Τα νέα βιβλία που θα διαβάσεις τις μέρες των γιορτών

Έχουμε περάσει ήδη σε χριστουγεννιάτικη διάθεση και τα καλά βιβλία παραμένουν προτεραιότητα τελικά τόσο για να “σπαταλήσουμε” ωραία τον ελεύθερο χρόνο μας όσο και για να “λύσουν” τα χέρια μας ως δώρα σε φίλους και συγγενείς.

Γι’ αυτό και αυτή τη φορά, οι προτάσεις μας για τις νέες κυκλοφορίες βιβλίων, έχουν  διπλό ενδιαφέρον για όλους.

Μερικές από εκείνες τις εκδόσεις που ξεχωρίζουμε, τις μαζέψαμε εδώ και σας τις παρουσιάζουμε.

Γιορτινά και λαμπερά…

Πολύ αργά πια | Claire Keegan

Στην καινούργια της νουβέλα η Ιρλανδή συγγραφέας αναρωτιέται αν η έλλειψη γενναιοδωρίας καταστρέφει τις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών. Η μεταφράστρια των βιβλίων της Μαρτίνα Ασκητοπούλου μας συστήνει το βιβλίο. Η Claire Keegan στην καινούργια της νουβέλα γράφει για την Ιρλανδία, τους ανθρώπους της και τον έρωτα. Αν στα Μικρά πράγματα σαν κι αυτά και στα Τρία φώτα έκανε μια βουτιά στο παρελθόν, με πολλή τρυφερότητα κι άλλο τόσο πόνο, τώρα στρέφει τον φακό στο παρόν. Αν στα δύο προηγούμενα έργα της εστίαζε στην έννοια της οικογένειας και της καλοσύνης, τώρα σκαλίζει τις ρομαντικές σχέσεις και τις διάφορες, δυστυχώς γνώριμες, εκφάνσεις του μισογυνισμού, που αποτελεί ακόμη συστατικό στοιχείο τους.

Ο Κάχαλ είναι ένας συνηθισμένος υπάλληλος με μια συνηθισμένη δουλειά. Μια μέρα γνωρίζει τη Σαμπίν και αποφασίζει ότι θέλει να είναι μαζί της· είναι γοητευτική, μαγειρεύει πολύ ωραία και περνάνε τόσο χρόνο μαζί, άρα ο γάμος δεν είναι παρά μονόδρομος. Τα χρόνια περνούν – πώς θα κάνει κι αυτός τη δική του οικογένεια; Κι ενώ ο γάμος δρομολογείται, μόλις ορθώνεται το ένα εμπόδιο, τα προβλήματα δεν σταματούν να ανακύπτουν. Όσο σκέφτεται και ξανασκέφτεται τα συμβάντα που οδήγησαν στη ματαίωση των προσδοκιών του, εμείς οι αναγνώστες καταλαβαίνουμε πολύ καλά, και τελικά καλύτερα από τον ίδιο, ότι η άγνοια και ακόμα περισσότερο η αδιαφορία για τη σύντροφό σου, η υπεροψία, η χειραγώγηση και η λεκτική βία είναι τρομακτικά γερά ριζωμένα στη σημερινή κοινωνία, υποδαυλίζονται ασυνείδητα από την ίδια την οικογένεια και τους φίλους, κι ενισχύονται από την ίδια τη γλώσσα.

Η Κίγκαν λέει σε μια της συνέντευξη: «Ο Κάχαλ είναι πολύ τσιγκούνης. Είναι κακός. Δεν του είναι εύκολο να κοιτάξει το παρελθόν κατάματα και να παραδεχτεί κάποια πράγματα. Λέει ψέματα στον εαυτό του». Αυτές οι περιγραφές, τόσο ακριβείς, απουσιάζουν από το ίδιο το κείμενο. Ο αναγνώστης όμως καταλήγει ακριβώς στα ίδια συμπεράσματα· κι αυτό οφείλεται στην ικανότητα της Κίγκαν με λίγα να λέει πολλά, να δομεί σε πολύ λίγες σελίδες ολόκληρα σύμπαντα και να αναπτύσσει αληθοφανείς σχέσεις μεταξύ των χαρακτήρων – σχέσεις που μας θυμίζουν κάτι από εμάς και μας συγκινούν προτού καταλάβουμε γιατί.

