Ο ήχος της έμπνευσης: Η κωδωνοφορία ως υποκείμενο καλλιτεχνικής δημιουργίας

Ο πλούτος των εθίμων της κωδωνοφορίας, η μέθεξη των ευετηριακών τελετουργικών πράξεων, οι αναφορές των αρχέγονων συμβολισμών, η ένταση των μεταμφιέσεων, το πάθος του χορού αλλά, κυρίως, ο εκκωφαντικός και συναρπαστικός ήχος των κουδουνιών, πυροδοτούν την καλλιτεχνική έκφραση. Κάθε χρόνο το Φεστιβάλ Κωδωνοφορίας πλαισιώνεται από ένα πλήθος πολιτιστικών δράσεων που έχουν ως πυρήνα έμπνευσης τα κουδούνια και τη διαχρονική σημασία τους στη ζωή των ανθρώπων.

Φέτος, το σύνολο σχεδόν των παράλληλων εκδηλώσεων του 5ου Ευρωπαϊκού Φεστιβάλ Κωδωνοφορίας «οι δρόμοι του κουδουνιού» θα πραγματοποιηθούν στο χώρο του 1ου Προβλήτα του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.

Εικαστική εγκατάσταση

Επί τρεις συνεχόμενες χρονιές (2014-2016), διοργανώθηκε στην πλατεία Αριστοτέλους ένα δημιουργικό happening στο οποίο εικαστικοί φιλοτέχνησαν ξύλινα ομοιώματα της μασκότ του λογοτύπου.

Ο μονόχρωμος κωδωνοφόρος, το σύμβολο του φεστιβάλ, έγινε ο καμβάς της εκρηκτικής δημιουργικότητας ζωγράφων της πόλης. Με χρώματα, πινέλα, πανιά, ψηφίδες, χαρτιά, σύρματα και χρηστικά αντικείμενα μετουσίωσαν την ένταση συναισθημάτων, ήχων και εικόνων σε σύγχρονες καλλιτεχνικές εκδοχές της προγονικής μεταμφίεσης. Έπλασαν έργα φωτεινά και αισιόδοξα που μοιάζουν να πάλλονται στους ρυθμούς των κουδουνιών και να χορεύουν σε συναρπαστικές τελετές της φαντασίας.

Στη φετινή διοργάνωση τα ξύλινα ομοιώματα θα εκτεθούν στον υπαίθριο χώρο του λιμανιού.

Έκθεση Φωτογραφίας Εθίμων και Παρελάσεων Κωδωνοφορίας

Οι «δρόμοι του κουδουνιού», σε συνεργασία με το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, δημιουργούν, από την πρώτη κιόλας χρονιά της διοργάνωσης, ομαδικές εκθέσεις και δράσεις με θεματογραφία που εμπνέεται από τις κωδωνοφορίες. Σε ένα διάλογο με την πολιτισμική κληρονομία, η σύγχρονη και απαλλαγμένη από τα στερεότυπα του φολκλόρ φωτογραφική ματιά, συναντά παραδοσιακά δρώμενα που τελούνται στο φυσικό τους χώρο και εμπνέεται από το εικαστικό ενδιαφέρον της αναπαράστασής τους στο αστικό περιβάλλον. Η δημιουργική σύμμειξη αρχέγονων τελετουργιών με τη φωτογραφία, τη νεότερη των τεχνών, χαρίζει δυναμικά και πρωτότυπα έργα τα οποία, κάθε χρόνο, εκτίθενται εντός και εκτός των τειχών.

Στη φετινή διοργάνωση του φεστιβάλ θα φιλοξενηθεί στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης η μεγάλη Έκθεση Φωτογραφίας Εθίμων και Παρελάσεων Κωδωνοφορίας, με εικόνες που ακολουθούν τους αέναους δρόμους που χαράζουν τα κουδούνια στο χώρο και το χρόνο.

Θα προηγηθεί στην Αθήνα, στις 17 Φεβρουαρίου 2019, στο πλαίσιο της εκδήλωσης «Οι Μπαμπούγεροι του Φλάμπουρου Σερρών στο Μουσείο Ελληνικού Πολιτισμού», η προβολή σε ψηφιακή μορφή 500 φωτογραφικών έργων 47 Ελλήνων καλλιτεχνών με θεματολογία την κωδωνοφορία και τα έθιμά της.

«Τα σπλάχνα της Ψυχής»

Ο βούλγαρος ζωγράφος και συγγραφέας Spartak Paskalevski γνώριζε τις κωδωνοφορίες από την πλούσια παράδοση της δικής του πατρίδας. Όμως, καταλύτης της δημιουργικής του έκφρασης ήταν οι εικόνες των ελληνικών δρώμενων και η ιδέα της συνύπαρξης των ψηφίδων της κοινής αυτής πολιτιστικής κληρονομιάς σε μια μεγάλη γιορτή που ξετυλίγεται στον πυρήνα του αστικού ιστού της μεγαλούπολης.

Επί τρία χρόνια δούλεψε με έμπνευση και πάθος για να δημιουργήσει «Τα σπλάχνα της Ψυχής», έναν κύκλο από 24 έργα ζωγραφικής μεγάλων διαστάσεων, στα οποία κυριαρχεί το ανθρώπινο σώμα ως μεσολαβητής ανάμεσα στις κοσμικές και γήινες δυνάμεις. Εκφραστικές, πλαστικές κινήσεις τελετουργικού χορού και έντονα χρώματα -φορείς της φωτιάς, του νερού, του ουρανού και της γης- αποδίδουν τον παρορμητικό τρόπο που ο άνθρωπος συνένωσε όλα αυτά τα στοιχεία για να νικήσει το κακό στον κόσμο που τον περιβάλει και αποτυπώνουν το θρίαμβο της ανθρώπινης ύπαρξης πάνω στο θάνατο και τον αφανισμό.

Τα έργα του Spartak Paskalevski θα εκτεθούν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.