Ένα πολύ ευχάριστο νέο για τη Μονή Βλατάδων

Τη συντήρηση, αποκατάσταση βλαβών και ψηφιοποίηση μέρους του ιστορικού αρχείου χειρογράφων, μικροταινιών και μικρογραφιών του «Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών και της Ιεράς Βασιλικής, Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Βλατάδων» προβλέπει προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Ιδρύματος, του υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Στην επικείμενη συνεδρίασή της, η Μητροπολιτική Επιτροπή Θεσσαλονίκης αναμένεται να εγκρίνει την τροποποίηση του τίτλου και των όρων της προγραμματικής σύμβασης. Η τελευταία προβλέπει τη συντήρηση και ψηφιοποίηση 98 μικροταινιών κωδικών της Μονής Βλατάδων, στο αρχείο εγγράφων της μονής, που περιλαμβάνει πατριαρχικά σιγγίλια, οθωμανικά και ελληνικά έγγραφα από το 18ο αιώνα και εξής και 500 παλαίτυπα της μονής. Προβλέπει επίσης τη συντήρηση 21 χειρόγραφων κωδικών και 2.000 παλαίτυπων της συλλογής του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών.

Το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών (ΠΙΠΜ) ιδρύθηκε το 1965 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα και αποτελεί Θεολογικό Επιστημονικό Ίδρυμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Μέσα από μια συστηματική εργασία 42 ετών έχει στην κατοχή του σε μορφή μικροφίλμς και διαφανειών περίπου το 96% των χειρογράφων του Αγίου Όρους και άλλων Ιερών Πατριαρχικών και Σταυροπηγιακών Μονών καθώς και Βιβλιοθηκών. Στεγάζεται σε κτιριακές εγκαταστάσεις εντός της Ιεράς Βασιλικής, Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Βλατάδων, η οποία ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Ανάμεσα στα αρχεία που έχει το Ίδρυμα βρίσκονται αντίγραφα σε μικροταινίες (microfilms) από χειρόγραφα των βιβλιοθηκών των Ιερών μονών του Αγίου Όρους, διαφάνειες από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων των Ιερών μονών του Αγίου Όρους, μικροταινίες της Μονής Βλατάδων και της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Σόφιας, διαφάνειες από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων της Σκήτης των Καυσοκαλυβίων του Αγίου Όρους και από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας.

Εκτιμάται ότι στο εν λόγω αρχείο βρίσκονται 15.000 αντίγραφα από το ‘Αγιον Όρος, 3.500 από τη Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά, 3.500 από την Εθνική Βιβλιοθήκη στο Παρίσι και 3.000 από το Βατικανό. Το αρχείο, άλλωστε, χρήζει συντηρήσεων καθώς κινδυνεύει από την παρέλευση του χρόνου ζωής μεγάλου αριθμού μικροταινιών, τα οποία θα έπρεπε ήδη να έχουν μεταγραφεί και διασωθεί σε άλλο μέσον, από την ελλιπή συντήρηση και τήρηση ορθών πρακτικών αποθήκευσης του αρχείου, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης και από βλάβες στο αρχείο λόγω αυξημένης υγρασίας που έχουν δημιουργηθεί το τελευταίο έτος εξ αιτίας των αυξημένων βροχοπτώσεων και βλαβών των κτιριακών υποδομών φύλαξης του αρχείου.

Λίγα λόγια για τη Μονή Βλατάδων

Βρίσκεται επί της οδού Ακροπόλεως και είναι το μοναδικό βυζαντινό μοναστήρι της πόλης που λειτουργεί μέχρι σήμερα. Ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1351-1371 από το μαθητή του Γρηγορίου Παλαμά, μοναχό Δωρόθεο Βλατή, και μετέπειτα μητροπολίτη Θεσσαλονίκης. Από το αρχικό συγκρότημα σώζεται μόνον το καθολικό στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με περίστωο που απολήγει σε παρεκκλήσια. Ο τοιχογραφικός διάκοσμος στο εσωτερικό τοποθετείται μεταξύ των ετών 1360 -1380. Ο ναός ήταν αρχικά αφιερωμένος στο Χριστό Παντοκράτορα ενώ σήμερα τιμάται στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Πηγή: ΑΠΕ