START: 15 πρωτότυπες ιδέες για μια καλύτερη κοινωνία!

Μία κινητή παιδική χαρά με στοιχεία επαυξημένης πραγματικότητας, ένα δίκτυο ασφαλών χώρων – ξενοδοχείων – για τις μέλισσες των πόλεων, “food waste” που γίνονται πιάτα ντελικατέσεν, ηλεκτρονικά κυκλώματα και αλγόριθμοι που γίνονται μουσική για παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, εκπαιδευτικά παιχνίδια ρόλων στο σχολείο, Θέατρο Ενσωμάτωσης, είναι μερικές από τις ιδέες που είχαν ομάδες νέων και κατάφεραν να τις μετατρέψουν σε ένα πολιτιστικό εγχείρημα που είχε άμεσο όφελος στην κοινωνία, χάρη στο καινοτόμο πρόγραμμα START – Create Cultural Change που υλοποιείται για τρίτη χρονιά στην Ελλάδα.

Το πρόγραμμα Start αποτελεί έναν κόμβο (hub) πολιτιστικής επιχειρηματικότητας σε όλη τη χώρα, και στη διάρκειά του (από το 2015 έως σήμερα) βρήκαν τρόπο να υλοποιηθούν 90 κοινωνικο-πολιτιστικές πρωτοβουλίες και ιδέες, οι οποίες κατάφεραν να δημιουργήσουν μία θετική επιρροή στις τοπικές κοινωνίες που εφαρμόστηκαν.

Με την τρίτη χρονιά, λοιπόν, να έχει φτάσει στο τέλος της διοργανώθηκε σήμερα μια γιορτή που περιελάμβανε την παρουσίαση των υποτροφιών του προγράμματος START και μια σειρά ανοικτών συζητήσεων με θέματα καίρια για την πολιτιστική διαχείριση, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης. Μια συνεργασία που βασίζεται στη γόνιμη σύμπραξη και ανταλλαγή υπηρεσιών μεταξύ των φορέων, πραγματώνοντας τη βασική έννοια της φετινής θεματικής που είναι η συνύπαρξη.

Το «START – Create Cultural Change» είναι ένα πρόγραμμα μετεκπαίδευσης και υποτροφιών για ανερχόμενους πολιτιστικούς διαχειριστές στην Ελλάδα, το οποίο υποστηρίζει νέους δημιουργούς ώστε να προωθήσουν τις πολιτιστικές τους πρωτοβουλίες, οι οποίες ενισχύουν την κοινωνική συνοχή στο τοπικό τους περιβάλλον.

Στόχος του προγράμματος START είναι η δημιουργία νέων προοπτικών για νεοεισερχόμενους στο επάγγελμα στην Ελλάδα με την προώθηση της ανταλλαγής και της ανάπτυξης στον τομέα της κοινωνικοπολιτισμικότητας και η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής στην Ευρώπη.

Το πρόγραμμα υλοποιείται μέσω του Ιδρύματος Robert Bosch (Robert Bosch Stiftung) σε συνεργασία με το Goethe-Institut Thessaloniki και τη μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Ομοσπονδιακή Ένωση Κοινωνικοπολιτιστικών Κέντρων (Bundesvereinigung Soziokultureller Zentren e.V.) και υποστηρίζεται από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση και το Ίδρυμα Μποδοσάκη.

Πληροφορίες για το START – Create Cultural Change

Το πρόγραμμα υποτροφιών START – Create Cultural Change απευθύνεται σε ανερχόμενους πολιτιστικούς διαχειριστές στην Ελλάδα, παρέχοντας στήριξη σε δημιουργικά άτομα που αναλαμβάνουν πολιτιστικές πρωτοβουλίες με θετικό κοινωνικό αντίκτυπο στις τοπικές τους κοινότητες. Προωθώντας την ανάπτυξη και τις ανταλλαγές στο κοινωνικο-πολιτιστικό πεδίο, το START έχει ως στόχο την δημιουργία νέων προοπτικών για νεαρούς επαγγελματίες στην Ελλάδα και την προώθηση της κοινωνικής συνοχής στην Ευρώπη.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρεις διαδοχικές φάσεις στη Γερμανία και στην Ελλάδα, και βοηθάει τους υπότροφους του START να εξελίξουν μία καινοτόμο ιδέα σε πολιτιστική πρωτοβουλία και να αποκτήσουν τις επιχειρηματικές δεξιότητες για να τη μετατρέψουν σε ένα βιώσιμο δημιουργικό εγχείρημα.

