Τα βιβλία που θα διαβάσουμε αυτό το φθινόπωρο
Διαβάσαμε και σας προτείνουμε βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα
Τώρα που ένα καινούριο φθινόπωρο έρχεται και είναι αλλιώτικα στο σπίτι, ποια είναι τα βιβλία που μπορούν να μας κρατήσουν συντροφιά;
Μερικές από τις σημαντικότερες νέες εκδοτικές κυκλοφορίες, επιλέξαμε, διαβάσαμε και σας τις προτείνουμε ως παρέα, στις (πιο) κρύες μέρες του Οκτώβρη…
Οι γυάλινοι fίλοι | Στέφη Κόρτη-Κόντη
Πρόσφατα απέκτησε φίλους στο φέισμπουκ. Ένα σωρό ανθρώπους που τους έχει καθημερινά κοντά της, αρκεί να πατήσει ένα κουμπί. Τους έχει βαφτίσει γυάλινους φίλους, αφού τους βλέπει μέσα από το γυαλί. Οι περισσότεροι της είναι άγνωστοι, υπάρχουν όμως ανάμεσά τους και φίλοι, άνθρωποι με σάρκα και οστά, που μαζί τους έζησε καταστάσεις σε διαφορετικές φάσεις της ζωής της. Μέσα από αυτούς, που τώρα είναι φίλοι της στο φέισμπουκ, θυμάται και δεκάδες άλλους ανθρώπους που πέρασαν από τη ζωή της και πολλοί δεν ζουν πια.
Θυμάται τους χώρους που έζησε, τα σπίτια, τις γειτονιές, τα σχολεία που μαθήτευσε, τα ταξίδια της. Ακόμα, από τις παλιές φωτογραφίες που ανεβάζει θυμάται και αυτήν την ίδια, πώς ήταν τότε, τα φορέματα που φορούσε, τα χτενίσματά της, ως και εκείνο το κοκαλάκι που έβαζε στα μαλλιά της όταν ήταν μαθήτρια στο Γυμνάσιο και της έφερνε πονοκέφαλο καθώς της έσφιγγε τους κροτάφους, τις τεράστιες κορδέλες που της έδεναν στα μαλλιά της παλιότερα στο Δημοτικό, τα φουλάρια που φορούσε στο λαιμό φοιτήτρια.Θυμάται ένα πολύ όμορφο μεταξωτό σε φωτεινό πράσινο χρώμα, τα βιβλία πουδιάβασε και αγάπησε, που κάποια τα έχει ακόμα, προσπαθεί να ξαναζήσει τα δυνατά συναισθήματα της εφηβείας της-απόλυτη χαρά και μετά καταβαράθρωση στα πιο σκοτεινά και άραχλα βάθη.
*Η Στέφη Κόρτη-Κόντη γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά μεγάλωσε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο ΑΠΘ και έκανε μεταπτυχιακά στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Δίδαξε Κλασική Αρχαιολογία στο ΑΠΘ.
Της ίδιας:Ψευδαισθήσεις, Ποιήματα, Θεσσαλονίκη, 1983. Πατρών τριάντα τέσσερα, Θεσσαλονίκη, 1993. Πλατεία Ναυαρίνου, Θεσσαλονίκη, 2000. Από τη Σμύρνη δεν έρχονται πια καρτ ποστάλ, Θεσσαλονίκη, 2008. Στάση Ευζώνων, Θεσσαλονίκη 2010. Οι σοκολάτες του Σεφέρη, 2011. Στη δίνη του εμφυλίου, 2016.
Εκδόσεις Επίκεντρο, σελ. 176
ΜΑΚΡΙΝΕΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ | Γιώργος Τούλας
Υπάρχουν άνθρωποι αόρατοι. Η ζωή τους δεν απασχολεί κανέναν. Ούτε καν όσους ζουν γύρω τους. Έρχονται και απέρχονται, σε και από αυτό τον κόσμο, χωρίς να κάνουν με κρότο αντιληπτή την παρουσία τους. Οι ιστορίες τους είναι ήσσονος σημασίας για τους πολλούς. Οι διαδρομές τους συγκεκριμένες, τα λόγια τους μετρημένα, το αποτύπωμά τους αχνό. Με την αγοραία έννοια του όρου.
