Μαιευτήριο: Εκεί όπου γεννιούνται τα αστεία

του Στάθη Κόλια

Φωτογραφίες: Άρης Ακριτίδης

Tο stand-up comedy είναι κάτι νέο για το κοινό της Θεσσαλονίκης. Εδώ και δύο όμως χρόνια κάτι άλλαξε στο κέντρο της πόλης. Κάθε Σάββατο κόσμος συρρέει για να γελάσει με την ψυχή του στο «Μαιευτήριο», το πρώτο και μοναδικό comedy club στη Θεσσαλονίκη. Τι θα πει όμως comedy club; Ανεβήκαμε δειλά τα σκαλοπάτια του «Μαιευτηρίου» και μιλήσαμε με τα άτομα που βρίσκονται πίσω από το «Μαιευτήριο». Μας υποδέχτηκαν ο Τζουζέπε Βιέρι, ο Στέλιος Ανατολίτης και ο Γιάννης Γάμπας, κωμικοί που για χρόνια έκαναν stand-up comedy σε διάφορα μαγαζιά στην Θεσσαλονίκη και στην Ελλάδα ευρύτερα. Κάποια στιγμή πήραν την απόφαση και δημιούργησαν ένα χώρο που θα λειτουργήσει ως σπίτι του stand-up comedy. Μας ξεναγούν λοιπόν στον άγνωστο απολαυστικό κόσμο του «Μαιευτηρίου»:

Τι είναι το «Μαιευτήριο»;

Τζουζέπε: Είναι ένα μέρος όπου γεννιούνται καινούργια αστεία και καινούργιοι κωμικοί. Αρχικά ξεκίνησε να λειτουργεί ως ένας χώρος που είχε παραστάσεις θεάτρου και ποίησης και είχαν γίνει δύο παραστάσεις stand-up comedy μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Εκείνη την περίοδο η σκηνή του stand up άρχισε να ανεβαίνει και να εμφανίζονται καινούργια άτομα στο χώρο, αλλά δεν υπήρχε στη Θεσσαλονίκη ένα σταθερό μέρος να γίνεται μόνο stand-up comedy. Τα παλιότερα παιδιά έπαιζαν σε μαγαζιά και μπαράκια. Είδαμε το χώρο που δεν ήταν φτιαγμένος για το είδος, μας τον εμπιστεύτηκαν και μας άφησαν να τον αλλάξουμε και να κάνουμε δοκιμαστικά τα πρώτα open mics, που έγιναν εκεί μέσα.  Στην ουσία το «Μαιευτήριο» δεν είμαστε εμείς. Δεν είμαστε ιδιοκτήτες του ή διοργανωτές του. Είμαστε μία μεγάλη κοινότητα κωμικών που απλά βρήκε μια φωλιά και βοηθάει στην καλύτερη οργάνωση της κατάστασης.

Στέλιος: Το μαιευτήριο στην ουσία συνέχισε το έργο που γινόταν από τους υπόλοιπους για δύο περίπου χρόνια μέσα στην πόλη μαθαίνοντας το κοινό τι είναι το stand-up.

Τζουζέπε: Είναι αυτό που λέμε μεταξύ μας: «Ο κωμικός είναι ο μπαμπάς το κοινό είναι η μαμά.» Αυτός είναι ο στόχος που προσπαθούμε να τον κρατήσουμε για πολύ καιρό και να μην ξεφύγουμε από αυτό. Δεν είναι στόχος μας να έρθει να παίξει ο Louis C. K., επειδή είναι ο σούπερ κωμικός.

Στέλιος: Δεν μπορείς να με σταματήσεις να ονειρεύομαι. Εμείς με τα άλλα τα παιδιά το έχουμε συζητήσει και έχουμε κοιτάξει αεροπορικά.

