Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός μεταμορφώθηκε σε τόπο φανταστικό!

Μία εξαιρετική δράση πραγματοποιηθήκε στο χώρο του σιδηροδρομικού σταθμού, την Πέμπτη στις 21 Ιουλίου. Η δράση ξεκίνησε στις 11.00 το πρωί και ολοκληρώθηκε στις 14:00 με ξενάγηση των μικρών εξερευνητών από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, στους χώρους του σταθμού και σε βαγόνια τρένων, σε συνεργασία με τη βιβλιοθηκονόμο Πετρούλα Βόλτση από την Παιδική Βιβλιοθήκη του Συνοικισμού Καραμπουρνάκι και την Χριστίνα Τράπτσιου, βιβλιοθηκονόμο της Περιφερειακής Βιβλιοθήκης Χαριλάου, τις εθελόντριες Αγγελική Φατίση και Ιωάννα Λιούτσια και υπό την καθοδήγηση της Ειρήνης Βοκοτοπούλου, σχεδιάστριας της «Καλοκαιρινής Εκστρατείας Ανάγνωσης και Δημιουργικότητας 2016» της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.

Η Καλοκαιρινή Εκστρατεία Ανάγνωσης και Δημιουργικότητας 2016 υλοποιείται με τη συμμετοχή και τη συνεργασία εκατοντάδων βιβλιοθηκονόμων, εκπαιδευτικών και εθελοντών σε 125 βιβλιοθήκες σε ελληνικές πόλεις. Αποκλειστικός δωρητής για πέμπτη συνεχή χρονιά, είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η αποστολή  και το θέμα της ημέρας ήταν «Ένας φανταστικός τόπος». Τα παιδιά μαζί με τις υπεύθυνες εξερεύνησαν τον σταθμό και τον μετατρέψαν σε ένα φανταστικό τόπο μέσα από ένα εργαστήριο ποίησης. Η Parallaxi μίλησε με την Πετρούλα Βόλτση και τη Χριστίνα Τράπτσιου για τη δράση.

Ο Κεντρικός Σιδηροδρομικός Σταθμός της πόλης μας γέμισε παιδιά, φωνές και … ποίηση χθες; Τι συνέβη;

Χ.Π. Και όχι μόνο, γέμισε επίσης και με πολύχρωμα μπαλόνια με ποιήματα που πέταξαν στον ουρανό της Θεσσαλονίκης ψάχνοντας φανταστικούς τόπους.

Σχεδιάσαμε μία δράση στο χώρο του σιδηροδρομικού σταθμού, σε συνεργασία με τη συνάδελφο βιβλιοθηκονόμο Πετρούλα Βόλτση από την Παιδική Βιβλιοθήκη του Συνοικισμού Καραμπουρνάκι, τις εθελόντριες Αγγελική Φατίση και Ιωάννα Λιούτσια και υπό την καθοδήγηση της Ειρήνης Βοκοτοπούλου, σχεδιάστριας της «Καλοκαιρινής Εκστρατείας Ανάγνωσης και Δημιουργικότητας 2016» της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Η αποστολή  και το θέμα της ημέρας ήταν «Ένας φανταστικός τόπος». Εξερευνήσαμε λοιπόν το σταθμό και το μετατρέψαμε σε ένα φανταστικό τόπο μέσα από ένα εργαστήριο ποίησης. Τα παιδιά που συμμετείχαν στο εργαστήριο αλλά και οι συνοδοί τους,  έμαθαν την ιστορία του σταθμού, κατέγραψαν όλες τις πινακίδες, εμπνεύστηκαν από μουσική, ποιήματα, βιβλία και μετέτρεψαν τις πινακίδες του σταθμού σε πινακίδες ενός φανταστικού τόπου. Μέσα από το υλικό αυτό δημιούργησαν τα δικά τους ποιήματα, τα οποία έδεσαν σε πολύχρωμα μπαλόνια και τα άφησαν να πετάξουν και να ταξιδέψουν στον ουρανό της Θεσσαλονίκης.

 Μπορείτε να μας εξηγήσετε λίγο το σκεπτικό της δράσης αυτής.

Χ.Π. Ο ΟΣΕ και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ για δεύτερη χρονιά βρίσκονται στο πλευρό της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, συμβάλλοντας στις δράσεις που έχουν προγραμματιστεί σε όλη την Ελλάδα. Αποφασίστηκε λοιπόν στους σταθμούς της χώρας να πραγματοποιηθούν δράσεις ανάλογα με την αποστολή και το θέμα της ημέρας.

