Η επίσημη πρώτη της υπέροχης βίλλας Πετρίδη

του Γιώργου Τσιτιρίδη

Ρήμαζε για δεκαετίες, στην επίσης παραμελημμένη από δεκαετίες δυτική είσοδο της πόλης. Χτίστηκε στη δεκαετία 1900-1910. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως βουλγαρικό προξενείο και μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, αγοράστηκε από την οικογένεια Πετρίδη στην οποία ανήκε ως το 1969. Πριν από περίπου 20 χρόνια περιήλθε στην κυριότητα του δήμου Θεσσαλονίκης. Το 1984 με Υπουργική απόφαση χαρακτηρίστηκε διατηρητέο ως έργο τέχνης που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας. Ο Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας “Θεσσαλονίκη ’97” το συμπεριέλαβε σε πρόγραμμα βελτίωσης, αλλά δεν έγινε τελικά τότε η συντήρησή του. Από τότε που έπαψε να χρησιμοποιείται ως κατοικία, στέγασε ένα γραφείο μεταφορών, χρησίμευσε ως αποθήκη και έγινε κατάλυμα αστέγων.

Το κτίριο αποτελεί ένα δείγμα εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής με στοιχεία Art Nouveau και αποτελείται από υπόγειο, ισόγειο, όροφο και σοφίτα. Από το 2006 ξεκίνησαν οι εργασίες συντήρησής του, αλλά σταμάτησαν απότομα το 2009 λόγω προβλημάτων στη ροή της χρηματοδότησης από το υπουργείο Πολιτισμού. Τελικά από πέρυσι ξεκίνησαν και ολοκληρώθηκαν οι εργασίες συντήρησης στον περιβάλλοντα χώρο, που εντάχθηκαν στα πράσινα πρόγράμματα ΕΣΠΑ, αλλά και στο εσωτερικό του κτιρίου.

Στα φετινά Δημήτρια αποτελεί το δεύτερο διατηρητέο δείγμα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, μαζί με τα Σφαγεία, που “άνοιξαν” τις πύλες τους ως δημοτικοί πολιτιστικοί χώροι, μετά από δεκαετίες εγκατάλειψης. Η ομαδική έκθεση “Η ομορφιά γεννιέται στο σκοτάδι ΙΙ” που φιλοξενείται εκεί, εγκαινιάστηκε χθες το βράδυ και θα διαρκέσει μέχρι τις 29 Οκτωβρίου, ενώ θα είναι ανοικτή στο κοινό μετά 19:00 και 22:00. Η έκθεση παίζει με το φως και το σκοτάδι, οπότε δεν θα λειτουργεί με το φως της μέρας.

Στο πλαίσιο της έκθεσης τα -λειτουργικά- φώτα της βίλλας Πετρίδη σβήνουν και μόνο ημίφως και σκιές ξεπηδούν από τα δωμάτιά της: μέσα από εικαστικά έργα, το φως αναδύεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και η ατμόσφαιρα που δημιουργούν τα έργα αναδεικνύει το μνημείο, ανασύροντας τις μνήμες μιας κατοικίας του παρελθόντος, καθώς και τη μνήμη του χρόνουσε μια περιοχή της πόλης, γνωστή το πάλαι ποτέ ως Μπες Τινάρ, που έχει αλλάξει πολύ έκτοτε. Η έκθεση, όπου συμμετέχουν οι Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, Erwan Mahéo, Φανή Μπουντούρογλου, Μαρία Παριανού, Βασίλης Ρουμελιώτης, Έφη Σπύρου, Έφη Φουρίκη – Λάμπρος Τακλής, Juan Pablo Zaramella, αποτελεί το δεύτερο μέρος του ευρύτερου φωτιστικού προγράμματος σε δημόσιους χώρους του αστικού ιστού που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα των 49ων Δημητρίων.

Στα εγκαίνια της έκθεσης παρεβρέθηκαν δυο ηλικιωμένες κυρίες, η μεγαλύτερη ετών 95. Η γηραιά κυρία Πετρίδη ήταν η τελευταία που κατοίκησε στη βίλλα και συγκινημένη διηγήθηκε ιστορίες απ΄τα παλιά στους τυχερούς που παρευρέθηκαν στα εγκαίνια. Ήταν πραγματικά συγκινητικό να την ακούς να περιγράφοει οικογενειακές στιγμές ενθυμούμενη κάθε λεπτομέρεια του εσωτερικού του σπιτιού που έλαμψε ξανά όπως ακριβώς έναν αιώνα πριν.

Η φωτογραφία είναι του 1985