Κάθε δύο εβδομάδες διοργανώνεται το «open kwmic» που δίνει πάτημα σε παιδιά που δεν έχουν καμία εμπειρία να δοκιμάσουν το stand-up. Υπάρχει απήχηση από νέους κωμικούς;

Στέλιος: Είναι σημαντικό πως με το «Μαιευτήριο» δεν έχουμε ακυρώσει τα άλλα μαγαζιά στα οποία εμφανίζονται κωμικοί. Εδώ κάναμε έναν ασφαλή χώρο, στον οποίο μπορεί να έρθει και ο νέος κωμικός να παίξει χωρίς τον φόβο να περάσει άσχημα. Είναι διαφορετικό να κάνεις πρώτη φορά stand up μεταξύ άλλων 15 κωμικών και να ξέρεις πως εδώ υπάρχει ασφάλεια, ότι το κείμενο σου είναι έτοιμο, μετρημένο, και κανείς δεν θα σε αφήσει να πάς παρακάτω, εννοώντας πως δεν θα σε αφήσει να κινδυνεύσεις. Το κοινό δεν θα του μιλήσει να τον αποδιοργανώσει, γιατί πρέπει να θυμάται απ’ έξω το κείμενο, να αντιμετωπίσει τη σκηνή και να αντιμετωπίσει το μικρόφωνο. Έχουμε νέους κωμικούς. Έχουμε παιδιά από τα Γιάννενα, από την Αλεξανδρούπολη. Έχουμε συμμετοχές από Αθήνα, γιατί νομίζουν ότι το μαιευτήριο είναι στην Αθήνα. Ένα παιδί έστειλε email και είπε: «θέλω να δηλώσω συμμετοχή και στα δύο open mic». Του λέω: «Ωραία. Απλά να σου ξεκαθαρίσω για να μην γίνει παρεξήγηση ότι είμαστε στη Θεσσαλονίκη». «Ε τότε δεν μπορώ» μου είπε.

Τζουζέπε: Εμείς δεν βάζουμε περιορισμό για το τι κίνητρο έχει ο καθένας για να το κάνει. Υπάρχει κόσμος που θέλει απλά να το δοκιμάσει. Να ανέβει επάνω και να μιλήσει για 5 λεπτά και να προσπαθήσει να είναι αστείος. Υπάρχουν άτομα που επειδή γράφουν ή έχουν κάνει θέατρο θεωρούν ότι είναι κάτι που μπορούν να το κυνηγήσουν και πιο επαγγελματικά. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες. Δεν είναι μόνο αυτοί που θέλουν να το κάνουν για μια ζωή. Δεν κοιτάμε το αν αυτός μπορεί να γίνει ένα πολύ καλό κωμικός. Είναι ένα ανοιχτό μικρόφωνο. Προτεραιότητα έχουν αυτοί που θα παίξουν για πρώτη φορά.

Άμα  είσαι αστείος με την παρέα σου θα είσαι πετυχημένος κωμικός;

Στέλιος: Για μένα υπάρχουν δύο κατηγορίες. Αυτοί που βλέπουν stand up από μικρότερη ηλικία και λένε γιατί δεν υπάρχει αυτό στην Ελλάδα και θέλουν σε κάποια φάση να το δοκιμάσουν και το αγαπάνε έτσι και αλλιώς. Και υπάρχουν και αυτοί που η παρέα τους λέει ότι είναι αστείοι και πρέπει να ανέβουν. Πιθανότατα οι πρώτοι θα συνεχίσουν. Γιατί; Γιατί είναι πιο εύκολο να κάνεις χιούμορ σε μία παρέα, γιατί έχετε ζήσει μαζί πολλά χρόνια.

Τζουζέπε: Σε μια παρέα υπάρχει ένας κοινός κώδικας.

