Με Χρυσό Σταυρό τίμησε την Πολυξένη Αδάμ-Βελένη η Πολωνία

Σε μία σεμνή, λόγω covid-19, τελετή που φιλοξενήθηκε πριν λίγες ημέρες στην Πρεσβεία της Πολωνίας ο Πρέσβυς κ. Arthur Lompart απένειμε το μετάλλιο του Χρυσού Σταυρού του Ιππότη του Τάγματος της Αριστείας (Order of Merit) της Πολωνικής Δημοκρατίας στην κ. Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως αναγνώριση της εξαιρετικής συμβολής της στην ανάπτυξη της πολωνο-ελληνικής συνεργασίας στον τομέα της αρχαιολογίας.

Η κ. Αδάμ-Βελένη από το 2014, ως διευθύντρια τότε του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με την καθηγήτρια Πανεπιστημίου του Πόσζαν κ. Marzena Szmitz διοργάνωσαν έκθεση για την προϊστορική Μακεδονία στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πόζναν. Για την έκθεση εκδόθηκε δίτομος κατάλογος στα αγγλικά και πολωνικά, πολύτιμο βοήθημα στις βιβλιοθήκες της Πολωνίας για την προϊστορική περίοδο στον βορειοελλαδικό χώρο.

Η ίδια έκθεση (“Προϊστορική Μακεδονία”) ταξίδεψε στο Προϊστορικό Μουσείο της Βαρσοβίας σε συνεργασία με τον διευθυντή του τον καθηγητή κ. Wojciech Brzezinski με τον οποίο ακολούθως διοργανώθηκε μια έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης με θησαυρούς από μεσαιωνικά νεκροταφεία που ανασκάφτηκαν στην Πολωνία. Η ίδια έκθεση μεταφέρθηκε στη συνέχεια στο Διαχρονικό Μουσείο της Λάρισας το 2017 αλλά και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα το 2018.

Ως γενική διευθύντρια η κ. Αδάμ-Βελένη συνέβαλε στην ίδρυση του Πολωνικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Αθήνα με διευθυντή του τον αξιότιμο καθηγητή κ. Janusz Czebreszuk ο οποίος έχει ήδη ξεκινήσει ερευνητικά προγραμμάτα σε συνεργασία και με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στην Κεντρική Μακεδονία.

Ποια είναι η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη

Γεννήθηκε και σπούδασε στη Θεσσαλονίκη. Αριστούχος απόφοιτος των Τμημάτων: 1) Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής  του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Υπότροφος Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών καθ΄όλη τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών 1974-1979) και 2) Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1999-2002). Μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό δίπλωμα στην Αρχαιολογία. Μεταπτυχιακές σπουδές στο Θέατρο. Σπουδές υποκριτικής τέχνης στο Κέντρο Θεατρικής Έρευνας και θεωρίας και πρακτικής του θεάτρου στο Τμήμα Θεάτρου του Πανεπιστημίου Sorbonne III στο Παρίσι (2002). Μιλάει άριστα γαλλικά, αγγλικά, καλά ιταλικά και γερμανικά και λίγα τούρκικα και ισπανικά. 

Επαγγελματική σταδιοδρομία

Επιμελήτρια αρχαιοτήτων στις Εφορείες Αρχαιοτήτων Έδεσσας και Θεσσαλονίκης (1979-2003). Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πιερίας (2003-2006). Αναπληρώτρια προϊσταμένη στην Εφορεία Σπηλαιολογίας Βορείου Ελλάδας (2006), αναπληρώτρια προϊσταμένη στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας (2014). Από τον Απρίλιο του 2006 μέχρι τον Φεβρουάριο 2018 ήταν διευθύντρια στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, τον Ιούνιο 2017 έγινε αναπληρώτρια προϊσταμένη στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης. Από τον Φεβρουάριο 2018, έγινε κανονική προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης μέχρι τον Ιούνιο 2018, οπότε επιλέχτηκε, μετά από δημόσια προκήρυξη της θέσης (ΑΣΕΠ) προϊσταμένη στη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στην Αθήνα, όπου σήμερα υπηρετεί. 

Μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου 2006-2008 και 2015-2020. Μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Μουσείων (2012-2020), μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Νεώτερων Μνημείων. Επίσης, είναι μέλος σε πολλές επιτροπές και συμβούλια του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Φορέων και Ιδρυμάτων όπου ex officio συμμετέχει η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Βραβεία και τιμητικές διακρίσεις

1986: Επίτιμη δημότης Πετρών Αμυνταίου Φλώρινας (όπου ανέσκαψε την ελληνιστική πόλη 1982-1999) 1998: Δεύτερο βραβείο σε πανελλήνιο μαθητικό θεατρικό διαγωνισμό για το θεατρικό έργο «Η επανάσταση των αγαλμάτων», μια θεατρική παράσταση για εφήβους. 1999: Δεύτερο τιμητικό βραβείο ποίησης σε Πανελλήνιο διαγωνισμό για την ποιητική συλλογή «Χρονοδρόμιο», Θεσσαλονίκη 2000. 2000: Χάλκινο μετάλλιο για τη συμβολή στην αρχαιολογική επιστήμη της Γαλλικής Ακαδημίας. 2003: Πρώτο βραβείο διηγήματος σε πανελλήνιο διαγωνισμό (“Το απωθημένο”).

2004: Πρώτο βραβείο διηγήματος σε πανελλήνιο διαγωνισμό (“Η μικρή”). 2005: Πρώτο βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης για τους στίχους του soundrack της ταινίας «Νοσταλγός» με το τραγούδι του Ν. Παπάζογλου “Στιγμές”. 2007: Μετάλλιο για τη συμβολή στην αρχαιολογική επιστήμη της Ένωσης Συντακτών–Εκδοτών Μακεδονίας.

2008: Τιμητική διάκριση για τη συμμετοχή στο Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Μουσειολογία» του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 2009: Απονομή της διάκρισης «Ιππότης της Αλληλεγγύης» από την Ιταλική Δημοκρατία, για την προώθηση των ελληνοϊταλικών σχέσεων, Μετάλλιο του Ιππότη Αλληλεγγύης της Ιταλικής Δημοκρατίας. 2012: Απονομή τιμητικής πλακέτας για την προσφορά στην προβολή και διάδοση του ελληνικού πολιτισμού από την Έδρα UNESCO Διαπολιτισμικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και το Σωματείο Φίλων του Λυκείου Ελληνίδων Θεσσαλονίκης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία.

2012: Απονομή του βραβείου Γραμμάτων και Επιστημών της Αμφικτυονίας Ελληνισμού για την συμμετοχή της ως εισηγήτριας στο Β΄ Παγκόσμιο Συνέδριο Αμφικτυόνων με θέμα «Οικουμενικότητα και διαχρονικότητα του Ελληνικού Πολιτισμού».

2013: Απονομή της διάκρισης του “Ιππότη του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών” της Γαλλικής Δημοκρατίας. Μετάλλιο του Ιππότη του Ταγματος Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας.

2017: Βραβείο για τη συμβολή στον πολιτισμό από την Πολιτιστική Εταιρεία “Εξάλειπτρον”.

2019: Επίτιμη Διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης (Αναγόρευση στις 11 Σεπτεμβρίου 2019).

2020: Αναγόρευση σε ισόβιο Αντεπιστέλλον Μέλος στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο στο Βερολίνο.

2021: Απονομή της διάκρισης του “Ιππότη του Τάγματος της Αριστείας” της Πολωνικής Δημοκρατίας.