Η πρώτη φάση αφορά τη ενίσχυση ικανοτήτων και διαρκεί από το Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο. Το δίμηνο πρόγραμμα ενίσχυσης ικανοτήτων στη Γερμανία προσφέρει σε 30 υπότροφους του START την ευκαιρία να ενισχύσουν την εφαρμοσμένη γνώση τους όσον αφορά τη διεθνή πολιτιστική διαχείριση. Τους βοηθά επίσης να διαμορφώσουν την πολιτιστική τους πρωτοβουλία έτσι ώστε να αποτελέσει βιώσιμο έργο (project). Στο τέλος της πρώτης φάσης, μία εκδήλωση προφορικής παρουσίασης (pitching) εξασφαλίζει την πρόσβαση σε όσους επιτύχουν στην επόμενη φάση υλοποίησης του έργου.

Στη δεύτερη φάση γίνεται η υλοποίηση του έργου, και οι υπότροφοι έχουν ένα διάστημα έξι μηνών, από το Δεκέμβριο έως το Μάιο για να κάνουν πράξη την ιδέα τους. Η εξάμηνη φάση υποτροφιών και υλοποίησης έργου στην Ελλάδα παρέχει σε 15 υπότροφους του START χρηματοδότηση, πρόσβαση σε δίκτυα και δομή υποστήριξης για την έναρξη εφαρμογής των πολιτιστικών τους πρωτοβουλιών στην Ελλάδα. Τους προσφέρει επίσης την ευκαιρία να προωθήσουν τη δράση τους ως πολιτιστικοί διαχειριστές.

Η τρίτη φάση αφορά την ανάπτυξη και ξεκινάει από το Σεπτέμβριο και έπειτα. Τα βραβεία ανάπτυξης του START θα δοθούν σε υποδειγματικές πρωτοβουλίες του προγράμματος που αρίστευσαν στη δημιουργία ενός θετικού κοινωνικού αντίκτυπου, οδήγησαν σε πολιτιστική καινοτομία και επέδειξαν προοπτική για συνέχιση και διεύρυνσή τους στο μέλλον. Τα βραβεία αυτά παρέχονται από συνεργαζόμενους οργανισμούς του προγράμματος στην Ελλάδα. Η διαθεσιμότητα, ο αριθμός και το ύψος των βραβείων πιθανώς να ποικίλλει κατά τη διάρκεια του προγράμματος.

Οι φετινοί 15 υπότροφοι και τα έργα τους

Σήμερα ολοκληρώθηκε η δεύτερη φάση  με την εκδήλωση ‘Γιορτή Υποτροφιών & Ανοιχτή Αγορά’,  με σκοπό να παρουσιάσουν όλοι οι υπότροφοι τα έργα τους και να εκμεταλλευτούν ευκαιρίες δικτύωσης με δημόσιους και ιδιωτικούς χρηματοδότες. Παρακάτω, σας παρουσιάζουμε τους φετινούς 15 υπότροφους και τα έργα τους.

Ηλίας Αδάμ

Έργο: Smallville

Τοποθεσία: Ξυλόκαστρο Κορινθίας

Το Smallville είναι μία πρωτοβουλία που διαμορφώνει την έννοια της κοινωνικής αλληλεπίδρασης στην επαρχία. Αντιμετωπίζει το πρόβλημα του κοινωνικού αποκλεισμού, φιλοδοξώντας να αποτελέσει αφετηρία για πιο ενδυναμωμένη συμμετοχή στην κοινότητα.

Πρώτο όχημα είναι τα «Άτυπα Κοινωνικά Συμβούλια», συναντήσεις πολιτών, οι οποίοι μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες αποδόμησης και δημιουργίας πολιτισμού, αλληλεπιδρούν και μαθαίνουν σε ένα περιβάλλον άτυπης εκπαίδευσης. Στόχος τους είναι να ενδυναμωθεί το δίκτυο των πολιτών, ώστε να γίνουν οι ίδιοι φορείς κοινωνικής αλλαγής στη μικρή πόλη.

Το Smallville, γεννημένο από την κουλτούρα των βιωματικών αφηγημάτων, χρησιμοποιεί παράλληλα το εργαλείο του θεάτρου-ντοκιμαντέρ με μη επαγγελματίες ηθοποιούς. Οι πολίτες ενδυναμώνονται να φέρουν επί σκηνής την εμπειρία τους, κοινωνώντας την έτσι στους συμπολίτες τους. Το Smallville απαντά στην ανάγκη για το χτίσιμο μίας κοινότητας που προωθεί την αλληλεπίδραση και τη συμμετοχή. Γι’ αυτό, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πρόσκληση ομάδων που αποκλείονται από την καθημερινή συμμετοχή στην πόλη.

Το Smallville θέτει τη συμπερίληψη ως προτεραιότητα και παράλληλα, προωθεί την πρόσβαση της επαρχίας στην πολιτιστική προσφορά, παίρνοντας έτσι το μονοπώλιο του κοινωνικού πολιτισμού από τις μεγαλουπόλεις.

