Στο Νέο Εντευκτήριο

H “προδρομική” Διαγώνιος / 1952 συναντά ελληνική και ξένη ποίηση και πεζογραφία, άρθρα, κριτικές και παρουσιάσεις βιβλίων και ένα φωτογραφικό ένθετο στο ολοκαίνουργιο τεύχους του Εντευκτηρίου. 

Η “προδρομική” Διαγώνιος/ 1952 

Το πρώτο τεύχος του Εντευκτηρίου στον 30ό χρόνο έκδοσής του επιφυλάσσει μία ιδιαίτερη έκπληξη στους αναγνώστες του: αναδημοσιεύει όλα τα κείμενα (των: Νίκου Μπακόλα, Κίμωνα Οικονόμου, Ιωάννη Σιβεριώτη και Ντίνου Χριστιανόπουλου) ενός πολυγραφημένου 12σέλιδου, που κυκλοφόρησε ―πριν από 65 ολόκληρα χρόνια― σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων και πλέον έχει ιστορική αξία, καθώς περιλαμβάνει αφενός το πρώτο δημοσιοποιημένο διήγημα του Μπακόλα, αφετέρου ένα πεζό του Χριστιανόπουλου που περιέχει εν σπέρματι θεματικά σχήματα και μοτίβα που τον ακολούθησαν και στα επόμενα συγγραφικά του διαβήματα, όπως παρατηρεί στη σύντομη αλλά εξαιρετικά χρήσιμη εισαγωγή του ο Κώστας Ν. Πλαστήρας. Προκύπτει επίσης ότι ο Χριστιανόπουλος ήδη από το 1952 είχε βρει τον τίτλο του περιοδικού που θα εξέδιδε έξι χρόνια αργότερα.

Πεζογραφία- Ποίηση- Δοκίμιο

Διάσημος και πολυδιαβασμένος ως πεζογράφος-ανατόμος της αμερικανικής εργατικής τάξης, των ανέργων και των περιθωριοποιημένων, ο Ρέιμοντ Κάρβερ δημοσίευσε ―πριν ακόμη εμφανιστεί με συλλογή διηγημάτων― δύο συλλογές με ποιήματα, στα οποία η γραφή του είναι απογυμνωμένη, στεγνή, λιτή αλλά τραυματικά έντονη, παρατηρεί στην εισαγωγή της η Μαρία Μουσαφίρη, που μετέφρασε γι’ αυτό το τεύχος του Εντευκτηρίου πέντε ποιήματά του. Η τρίτη και τελευταία συλλογή του (1989) περιλαμβάνει και ποιήματα που γράφτηκαν λίγο πριν από τον θάνατό του και αντλούν έμπνευση από τη διάγνωση καρκίνου του πνεύμονα: Είπε ότι δεν δείχνει καλά/ είπε ότι δείχνει άσχημα για την ακρίβεια πολύ άσχημα/ είπε μέτρησα τριάντα δύο στο ένα πνευμόνι πριν/ παρατήσω το μέτρημα/ είπα μου αρκούν δεν θα ’θελα να μάθω/ πόσα παραπάνω από δαύτα είναι εκεί μέσα/ […] τινάχτηκα όρθιος κι αντάλλαξα χειραψία με τον άνθρωπο  που μόλις μου ’δωσε/ κάτι που κανείς στον κόσμο δεν μου είχε ξαναδώσει/ παραλίγο να τον ευχαριστούσα κιόλας με τη δύναμη της συνήθειας.

Στο ίδιο τεύχος, ποιήματα των Βασίλη Τσαρνά (στην ενότητα «Νέες φωνές»), Τεντ Χιουζ (ποιήματα για παιδιά ― εισαγωγή & μετάφραση: Θοδωρής Ρακόπουλος), Κώστα Χατζηκυριάκου, Πιερ Πάολο Παζολίνι (απόδοση: Αντώνης Γκρίτσης).