Ανασκαφική/αρχαιολογική εμπειρία 

Ανέσκαψε σε διάφορους τόπους της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας. Κύρια έργα της θεωρούνται: 1) η ανασκαφή της ελληνιστικής πόλης των Πετρών Φλώρινας (1982-1999), 2) η ανασκαφή στην αρχαία Απολλωνία (1992 και 2000-2002), 3) η ανασκαφή, ανάδειξη και διαμόρφωση του αρχαιολογικού χώρου της Αγοράς των αυτοκρατορικών χρόνων στη Θεσσαλονίκη  και του υπόσκαφου Μουσείου του χώρου (1989-2009), 4) Ανασκαφή 5 αγροικιών κλασικής–ρωμαϊκής εποχής στη σύγχρονη Εγνατία οδό, 5) η ανάδειξη του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης σε πυρήνα διαχρονικού πολιτισμού με πανελλήνια και διεθνή εμβέλεια (2006 έως το 2018), 6) η διάσωση, η ανασκαφή των αρχαιοτήτων που βρέθηκαν σε 7 σταθμούς του Μετρό Θεσσαλονίκης και η εποπτεία (μέχρι το 2019) των εργασιών κατασκευής των σταθμών σε συνδυασμό με την ανάδειξη των οικοδομικών φάσεων της αρχαίας Θεσσαλονίκης.

Δημοσιεύσεις

Έχει δημοσιεύσει 158 αρχαιολογικά άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, καταλόγους εκθέσεων και συλλογικούς τόμους και 8 βιβλία (μονογραφίες) αρχαιολογικού περιεχομένου. Ασχολείται παράλληλα με επιμέλειες εκδόσεων βιβλίων, περιοδικών και πρακτικών συνεδρίων (έχει επιμεληθεί 80 εκδόσεις). 

Εκθέσεις

Συμμετείχε στη διοργάνωση 172 αρχαιολογικών εκθέσεων εξωτερικού και εσωτερικού. 

Διοργάνωση συνεδρίων/επιστημονικών συναντήσεων/ημερίδων

Επικεφαλής ή ενεργό μέλος σε επιτροπές διοργάνωσης 85 πανελλήνιων και διεθνών συνεδρίων, επιστημονικών συναντήσεων και ημερίδων.

Ακαδημαϊκή διδασκαλία 

Δίδαξε ως επισκέπτρια καθηγήτρια στα Πανεπιστημία του Πουατιέ (Γαλλία) και στο Παρίσι στο μεταπτυχιακό τμήμα της Ecole des Hautes Etudes (το 2005 και το 2012). Από το 2006 έως το 2014 δίδαξε ως προσκεκλημένη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ, της Ζυρίχης, της Λωζάνης, της Ματέρα (Ιταλίας), του Αμμάν (Ιορδανίας), του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ (Καναδάς) και στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών στην Ουάσιγκτον (ΗΠΑ). 

Είναι σύμβουλος καθηγήτρια στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) (2013 έως σήμερα) και επισκέπτρια καθηγήτρια στο μεταπτυχιακό Τμήμα για την Αρχαία Μακεδονία στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας (2014-2019). Διδάσκει ιστορία του θεάτρου και δραματολογία στο Κέντρο Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης και στο θεατρικό εργαστήρι Averto (από το 2003 έως 2018).

Ευρωπαϊκά Προγράμματα

1996-1999: Κύρια υπεύθυνη του ευρωπαϊκού προγράμματος  της O.D.E.I.A, σε τρεις θεατρικούς χώρους. Leader ήταν η Ελλάδα με το Ωδείο της Ρωμαϊκής Αγοράς της Θεσσαλονίκης και οι συμμετέχουσες χώρες ήταν η Ιταλία (με το θέατρο της Ταορμίνα) και η Βουλγαρία (με το Ωδείο του Plovdiv). 2009-2010: Συμμετοχή ως μέλος στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Φυτά και Πολιτισμός» σε συνεργασία με 10 άλλες χώρες. 2013-2015: Συμμετοχή με την Ελλάδα ως διακεκριμένο μέλος στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Μαύρη Θάλασσα, στη Ρωμαϊκή Αρχαιότητα» σε συνεργασία με άλλες 5 χώρες.

Διαλέξεις

Έχει κάνει πάνω από πενήντα διαλέξεις για ευρύ αρχαιογνωστικό κοινό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία, Ιταλία, Ισπανία). Δίδαξε σε σεμινάρια ξεναγών, στο ανοικτό πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στο διατμηματικό μεταπτυχιακό της Πολυτεχνικής Σχολής Α. Π. Θ και στην Αρχαιολογική Σχολή του Λούβρου.