Αυτές οι ιστορίες αφορούν τέτοιους ανθρώπους. “Πάντα με γοήτευε να παρατηρώ την αθόρυβη ζωή τους. Να φωτίζω κρυφά με έναν φακό τις πατημασιές τους” αναφέρει στο δελτίο τύπου ο Γιώργος Τούλας.
*Ο Γιώργος Τούλας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1966. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες με ειδίκευση στα ΜΜΕ στο ΕΚΠΑ. Εργάζεται ως δημοσιογράφος από το καλοκαίρι του 1988, σε ραδιόφωνα, εφημερίδες και περιοδικά. Το 1989 εξέδωσε την parallaxi, το παλαιότερο free press στην Ελλάδα, που έκτοτε κυκλοφορεί χωρίς διακοπή στη Θεσσαλονίκη. Το 2010 ίδρυσε το πείραμα αστικής παρέμβασης «Η Θεσσαλονίκη Αλλιώς», στο πλαίσιο του οποίου έχουν πραγματοποιηθεί δεκάδες δράσεις αστικού ακτιβισμού. Από το 1994 διατηρεί εκπομπή στην πρωινή ζώνη του 95,8 FM της ΕΡΤ3. Από τις εκδόσεις Επόμενος Σταθμός κυκλοφορεί το αντιρατσιστικό παραμύθι του «Ο Τσουρέκης που τον έλεγαν Ελία».
Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, σελ. 104
ΔΑΣΟΣ ΣΥΜΒΟΛΩΝ | ANDREI POP
Σύμφωνα με τον ορισμό του Andrei Pop, συμβολιστική είναι η τέχνη που λειτουργεί κυρίως χάρη στο νόημά της. Στα τέλη του 19ου αιώνα έδρασαν καλλιτέχνες και λογοτέχνες που αυτοαποκαλούνταν συμβολιστές και, πέρα από τις πολιτικές και αισθητικές τους διαφορές, έθεσαν την αναζήτηση του νοήματος στον πυρήνα της τέχνης τους. Οι συμβολιστές έβλεπαν την τέχνη όχι ως μια κοινωνική επανάσταση αλλά ως μια επανάσταση του νοήματος, του πώς εννοιοποιούμε τον κόσμο. Τις ανησυχίες τους τις συμμερίζονταν σε σημαντικό βαθμό και θεωρητικοί επιστήμονες της εποχής, ιδίως μαθηματικοί και θεωρητικοί της Λογικής που δεν ικανοποιούνταν από τον εμπειρισμό, ο οποίος τότε κυριαρχούσε στα επιστημονικά τους πεδία.
Ο Andrei Pop δεν αρκείται στο να αναλύσει πώς μεμονωμένοι καλλιτέχνες προσέλαβαν στοιχεία επιστημονικών θεωριών, αλλά επικεντρώνεται σε φιλοσοφικά ζητήματα συναφή και στα δύο πεδία. Το πρόβλημα, ιδιαίτερα, της υποκειμενικότητας, τι μπορεί και τι δεν μπορεί να μοιραστεί κανείς από την προσωπική του εμπειρία, ήταν κρίσιμο σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα συνεργασίας στους κόλπους της επιστήμης αλλά και επικοινώνησης της καλλιτεχνικής καινοτομίας. Αναλύοντας λεπτομερώς τις λογοτεχνικές και εικαστικές πρακτικές του Μανέ και του Μαλλαρμέ, τα σχέδια του Ερνστ Μαχ, τον Ουίλλιαμ Τζέιμς, τους πειραματισμούς του Μπρακεμόν και του Βαν Γκογκ με το χρώμα, τους στοχασμούς του Βίττγκενσταϊν καθώς και τα φιλοσοφικά συστήματα του Φρέγκε και του Ράσσελ, με μια εικονογραφική τεκμηρίωση που δεν έχει ξαναπαρουσιαστεί στην ελληνική βιβλιογραφία, συνθέτει μια εντυπωσιακή αλλά συνεκτική εικόνα της συμβολιστικής κληρονομιάς της νεωτερικότητας και των συνεπειών της.