Η πρώτη δράση σε σιδηροδρομικό σταθμό πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιουνίου από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Ακράτας, ακολούθησε μία δράση στον Βόλο στις 28 Ιουνίου, στη Θεσσαλονίκη στις 21 Ιουλίου και έπεται συνέχεια.

Π.Β. Το σκεπτικό αυτής της δράσης όπως και όλης της καλοκαιρινής εκστρατείας είναι τα παιδιά να εξερευνούν τον κόσμο γύρω τους, να παρατηρούν, να ανακαλύπτουν ερευνώντας για ένα  θέμα ή ένα αντικείμενο. Κατά την εξερεύνηση αυτή τα παιδιά παροτρύνονται να σκέφτονται με διαφορετικούς τρόπους, πέραν του προφανούς, εμβαθύνοντας στο θέμα ανακαλύπτοντας τον δικό τους τρόπο να σκέφτονται. Έτσι στη χθεσινή δράση τα παιδιά είχαν ως αποστολή  να εξερευνήσουν αρχικά τον σιδηροδρομικό σταθμό καταγράφοντας πινακίδες του σταθμού, μαθαίνοντας την ιστορία του, ακούγοντας ποιήματα και τραγούδια  και βλέποντας  βιβλία για τρένα και σταθμούς.Στη συνέχεια μετέτρεψαν τις πινακίδες που είχαν καταγράψει, αντικαθιστώντας κάποιες λέξεις  έτσι ώστε οι νέες πινακίδες που προέκυψαν να έχουν θέση σε ένα ποίημα για έναν φανταστικό τόπο, έτσι όπως τον φαντάστηκε κάθε παιδί. Πολύτιμα εργαλεία για να ενεργοποιηθούν τα παιδιά σ’ αυτή  την εξερεύνηση ήταν η ποίηση, τα λογοτεχνικά βιβλία που περιγράφουν φανταστικούς τόπους και η έμφυτη τάση των παιδιών για εξερεύνηση.

Μιλήστε μας για τις αντιδράσεις των παιδιών. Για τη συμμετοχή τους;

Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν διότι συμμετείχαν σε ένα ξεχωριστό εργαστήριο, έστειλαν τα ποιήματά τους στον ουρανό και έζησαν μια διαφορετική εμπειρία.

Ξεναγήθηκαν από τους υπεύθυνους του ΟΣΕ στους χώρους του σταθμού και στα βαγόνια των τραίνων. Πολλά από αυτά δεν έχουν ταξιδέψει με το σιδηρόδρομο και όπως καταλαβαίνετε ήταν πρωτόγνωρο να μπουν και να περιηγηθούν στα βαγόνια, να καθίσουν στο σαλόνι της Α΄ θέσης, να μάθουν ποια τραίνα είναι ηλεκτροκίνητα, ποια ντιζελοκίνητα, ποιους προορισμούς εξυπηρετούν.

Π.Β. Τα παιδιά έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον, τους άρεσε πολύ να εξερευνήσουν τον σταθμό και ήταν ενθουσιασμένα με την ιδέα να πετάξουν τα ποιήματά τους στον ουρανό της Θεσσαλονίκης με​​​​ την πιθανότητα να βρει κάποιος το ποίημά τους και να επικοινωνήσει με τις βιβλιοθήκες. Επίσης η δυνατότητα που είχαν να ξεναγηθούν στο σταθμό από την εκπρόσωπο του ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ (υποστηρικτές της Εθνικής Βιβλιοθήκης για την Καλοκαιρινή Εκστρατεία για 2η χρονιά)  κ. Βασιλειάδη και να μπουν σε ένα βαγόνι ήταν κάτι που τους προξένησε το ενδιαφέρον.

Αυτή η δράση έγινε στο πλαίσιο της Καλοκαιρινής Εκστρατείας της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Πόσα χρόνια συμμετέχει η βιβλιοθήκη σας σ’ αυτή; Τι έχετε κερδίσει από τη συμμετοχή σας;

Χ.Π. Η Περιφερειακή Βιβλιοθήκη Χαριλάου καθώς και όλες οι Βιβλιοθήκες του Δικτύου Βιβλιοθηκών του Δήμου Θεσσαλονίκης συμμετέχουν για 5^η συνεχή χρονιά  στην Καλοκαιρινή Εκστρατεία Ανάγνωσης και Δημιουργικότητας, η οποία ξεκίνησε το 2012 από τη μη κερδοσκοπική εταιρεία  Future Library και τη γενναιόδωρη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και από πέρυσι τη διοργάνωση και το συντονισμό των δράσεων ανέλαβε η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος.

