Ένα ταξίδι μουσικής, εικόνων και χορού σε περιμένει στο Λιμάνι

Ένα αρκετά πρωτότυπο συνταίριασμα διαφορετικών τεχνών θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά, όσες και όσοι επισκεφτούν την Αποθήκη Γ’ στο Λιμάνι, όπου και φιλοξενείται ένα από τα σπουδαιότερα έργα ενός πολύπλευρου καλλιτέχνη. Ο λόγος για το «Notes Towards a Model Opera» του William Kentridge.

Μπορούμε να το εντάξουμε στα σπουδαιότερα γιατί το έργο, το δημιούργημα ενός καλλιτέχνη, κρίνεται στο αν και κατά πόσο αποτυπώνει, εξωτερικεύει, μοιράζει αυτό που αρχικώς είχε συλλάβει και εν τέλει ήθελε να πει.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ή μάλλον πρέπει να μάθουμε πως ο William Kentridge, έχει αναγνωριστεί διεθνώς για τα σχέδιά του, τις ταινίες, τις παραστάσεις του στο θέατρο και στην όπερα. Είναι, επίσης, κομμουνιστής με καταγωγή από το Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής. Γεννήθηκε το 1955 από Εβραίους γονείς, δικηγόροι αμφότεροι κι έτσι ο William από πολύ νωρίς λόγω αυτού, αλλά και της καταγωγικής σχέσης με την Αφρική κατανόησε βαθιά τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και τη σκαιή καταπάτησή τους με ό,τι αυτό συνεπάγεται πάνω στο συλλογικό σώμα των λαών.

Το έργο «Notes Towards a Model Opera» αποτελείται από μια σειρά εικόνων από ζωγραφικά σχέδια του Kentridge που βασίζονται στην μακρόχρονη πορεία έρευνας του, όπως μια σειρά καλλιγραφικών σχεδίων με μελάνη πάνω σε σελίδες κινεζικών βιβλίων.

Αναφέρω πως η συγκεκριμένη δημιουργία του καλλιτέχνη είναι από τους πιο καθαρούς καθρέφτες του πνεύματος, του μυαλού και των καταβολών του, διότι σε αυτό συμπλέκει όλες τις τέχνες και τα ενδιαφέροντά του, δηλαδή στοιχεία από το σχέδιο, τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική, τη μουσική, το χορό, πολιτικές έννοιες κυρίως την αποικιοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Αυτό που μπορούν να δουν οι θεατές είναι πραγματικά συγκλονιστικό. Πρόκειται για μια προβολή γίνεται σε τρία ξεχωριστά, αυτοτελή πανιά, πάνω στα οποία το φιλμ συμπληρώνεται και ενίοτε καθρεφτίζεται από το ένα πανί στο άλλο, με τη διάταξη τους να προσφέρει στον καθήμενο μια θέα, που καλύπτει και γεμίζει όλο το οπτικό του εύρος.

Τα σχέδια του Kentridge εναλλάσσονται πάνω σε χάρτες της Αφρικής και της Κίνας, ενώ υπάρχει ένα εξωφρενικό πρωτότυπο, αλλόκοτο και τρομερό ακουστικά ράψιμο μουσικής παράδοσης και ήχων. Από τους κινεζικούς ύμνους και τον εμβατηριακό ρυθμό συντελείται ένα αρμονικό πέρασμα στα κρουστά και τους ρυθμούς των λαών της Αφρικής με τρόπο τέτοιο λες και σου αποδεικνύεται πως οι δυο πολιτισμοί επικοινωνούν.

Ο καλλιτέχνης ασχολείται με τη δυναμική της διαπολιτισμικής διάχυσης και της πολιτισμικής μεταμόρφωσης, καθώς και με τα πολύπλευρα ίχνη της αποικιοκρατίας στην αφρικανική ήπειρο. Κάνει μια αναφορά στα οκτώ μοντέλα όπερας της «Πολιτιστικής Επανάστασης» στην Κίνα του Μάο, ενώ χρησιμοποιεί το μπαλέτο τόσο ως καλλιτεχνική πράξη όσο και ως μέρος της διαχρονικής και διατοπικής έννοιας του χορού, με την επιλογή να χορογραφήσει μια Αφρικανή επαναστάτρια με βασικές κινήσεις μπαλέτου, που σπάνε από άλλες κινήσεις αλλιώτικων έθνικ λικνισμάτων.