Η νουβέλα Πολύ αργά πια έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που κάνουν την Claire Keegan μία από τις πιο πολυδιαβασμένες και αγαπημένες σύγχρονες συγγραφείς. Μία ώρα ανάγνωσης για πολλές μέρες σκέψης.

*Η Claire Keegan (Κλερ Κίγκαν) γεννήθηκε στην Ιρλανδία το 1968. Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί στο New Yorker, στο Paris Review, και στο Granta και έχουν μεταφραστεί σε είκοσι γλώσσες. Το Antarctica (συλλογή διηγημάτων, 1999) κέρδισε το Rooney Prize for Irish Literature και ήταν ένα από τα βιβλία της χρονιάς σύμφωνα με τους Los Angeles Times. Το Walk the Blue Fields (συλλογή διηγημάτων, 2007) κέρδισε το Edge Hill Prize για την καλύτερη συλλογή διηγημάτων. Το Foster (νουβέλα, 2010) κέρδισε το Davy Byrnes Award. Το βιβλίο της Μικρά πράγματα σαν κι αυτά (2020) χαρακτηρίστηκε αριστούργημα από τους κριτικούς, ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Booker και έγινε διεθνές μπεστ σέλερ.

Εκδόσεις Μεταίχμιο, σελ. 56

Το ποτάμι του χρόνου | Μιχάλης Μακρόπουλος

Το σινεμά είναι ψέματα, το σινεμά είν’ αλήθεια. Για μιάμιση ώρα, είναι η μόνη αλήθεια. Κυλά στον δικό του χρόνο έξω από το χρόνο… Μια ταινία είναι ένας πλήρης κόσμος. Δεν τον πιστεύουμε γιατί ’ναι αληθινός· είναι αληθινός γιατί τον πιστεύουμε. Η αλήθεια του είναι πλασμένη από φως, υποκριτική, γωνίες λήψης, κινήσεις της κάμερας.

Με άξονες το χρόνο, το πρόσωπο, την ψευδαίσθηση, τους κόσμους, τη μνήμη, το Ποτάμι του χρόνου είναι μια λογοτεχνική αφήγηση που, περνώντας από δεκάδες ταινίες, ξετυλίγει μια προσωπική σχέση αγάπης με τον κινηματογράφο, την τέχνη που περισσότερο απ’ όλες τις άλλες σημάδεψε τον 20ό αιώνα και συνυφάνθηκε μ’ αυτόν.

*Ο Μιχάλης Μακρόπουλος γεννήθηκε το 1965 στην Αθήνα. Σπούδασε βιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τα τελευταία δεκατρία χρόνια ζει με την οικογένειά του στη Λευκάδα. Έχει εκδώσει δεκατέσσερα βιβλία για ενήλικες, τα τελευταία έξι από τις εκδόσεις Κίχλη: Το δέντρο του Ιούδα (2014), Τσότσηγια & Ω’μ (2017), Μαύρο νερό (2019), Η θάλασσα (2020), Άρης (2021, μαζί με την ποιήτρια Ελένη Κοφτερού), Ιστορίες από ένα περασμένο μέλλον (2022). Το Μαύρο νερό τιμήθηκε με το Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας 2020 του περιοδικού Ο Αναγνώστης και το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας 2020, και η Μαλαματένια βελανιδιά (Καλειδοσκόπιο, 2020) με το Κρατικό Βραβείο Παιδικού