Στέλιος: Κάθεστε σε ένα τραπέζι και η λέξη παπούτσι έχει 47 διαφορετικές ερμηνείες. Γιατί κάποτε έχασε ένας ένα παπούτσι στο λιμάνι και βουτήξανε όλοι μαζί  να το βρούνε και μετά βρέθηκε μια ψαρόβαρκα αχ το μωρό μου και μετά τους τάισαν ψάρι από μια καβουρομάνα. Λες παπούτσι και η παρέα σου γελάει, γιατί θυμάται ένα συγκεκριμένο σκηνικό. Θα ανέβεις στη σκηνή, θα πεις παπούτσι και όλοι μετά θυμούνται ένα παπούτσι. Και θα πεις μα είναι τόσο αστείο, αλλά δεν είναι. Και θα διαπιστώσεις τελικά τον μηδενισμό του stand up πως τελικά: «Είμαι ένα τίποτα». Στις παρέες υπάρχουν κοινές αναφορές. Επειδή ξέρεις τον άλλον πολύ καλά, μπορείς να πατήσεις εκεί που τον τσούζει. Το πείραγμα είναι απενοχοποιημένο στην παρέα. Αν ανέβεις πάνω και πειράξει κάποιον από το κοινό, δεν ξέρεις πως θα αντιδράσει. Δεν ξέρεις  ο άλλος τι κουβαλάει. Με το κοινό δεν έχεις κοινές αναφορές και πρέπει να δημιουργήσεις εκείνη την ώρα.

Τζουζέπε: Όταν θα ανεβείς επάνω θα πρέπει μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα να έχεις δημιουργήσει μία σχέση με το κοινό που δεν αποτελείται από 5 άτομα, αλλά είναι ένα σύνολο διαφορετικών ανθρώπων που λειτουργούν με ένα τρόπο και μαζί γελάνε, μαζί χειροκροτάνε, μαζί αποδοκιμάζουν. Πρέπει να τους φέρεις σε μία θέση σαν να ήταν η παρέα σου που μπορεί ανά πάσα στιγμή να καταλάβει τι εννοείς με αυτό και να κάνεις τη σύνδεση. Αυτή είναι η δυσκολία και αυτή είναι η διαφορά.

Ποια είναι η σχέση του κοινού της Θεσσαλονίκης με το stand up;

Στέλιος: Γενικά είμαστε σε βρεφονηπιακό στάδιο. Είναι κάτι άγνωστο, το οποίο από το κοινό αντιμετωπίζεται συνήθως με μία διάθεση διερευνητική. Έχει περάσει η εποχή που αυτό ήταν εχθρικό. Κάποτε ήταν: «Ποιος είναι αυτός που μιλάει; Θέλω να φύγει». Τώρα, αυτό αλλάζει. Το «Μαιευτήριο» έχει άλλου είδους κλίμα. Έχει το κοινό που θα ήθελε να έχει ο κάθε κωμικός στη Θεσσαλονίκη. Δεν προσβάλλεται, δεν ενοχλείται, είναι μαζί σου και μπορείς να του πεις πιο πιπεράτα ή πιο βαθιά πράγματα.

Τζουζέπε: Στο «Μαιευτήριο» το κοινό ξέρει πως πάει σε ένα χώρο που είναι φτιαγμένος για stand up και όλα είναι προσεγμένα γι’ αυτό το σκοπό, οπότε κερδίζει πιο εύκολα ο κωμικός τη σύνδεση με το κοινό. Σε αποδέχεται ο άλλος πριν ακόμα ανέβεις. Σκέφτεται ότι αυτός ήρθε να μου πει αστεία και να γελάσω. Το κοινό είναι έτοιμο και έρχεται με αυτή την προδιάθεση.

Τελικά αν είσαι αστείος, έχεις μεγαλύτερη πέραση στις γυναίκες;

Στέλιος: Δεν έχω ιδέα. Δεν έχω την παραμικρή ιδέα.

Πως ήταν η πρώτη φορά που κάνατε stand up;

Στέλιος: Απαίσια, χάλια. Επική, γιατί τότε ξεκίνησα να κάνω stand up. Σοβαρά τώρα, ήταν χάλια.

Γιάννης: Εγώ ανέβηκα σουρωμένος, full αγχωμένος, με 13 άτομα γνωστούς μου και όταν κατέβηκα από τη σκηνή πήγα να φύγω από το μαγαζί.

Στέλιος: (απευθυνόμενος στο Γ.Γ.) Είχες από τις καλύτερες πρώτες φορές που έχω δει. Είναι τόσο καλή που στον τάφο σου θα γράφει: «Είχε από τις καλύτερες πρώτες φορές».