Στυλιανή Αυγουστίδου

Έργο: Ρίστορι (Restory)

Τοποθεσία: Γέρα, Λέσβος

Restory (Ρίστορι) σημαίνει “ξανά-ιστορία”. Είναι ένα κοινωνικό και πολιτιστικό εγχείρημα που επανενεργοποιεί εγκαταλελειμμένους χώρους και κτήρια – ορόσημα της ιστορίας και ταυτότητας ενός τόπου. Πρακτικά, δημιουργεί στην τοπική κοινότητα καινούριες οπτικές γι’ αυτά τα “ερείπια” μέσω βιωματικών συλλογικών δραστηριοτήτων. Ενισχύονται έτσι οι έννοιες της συν-ιδιοκτησίας και συλλογικής μνήμης, η αγάπη για τον τόπο, η επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των κατοίκων, ώστε να λάβουν δράση από κοινού για την ανάδειξη και προστασία της αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής τους κληρονομιάς διεκδικώντας ένα καλύτερο μέλλον. Τους αποδεικνύει ότι εκείνοι είναι οι φορείς και εκκινητές αλλαγής για τον τόπο τους, καταπολεμώντας έννοιες όπως ο ακραίος τοπικισμός, ο ωχαδερφισμός και η αδράνεια που συχνά παρατηρούνται, κυρίως στην επαρχία.

Με συμμετοχικά εργαλεία (ανοιχτές συναντήσεις πολιτών, ομάδες έρευνας, site-specific θεατρικά εργαστήρια, συνεντεύξεις από πρώην εργαζόμενους και χρήστες του χώρου, κ.α.), αντλείται υλικό για μια παράσταση-ντοκουμέντο μέσα στο ίδιο το κτήριο. Οι ομάδες αλληλοτροφοδοτούνται, ώστε η τελική παράσταση να είναι αποτέλεσμα συνεργασίας όλης της κοινότητας. Έτσι δίνεται ένα πρώτο χειροπιαστό παράδειγμα της αξίας, της δύναμης και του πρακτικού αποτελέσματος της συλλογικής δράσης.

Το Restory, ξεκινώντας από τη Γέρα της Λέσβου και τα πολυάριθμα βιομηχανικά της κτήρια, ταξιδεύει όπου υπάρχει ανάγκη κτήρια ή χώροι να μπουν πίσω στο χάρτη και στη ζωή της τοπικής κοινότητας.

Νατάσα Χαντά-Μαρτίν

Έργο: (Μετα)Κινώντας τη Μουσική

Τοποθεσία: Αθήνα

Φανταστείτε μια κοινωνία όπου η επικοινωνία με το διαφορετικό γίνεται σε καθημερινή βάση. Μειονότητες και προνομιούχοι επικοινωνούν και δημιουργούν μαζί πολιτισμό, σχέσεις και ιστορία. Μια ομάδα παίρνει την πρωτοβουλία να ενδυναμώσει το ΕΜΕΙΣ. Με γνώμονα μια ιδέα και τόπο την Αθήνα, άνθρωποι από διαφορετικές κουλτούρες κατασκευάζουν τη δικιά τους εικόνα για τον Άλλο. Πώς μπορεί να οργανωθεί μια τέτοια προσπάθεια και να επηρεάσει συναισθηματικά τους συμμετέχοντες; Πώς μπορεί η συνεργασία, η αλληλεγγύη και η δημιουργία από εμπειρία να γίνει βίωμα; Για να συνδεθούμε με τους γύρω μας χρειάζεται να συνδιαμορφώσουμε έναν κώδικα επικοινωνίας που να προκύπτει από σύμπραξη και συνεισφορά. Το έργο ΜοΑΜ φέρνει μαζί πληθυσμούς που στην καθημερινότητα δεν επικοινωνούν: ασυνόδευτους ανήλικους και πολίτες μεγαλύτερης ηλικίας. Το μόνο κοινό που έχουν οι δύο αυτές ομάδες είναι το σώμα τους στο παρόν. Ή μήπως όχι μόνο; Με εργαλείο την τέχνη της Μουσικής του Σώματος έρχονται σε επαφή, γνωρίζονται μεταξύ τους για πρώτη φορά και δημιουργούν ομάδα σε ένα κλίμα χαράς και ανακάλυψης. Μέσα σε αυτό το “glocal” σύνολο ο καθένας βρίσκει τη φωνή του και μοιράζεται την ιστορία του.

