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2023 απονέμεται ομόφωνα στον Σταύρο Ζαφειρίου, για το έργο του «Πράσινος ουρανός, μπλε χορτάρι», εκδόσεις Νεφέλη.
Το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής 2023 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Χρήστο Λούκο, για το έργο του «Η Ερμούπολη της Σύρου (1821-1950)». Από το Λίβερπουλ της Ανατολικής Μεσογείου στη βαμβακούπολη των Κυκλάδων, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας-Bιογραφίας-Χρονικού-Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας 2023 απονέμεται κατά πλειοψηφία στους Σπύρο Παπαϊωάννου – Κώστα Βλησίδη για το έργο τους «Το φρικτόν τέμενος της αμαρτίας (Α’ Μέρος: Το πορνείο των Βούρλων Δραπετσώνας μέσα από γραπτές πηγές, Β’ Μέρος: Ιχνηλάτηση του τόπου και του χρόνου των «Βούρλων» της Δραπετσώνας)», έκδοση Ινστιτούτου Μελέτης της Τοπικής Ιστορίας και της Ιστορίας των Επιχειρήσεων.
Το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2023 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Άρη Αλεξανδρή, για το έργο του «Πώς ο Ιγνάτιος Καραθοδωρής έχασε τα πάντα», εκδόσεις Μεταίχμιο.
Το Ειδικό Κρατικό Βραβείο 2023 για βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα, απονέμεται ομόφωνα στον Γιάννη Πάσχο, για το έργο του «Το χρονικό ενός δυσλεκτικού», εκδόσεις Περισπωμένη.
Τέλος, η Επιτροπή αποφάσισε κατά πλειοψηφία την απονομή τιμητικής διάκρισης στο λογοτεχνικό περιοδικό Κοράλλι. Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2023
Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα 2023 απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στη Μυρτώ Καλοφωλιά, για τη μετάφραση του έργου του Anthony Doerr «Νεφελοκοκκυγία», εκδόσεις Πατάκη, και στον Σωτήρη Σουλιώτη, για τη μετάφραση του έργου του Jon Fosse «Το άλλο όνομα», εκδόσεις Gutenberg.
Το Κρατικό Βραβείο Απόδοσης Έργου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά 2023 απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στον Παύλο Καλλιγά, για τη μετάφραση του έργου του Πλάτωνα «Παρμενίδης», εκδόσεις Στιγμή, και στον Θεόδωρο Κ. Στεφανόπουλο, για τη μετάφραση του έργου του Ηρώνδα «Μιμίαμβοι», εκδόσεις Κίχλη.
Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Γλώσσας σε Ξένη Γλώσσα 2023 απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στον Jean-Marc Laborie, για τη μετάφραση του έργου του Χριστόφορου Μηλιώνη «Καλαμάς κι Αχέρων» στη γαλλική γλώσσα [Christoforos Milionis Kalamás et Achéron, εκδόσεις L’Harmattan], και στην Riikka Pulkkinen, για τη μετάφραση ανθολογίας σύγχρονων Ελλήνων ποιητών στη φινλανδική γλώσσα [Aurinkokello: Nykykreikkalaisia, εκδόσεις Enostone Kustannus]. Κρατικά Βραβείου Παιδικού Βιβλίου 2023
Το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου 2023 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Κυριάκο Χαρίτο για το έργο με τίτλο «Για φαντάσου», (εικονογράφηση Ντανιέλα Σταματιάδη), εκδόσεις Μεταίχμιο.
Το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου 2023 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Θοδωρή Κούκια για το έργο με τίτλο «Τετράγωνα κύματα, ιπτάμενες μέδουσες», εκδόσεις Κέδρος.
Το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου 2023 απονέμεται κατά πλειοψηφία στην εικονογράφο Χρύσω Χαραλάμπους και στη συγγραφέα Δανάη Δάσκα για το έργο με τίτλο «1000 τρόποι να στύψεις ένα λεμόνι»,, εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά 2023 απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Μαρίζα Ντεκάστρο για το έργο με τίτλο «Οι δικοί μου άνθρωποι», (εικονογράφηση Χαρά Μαραντίδου), εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.