Το Future Library δημιούργησε ένα δίκτυο βιβλιοθηκών το οποίο μεταβιβάστηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη.  Οι βιβλιοθήκες υποστήριξαν τη μετάβαση θερμά, αναγνωρίζοντας στην Εθνική Βιβλιοθήκη το θεσμικό της ρόλο ως υποστηρικτή του δικτύου βιβλιοθηκών αλλά και ως φορέα επιμόρφωσης.

Προτού αναφερθώ στα οφέλη της Καλοκαιρινής Εκστρατείας θα ήθελα να κάνω μια μικρή παρένθεση και να πω πως η Βιβλιοθήκη μας είναι διπλά κερδισμένη, διότι εκτός της συμμετοχής της στην Καλοκαιρινή Εκστρατεία, το 2012 επιλέχτηκε από το Future Library και συμμετείχε σε ένα πρόγραμμα αναβάθμισης Παιδικών Τμημάτων 8 Βιβλιοθηκών της Κεντρικής Μακεδονίας,  οι οποίες  ανακαινίστηκαν εξ ολοκλήρου με την αποκλειστική χρηματοδότηση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Τα οφέλη τώρα είναι πολλά, τόσο για τη βιβλιοθήκη και τους αναγνώστες της, όσο και για μένα προσωπικά. Στο πλαίσιο λοιπόν της Καλοκαιρινής Εκστρατείας το προσωπικό των βιβλιοθηκών εκπαιδεύεται, το Ίδρυμα που είναι αποκλειστικός δωρητής για πέμπτη συνεχή χρονιά,  στις προηγούμενες εκστρατείες, μας χάρισε πολλά καινούρια βιβλία, αναλώσιμα υλικά, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, υπάρχει διαδικτυακή υποστήριξη των υπεύθυνων βιβλιοθηκών, οι συνάδελφοι γνωριστήκαμε μεταξύ μας,  επικοινωνούμε, ανταλλάσουμε απόψεις, ιδέες, οι βιβλιοθήκες βγήκαν από την αφάνεια, τα ΜΜΕ δημοσιεύουν συνεχώς διάφορα άρθρα για τις δράσεις μας, ο κόσμος μας γνώρισε και μας στηρίζει. Και το βασικότερο όλων έχουμε πλέον μια Εθνική Βιβλιοθήκη στο ρόλο που της αξίζει, του υποστηρικτή, του διοργανωτή και του συντονιστή. Η Καλοκαιρινή Εκστρατεία είναι μόνο η αρχή, το πρώτο μικρό βήμα, όλες οι βιβλιοθήκες εργαζόμαστε, ώστε αυτό το δίκτυο να μακροημερεύσει και να παίξει καθοριστικό ρόλο στην κουλτούρα βιβλιοθήκης των πολιτών.

Π.Β. Φέτος είναι η πέμπτη χρονιά .Η βιβλιοθήκη συμμετέχει στην καλοκαιρινή εκστρατεία από την έναρξη του θεσμού  από τη Future Library το 2012. Με τη συμμετοχή της αυτή απετέλεσε μέλος του δικτύου βιβλιοθηκών της Εθνικής Βιβλιοθήκης και το προσωπικό της εκπαιδεύτηκε στην υλοποίηση δράσεων για παιδιά. Η συμμετοχή στο δίκτυο βιβλιοθηκών έδωσε στη Βιβλιοθήκη τη δυνατότητα να επικοινωνεί και να συνεργάζεται  και με άλλες βιβλιοθήκες  για ένα κοινό στόχο: την προώθηση της ανάγνωσης και της δημιουργικότητας μέσω του σχεδιασμού ποικίλων και ποιοτικών δράσεων για τα παιδιά.

Πιστεύετε ότι έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται όλα αυτά τα χρόνια μικροί θαμώνες της βιβλιοθήκης σας; Μελλοντικοί επισκέπτες με κουλτούρα βιβλιοθήκης;