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σελ. 56

Η Ζωή του Νου | Χά­να Άρεντ

Η Ζωή του Νου, απο­τε­λού­με­νη από δύο τό­μους που εξε­τά­ζουν τη Σκέ­ψη και τη Βού­λη­ση, είναι το τε­λευ­ταίο και ίσως το κο­ρυ­φαίο έρ­γο της Χά­να Άρεντ. Με­τα­το­πί­ζο­ντας το εν­δι­α­φέ­ρον της από τον κό­σμο της πο­λι­τι­κής πρά­ξης, τη Vita Activa, με τον oποίο είχε ασχο­λη­θεί δη­μι­ουρ­γι­κό­τα­τα, δι­εισ­δύει βα­θιά στις νο­η­τι­κές δι­α­δι­κα­σί­ες, στη Vita Contemplativa. Πρό­κει­ται για εμπε­ρι­στα­τω­μέ­νη και προ­κλη­τι­κή ανά­λυ­ση του αν­θρώ­πι­νου νου μέ­σω της κρι­τι­κής προ­σέγ­γι­σης του έρ­γου των με­γά­λων φι­λο­σό­φων, από τους Προ­σω­κρα­τι­κούς ως τους σύγ­χρο­νους. Κύ­κνειο άσμα της Χά­να Άρεντ, γεν­ναι­ό­δω­ρη φι­λο­σο­φι­κή πα­ρα­κα­τα­θή­κη για τη ση­με­ρι­νή και τις επό­με­νες γε­νι­ές.

*Η Χά­να Άρεντ (1906-1975) ήταν από τους στο­χα­στές που με τη βα­θύ­τη­τα και την πρω­το­τυ­πία του έρ­γου τους ση­μά­δε­ψαν τον 20ό αιώ­να. Γεν­νή­θη­κε Γερ­μα­νο­ε­βραία, σπού­δα­σε στα πα­νε­πι­στή­μια Μαρ­βούρ­γου, Φρά­ι­μπουργκ και Χα­ϊ­δελ­βέρ­γης με τους Μάρ­τιν Χά­ι­ντε­γκερ, Έντμουντ Χού­σερλ και Καρλ Γι­ά­σπερς. Σώ­θη­κε από τους χιτ­λε­ρι­κούς δι­ωγ­μούς δρα­πε­τεύ­ο­ντας στη Γαλ­λία και από εκεί στις ΗΠΑ, όπου έζη­σε ως τον θά­να­τό της δι­α­τη­ρώ­ντας πά­ντα στε­νούς δε­σμούς με τη Γερ­μα­νία και την Ευρώ­πη. Δί­δα­ξε πο­λι­τι­κή φι­λο­σο­φία στο Πα­νε­πι­στή­μιο του Σι­κά­γου και στη New School of Social Research της Νέ­ας Υόρ­κης. Τα έρ­γα της έχουν με­τα­φρα­στεί σε δε­κά­δες γλώσ­σες, ανε­ξά­ντλη­τα είναι τα βι­βλία, τα συ­νέ­δρια, τα άρ­θρα, οι συ­ζη­τή­σεις και ανα­φο­ρές στις αίθου­σες δι­δα­σκα­λί­ας και στα μέ­σα κοι­νω­νι­κής δι­κτύ­ω­σης για τη ζωή και το έρ­γο της.

Εκδόσεις Επίκεντρο, σελ. 304

Τι τρέλα, τι παλάτια! | Jean Patrick Manchette

O ΜΙΣΕΛ ΧΑΡΤΟΓΚ , πρώην αρχιτέκτονας, είναι ένας ισχυρός επιχειρηματίας και διάσημος φιλάνθρωπος ο οποίος διαχειρίζεται την τεράστια περιουσία του αδελφού του που σκοτώθηκε σε ατύχημα. Ο Πέτερ είναι ο ορφανός ανιψιός του, υπό την κηδεμονία του, ένα προβληματικό, κακομαθημένο παιδί. Η Ζυλί παίρνει εξιτήριο από ένα ψυχιατρικό άσυλο. Ο Τόμσον είναι πληρωμένος δολοφόνος που υποφέρει από σοβαρό έλκος.

