Παντού αλλά τώρα στην 4η Μπιενάλε Σύγρονης Τέχνης

Λέξεις: Κύα Τζήμου Συνέντευξη: Αλίκη Τσιρλιάγκου

Η Μεσόγειος ως γεωγραφικός χώρος, ως πεδίο έρευνας και μελέτης της σύγχρονης πολιτιστικής και κοινωνικής πραγματικότητας παραμένει και φέτος η θεματική γύρω από την οποία θα αναπτυχθεί ολόκληρο το πρόγραμμα της 4ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, κάτω από τον γενικό τίτλο «Παλιές Διασταυρώσεις-Make it Νew».

1. Κεντρική Έκθεση: Στις 18 Σεπτεμβρίου ανοίγει τις πύλες της η έκθεση «Παντού αλλά Τώρα» (Everywhere but Now). Πάνω από 50 καλλιτέχνες από 25 χώρες, από τη Βραζιλία και την Κούβα μέχρι το Ιράν και την Ινδία, καθώς και πολλές χώρες της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων 14 καλλιτεχνών από την Ελλάδα, θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα, όπως τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη φωτογραφία, τις βίντεο εγκαταστάσεις, τα φιλμ και την περφόρμανς.

Χώροι εκθέσεων: Αλατζά Ιμαρέτ, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Γενί Τζαμί, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Μονή Λαζαριστών), Περίπτερο 6 -ΔΕΘ.

2. Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Η έκθεση έχει εγκαινιαστεί ήδη από τις 5 Μαΐου κάτω από τον τίτλο “Η συλλογή Κωστάκη και η ρωσική πρωτοπορία. 100 χρόνια από τη γέννηση του συλλέκτη” στο πλαίσιο του εορτασμού της επετείου των 100 χρόνων από τη γέννηση του Γιώργου Κωστάκη (1913-1990).

*5/5/2013-31/1/2014, Κ.Μ.Σ.Τ., Μονή Λαζαριστών

3. Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης: Κάτω από τον γενικό τίτλο «Παράδοση-Ανατροπή» στο Μουσείο θα εκτίθενται επιλογές από αποκτήματα της συλλογής σύγχρονης τέχνης του ΚΜΣΤ που σχετίζονται με τη σύνθετη οπτική, την παράδοση, την τεχνογνωσία και τις κοινωνικοπολιτικές ανατροπές που άλλαξαν οριστικά τα τελευταία χρόνια το τοπίο της Μεσογείου.

*18/9/2013-31/12/2014, Αποθήκη Β1, λιμάνι

4. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης:  Ένα αρχαίο κείμενο, το αρχαιότερο “βιβλίο” της Ευρώπης σε ελληνικό αλφάβητο, ο πάπυρος του Δερβενίου, συνομιλεί με δύο σύγχρονα καλλιτεχνικά έργα με τη μορφή εγκατάστασης του εικαστικού Δημήτρη Ξόνογλου. Αυτά τα τρία έργα ορίζουν και τον τίτλο της έκθεσης  «Μεσογειακά παλίμψηστα: τρία αινίγματα φθοράς και αφθαρσίας».

*18/9/2012- 31/1/2014, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

5. Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού: Η λατρευτική παράδοση που συνοδεύει τον μυροβλήτη και ιαματικό άγιο Μάμα οδήγησε στην έκθεση «Η τιμή του αγίου Μάμαντος στη Μεσόγειο. Ένας ακρίτας άγιος ταξιδεύει», Τα αντικείμενα λατρείας της έκθεσης μέσα από την τέχνη της Ανατολής και της Δύσης συνδέουν άμεσα τον άγιο αυτό με τον πολιούχο Άγιο Δημήτριο της Θεσσαλονίκης.

*19/9/13-19/1/14, Μ. Β. Π., Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων

6. Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: 120 εμβληματικά έργα σύγχρονης τέχνης ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών που διαπραγματεύονται την πολυσήμαντη έννοια του δημοσίου-ελεύθερου χώρου εκτίθενται στο Μ.Μ.Σ.Τ. κάτω από τον γενικό τίτλο «Η μεσογειακή εμπειρία: Μεσόγειος ως χωροταξικό παράδειγμα διακίνησης ιδεών και λόγου».

*18/9-31/12/13, Μ. Μ. Σ. Τ., ΔΕΘ

7. Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ: Η Βάσω Κατράκη υπήρξε η σημαντικότερη Ελληνίδα χαράκτρια. Βαθιά ουμανιστικό το έργο της αλλά και κοινωνικά και πολιτικά φορτισμένο αναμόρφωσε ουσιαστικά την τέχνη της χαρακτικής.  Αφιερωμένη στην καλλιτεχνική πορεία της χαράκτριας, η έκθεση φέρει τον τίτλο  «Βάσω Κατράκη: Σε Λευκό και Μαύρο».