Η σύνθεση των αρμόδιων Επιτροπών Επιτροπή για τα ετήσια Βραβεία Λογοτεχνίας και το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων, το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, το Ειδικό Θεματικό Βραβείο και τα Βραβεία Δοκιμίου – Μαρτυρίας
Ευριπίδης Γαραντούδης, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι. συναφούς γνωστικού αντικειμένου), Πρόεδρος Ανδρέας Μήτσου, Συγγραφέας, Αντιπρόεδρος Λητώ Ιωακειμίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Συγκριτικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας (Τομέας Νεοελληνικής Φιλολογίας) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι. συναφούς γνωστικού αντικειμένου), Μέλος Ελένη Κουτριάνου, Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας: Θεωρίας της Λογοτεχνίας – Συγκριτικής Γραμματολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (Μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι. συναφούς γνωστικού αντικειμένου), Μέλος Καλλιόπη (Πόπη) Αρωνιάδα, Συγγραφέας, Μέλος Ηλίας Καφάογλου, Συγγραφέας, Μέλος Γεώργιος Ρούσκας, Κριτικός, Μέλος Κωνσταντίνα (Ντίνα) Σαρακηνού, Κριτικός, Μέλος Σταύρος Σταμπόγλης, Κριτικός, Μέλος Επιτροπή για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης
Ιωάννης Δημ. Τσόλκας, Καθηγητής Ιστορίας της Ιταλικής Λογοτεχνίας και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, (Μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι γνωστικού αντικειμένου σχετικού με την ελληνική ιστορία, κοινωνία ή πολιτική), Πρόεδρος Βασίλειος Σαμπατακάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Lund (Σουηδία), Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, Νεοελληνιστής, Αντιπρόεδρος Ρουμπίνη Δημοπούλου, Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια Λατινικής Λογοτεχνίας του Μεσαίωνα και Αναγέννησης στον Τομέα Κλασικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Μέλος Δ.Ε.Π. ΑΕΙ γνωστικού αντικειμένου σχετικού με τη φιλολογία), Μέλος Δημήτριος Φίλιας, Καθηγητής Λογοτεχνικής Μετάφρασης του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου (Μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι, γνωστικού αντικειμένου σχετικού με τη μετάφραση), Μέλος Κωνσταντίνος Μπούρας, Κριτικός, Μέλος Κλεάνθη-Ισμήνη (Κλαίτη) Σωτηριάδου, Μεταφράστρια, Μέλος Βασίλης Βασιλειάδης, Νεοελληνιστής, Μέλος Άννα Αφεντουλίδου, Κριτικός, Μέλος Ιωάννα-Άννα Μεϊτάνη, Μεταφράστρια, Μέλος Επιτροπή για τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου
Δημήτριος Πολίτης, Καθηγητής Α΄ βαθμίδας του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική ηλικία του Πανεπιστημίου Πατρών, Πρόεδρος Αναστασία Οικονομίδου, τ. Καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Κριτικός παιδικής λογοτεχνίας, Αντιπρόεδρος Βασιλική Βασιλούδη, Επίκουρη Καθηγήτρια παιδικής λογοτεχνίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Κριτικός παιδικής λογοτεχνίας, Μέλος Μελπομένη (Μένη) Κανατσούλη, Καθηγήτρια Α΄ βαθμίδας του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Μέλος Δημήτριος Γουλής, Επίκουρος Καθηγητής παιδικής λογοτεχνίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Μέλος Αλέξανδρος Ακριτόπουλος, τ. Καθηγητής ελληνικής λογοτεχνίας με έμφαση στην παιδική λογοτεχνία στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Φλώρινας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Συγγραφέας, Μέλος Ιωάννα Μπακιρτζή (φιλολογικό ψευδώνυμο Ιωάννα Μπαμπέτα), Συγγραφέας, Μέλος Ευσταθία (Τέτη) Σώλου, Εικονογράφος, Μέλος Αλεξάνδρα (Σάντρα) Ελευθερίου, Εικονογράφος, Μέλος
Ο σπουδαίος Σταύρος Ζαφειρίου
Γεννήθηκε το 1958 στη Θεσσαλονίκη όπου και ζει. Στα έργα του χρησιμοποιεί θρύλους και αφηγήσεις της λαϊκής παράδοσης με ενεργά πάντοτε παρόν το στοιχείο της εντοπιότητας. Ο λόγος του υποβλητικός που φέρει τη ρομαντική συγκίνηση ενώ αν και μοντέρνος συγγραφέας ακολουθεί συχνά τη παραδοσιακή μετρική στιχουργία. Στα γράμματα εμφανίζεται το 1983 με το «Ευλύγιστο πέλμα».
Το 1986 ήταν ένας απ’ τους επτά ποιητές που εκπροσώπησαν την Ελλάδα στην B’ BIENNALE νέων καλλιτεχνών των Ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου. Το 1998 η ποιητική του συλλογή «Τα κατοικίδια» ήταν υποψήφια για το βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού «Διαβάζω», ενώ το 1999 με τη συλλογή «Η Άτροπος των Ημερών» ήταν υποψήφιος για το κρατικό βραβείο ποίησης. Το έμμετρο θεατρικό παιδικό παραμύθι του «Το καρναβάλι των ζώων» τιμήθηκε με το βραβείο του κύκλου του παιδικού βιβλίου.