*Ο Andrei Pop (Αντρέι Ποπ) σπούδασε ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ και έλαβε το διδακτορικό του στην ιστορία της τέχνης και της αρχιτεκτονικής από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ (2010). Δίδαξε στα πανεπιστήμια του Λιντς, της Βιέννης και της Βασιλείας, και από το 2015 διδάσκει ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου (John U. Nef Committee on Social Thought, Department of Art History)· το 2021 αναγορεύτηκε καθηγητής της έδρας του. Τα ενδιαφέροντά του επικεντρώνονται στην αφηγηματική τέχνη, τη σχέση μεταξύ σκέψης και εικόνας, καθώς και στη σχέση μεταξύ υποκειμενικότητας και πραγματικότητας στη σύγχρονη τέχνη.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σελ. 472
ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ, 1954 – 1956 | Κωνσταντίνος Α. Δοξιάδης
Για πρώτη φορά βγαίνουν στη δημοσιότητα σε βιβλίο οι πολυάριθμες εμπειρίες, η καταγραφή των εντυπώσεων, οι αφηγήσεις και ιστορίες που προήλθαν από τις επαφές και τις επισκέψεις που έκανε ο Κωσταντίνος Α. Δοξιάδης, ο πρωτοπόρος Έλληνας πολεοδόμος και αρχιτέκτων μεγάλων έργων, κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην Ανατολή. Το υλικό αυτό αντλήθηκε από τους τόμους που φυλάσσονται στο Αρχείο Δοξιάδη.
ΦΑΤΕΧΠΟΥΡ ΣΙΚΡΙ (FATEHPUR SIKRI). […] Στο Φατεχπούρ Σικρί βρήκα τις πιο εντυπωσιακές μνημειακές διατάξεις μεγάλων πλατειών, που περιείχαν και μερικά δέντρα φυτεμένα σε κατάλληλα από αρχιτεκτονική άποψη σημεία. Επίσης, εδώ συνάντησα πολύ εκτεταμένη τη χρήση δημόσιων πλατειών για την ανέγερση τάφων διαφόρων ατόμων δίπλα σε τάφους σημαντικών προσώπων. Εδώ μπορούμε να δούμε την πιο θαρραλέα σύνθεση κτηρίων και μνημείων διαφορετικών σχημάτων και μεγεθών γύρω από μεγάλους ανοιχτούς χώρους. (ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΠΑΚΙΣΤΑΝ 1954 – από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Ο πρόλογος της έκδοσης ανήκει στον αρχιτέκτονα και ομότιμο καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, Δημήτρη Φιλιππίδη, ενώ η έκδοση περιλαμβάνει Ημερολόγια του Κωνσταντίνου Δοξιάδη από την Ινδία, τη Σύρια, το Πακιστάν, την Ιορδανία και το Ιράκ.
Εκδόσεις Μέλισσα, σελ. 210
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΕΝΟΣ ΔΥΣΛΕΚΤΙΚΟΥ | Γιάννης Πάσχος
Ο Γιάννης Πάσχος επιστρέφει, μετά από δύο χρόνια, στα λογοτεχνικά πράγματα, με μια νουβέλα, και δη αυτοβιογραφική. «Το χρονικό ενός δυσλεκτικού» είναι ο τίτλος της νέας δουλειάς του γιαννιώτη συγγραφέα.
Η νουβέλα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Περισπωμένη», με τις οποίες ο Γιάννης Πάσχος είχε άλλες δύο συνεργασίες τα προηγούμενα χρόνια: τις συλλογές διηγημάτων «Οι μαγικές ιστορίες του Δον Ντομίνγκο» (2017) και «Φοβού τα βρέφη» (2020).