8. 3o Φεστιβάλ Περφόρμανς Θεσσαλονίκης: Το φετινό Φεστιβάλ θα περιλαμβάνει ζωντανές δράσεις που θα υπογραμμίζουν τα ετερόκλητα στοιχεία που απαρτίζουν την τέχνη της περφόρμανς, ημερίδα, συναυλίες πειραματικής ηλεκτρονικής μουσικής, προβολές βίντεο περφόρμανς και αφιερώματα, master classes από καλλιτέχνες που θα συμμετέχουν στο Φεστιβάλ και ένα workshop που θα πραγματοποιηθεί μια εβδομάδα πριν την έναρξη του Φεστιβάλ.

*15-19 Οκτωβρίου 2013, Κ.Σ.Τ.-Κ.Μ.Σ.Τ. , Αποθήκη Β1, λιμάνι

Η οργάνωσή της φετινής Μπιενάλε ανήκει στο Κ. Μ.Σ.Τ. και πραγματοποιείται με τη συμμετοχή της «Κίνησης των 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης» (Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ) και τη στήριξη του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Τη γενική διεύθυνση έχει η Κατερίνα Κοσκινά, πρόεδρος του ΚΜΣΤ, ιστορικός τέχνης-επιμελήτρια εκθέσεων.

1. Στην προηγούμενη Μπιενάλε, βρισκόμασταν ανάμεσα στο «γκρεμό και το Ρέμα». Φέτος το σύνθημα είναι «Παντού αλλά τώρα!»…

Και οι δύο υπότιτλοι σχολιάζουν τον γενικό τίτλο “Παλιές Διασταυρώσεις-Make it New”, και νομίζω ότι και οι δύο αποδίδουν την πραγματικότητα των τελευταίων χρόνων στη Μεσόγειο. Κρίνω αισιόδοξο ότι η απόγνωση του «Γκρεμού και του Ρέματος» που δεν απείχε από την προ διετίας πραγματικότητα στην περιοχή, δίνει τη θέση της σε έναν τίτλο-πρόσταγμα που δηλώνει την αναγκαιότητα μιας άμεσης ρύθμισης του χώρου από τον χρόνο. Θεωρώ ότι ουσιαστικά μιλάμε για την κάθετη παρέμβαση του χρόνου στην οριζόντια διάταξη του ευρύτερου χώρου της Μεσογείου, με τις ιδιαιτερότητές του (genius loci).

2. Τι διαφορετικό να περιμένουμε από τη φετινή Biennale;

Μία άλλη πρόταση που σχολιάζει, καταγράφει, ιδωμένο από τους καλλιτέχνες, το σημερινό πρόσωπο της Μεσογείου. Όμως και εμείς περιμένουμε από τη φετινή Μπιενάλε, ως διοργανωτές, περισσότερη συμμετοχή και παλμό. Θέλουμε δηλαδή να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες ότι η Μπιενάλε ανήκει στην πόλη και αφορά το σύγχρονο πρόσωπό της. Εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διευρύνουμε το δίκτυο των συνεργασιών μας και με άλλες πόλεις στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, και προσφέρουμε μια μεγάλη εικαστική διοργάνωση, ανοιχτή και δωρεάν για όλους. Άλλωστε, πέρα από τις εκθέσεις, διοργανώνουμε συμμετοχικές και εκπαιδευτικές  δράσεις για μικρούς και μεγάλους (παιδαγωγικά προγράμματα, ομιλίες δράσεις στην πόλη, performances, εργαστήρια κ.ά.)

3. Οι Μπιενάλε δημιουργούν ένα διάλογο με την πόλη. Βρισκόμαστε ήδη στην 4η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης για τη Θεσσαλονίκη, πώς συμμετέχει και πώς την αντιλαμβάνεται το κοινό της πόλης;

Εμείς πιστεύουμε ότι οι Μπιενάλε πρέπει να δίνουν τροφή για διάλογο σε όλους. Για αυτό και εμπλέκουμε σχολεία και Πανεπιστήμια, τον Δήμο, μουσεία, ινστιτούτα, φεστιβάλ και πολλούς πολιτιστικούς και όχι μόνο φορείς. Στόχος μας είναι αυτός ο διάλογος να βγει και έξω από τη Θεσσαλονίκη για αυτό και επιδιώκουμε τη συνεργασία άλλων Μπιενάλε. Φέτος, διεκδικώντας μεγαλύτερη συμμετοχή του κοινού, φέρνουμε την κεντρική έκθεση στο κέντρο της πόλης και μάλιστα έξω από τους καθιερωμένους κλειστούς χώρους, με παρεμβάσεις στον αστικό ιστό και υπαίθριες δράσεις. Ελπίζουμε ότι το κοινό θα ενδιαφερθεί και θα ανταποκριθεί.

*18/9/13-31/1/14,Χώροι εκθέσεων: Αλατζά Ιμαρέτ, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Γενί Τζαμί, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Μονή Λαζαριστών), Περίπτερο 6 -ΔΕΘ.