Ακόμη, πεζά των Φίλιππου Δρακονταειδή, Μαρίας Στασινοπούλου, Θανάση Θ. Νιάρχου, Τάκη Σπετσιώτη, Κωνσταντίας Σωτηρίου, Τζάστιν Τόρρες (μετ: Γιάννης Θεοδοσίου), Βάνας Χαραλαμπίδου, Κώστα Ταχτσή (επιστολή στον Νάνο Βαλαωρίτη, 2.11.1986), Γιάννη Τσίρμπα, Στράτου Φουντούλη, Στέλλας Παρασχά.

Ο Ηλίας Κεφάλας συμμετέχει στο τεύχος με το δοκίμιό του «Ο λυρισμός στην ποίηση». Την εικονογράφηση της ενότητας της λογοτεχνίας επέλεξε ο Γαβρήλος Κοντομανίκης.

Κριτική

Τις κριτικές και βιβλιοπαρουσιάσεις του τεύχους γράφουν οι: Βαγγέλης Χατζηβασιλείoυ (Χρήστου Χρηστίδη: Αναποδογεννημένος)· Λίζυ Τσιριμώκου (Μισέλ Φάις: Lady Cortisol)· Λίνα Πανταλέων (Αντώνη Νικολή: O θάνατος του μισθοφόρου)· Καίτη Στεφανάκη (Χρήστου Μπήτσικα: O ίδιος)· Σταύρος Ζαφειρίου (Ειρήνης Ιωαννίδου: Σώμα δρομολόγιο)· Απόστολος Λυκεσάς (Πολυξένης Βελένη: Είμαι η Άλλη)· Μαίρη Κλιγκάτση (Κατερίνας Ηλιοπούλου: Μια φορά κάθε τοπίο και ολότελα)· Κώστας Θεολόγου (Χρύσας Φάντη: Η ιστορία της Σ.)· Δημήτρης Κόκορης (συλλογικό: O ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης και η μεταπολεμική αριστερή διανόηση).

Ακόμη, στην τακτική στήλη «Βιβλία στο κομοδίνο», οι Γιώργος Κορδομενίδης, Γιάννης Κοτσιφός, Γεωργία Τριανταφυλλίδου, Τέλλος Φίλης, Στέλλα Βοσκαρίδου και Εύη Καρκίτη σχολιάζουν πρόσφατες εκδόσεις.

Φωτογραφικό Ένθετο

Η Camera Obscura, το ειδικό τετράχρωμο ένθετο 16 σελίδων για την καλλιτεχνική φωτογραφία, παρουσιάζει έργα του Σπύρου Ζερβουδάκη (υπό τον γενικό τίτλο «Αλλόκοτη μεταμόρφωση»), για τα οποία ο Ηρακλής Παπαϊωάννου επισημαίνει: «[…] Η σειρά A1 (2012) του Σπύρου Ζερβουδάκη  συνιστά μία λοξή ματιά σε κάποιο τμήμα ενός επαγγελματικού Λυκείου της Κρήτης. Οι μαθητές του Ζερβουδάκη ποζάρουν, μάλλον λόγω συγκυριακής εποχικότητας, με αποκριάτικες μάσκες, ανακαλώντας ίσως μερικές αινιγματικές, όσο και πικρές, φωτογραφίες του Ralph Eugene Meatyard. Οι μάσκες, άλλοτε τρομακτικές κι άλλοτε επιβλητικές, συνιστούν μια εύγλωττη μεταφορά για την ελληνική δημόσια εκπαίδευση των αρχών του 21ου αιώνα ως διαδικασία μεταμφίεσης και μετάλλαξης: τέρατα και ήρωες, επαναστάτες και φαντάσματα, ζωντανεύουν μέσα από την ιστορία και την οθόνη σε ένα αλλόκοτο παιχνίδι νύξεων ανάμεσα στην υπερβολή των μορφών και τον γυμνό σκηνικό χώρο, όπου θρανία, κάγκελα και ζωγραφισμένοι ψευδότοιχοι συμπληρώνουν το ωμό πορτραίτο του σύγχρονου ελληνικού σχολείου».

Στο εξώφυλλο του τεύχους φωτογραφία του δημοσιογράφου Κοσμά Βίδου.

*Τχ. 111, 160 σελ., τιμή 10,00 ευρώ. Δείτε περισσότερα εδώ.