«Το χρονικό ενός δυσλεκτικού» είναι λοιπόν μια αυτοβιογραφική νουβέλα που πραγματεύεται τις μαθησιακές δυσκολίες του συγγραφέα.
Και μια μικρή γεύση: «Δεν μου άρεσε καθόλου που οι συμμαθητές μου περίμεναν πότε θα έρθει η σειρά μου να διαβάσω για να γελάσουν. Με γέλια πνιχτά, γιατί ήμουν δασκαλοπαίδι και φοβόνταν μην τα μαλώσει η μάνα μου, εγώ, όμως, τα άκουγα τα τρανταχτά τα γέλια τους, όσο κι αν τα έκρυβαν, και στενοχωριόμουν. Είχα αρχίσει να αποκτώ ειδικότητα στο να ακούω αυτά που δεν ακούγονταν και να βλέπω αυτά που δεν φαίνονταν. Έψαχνα να βρω έναν τρόπο να υπάρξω κι εγώ, κι αφού αυτό δεν γινόταν με τους συνήθεις, συμβατικούς τρόπους εφεύρισκα άλλους».
Μια αυτοβιογραφική νουβέλα που πραγματεύεται αριστοτεχνικά και απροσχημάτιστα τις μαθησιακές δυσκολίες του συγγραφέα.
«Δεν μου άρεσε καθόλου που οι συμμαθητές μου περίμεναν πότε θα έρθει η σειρά μου να διαβάσω για να γελάσουν. Με γέλια πνιχτά, γιατί ήμουν δασκαλοπαίδι και φοβόνταν μην τα μαλώσει η μάνα μου, εγώ, όμως, τα άκουγα τα τρανταχτά τα γέλια τους, όσο κι αν τα έκρυβαν, και στενοχωριόμουν. Είχα αρχίσει να αποκτώ ειδικότητα στο να ακούω αυτά που δεν ακούγονταν και να βλέπω αυτά που δεν φαίνονταν. Έψαχνα να βρω έναν τρόπο να υπάρξω κι εγώ, κι αφού αυτό δεν γινόταν με τους συνήθεις, συμβατικούς τρόπους εφεύρισκα άλλους».
*Ο Γιάννης Πάσχος γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1954. Σπούδασε βιολογία και ειδικεύτηκε στη μοριακή βιολογία και τη γενετική των υδρόβιων οργανισμών στην Ουγγαρία και τη Νορβηγία. Είναι καθηγητής ιχθυολογίας. Στον επιστημονικό χώρο είναι ιδιαίτερα γνωστό το έργο του στις ιχθυοκαλλιέργειες εσωτερικών υδάτων και στην αποκατάσταση φυσικών υδάτινων οικοσυστημάτων. Το βιβλίο του “Ιχθυοκαλλιέργειες εσωτερικών υδάτων” αποτελεί βασικό διδακτικό εγχειρίδιο σε πολλές σχολές ιχθυολογίας. Το λογοτεχνικό του έργο περιλαμβάνει ποιήματα, συλλογές διηγημάτων, νουβέλες και δοκίμια τα οποία για χρόνια παρέμεναν αδημοσίευτα. Το 2005 εκδόθηκε το πρώτο του ποιητικό κείμενο με τίτλο “Lila Teman” από τις εκδόσεις “Οδός Πανός”. Ακολουθούν η ποιητική συλλογή “Ζωή εκτός ωραρίου” εκδόσεις Μελάνι (2007), το διήγημά του “Κύριε ελέησον” εκδόσεις “Ηπειρωτικός Αγών” (2008), η συλλογή διηγημάτων “Μια νυξ δι΄ εν έτος” εκδόσεις Μελάνι (2009), το δοκίμιο “Ιχθύες ως σύμβολο και τεχνούργημα: απόπειρες ερμηνείας” (συλλογικό έργο), από την Ίνδικτο (2010). Ποιήματα, διηγήματα και κείμενά του έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά “Οδός Πανός”, “Δρομολόγιο”, “Δέλεαρ”, “Ίαμβος”, στις εφημερίδες “Η Καθημερινή”, “Ελευθεροτυπία”, “Πριν”, “Παρόν”, “Ηπειρωτικός Αγών” και στο διαδίκτυο, poeticanet, protagon.gr, human traffic.