Ο Μισέλ Χάρτογκ προσλαμβάνει τη Ζυλί για να φροντίζει τον Πέτερ. Προσλαμβάνει επίσης τον Τόμσον για να τους σκοτώσει. Η Ζυλί και ο Πέτερ το σκάνε. Ο Τόμσον τους ακολουθεί. Σφαίρες πετούν στον αέρα. Τα πτώματα στοιβάζονται. Η τρέλα έχει μόλις αρχίσει. Στην καρδιά της Ζυλί ζει μια ελπίδα: ν’ ανακαλύψει τον περίφημο πύργο όπου την περιμένουν η λύτρωση και η γαλήνη. Θα τον βρει όμως; Ξέρει άραγε η Ζυλί, το αξιολύπητο αστέρι σε αυτή τη μακάβρια χορογραφία, ότι οι άλλοι χορευτές είναι ακόμα πιο τρελοί από την ίδια; Οι ήρωες είναι γελοιωδώς κακοί και υπάρχει μια παρωδία της άχρηστης βίας, που θυμίζει την ταινία Φάργκο των αδελφών Κοέν εικοσιπέντε χρόνια μετά.

* O ΖΑΝ-ΠΑΤΡΙΚ ΜΑΝΣΕΤ (1942-1995) θεωρείται ο επιφανέστερος συγγραφέας του νεοπολάρ, του νέου γαλλικού αστυνομικού μυθιστορήματος, που εισήγαγε το στοιχείο της πολιτικής και τους εξωκοινοβουλευτικούς προβληματισμούς του Μάη του 1968 στο είδος. Ο Μανσέτ έγραψε το Μελαγχολικό κομμάτι της Δυτικής Ακτής, ένα από τα καλύτερα βιβλία του, το 1976 (Άγρα, 2001) και τη Μοιραία το 1977 (Άγρα, 2006). Μετά την Πρηνή θέση του σκοπευτή (1981 –Άγρα, 1998), το σπουδαιότερο ίσως βιβλίο του, σταμάτησε απότομα την εκρηκτική πορεία του στο γαλλικό αστυνομικό μυθιστόρημα, την οποία είχε αρχίσει το 1971 με ρυθμό ένα βιβλίο το χρόνο. Μετά θάνατον (1996) κυκλοφόρησε και η Πριγκίπισσα του αίματος (Άγρα, 2002). Τοποθέτησε στον πυρήνα του έργου του το χάος του κόσμου και την τρέλα των ανθρώπων, με αντιήρωες χαμένους σε μια κοινωνία της υπεραφθονίας, που αντιμετωπίζεται τελικά ως μια κοινωνία άδεια. Μέγας στυλίστας –τα βιβλία του επαινέθηκαν από πολλούς συγγραφείς, όπως ο James Ellroy, ο Gary Indiana, ο Jerome Charyn, ο Paco Ignacio Taibo ΙΙ, ο Jean Echenoz μεταξύ άλλων–, χρησιμοποιεί ένα μίνιμαλ, αποστασιοποιημένο ύφος.

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, σελ. 240

Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου | Charles Bukowski

To 1967, αφού πάσχιζε χρόνια για μια αναγνώριση που δεν ερχόταν, ο Bukowski τα κατάφερε μέσα από την εβδομαδιαία αυτοβιογραφική στήλη του «Σημειώσεις ενός πορνόγερου», και στη συνέχεια μέσα από το ομώνυμο βιβλίο του που εκδόθηκε το 1969. Συνέχισε να κρατάει τη στήλη για τα επόμενα είκοσι χρόνια σχεδόν και πολλά από τα κείμενα αυτά αποτέλεσαν πρώτη ύλη για τα βιβλία του. Με τον καιρό, όμως, ο πολυγραφότατος συγγραφέας άφησε μερικά από αυτά τα κείμενα να ξεχαστούν. Το Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου περιλαμβάνει ορισμένα από τα κείμενα αυτά.

Σε αυτά συναντούμε τις συνηθισμένες του εμμονές – το σεξ, το αλκοόλ, τον τζόγο. Συναντούμε επίσης τις αντισυμβατικές απόψεις του για την πολιτική και τη λογοτεχνία, τις ταραχώδεις σχέσεις του με διάφορες γυναίκες, και τις ζωηρές περιπέτειές του στα κυκλώματα των ποιητών.