Τρομερό ενδιαφέρουν παρουσιάζουν και τα κομμένα από εφημερίδες συνθήματα ορισμένων κινημάτων της αριστεράς, που ο καλλιτέχνης θέλει να στηλιτεύσει για την αποτυχία τους και τα λάθος μηνύματα που ήθελαν να περάσουν, θυμίζοντας πάντα ότι τα αιτήματά τους είναι πολλές φορές ανεδαφικά και ενδεχομένως πολυτελή, όταν οι Αφρικανοί βρίσκονται διαρκώς στην πείνα, τη φτώχεια, αλλά και στον κίνδυνο των αποικιοκρατών. Το έργο αν και prima facie φαίνεται να μιλά για την ιστορία, είναι επίκαιρο και θέλει να πάρει θέση, απέναντι στην νέα και όλο και πιο μεγάλη τάση της Κίνας να διεισδύσει στην αφρικανική ήπειρο, κάτι που ο Kentridge ως Αφρικανός, αλλά και κομμουνιστής βλέπει με πολύ κακό μάτι αναφορικά με την αυτοδιάθεση του λαού της Αφρικής, αλλά και τη διαβρωτική εισβολή των αρχών του στυγνού καπιταλισμού της ισχυρής παγκόσμιας αγοράς στη μοναδική αυτή κουλτούρα που φέρει ο τόπος του.

Δεν αρκείται σε μια μορφή τέχνης ούτε χρησιμοποιεί διακριτά καλλιτεχνικά μέσα, αλλά συνθέτει με μαεστρία κάθε τεχνική και φόρμουλα για να μας παράσχει ένα μοναδικό έργο. “Μπορείς να δουλέψεις με ήχους, με ποίηση, με κείμενα, μέσω του θεάτρου – όλα αυτά είναι δυνατά όσον αφορά την διευρυμένη αίσθηση που έχει ένας καλλιτέχνης” έχει δηλώσει ο ίδιος.

Το «Notes Towards a Model Opera» δεν κινείται γύρω από μια άκαμπτη χρονολογική σειρά της δημιουργικής του εξέλιξης, ούτε γύρω από ένα προκαθορισμένο σύνολο θέμα, αλλά επιλέγει να αναδείξει μέσα από την αρχική του του σύλληψη την υποβλητική, ποιητική δύναμη των εικόνων και τη δυνατότητα της τέχνης να συνθέτει μοναδικά πράγματα, όταν ενώνεται. Το έργο είναι δηλαδή μια ωδή στην ίδια την καλλιτεχνική πολυπλοκότητα, αλλά και το αποτέλεσμα της χρήσης αυτής της ποικιλίας για την όσο το δυνατό πιο ακριβή έκφραση του ίδιου του δημιουργού.

Κρατώντας αυτή τη σύνθεση που κάνει το έργο, παρατηρώ, κλείνοντας, πως αποτελεί και μια σύνθεση αυτοβιογραφικών στοιχείων του William Kentridge. Η πολιτική του στάση και διαμόρφωση ξεκινά από το Παρίσι, από όπου τυγχάνει να κατάγονται και οι καταβολές του στην τέχνη αλλά και οι αισθητικοί μετασχηματισμοί του μπαλέτου μέσα από τον μοντερνισμό. Οι μετασχηματισμοί αυτοί βρήκαν το δικό τους έδαφος σε διαφορετικά ιδεολογικά περιβάλλοντα, όπως η Μόσχα, η Σαγκάη και η πατρίδα του, το Γιοχάνεσμπουργκ.

Αξίζει να επισκεφτείτε και να δείτε παραπάνω από μια φορές τη 12λεπτη προβολή που παίζει σε λούπα, ώστε να βιώσετε το μουσικό ταξίδι, την ποιητική των εναλλασσόμενων εικόνων και να παρατηρήσετε τα κρυμμένα νοήματα που θέλει να περάσει ο καλλιτέχνης.

Το έργο προβάλλεται στο πλαίσιο του 56ου Φεστιβάλ Δημητρίων σε συνεργασία με το MOMus Μητροπολιτικό Οργανισμό Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης.

Συντελεστές: Χορογράφος και χορευτής ,Dada Masilo. Η μουσική σύνθεση και ηχογράφηση, Philip Miller.

Διάρκεια Έκθεσης: 03 έως 15 Οκτωβρίου 2021, Αποθήκη Γ΄ Λιμάνι Ώρες έκθεσης: 11.00-20.00

Υποδοχή και Ξενάγηση στον χώρο Ώρες Ξενάγησης: 12.00-18.00 Δε-Τρ-Τε-Πε-Κυ και 15.00-21.00 Πα-Σα.

Η Έκθεση είναι COVID FREE Οι θεατές εισέρχονται κατόπιν υποχρεωτικής επίδειξης, κατά την είσοδο στο χώρο πιστοποιητικού εμβολιασμού ή πιστοποιητικού νόσησης, που εκδίδεται 30 μέρες μετά τον πρώτο θετικό έλεγχο, με ισχύ έως 180 ημέρες μετά από αυτόν.

Συνδυαστικά με αστυνομική ταυτότητα ή δίπλωμα οδήγησης ή διαβατήριο ή άλλο αποδεικτικό ταυτότητας, προκειμένου να διενεργηθεί έλεγχος ταυτοπροσωπίας

Οι παραπάνω υποχρεώσεις περιλαμβάνουν και ανηλίκους, δώδεκα (12) ετών και άνω.