Ιωάννα-Μυρτώ Χατζηγεωργίου

Έργο: Tέμπο

Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη/Βέροια

Παίζω μουσική, δηλαδή παίζω, εκφράζομαι, αυτοσχεδιάζω, δημιουργώ. Μαθαίνω για την τεχνολογία δηλαδή αγγίζω, φτιάχνω, πειραματίζομαι, τολμώ. Συνεργάζομαι δηλαδή μαθαίνω να βοηθώ, μαθαίνω να ακούω, μαθαίνω να μαθαίνω μαζί με άλλους και άλλες. Το Τέμπο αναπτύσσεται σε τοπικές οργανώσεις που στόχο έχουν τη συμπερίληψη παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Δημιουργούνται μεικτές ομάδες παιδιών, παίζουν και φτιάχνουν κατασκευές, ήχους και μουσική χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικά κυκλώματα, πλακέτες και αλγορίθμους. Με εργαλείο τη μη τυπική και βιωματική μάθηση, οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις διαφορετικές ανάγκες, επιθυμίες και ικανότητες στην ομάδα, να βιώσουν τη διαφορετικότητα και να μάθουν να την εκτιμούν και να την ενισχύουν. Επίσης να εκφραστούν αυτοσχεδιάζοντας μουσικούς ήχους και να πειραματιστούν με την τεχνολογία. Το Τέμπο αποτελείται από εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής και μουσικής εκπαίδευσης, επαγγελματίες μουσικούς και μηχανικούς και στην πρώτη φάση υλοποίησης δρα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης και τη Βέροια. Ενισχύει ταυτόχρονα την τοπική εκπαιδευτική κοινότητα καταγράφοντας και διαχέοντας τη μεθοδολογία και τα εργαλεία στο διαδίκτυο και διοργανώνοντας ανοιχτά εκπαιδευτικά σεμινάρια σε συνεργασία με φορείς της πόλης. Για να αυξηθούν οι ευκαιρίες κοινωνικής ένταξης στις τοπικές κοινότητες με εργαλεία τη βιωματική μάθηση, τη μουσική και την τεχνολογία.

Όλγα Δασκαλλή

Έργο: Οι ρίζες ανοίγουν δρόμους

Τοποθεσία: Μεσολόγγι

H πρωτοβουλία “Οι ρίζες ανοίγουν δρόμους-Roots are Routes” δημιουργήθηκε από την παραδοχή ότι πολλοί νέοι εγκαταλείπουν την επαρχία επειδή δεν υπάρχει εργασία. Αρκετοί μιλούν για αποκέντρωση λίγοι όμως την τολμούν.

Με έδρα το Μεσολόγγι, η πρωτοβουλία σχεδιάζει και οργανώνει διαδρομές-δράσεις στην εκπαίδευση, τη φύση, την τέχνη, την παράδοση. Σε πρώτο στάδιο δίνει τη δυνατότητα σε μαθητές όλων των ηλικιών να γνωρίσουν τοπικά επαγγέλματα που χάνονται, να αναζητήσουν νέους τρόπους εφαρμογής τους και να τα καταγράψουν με σύγχρονα μέσα.

Φιλοσοφία του έργου: μαθαίνω-κάνοντας. Οι συμμετέχοντες έρχονται σε επαφή με τη φύση, δημιουργούν με τα χέρια, δέχονται ερεθίσματα από τον τόπο και το τοπίο, καλλιεργούν τις δυνατότητες τους. Η μετάδοση της γνώσης γίνεται μέσω διαγενεακής συνεργασίας και ομαδικής δουλειάς. Η τέχνη της χαρακτικής και νέες τεχνολογίες συμπληρώνουν την εργαλειοθήκη της μεθόδου RaR (Roots-are-Routes). Οι συνεργάτες των εργαστηρίων επιλέγονται με βάση τις ανάγκες και τη φύση των δράσεων.

Η πρωτοβουλία απευθύνεται σε μαθητές που θέλουν να εξερευνήσουν τον εαυτό τους, σε εκπαιδευτικούς που βλέπουν ολιστικά τον ρόλο της εκπαίδευσης, σε φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εκπαίδευσης και εύρεσης-εργασίας, σε γονείς που θέλουν να υποστηρίξουν τις επαγγελματικές επιλογές του παιδιού τους, σε οργανισμούς και εταιρείες που θέλουν να ενδυναμώσουν το ανθρώπινο δυναμικό τους.

