Αμφίπολη: Από την υπερέκθεση στην πραγματικότητα

Ο Τάφος της Αμφίπολης ή ο Τύμβος Κάστα, όπως αλλιώς είναι γνωστός, υπερεκτέθηκε στα φώτα των προβολέων για ένα μεγάλο διάστημα, με τις αρχαιολογικές εικασίες να δίνουν και να παίρνουν μέχρι την τελική διαπίστωση ότι το μνημείο κατασκευάστηκε κατά παραγγελία του Μεγάλου Αλεξάνδρου για τον Ηφαιστίωνα, με αρχιτέκτονα του έργου τον Δεινοκράτη.

Μέχρι τότε η επικρατούσα θεωρία -αυτή που σχετιζόταν τουλάχιστον με την κοινή γνώμη- έκανε λόγο για τον τάφο του Αλεξάνδρου, γεγονός που η επιστημονική κοινότητα απέρριπτε σχεδόν μαζικά καθώς δεν υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες και αρχαιολογικά ή ανθρωπολογικά δεδομένα που να υποδεικνύουν κάτι τέτοιο.

Ο Τύμβος είναι ένας χώρος με πλούσια αρχαιολογική ιστορία καθώς από τα μέσα του 1950 και έως την δεκαετία του 1970 είχαν γίνει ανασκαφές πάνω στην επιφάνειά του από τον αρχαιολόγο Δημήτρη Λαζαρίδη, ο οποίος ανακάλυψε ένα σύνολο από λιτούς τάφους που χρονολογούνται από την εποχή του Σιδήρου.

Πολύ αργότερα το 2012 αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον για τον Τάφο της Αμφίπολης όταν ο χώρος άρχισε να ανασκάπτεται περιμετρικά από την αρχαιολόγο Κατερίνα Περιστέρη και αναδείχθηκε στο ευρύ κοινό τον Αύγουστο του 2014, το χρονικό σημείο όπου έγιναν και οι αποκαλύψεις των πρώτων ευρημάτων στην νότια πλευρά του τύμβου όπου και βρίσκεται το ταφικό μνημείο των ανασκαφών που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Ανακαλύφθηκαν τρεις θάλαμοι και συνολικά τέσσερις χώροι συνυπολογίζοντας την είσοδο και σκαλιά προς το εσωτερικό του τάφου. Ο μαρμάρινος περίβολος του κυκλικού τύμβου έχει περίμετρο 497 μέτρων και η έκταση του αντιστοιχεί σε περίπου 20 στρέμματα, κάτι που τον καθιστά στο σύνολό του ως ταφικό μνημείο το μεγαλύτερο που έχει ανακαλυφθεί ποτέ στην Ελλάδα, και μια από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 2014 διεθνώς. Στον τέταρτο χώρο βρέθηκε τάφος με οστά τα οποία ανήκουν σε 5 άτομα -καθώς και υπολείμματα απο σκελετό αλόγου- με τους σκελετούς να μην είναι πλήρεις.

Σήμερα, η Επιτροπή Παρακολούθησης του Προγράμματος Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας “Ελλάδα – Βουλγαρία 2014 – 2020” ενέκρινε την πρόταση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για ανάδειξη της Αμφίπολης Σερρών σε τουριστικό προορισμό και με χρηματοδότησή από το Interreg Ελλάδας – Βουλγαρίας..

Η πρόταση, προϋπολογισμού 1.460.000 ευρώ, προβλέπει έργα και παρεμβάσεις για την προβολή και στήριξη του μνημείου και της ευρύτερης περιοχής, δημιουργία κέντρου επισκεπτών, μονοπατιών περιήγησης κ.ά.

Σε δηλώσεις του ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, έκανε λόγο για “σημαντική επιτυχία, που δίνει απάντηση στην υποχρηματοδότηση ενός από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς θησαυρούς της χώρας μας, ο οποίος το τελευταίο διάστημα και παρά τις διαρκείς πιέσεις μας έχει εγκαταλειφθεί”.

Τα 900.000 ευρώ από το συνολικό προϋπολογισμό της πρότασης αφορούν σε έργα και παρεμβάσεις για την προβολή και στήριξη του μνημείου και της ευρύτερης περιοχής, δημιουργία κέντρου επισκεπτών, μονοπατιών περιήγησης κ.ά.

Στο πλαίσιο της πρότασης, με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και μεθόδων θα υλοποιηθούν από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας οι εξής δράσεις:

-Λεπτομερής αποτύπωση, χαρτογράφηση και φωτογράφηση (με τη χρήση drones) της ευρύτερης περιοχής της Αμφίπολης και των πολιτισμικών μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς που περιλαμβάνει.