Χ.Π. Αυτός είναι ο στόχος μας, να δημιουργήσουμε μελλοντικούς αναγνώστες με κουλτούρα βιβλιοθήκης. Αν και οι προσπάθειες εκ μέρους μας είναι γενναιόδωρες και ενθουσιώδεις πιστεύω πως μέχρι σήμερα δεν έχουμε καταφέρει να διαμορφώσουμε κουλτούρα βιβλιοθήκης, καθώς αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να ξεκινά αποκλειστικά από τις βιβλιοθήκες, αλλά πρέπει να το στηρίξει συνολικά το εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και οι φορείς πολιτισμού. Τα τελευταία χρόνια οι βιβλιοθήκες είναι στο επίκεντρο, έχουν ενσωματώσει στη λειτουργία τους σύγχρονες υπηρεσίες κι όχι μόνο το δανεισμό βιβλίων, έτσι ώστε να προσελκύσουν περισσότερους επισκέπτες. Όλο το χρόνο προσφέρουμε ποιοτικές δραστηριότητες στα παιδιά της πόλης μας, καλλιεργώντας έτσι την ανάγνωση και τη δημιουργικότητα ως βασικούς άξονες παιδείας. Στόχος μας είναι τα παιδιά να οξύνουν τη φαντασία τους μέσα από την πολυπρισματική εξερεύνηση, να μάθουν να ψάχνουν, να  παρατηρούν, να εμβαθύνουν, να καταγράφουν, να μελετούν. Είναι αλήθεια πως η ανταπόκριση του κοινού – γονιών και παιδιών- είναι πολύ θετικές και κάθε χρόνο η προσέλευση στις δράσεις όχι μόνο της Καλοκαιρινής Εκστρατείας, αλλά όλου του έτους, συνεχώς αυξάνεται. Τα παιδιά που συμμετέχουν δεν θέλουν να φύγουν αμέσως μετά το τέλος κάποιας δραστηριότητας, τους αρέσει η ζεστασιά της βιβλιοθήκης, εμείς προσπαθούμε να καλλιεργήσουμε την ανάγνωση,  μένουν λοιπόν παραπάνω και διαβάζουν στο χώρο μας, και φεύγοντας δανείζονται μέχρι και 4 βιβλία για το σπίτι. Σχεδόν κανένα δεν φεύγει χωρίς βιβλίο. Ο χρόνος βεβαίως  θα δείξει αν στο μέλλον γίνουν αναγνώστες και θαμώνες με κουλτούρα βιβλιοθήκης.

Π.Β. Ναι, μετά από πέντε χρόνια καλοκαιρινής εκστρατείας, όλο και μεγαλύτερος αριθμός παιδιών επιλέγει και τα καλοκαίρια να συμμετέχει στις δράσεις της βιβλιοθήκης. Χαρακτηριστικά μου ανέφερε μια μαμά ότι το παιδί της την παρακαλάει να αναβάλουν τις  διακοπές τους στην εξοχή, γιατί προτιμά να έρχεται στη βιβλιοθήκη. Τώρα όσον αφορά την ευρύτερη κουλτούρα της βιβλιοθήκης αυτό είναι κάτι  το οποίο προσπαθούμε από τη μεριά μας να χτίσουμε με όλες αυτές τις δράσεις από τη μικρή ηλικία. Αν καταφέρουμε να το πετύχουμε τότε θα μπορούμε να πούμε ότι όλη αυτή ηπροσπάθεια πέτυχε τον κυριότερο στόχο της.

Θα μπορούσατε να ξεχωρίσετε κάποιες από τις δημιουργίες των παιδιών στη δράση της Πέμπτης; Μπορείτε να τις μοιραστείτε μαζί μας;

Χ.Π. Τα παιδιά ήταν ενθουσιασμένα  κυρίως λόγω της διαφορετικότητας της δράσης αλλά και επειδή, ενώ συγκεντρωθήκαμε στη βιβλιοθήκη, πήγαμε με τη συγκοινωνία στο σταθμό και όλη η μεταφορά θύμιζε μια μικρή εκδρομή. Είναι αλήθεια ότι περάσαμε τέλεια και πολύ δημιουργικά. Ήταν μια απολαυστική αποστολή.

Δεν θέλω να παραλείψω να ευχαριστήσω τον ΟΣΕ και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για τη φιλοξενία και την ξενάγηση, τους γονείς και τα παιδιά που συμμετείχαν, καθώς και την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και ιδιαίτερα την κ. Ειρήνη Βοκοτοπούλου για την ευκαιρία που μας έδωσε να ζήσουμε αυτή τη μοναδική εμπειρία.

Θα ήθελα επίσης να πω πως καθώς ολοκληρώνονται οι αποστολές, παιδιά από βιβλιοθήκες σε όλη την Ελλάδα ανταλλάσσουν εμπειρίες από τις περιπέτειες τους στα κοινωνικά δίκτυα με το hashtag #ΚΕ2016gr και παρακολουθούν τις εξελίξεις στην ιστοσελίδα network.nlg.gr.