*Από τις δεσπόζουσες μορφές της αμερικανικής ποίησης και πεζογραφίας, ο Charles Bukowski (Τσαρλς Μπουκόβσκι) γεννήθηκε στο Άντερναχ της Γερμανίας το 1920, αλλά από τα τρία του χρόνια βρέθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είκοσι τεσσάρων χρόνων δημοσίευσε το πρώτο του διήγημα, και άρχισε να γράφει ποιήματα στα τριάντα πέντε του. Εξέδωσε πάνω από τριάντα βιβλία, που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, ενώ ποιήματα και διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Πέθανε το 1994.

Εκδόσεις Μεταίχμιο, σελ. 320

Senilia ή Ποιήματα σε πρόζα | Ιβάν Τουργκένιεφ

Ο Ιβάν Τουρ­γκέ­νι­εφ (1818-1883) απο­τε­λεί έναν από τους βα­σι­κούς πυ­λώ­νες του θαυ­μα­στού οικο­δο­μή­μα­τος της κλα­σι­κής ρω­σι­κής λο­γο­τε­χνί­ας του 19ου αιώ­να.

Πο­λυ­γρα­φό­τα­τος, αλ­λά και ευαί­σθη­τος δέ­κτης των μη­νυ­μά­των της επο­χής, κα­τά­φε­ρε να συν­δυ­ά­σει στο έρ­γο του το έπος με τον λυ­ρι­σμό, την πε­ρι­γρα­φή της φύ­σης, μα και του εσω­τε­ρι­κού κό­σμου των αν­θρώ­πων του αιώ­να του, την αγά­πη για την πα­τρί­δα και την ανε­ξαρ­τη­σία του κο­σμο­πο­λι­τι­σμού, την προ­σή­λω­σή του στις φι­λε­λεύ­θε­ρες ιδέ­ες της επο­χής, την απο­στρο­φή προς την τυ­ραν­νία αλ­λά και τον επηρ­μέ­νο μη­δε­νι­σμό, τη θρη­σκευ­τι­κή πί­στη, μα και την αγά­πη για την επι­στη­μο­νι­κή γνώ­ση. – Από το προ­λό­γι­σμα του με­τα­φρα­στή