-Καταγραφή του ανασκαφικού έργου που έχει συντελεστεί μέχρι σήμερα στην περιοχή και των ευρημάτων που έχουν εντοπιστεί. Σχεδιασμός, ανάπτυξη και αναπαραγωγή πολυτελούς δίγλωσσης έκδοσης (Ελληνικά – Αγγλικά) με τα ανασκαφικά αποτελέσματα. Σχεδιασμός, ανάπτυξη και αναπαραγωγή ενημερωτικών δίγλωσσων φυλλαδίων (Ελληνικά – Αγγλικά) για τους επισκέπτες.

-Ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης / Μελέτης για τη βέλτιστη προβολή και τουριστική αξιοποίηση της ευρύτερης περιοχής με επίκεντρο το μνημείο της Αμφίπολης, με απώτερο σκοπό την ώθηση και την πολιτιστική και τουριστική ανάπτυξη ολόκληρης της Κεντρικής Μακεδονίας, συνδέοντας μεταξύ τους -μέσω ιστορικών διαδρομών- όλους τους δημοφιλείς προορισμούς της.

Η διάρκεια του έργου προβλέπεται να είναι 24 μήνες.

Εταίροι του έργου είναι:

1. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας

2.Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού / Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (επικεφαλής εταίρος)

3.Δήμος Αμφίπολης

4.ΚΕΚ Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

5.Υπουργείο Μακεδονίας Θράκης

6.Δήμος Μπλακόεβγκραντ

7.Πανεπιστήμιο Μπλαγκόεβγκραντ.

Κύριος στόχος του προτεινόμενου έργου είναι η προώθηση της πολιτισμικής και φυσικής κληρονομιάς της διασυνοριακής περιοχής Ελλάδας – Βουλγαρίας, μέσω της ανάδειξης, προβολής και τουριστικής αξιοποίησης μιας περιοχής παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς: του Λόφου (ή Τύμβου) Καστά στην Αμφίπολη, με τα παγκοσμίου φήμης και εμβέλειας πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα.

Ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, η περιοχή θα αναδείξει τον πολιτιστικό τουρισμό, ο οποίος χαρακτηρίζεται από το σεβασμό της πολιτιστικής κληρονομιάς, τις μεγαλύτερες (σε χρόνο) διαμονές τουριστών και τις υψηλότερες κατά κεφαλή δαπάνες.

Μακροπρόθεσμος στόχος του προτεινόμενου έργου είναι η συνολική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής, μέσω της βελτίωσης του τουριστικού της προϊόντος και της ενίσχυσης του προφίλ της ως πολιτιστικού τουριστικού προορισμού, μέσα από μια συνεχή προώθηση της ιστορικής, πολιτισμικής και αρχιτεκτονικής της κληρονομιάς.

Το προτεινόμενο έργο διατηρεί την απαιτούμενη ισορροπία μεταξύ των περιβαλλοντικών, αρχιτεκτονικών, οικονομικών και κοινωνικό-πολιτισμικών πτυχών της τουριστικής ανάπτυξης στη διασυνοριακή περιοχή, προκειμένου να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμα οφέλη για τους κατοίκους και τους επισκέπτες των περιοχών τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Βουλγαρία.

«Παράλληλα, στο νέο ΕΣΠΑ (ΣΕΣ 2014 – 2020) προγραμματίζουμε την ένταξη των έργων για τη συνέχιση της ανασκαφής και τη δημιουργία συνθηκών επισκεψιμότητας στο αρχαιολογικό μνημείο. Πρόκειται για επιπλέον έργα προϋπολογισμού περίπου 1,5 εκ. ευρώ, τα οποία αφορούν στη στερέωση του μνημείου, στην αποκατάσταση φθορών και στη συντήρηση των ευρημάτων, ανεβάζοντας τα συνολικά κονδύλια που διαθέτουμε για την Αμφίπολη σε περίπου 2,5 εκ. ευρώ, αποδεικνύοντας έτσι την αποφασιστικότητά μας στην ανάδειξη της μεγάλης αξίας του μνημείου. Με όλα τα έργα που προγραμματίζουμε το μνημείο θα αποκαλυφθεί, θα αναδειχθεί, θα καταστεί ασφαλές και επισκέψιμο, ενώ και η γύρω περιοχή θα γίνει ελκυστική, ώστε να μπορεί να υποδεχτεί όλο τον κόσμο που θα θελήσει να θαυμάσει τη σπουδαία αυτή αρχαιολογική ανασκαφή», υπογράμμισε ο κ. Τζιτζικώστας.

Δείτε επίσης “Ποιός χρειαζόταν την Αμφίπολη;”