Δημήτριος Κακαβούλας

Το Scool δημιουργήθηκε με βάση την ισχυρή πεποίθηση ότι η μάθηση μπορεί να είναι ενδιαφέρουσα, διασκεδαστική και «κουλ». Σε μια περίοδο που το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα βρίσκεται κάτω από έντονη κριτική, το Scool προωθεί μια εναλλακτική μέθοδο: τα εκπαιδευτικά παιχνίδια ρόλων (eduLARP). Στο eduLARP η σχολική γνώση είναι θεμελιώδες στοιχείο. Ωστόσο, παύει να είναι το βασικό ζητούμενο και γίνεται απλώς το μέσο επίτευξης ενός κοινού και ουσιαστικού στόχου. Συνδυαστικά ή ξεχωριστά για κάθε μάθημα, δημιουργούνται σενάρια -μια προσομοίωση γεγονότων και δραστηριοτήτων-, όπου ο κάθε μαθητής έχει ένα ρόλο. Μέσα από ένα αφηγηματικό πλαίσιο, οι ρόλοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, αλλά και με το φανταστικό κόσμο, ανακαλύπτοντας τόσο την ακαδημαϊκή όσο και την κοινωνική διάσταση του κάθε σεναρίου. Ο συνδυασμός σχολικών μαθημάτων και κοινωνικών δεξιοτήτων δημιουργεί ουσιαστική γνώση. Το Scool στοχεύει να υποστηρίξει τα τμήματα μιας κανονικής τάξης, όχι να τα ακυρώσει, δίνοντας στους εκπαιδευτικούς ένα εργαλείο το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν όποτε είναι απαραίτητο. Πρωταρχικό μέλημα του Scool είναι ο μαθητής να ανακαλύψει ξανά τη χαρά της γνώσης και να αναπτυχθεί ακαδημαϊκά, προσωπικά και κοινωνικά.

Αγγελική Κωνσταντίνα Κανελλοπούλου

Έργο: The Bee Camp

Τοποθεσία: Αθήνα/Θεσσαλονίκη

To The Bee Camp δεν είναι ένα τυπικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Είναι μία πρωτοβουλία με κοινωνικό και περιβαλλοντικό χαρακτήρα.

Κάθε κοινωνικό εγχείρημα ξεκινά από ένα πρόβλημα. Το δικό μας ξεκινάει από δύο. Πρώτον, τα παιδιά που ζουν και μεγαλώνουν στις μεγαλουπόλεις έχουν χάσει εντελώς την επαφή τους με τη φύση και την διαδικασία παραγωγής της τροφής. Δεύτερον, ο πληθυσμός των μελισσών που με την επικονίαση στηρίζει τα οικοσυστήματα και παράγει το ⅓ της τροφής μας, μειώνεται δραματικά.

Το The Bee Camp αποτελείται από μία ομάδα καλλιτεχνών, εκπαιδευτικών και περιβαλλοντικών επιστημόνων που είναι αποφασισμένοι να δημιουργήσουν πιο βιώσιμες, συμμετοχικές και πράσινες πόλεις. Τα παιδιά είναι πιο χαρούμενα, πιο υγιή και πιο δημιουργικά όταν έρχονται σε επαφή με τη φύση και θέλουμε να δώσουμε αυτή την ευκαιρία σε όλους. Μέσω βιωματικών εργαστηρίων και των τεχνών στοχεύει να εμπνεύσει σεβασμό για τη φύση και ένα πιο αισιόδοξο μέλλον. Ταυτόχρονα, δημιουργεί χώρο μέσα στις πόλεις για τους μικρότερους κατοίκους, τους επικονιαστές, με ένα δίκτυο BeeSpots (= ασφαλείς οάσεις για τις αστικές μέλισσες με μελισσοκομικά φυτά και χειροποίητα ξενοδοχεία εντόμων).

Σωτήριος Καραγιώτας

Έργο: ‘περί Βίου’ κοινωνικοπολιτιστικό κέντρο Καρδίτσας

Τοποθεσία: Καρδίτσα

Το κοινωνικοπολιτιστικό κέντρο “περί Βίου” είναι το αποτέλεσμα μίας ιδέας που άρχισε το 2014. Σε μία πόλη της Ελληνικής επαρχίας όπως είναι η Καρδίτσα, ένα τέτοιο κέντρο είναι στέγη για τις τέχνες και τις κοινωνικές επιστήμες, καθώς και για όσες και όσους επιθυμούν να εκφράσουν τις ιδιαίτερες ή/και τυπικές τους ανησυχίες. Στο στέκι “περί Βίου” όλες και όλοι είναι καλοδεχούμενοι με μοναδική προϋπόθεση να σέβονται τον εαυτό τους, τους υπόλοιπους συνανθρώπους και το άμεσο φυσικό περιβάλλον.

«Δε σου λέμε τί να σκεφτείς, απλά σου λέμε σκέψου».

Κοινωνικοπολιτιστικά εργαστήρια, ερευνητικές μελέτες και δημιουργικές δραστηριότητες είναι ήδη μερικές από τις δρασεις του κέντρου. Για κάθε δραστηριότητα, τα μέλη συναποφασίζουν αν και πως θα την πραγματοποιήσουν.Στο χώρο λειτουργούν αστικός κήπος, βιβλιοθήκη, χώρος ψυχαγωγίας, μουσικό στούντιο, δημιουργικό εργαστήριο, κοινωνικό καφέ-μπαρ και κουζίνα. Συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και καλλιτεχνικές εκθέσεις πραγματοποιούνται κάθε βδομάδα. Επίσης, δραστηριότητες κοινωνικής ένταξης και συνεργασίας ανάμεσα σε ευπαθείς και δυναμικές τοπικές ομάδες ανθρώπων, πραγματοποιούνται με σταθερό και μεθοδικό ρυθμό. Στο κέντρο συναντιούνται άνθρωποι με διαφορετικό κοινωνικό – πολιτιστικό υπόβαθρο.