Εκδόσεις Περισπωμένη, σελ. 104
ΕΙΚΑΣΙΑ 3ν + 1 | Τεύκρος Μιχαηλίδης
Τον φώναζαν Κριστιάνο. Πίστευαν ότι μια μέρα θα γινόταν μεγάλος ποδοσφαιριστής. Προπονητές, παράγοντες, αθλητικογράφοι ήταν όλοι σύμφωνοι. Τους διέψευσε. Αντί για το Μπερναμπέου και το Μαρακανά έμπλεξε στα κυκλώματα της νύχτας. Κι ένα βράδυ, έξω από ένα φτωχικό διαμέρισμα της Κυψέλης, βρέθηκε να κολυμπά μέσα στο ίδιο του το αίμα. Η υπόθεση έδειχνε απλή, σχεδόν προφανής. Όμως η Όλγα Πετροπούλου, του τμήματος εγκλημάτων κατά ζωής, δεν εμπιστευόταν τα προφανή.
Στα μάτια της οι εμπλεκόμενοι, μια στρίπερ-μαθηματικός, ένας ναρκομανής, πρώην Γκόλντεν Μπόι, κι ένας γραφικός άστεγος με πλατιά μόρφωση, συνέθεταν έναν γρίφο πολύ πιο περίπλοκο απ’ όσο φαίνονταν να πιστεύουν όλοι οι άλλοι· έναν γρίφο που από την πρώτη στιγμή φάνταζε να διαπερνά τα ευάλωτα, διαβρωμένα στεγανά της λαμπερής καθωσπρέπει κοινωνίας και του σκοτεινού υποκόσμου· έναν γρίφο που άκουγε στο κωδικό όνομα «εικασία 3ν+1». Ή μήπως σήμαινε απλώς τρεις νεκροί κι ύστερα άλλος ένας…
*O ΤΕΥΚΡΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ είναι Κύπριος μαθηματικός και συγγραφέας που δραστηριοποιείται στον χώρο της «μαθηματικής μυθοπλασίας». Έχει εκδώσει έξι μυθιστορήματα, μία συλλογή αστυνομικών διηγημάτων, τρία βιβλία επιστημονικής εκλαΐκευσης και δέκα διδακτικά βιβλία μαθηματικών. Επίσης, έχει συμμετάσχει με διηγήματά του σε πολλούς συλλογικούς τόμους. Κατά καιρούς έχει συνεργαστεί με πολλές ελληνικές εφημερίδες δημοσιεύοντας άρθρα και διηγήματα. Υπήρξε τακτικός συνεργάτης του ηλεκτρονικού περιοδικού Χάρτης και είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Πολάρ. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε οκτώ ξένες γλώσσες. Το μυθιστόρημά του Αχμές, ο γιος του φεγγαριού έχει βραβευτεί με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η κινηματογραφική ταινία Έτερος εγώ είναι βασισμένη στο διήγημά του «Περίπτωσις αυτοδικίας» και στηρίζεται στις ιδιότητες των φίλιων αριθμών. Έχει μεταφράσει από τα αγγλικά και τα γαλλικά 48 βιβλία σχετικά με τα μαθηματικά και την ιστορία των επιστημών. Το 2012 παρουσίασε στην ΕΡΤ την εκπομπή «Ο γύρος του κόσμου με 80 βιβλία» (26 επεισόδια) με στόχο την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας σε παιδιά και εφήβους. Το 2006 η Γαλλική Δημοκρατία του απένειμε τον τίτλο του Chevalier dans l’Ordre des Palmes Académiques. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Θαλής + Φίλοι και της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας.
Εκδόσεις Ψυχογιός, σελ. 240