*Ο Ιβάν Σερ­γκέ­γε­βιτς Τουρ­γκέ­νι­εφ ρώ­σος μυ­θι­στο­ρι­ο­γρά­φος, ποι­η­τής και θε­α­τρι­κός συγ­γρα­φέ­ας, γεν­νή­θη­κε στις 9 Νο­εμ­βρίου του 1818 στο Αρι­όλ της Ρω­σί­ας και πέ­θα­νε στις 3 Σε­πτεμ­βρίου του 1883 στο Μπου­ζι­βάλ, κο­ντά στο Πα­ρί­σι. Ήταν γι­ος ενός αξι­ω­μα­τι­κού και μι­ας πλού­σι­ας και δυ­να­μι­κής γυ­ναί­κας, της οποί­ας η μορ­φή δι­α­φαί­νε­ται σε δι­ά­φο­ρα έρ­γα του. Με­γα­λώ­νο­ντας ο ίδι­ος σε ένα πε­ρι­βάλ­λον όπου κυ­ρι­αρ­χού­σαν οι τα­ξι­κές δι­α­κρί­σεις και το χά­σμα πλου­σί­ων και φτω­χών, φορ­τί­στη­κε με με­γά­λη έμπνευ­ση κα­τά της κοι­νω­νι­κής αδι­κί­ας. Το 1833 άρ­χι­σε να σπου­δά­ζει φι­λο­λο­γία στο Πα­νε­πι­στή­μιο της Μό­σχας και το επό­με­νο έτος ήρ­θε σε επα­φή με τον Ζου­κόφ­σκι, τον Γκό­γκολ και τον κα­θη­γη­τή Πλέτ­νεφ, με τον τε­λευ­ταίο να γί­νε­ται οδη­γός στα πρώ­τα λο­γο­τε­χνι­κά του βή­μα­τα. Το 1838 με­τέ­βη στο Βε­ρο­λί­νο για να συ­νε­χί­σει τις σπου­δές του, και εκεί ζυ­μώ­θη­κε πο­λι­τι­κά έχο­ντας στο πλευ­ρό του ση­μα­ντι­κές φυ­σι­ο­γνω­μί­ες σαν τον Μπα­κού­νιν, τον Σταν­κί­ε­βιτς και τον Ανέν­κοφ. Ως απο­τέ­λε­σμα, έκα­νε μέ­λη­μά του να προ­ω­θή­σει τον εξευ­ρω­πα­ϊ­σμό της Ρω­σί­ας και να υπο­στη­ρί­ξει τις ιδέ­ες του με τη λο­γο­τε­χνία, χω­ρίς όμως να επι­τρέ­πει στην κοι­νω­νι­κή κρι­τι­κή να υπο­βαθ­μί­ζει την τέ­χνη της γρα­φής του. Με­τά την επι­στρο­φή του στη Ρω­σία το 1841, ερ­γά­στη­κε στο Υπουρ­γείο Εσω­τε­ρι­κών αλ­λά σύ­ντο­μα στα­μά­τη­σε, και έτσι αφι­ε­ρώ­θη­κε πε­ρισ­σό­τε­ρο στην πε­ζο­γρα­φία αλ­λά επε­κτά­θη­κε ταυ­τό­χρο­να και στη δρα­μα­τουρ­γία. Η λο­γο­κρι­σία, όμως, δεν επέ­τρε­ψε να ανε­βούν όλα τα θε­α­τρι­κά του έρ­γα επί σκη­νής, με­ρι­κά από τα οποία σή­με­ρα θε­ω­ρού­νται ορό­ση­μα στην ιστο­ρία του ρω­σι­κού θε­ά­τρου. Η γνω­ρι­μία του με την τρα­γου­δί­στρια της όπε­ρας Παυ­λί­να Βι­αρ­ντό, η οποία ήταν και ο με­γά­λος αλ­λά ανεκ­πλή­ρω­τος έρω­τας της ζω­ής του, τον υπο­κί­νη­σε να κά­νει συ­χνά και με­γά­λα τα­ξί­δια στην Ευρώ­πη για να βρί­σκε­ται κο­ντά της. Δε­δο­μέ­νου του γε­νι­κού αρ­νη­τι­κού κλί­μα­τος στη Ρω­σία για τις πο­λι­τι­κο-κοι­νω­νι­κές ιδέ­ες του, η αρ­νη­τι­κή κρι­τι­κή στο μυ­θι­στό­ρη­μά του Πα­τέ­ρες και γιοι (1863) στά­θη­κε αφορ­μή ο Τουρ­γκέ­νι­εφ να φύ­γει ορι­στι­κά με πρώ­το σταθ­μό του το Μπά­ντεν-Μπά­ντεν της Γερ­μα­νί­ας, ενώ σύ­ντο­μα με­τα­κό­μι­σε στο Λον­δί­νο και, τε­λι­κά, το 1871 έγι­νε μό­νι­μος κά­τοι­κος του Πα­ρι­σιού λό­γω του γαλ­λο­γερ­μα­νι­κού πο­λέ­μου. Εκεί είδε επι­τέ­λους με­γά­λη ανα­γνώ­ρι­ση, κα­θώς εξε­λέ­γη αντι­πρό­ε­δρος του Δι­ε­θνούς Λο­γο­τε­χνι­κού Συ­νε­δρίου το 1878, ενώ το επό­με­νο έτος τού απο­νε­μή­θη­κε τι­μη­τι­κός τίτ­λος από το Πα­νε­πι­στή­μιο της Οξ­φόρ­δης. Εκεί­να τα τε­λευ­ταία του χρό­νια ακό­μη και η Ρω­σία τού επε­φύ­λασ­σε θερ­μές υπο­δο­χές όπο­τε την επι­σκε­πτό­ταν.

Εκδόσεις Επίκεντρο, σελ. 144