Σκοπός του κοινωνικοπολιτιστικού κέντρου “περί Βίου” είναι να ενώσει σε μία στέγη όλες και όλους όσους επιθυμούν να βελτιώσουν με δημιουργικό τρόπο το τοπικό βιοτικό επίπεδο.

Εμμανουέλα Κυριακοπούλου

Έργο: redirect

Τοποθεσία: Αθήνα

Η redirect είναι μια ομάδα έξι ατόμων που αποσκοπεί στην ανάδειξη του θέματος της σπατάλης τροφίμων και εν γένει του απορριπτέου. Η πρωτοβουλία γεννήθηκε από μία απλή παρατήρηση: κάθε βράδυ, στα καταστήματα των μεγάλων πόλεων, καταλήγουν στα σκουπίδια τόνοι πρώτων υλών και έτοιμων γευμάτων καλής ποιότητας. Τα ίδια προϊόντα, τα οποία λίγο πριν το κλείσιμο των καταστημάτων θα πωλούνταν κανονικά, μερικά λεπτά αργότερα κατευθύνονται από τις βιτρίνες απευθείας στους κάδους σκουπιδιών. Ανάμεσα σε αυτά τα δύο στάδια χρειάζεται ένα τρίτο.

Η λύση που προτείνουμε είναι η «εκμετάλλευση» όλων των καλής ποιότητας προϊόντων που καταλήγουν στα σκουπίδια μέσα από την δημιουργία ενός δικτύου αναδιανομής. Η ιδέα της ομάδας έγκειται στο να γεφυρώσει δυο εκ φύσεως αλληλένδετους παράγοντες· το περιβάλλον με την κοινωνία, μέσα από δράσεις που είναι ανοιχτές προς όλες τις κοινωνικές ομάδες, από ανθρώπους που δεν έχουν καθημερινή πρόσβαση σε τροφή έως κι όσους επιλέγουν συνειδητά να υποστηρίξουν τον δεύτερο κύκλο ζωής των “σωσμένων” τροφίμων.

Η redirect αποσκοπεί στο να “ανοίξει” σ’ ένα ευρύτερο κοινό το θέμα του food waste, εντάσσοντας το εγχείρημα της στην επίτευξη της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.

Ευαγγελία Μελισσουργάκη

Έργο: Partners in Fun

Τοποθεσία: Αθήνα

Το Partners in Fun είναι μια κινητή παιδική́ χαρά́ με στοιχεία Επαυξημένης Πραγματικότητας, που ενθαρρύνει παιδιά́ κάθε πολιτισμικού υπόβαθρου να παίξουν, να μάθουν και να κοινωνικοποιηθούν.

Μετακινούμενη εντός της Αθήνας, αυτή η διαδραστική παιδική χαρά προσκαλεί παιδιά από δομές φιλοξενίας προσφύγων και τη γειτονιά να παίξουν μαζί και να γνωριστούν, απολαμβάνοντας το μέλλον της παιδικής ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης. Σε συνεργασία με τη ΜΚΟ ΜΕΤΑδραση, η πρωτοβουλία επισκέφτηκε «Ανοιχτά Σχολεία» του Δήμου Αθηναίων καθώς και το Άλσος Νέας Σμύρνης.

Σε ομάδες των 4 ατόμων, οι συμμετέχοντες περιπλανιούνται στο επίπεδο του παιχνιδιού που θυμίζει πραγματικό δάσος. Στο δρόμο τους βρίσκουν γρίφους και μυθικά πλάσματα που ενεργοποιούνται με τα παρεχόμενα tablet και συνεργάζονται για να φτάσουν στον κρυμμένο θησαυρό.

Μέσω του παιχνιδιού και της μάθησης, το Partners in Fun δημιουργεί ένα πλαίσιο συμμετοχής και συνεργασίας ανάμεσα σε παιδιά που διαφορετικά δε θα είχαν βρεθεί μαζί. Ενθαρρύνοντας την ισότιμη επαφή ανάμεσα στην προσφυγική και την τοπική κοινότητα, αυτή η πρωτοβουλία είναι ένα σημαντικό βήμα προς μακροχρόνιες σχέσεις και μία κοινωνία ανοιχτή, βασιζόμενη στη διαφορετικότητα και την ανεκτικότητα.

Το Partners in Fun είναι η αρχή ενός ευρύτερου διαλόγου σχετικά με την κοινωνική ένταξη και τη συμβολή της Επαυξημένης Πραγματικότητας ενάντια στις κοινωνικές προκλήσεις.