Το 2013 του απονεμήθηκε το βραβείο του ηλεκτρονικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης». Επίσης, το 2013, αλλά και το 2021 ήταν υποψήφιος για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, ενώ το 2019 ήταν υποψήφιος για το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Βιβλίου.
Κείμενα του έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά «Αντί», «Το Δέντρο», «Εντευκτήριο», «Ο Παρατηρητής», «Ποίηση», “Ποιητικά”. Ποιήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες και πολλά έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσικά, σουηδικά, βουλγαρικά, σερβικά κ.ά.Έχει εκδώσει δεκατρείς ποιητικές συλλογές, μία νουβέλα και τέσσερα παραμύθια. Έχει επίσης δημοσιεύσει ποιήματα, πεζά, κριτικά κείμενα και παρουσιάσεις βιβλίων σε λογοτεχνικά περιοδικά. Ποιήματά του περιλαμβάνονται σε όλες τις ανθολογίες Σύγχρονης Ελληνικής Ποίησης.
Υπήρξε δύο φορές υποψήφιος για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, ενώ το 2013 τιμήθηκε με το βραβείο ποίησης του ηλεκτρονικού περιοδικού για το βιβλίο και τις τέχνες “Ο Αναγνώστης” για το βιβλίο του “Προς τα Πού”. Τα ποιητικά βιβλία του “Προς τα Πού” και “Δύσκολο” έχουν μεταφραστεί και εκδοθεί στη Γαλλία από τις εκδόσεις L’ Harmattan, ενώ δύο τόμοι με επιλογές ποιημάτων του έχουν κυκλοφορήσει στην Ιταλία από τις εκδόσεις Joker και Fermenti.
Τα έργα του
Ποίηση «Το ευλύγιστο πέλμα», εκδ. Εγνατία, Θεσσαλονίκη, 1983 «Και να μπλοφάρουμε στο όνειρο», εκδ. Μη άμεσης επανάστασης, Αθήνα, 1984 «Στη μουβιόλα», εκδ. Μη άμεσης επανάστασης, Αθήνα, 1986 «Ζεστή πανσέληνος», εκδ. Ρόπτρον, Αθήνα, 1988 «Η δεύτερη πεταλούδα και η φωτιά», εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 1992 «Τα κατοικίδια», εκδ. Εντευκτήριο, Θεσσαλονίκη, 1997 «Η άτροπος των ημερών», εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 1998 «Σώματος λόγος», εκδ. Σύγχρονοι ορίζοντες, Θεσσαλονίκη, 2004 «Χωρικά», εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 2007 «Ενοχικόν | Ο μονόλογος ενός δράστη», εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 2010 «Προς τα πού;», εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 2012 «Δύσκολο», εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 2014 «Αυτοάνοσο», εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 2017 “Τα φυσικά πράγματα”, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 2019 Ποίηση (ξένες εκδόσεις)
“Vers Où (Une histoire de guerre)”, trad. Janine Kaminski, Edition L’Harmattan, Paris, 2014 “Difficile”, trad. Janine Kaminski, Edition L’Harmattan, Paris, 2015 “Giusto per non dimenticar la lingua”, trad. Crescenzio Sangiglio, Edizioni Joker, Novi Ligure, 2016 “Quanto il rumore della vita teme la propria eco”, trad. Crescenzio Sangiglio, Fermenti editrice, Roma, 2017 “La physique”, trad. Janine Kaminski, Edition L’Harmattan, Paris, 2021 Πεζογραφία
«Η κόρη του πλοίαρχου Νέμο», εκδ. Τα Τραμάκια, Θεσσαλονίκη, 1990 Παιδικό βιβλίο «Η μεγάλη πολιτεία και τα τέσσερα όμορφα όνειρα», εκδ. Εντευκτήριο, Θεσσαλονίκη, 1997 «Το καρναβάλι των ζώων», εκδ. Σύγχρονοι ορίζοντες, Θεσσαλονίκη, 2000 «Ο ξυλοκόπος που έγινε άγγελος», εκδ. Σύγχρονοι ορίζοντες, Θεσσαλονίκη, 2000 «Ο μικρός πιλότος», εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 2017 Συμμετοχή σε συλλογικό έργο «Γιάννης Δουβίτσας 1943-2003», εκδ, Νεφέλη, Αθήνα, 2013 «Μέρες ποίησης», εκδ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2007 «Τα ποιήματα του 2006», εκδ. Κοινωνία των (δε)κάτων, Αθήνα, 2007