Τζουζέπε: Την πρώτη μου φορά έκανα 9 λεπτά αντί να κάνω 5. Το κείμενο μου δεν είχε ούτε ένα stand up αστείο μέσα σε αυτά που είπα σε 9 λεπτά. Είχα και εγώ φίλους από κάτω που είχαν έρθει να με δούνε. Είχα γνωρίσει τα παιδιά τότε και μου είχαν πει την πρώτη φορά κοίτα να το απολαύσεις. Δεν έχει καμία σημασία αν το συνεχίσεις, θα είναι μία από τις εκατοντάδες. Δεν θα σε κρίνει κανένας. Το κοινό θα είναι μαζί σου. Το είδα μετά από δύο χρόνια αυτό το βίντεο και δεν βλεπόταν.

Το πιο περίεργο σκηνικό που σας έχει συμβεί κατά τη διάρκεια stand up;

Στέλιος: Μας έχουν κλείσει μία παράσταση σε ένα μαγαζί το οποίο έχει δώδεκα θέσεις και τρεις κρεμάστρες για να κάτσεις εκεί, άμα θέλεις να κάτσεις. Είναι ένα πολύ όμορφο wine bar και έχει σχήμα γάμα, στο οποίο είναι πολύ δύσκολο να κάνεις παράσταση και εμείς καθίσαμε στην κορυφή του. Πίσω είναι ένα ζευγάρι, μεσήλικες, οι οποίοι έχουν έρθει και τρώνε μακαρόνια με τρούφα και τρίμα από τις φτέρνες ενός βασιλιά και πίνουνε ένα κρασί το οποίο κάνει 80 ευρώ το ποτήρι. Και αυτοί με το που μας είδαν ξεκίνησαν να γκρινιάζουνε πάρα πολύ. Όσοι ώρα παίζουμε, ακούγεται το ζευγάρι από πίσω να μας σχολιάζει άσχημα συνέχεια. Και τότε ανεβαίνει ένας κωμικός και ξεκινάει να απευθύνει το λόγο σε αυτούς. Είχε μάθει ότι είχαν ζητήσει το λογαριασμό για να τους φέρουν γλυκό και να φύγουνε και ανεβαίνει πάνω αυτός και λέει: «Να φέρετε μία τουλούμπα στην κυρία». Και αρχίζει ο κωμικός και τους λέει υπονοούμενα. Και αυτοί κάνουν φασαρία, και να λένε: «Μόλις χάσατε ένα πελάτη και εμείς έχουμε δώσει χιλιάρικα εδώ μέσα».

Τζουζέπε: Εμένα δεν μου άρεσε το ότι ήταν μαγαζί φίλου και ρίσκαρε να μας φέρει στο χώρο του επειδή μας γούσταρε…

Στέλιος: Και εμείς του το ξεπληρώσαμε με τον καλύτερο τρόπο. Βρίσαμε πελάτη. Οκ, μας έβρισε πρώτος. Δεκτό. Οπότε, λέμε εντάξει θα συνεχιστεί ωραία η βραδιά. Με το που φεύγουν αυτοί, μπαίνει μέσα ο Χριστός-φαντάρος. Είναι ένας τύπος γύρω στο 1.80, φοράει γυαλάκια, έχει μούσι μέχρι το στέρνο του και φοράει παραλλαγή. Μπαίνει μέσα, κάθεται και αρχίζει και μιλάει ρώσικα, κερνάει κρασιά όλο το μαγαζί και την πέφτει σε κοπέλες.

Τζουζέπε: Μετά το σκηνικό που είχε συμβεί με το ζευγάρι, τον έχουμε αφήσει όλοι ανενόχλητο.