Αλέξανδρος Μιχαήλ

Έργο: TO WHOM IT MAY CONCERN | Αποκαλύπτοντας γνώριμες πτυχές του αγνώστου

Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη

Χάρη στην αντιρετροϊκή αγωγή, ένας οροθετικός μπορεί σήμερα να ζει με τον HIV μια ζωή όπως κάθε άλλος. Έρχεται όμως αντιμέτωπος με το στίγμα και την κοινωνική απομόνωση. Η ενημέρωση για τον HIV είναι κομβικής σημασίας στην αντιμετώπιση του στίγματος αλλά και στη μείωση των νέων μεταδόσεων. Ωστόσο ο φόβος και η προκατάληψη μας κρατούνε όλους στο σκοτάδι.

Το έργο είναι μια απόπειρα αποτύπωσης της οροθετικότητας ως βιωμένης εμπειρίας. Μέσα από μια προσωπική δημιουργική διαδικασία, μια μικτή ομάδα ανθρώπων που ζουν με τον HIV και των οικείων τους έχει την ευκαιρία να εκφράσει και να συζητήσει ένα συχνά καταπιεσμένο και απωθημένο βίωμα. Οι εικόνες και τα λόγια τους εκτίθενται σε μια δημόσια εικαστική εγκατάσταση προσφέροντας μια ευκαιρία σε άλλους να συνδεθούν με τον HIV όχι ως απειλή αλλά ως μια ανθρώπινη εμπειρία, μετατρέποντας τη σιωπή σε διάλογο, το φόβο σε γνώση. Μια σύνθετη, πολυεπίπεδη διαδικασία που φέρνει απομονωμένα άτομα σε επαφή αλλά και σε σπάνια αλληλεπίδραση με το άμεσο και το ευρύτερο περιβάλλον τους.

Σε συνεργασία με το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Σύλλογο Οροθετικών Ελλάδος «Θετική Φωνή» και τη ΜΚΟ «Κέντρο Ζωής» για την υποστήριξη όσων ζουν με τον HIV. Η έκθεση παρουσιάστηκε στο «Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης» από τις 30 Μαρτίου ως τις 15 Απριλίου 2018.

Αγγελική Μητροπούλου

Έργο: Κύμα Project

Τοποθεσία: Αθήνα

Το Κύμα Project ιδρύθηκε το 2017, η ανάγκη όμως που το δημιούργησε υπάρχει καιρό.

Η έλλειψη συμπερίληψης στην τέχνη και συγκεκριμένα στο χορό.

Η τέχνη ωφείλει να είναι προσβάσιμη για όλους, να ενώνει, να ανοίγει νέους κόσμους και να καταρρίπτει στερεότυπα.

Το Κύμα απαντά στην ανάγκη των περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων για έκφραση και συμμετοχή. Με όχημα το σύγχρονο χορό και το χοροθέατρο στοχεύει να δημιουργήσει νέα πρότυπα σχετικά με την αναπηρία δημιουργώντας παράλληλα ευκαιρίες συμμετοχής, ηγεσίας και εκπαίδευσης προσβάσιμες για όλους και όλες.

Βασιλική Ντούλια

Έργο: This is not a feminist project

Τοποθεσία: Αθήνα

Tο This is not a feminist project είναι μια πολυμεσική ηλεκτρονική πλατφόρμα που επιχειρεί να συνδέσει το ιστορικό παρελθόν του Γυναικείου Κινήματος στην Ελλάδα με μια ποικιλία σύγχρονων γυναικείων ιστοριών μέσα από ένα ζωντανό, ψηφιακό χρονολόγιο. Η πλατφόρμα περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δεδομένων, από οπτικοακουστικό μέχρι έντυπο υλικό, το οποίο αναπτύσσεται σε δύο μέρη.

Το 1ο μέρος παρουσιάζει τα καταγεγραμμένα ίχνη του γυναικείου ακτιβισμού και των εμπειριών από το 2ο Κύμα Φεμινισμού στην Ελλάδα, καθώς και τις κοινωνικές, πολιτιστικές και θεσμικές μεταμορφώσεις που τα διαμόρφωσαν από το 1980 μέχρι και σήμερα. Το 2ο μέρος συγκεντρώνει ταινίες μικρού μήκους νέων κινηματογραφιστριών, που παράχθηκαν για τις ανάγκες του εγχειρήματος, και διερευνούν προσωπικές ιστορίες γυναικών διαφορετικής πολιτισμικής, κοινωνικής, πολιτικής και εθνοτικής ταυτότητας που κατοικούν στην Ελλάδα.