Ραδιοφωνία και Τηλεόραση

1996-1999: Συγγραφή 12 σεναρίων για ντοκιμαντέρ σχετικά με την Αρχαιολογία (Ελληνική Ραδιοφωνία–Τηλεόραση, κανάλι 3). 1998-2004: Παραγωγή εβδομαδιαίας ραδιοφωνικής εκπομπής (Ελληνική Ραδιοφωνία–Τηλεόραση ΕΡΤ 3). Τίτλος εκπομπής «Ο μίτος της Αριάδνης» στον ομώνυμο ρόλο η Πολυξένη Αδάμ–Βελένη. 2003: Συμμετοχή ως ηθοποιός σε μια ταινία της ΕΤ 3 (Ελληνική Τηλεόραση, το κανάλι 3) σχετικά με την παραγωγή ελαίου στη Χαλκιδική της Μακεδονίας. 2005: Επιστημονική υπεύθυνη και speakage σε πέντε ντοκιμαντέρ για τα θέατρα της Μικράς Ασίας, παραγωγή της ΕΤ 3 (Ελληνική Τηλεόραση, το κανάλι 3, παραγωνός/σκηνοθέτης Πέτρος Παναμάς). 2007: Παραγωγή και σενάριο ταινίας ντοκιμαντέρ με θέμα: «Καλίνδοια, μια αρχαία πόλη της Μακεδονίας». 2012: Παραγωγή και σενάριο ταινίας ντοκιμαντέρ για το Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης, παραγωγός το ΑΜΘ. 2015: Σενάριο και επιστημονική σύμβουλος σε ντοκιμαντέρ για τα Αρχαία Θέατρα στη Μακεδονία (παραγωγή το Σωματείο “Διάζωμα”).

2016 και 2017: Eκπομπή για το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης στο ραδιόφωνο FM100,6 της TV100 του Δήμου Θεσσαλονίκης (τίτλος εκπομπής «Καφές με το Αρχαιολογικό Μουσείο»).

Εκδόσεις λόγου και τέχνης

Δημοσίευσε τρεις ποιητικές συλλογές [«Χρονοδρόμιο» (2000) εκδόσεις University Press, «Μακεδονική Δεκάπολις της Ιορδανίας» (2012) εκδόσεις ΑΜΘ, «Το λίγο του Χρόνου» (2016) εκδ. Ανάτυπο και ένα μια αρθρωτή μυθιστορία «Είμαι η άλλη» (2015), εκδόσεις Ανάτυπο].

Συγγραφή 4 παιδικών θεατρικών έργων, τα οποία έχουν ανεβεί από σχολεία και επαγγελματικούς θιάσους της Θεσσαλονίκης και ένα έργο για ενήλικες. 

Aρθρογράφησε (1997-1999) στις εφημερίδες «Θεσσαλονίκη» και «Αγγελιοφόρος», «Μακεδονία», και «Καθημερινή». 

Εκθέσεις Ζωγραφικής

Πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής (οργάνωση Δήμος Κιλκίς 2016), δεύτερη ατομική έκθεση στη Βέροια (Βυζαντινό Μουσείο, Απρίλιος 2017) και τρίτη στη Δράμα (οργάνωση Δήμος Δράμας, Μάρτιος 2018). Συμμετοχή σε άλλες τρεις ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής στην Αθήνα, (2017) τους Δελφούς  (2016) (με τη Συλλογή πινάκων της Μύρτιδας) και τη Λάρισα στην Πινακοθήκη Κατσίγρα για τα 100 χρόνια της Ρωσικής Επανάστασης (Οκτώβριος 2018).

 Κοινωνική Δραστηριότητα

– Μέλος της Greenpeace, μέλος της Unesco στο παράρτημα Γυναικών Ελλάδας, Μέλος της WMF και της Ελληνικής Επιτροπής Περιβάλλοντος, μέλος του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη και μέλος του National Geographic, μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Ελλάδας, μέλος του Συλλόγου Αποφοίτων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.