Στέλιος: Οι υπόλοιποι θεατές που είχαν μείνει γελούσαν. Και ανεβαίνει ο κωμικός στη σκηνή και τότε ο Χριστός-φαντάρος αρχίζει να μιλάει ρώσικα στον κωμικό. Τότε καταλάβαμε ότι ήταν Ρώσος. Ο κωμικός του απαντάει: «Συγνώμη, δεν μιλάω Ρασπούτιν», κατεβαίνει, ανεβαίνω εγώ στη σκηνή και έρχεται ο Ρώσος πάνω μου στη σκηνή, με αγκαλιάζει και με φιλάει τρεις φορές. Και βγάζει από το πορτοφόλι του μία εικοντίσα της Παναγίας, μου τη δίνει και μου λέει σε αγγλικά με ρώσικα: «Πάρε αυτό, ώστε όταν γίνεις μεγάλος star, να σε προσέχει».

Ποιοι είναι οι στόχοι του «Μαιευτηρίου»;

Στέλιος: Θέλαμε να του δώσουμε μία καθαρή ταυτότητα. Αυτό θα είναι ένα comedy club. Μπορεί να τρέχει μια φορά τη βδομάδα; Ο στόχος είναι να τρέχει κάθε ημέρα, να γίνεται πανικός. Καθίσαμε κάτω και είπαμε έχουμε το όραμα, την ενέργεια, τη δύναμη να το πάμε ένα βήμα πιο πέρα.

Τζουζέπε: Π.χ. ανά δύο εβδομάδας κάθε Σάββατο έχουμε το open kwmic, που εμφανίζονται νέοι κωμικοί. Είναι από εκεί που γεννιέται η κωμωδία παντού στον κόσμο. Αν δεν υπάρχει αυτό θα πεθάνει το stand up. Οπότε σε πρώτη φάση είπαμε να βάλουμε αυτά. Ανάμεσα από αυτά τα Σάββατα έχουμε τα comic show, τα οποία είναι δοκιμασμένα κείμενα 10λεπτα και μια φορά ή δυο φορές το μήνα έχουμε τα comedy special, με κωμικούς που έχουν μια ώρα υλικό, μια solo παράσταση όπως έγινε με το Γιώργο Χατζηπαύλου και το Μιχάλη Μαθιουδάκη. Και έχουμε αυτά τα τρία είδη παραστάσεων. Ακόμα και τα comedy special που κάνουμε συνήθως έχουν τη μορφή work in progress. Δηλαδή κάποιος κωμικός που θα πάει σε ένα θέατρο να παίξει σε 500 άτομα την παράσταση του, του παρέχουμε το έδαφος να δοκιμάσει την παράσταση του σε ένα κοινό που έχει αποδειχθεί πως είναι πολύ ανοιχτό, προχωράει χέρι – χέρι με τη σκηνή της Θεσσαλονίκης και διαμορφώνει την κωμωδία. Με άλλα λόγια θέλουμε να προσφέρουμε και τα τρία επίπεδα του stand up comedy, δηλαδή τη μορφή που γεννιέται ένα αστείο, τη μορφή που αρχίζει και γίνεται ένα ολοκληρωμένο αστείο και όταν πλέον γίνεται μία ολόκληρη παράσταση. Αυτός είναι ο στόχος μας.

Στέλιος: Επίσης, έχουμε στο μυαλό μας λίγο πιο πειραματικά πράγματα. Late night παραστάσεις, που είναι δηλαδή μετά τις 12 ή raw παραστάσεις, που είναι παραστάσεις με πολύ κακά κείμενα. Επίσης, θέλουμε να βάλουμε στο πρόγραμμα το «without a net», στο οποίο ανεβαίνουν κωμικοί χωρίς κείμενο, το κοινό τους πετάει λέξεις και αρχίζουν και αυτοσχεδιάζουν πάνω στις λέξεις. Και έχουμε και παιχνίδια αυτοσχεδιασμού. Γενικά, ετοιμάζουμε πολλά πράγματα σαν προτάσεις και βλέπουμε.

*Το «Μαιευτήριο» ανοίγει τις πόρτες του κάθε Σάββατο στις 21.00, στη Βαλαωρίτου 19, στον 2^ο όροφο. Τηλέφωνο κρατήσεων: 6941490402