Επειδή μέχρι σήμερα αυτό το κομμάτι κοινωνικής ιστορίας δεν έχει αναδειχθεί ψηφιακά και επειδή οι συζητήσεις γύρω από την αντίληψη για τη γυναίκα εξακολουθούν να είναι αναγκαίες στη χώρα μας, το εγχείρημα στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με θέματα γυναικείας ταυτότητας και ισότητας των φύλων, στην προσφορά ευρύτερης πρόσβασης σε μία εκτεταμένη συλλογή αρχειακού υλικού, στην παροχή χώρου για περαιτέρω αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων και στην ανάδειξη του γυναικείου ζητήματος μέσα από τη σκοπιά γυναικών που δεν είχαν την ευκαιρία να ακουστούν στο παρελθόν.

Πέτρος-Ιουλιανός Πιτσούνης

Έργο: Θέατρο της Ενσωμάτωσης

Τοποθεσία: Αθήνα

Το πρόγραμμα «Θέατρο της Ενσωμάτωσης» αξιοποιεί τη δύναμη του θεάτρου να προάγει την κοινωνική ένταξη και υπηρετεί το όραμα μιας Ευρωπαϊκής κοινωνίας χωρίς ρατσισμό και προκαταλήψεις. Νέοι Έλληνες με ή χωρίς παρελθόν μετανάστευσης, ενώνουν τις δυνάμεις τους με πρόσφυγες για να δημιουργήσουν πολυπολιτισμικές θεατρικές ομάδες στο κέντρο της Αθήνας και του Πειραιά. Στόχος είναι να καλλιεργηθεί η δημιουργικότητα και η αγάπη των συμμετεχόντων για το θέατρο και τις τέχνες. Καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, δίνεται μεγάλη έμφαση στη διαπολιτισμική ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των συμμετεχόντων. Οι θεατρικές πρόβες αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία να έρθουν σε επαφή άνθρωποι από όλο τον κόσμο και να κοινωνικοποιηθούν σε ένα δημιουργικό περιβάλλον έξω από προσφυγικά camps. Το θέατρο αποτελεί το ιδανικό εργαλείο για να προαχθεί η συντροφικότητα, διότι επιτρέπει με μοναδικό τρόπο στους ανθρώπους να ανοίγονται, να εκφράζονται και να επικοινωνούν, γεγονός που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την επιτυχή κοινωνική συμπερίληψη και ενσωμάτωση. Υπό την καθοδήγηση επαγγελματιών ηθοποιών και σκηνοθετών οι θίασοι δημιουργούν θεατρικές παραστάσεις για να αναδείξουν την επιτυχημένη συνεργασία τους, να στείλουν ένα καθαρό μήνυμα ενάντια στον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις και ως αντάλλαγμα λαμβάνουν μια γερή δόση αυτοπεποίθησης μέσα από το χειροκρότημα των θεατών.

Βασιλική Βαλκανιώτη

Έργο: Flying Duets

Τοποθεσία: Αθήνα/Πειραιάς

Ανοίγοντας διάλογο ανάμεσα σε δύο άτομα κάθε φορά, μέσα σε ένα ξεχωριστό χώρο που επιτρέπει την ελεύθερη αλληλεπίδραση, πέρα από κοινωνικές νόρμες και άκαμπτα πλαίσια σκέψης.

Μια προσπάθεια αμφισβήτησης προκατασκευασμένων απόψεων και προκαταλήψεων, μέσω αδιαμεσολάβητης ανθρώπινης επαφής.

Μια απόπειρα κοινωνικής γεφύρωσης, μέσω ελεύθερης διαδικασίας συν-δημιουργίας, στα πλαίσια ενός δυναμικού και διαρκώς μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος.

Τα ντουέτα σχηματίζονται από άτομα, από διαφορετικό κοινωνικοπολιτισμικό υπόβαθρο. Διαφορετική κοινωνική θέση, εθνικότητα, πολιτισμικές αξίες και φυσικές ικανότητες. Δύο άνθρωποι που σπάνια έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν, να ανταλλάξουν απόψεις, να αλληλεπιδράσουν και να δημιουργήσουν έναν «δεσμό», στη μέση καθημερινή ζωή, τους ρυθμούς που τη διέπουν, και στην παρούσα κοινωνικοπολιτική δομή.

Οι τακτικές συναντήσεις έχουν ευέλικτη φόρμα, βασίζονται στην εξερεύνηση της κίνησης και τον πειραματισμό ως βάση για μια διαδικασία μετασχηματιστικής μάθησης ‘μέσω του άλλου’. Ως σημείο εκκίνησης για συνύπαρξη, επικοινωνία και από-κοινού δημιουργία.

Η πλατφόρμα έχει στόχο την ανοχή, κατανόηση και αποδοχή του εαυτού και του άλλου, στην ομαλή και εποικοδομητική επίλυση συγκρούσεων ή διαφωνιών, τη μη βίαιη επικοινωνία, την αφύπνιση του σώματος και την έκφραση μέσω κίνησης.

*Με πληροφορίες από ΑΠΕ