Τα σύμβολα και τις εικόνες δεν τα αγγίζει ούτε ο αιώνας

Στη διάρκεια των 100 χρόνων μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση που συμπληρώνονται φέτος, τα σύμβολα, οι εικόνες, τα μηνύματα και τα συνθήματα, το πνεύμα, η ορμή, ο δυναμισμός και οι διαστάσεις ενός από τα ιστορικά γεγονότα που συγκλόνισαν τον κόσμο και καθόρισαν την ιστορία του 20ού αιώνα, παραμένουν επίκαιρα και αποτυπώνονται στη δημιουργία πολλών σύγχρονων εικαστικών.

Η έκθεση με τίτλο «Η Μνήμη της Επανάστασης. Σύγχρονοι Έλληνες Εικαστικοί-100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση» στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών από τις 22 Μαρτίου έως τις 22 Ιουλίου 2017, παρουσιάζει το «αφήγημα» της Οκτωβριανής Επανάστασης μέσα από την ιδιαίτερη προσέγγιση 31 σύγχρονων Ελλήνων εικαστικών δημιουργών, οι οποίοι καλούνται να δώσουν τη δική τους εκδοχή και να διαμορφώσουν μια ενιαία εικαστική παρέμβαση, για την ουτοπία της επανάστασης.

Τα έργα -ζωγραφική, γλυπτική, εγκαταστάσεις, χαρακτική, βίντεο- τα περισσότερα των οποίων δημιουργήθηκαν με αφορμή την έκθεση ανήκουν στους εικαστικούς: Μιχάλη Αρφαρά, Κωστή Βελώνη, Μπάμπη Βενετόπουλο, Ανδρέα Βούσουρα, Κορνήλιο Γραμμένο, Λυδία Δαμπασίνα, Δημήτρη Ζουρούδη, Αντιγόνη Καββαθά, Στέφανο Καμάρη, Δημήτρη Καρλαφτόπουλο, Θοδωρή Λάλο, Γιάννη Λασηθιωτάκη, Ανδρέα Λυμπεράτο, Αλέξανδρο Μαγκανιώτη, Δημήτρη Μεράντζα, Μανώλη Μπαμπούση, Ξενοφώντα Μπήτσικα, Νικόλα Μπλιάτκα, Αντώνη Παπαδόπουλο, Αλίκη Παππά, Κωνσταντίνο Πάτσιο, Νατάσσα Πουλαντζά, Νίκο Σεπετζόγλου, Γιάννη Σκαλτσά, Μάριο Σπηλιόπουλο, Γιώργο Τσεριώνη, Κώστα Τσώλη, Πάνο Χαραλάμπου, Κώστα Χριστόπουλο, Θοδωρή Χρυσικό και Γιάννη Ψυχοπαίδη. Η επιμέλεια της έκθεσης ανήκει στον Γιάννη Μπόλη, ιστορικό της τέχνη και επιμελητή του ΚΜΣΤ.

Πέρα από τον όποιο επετειακό χαρακτήρα, η έκθεση δεν είναι περιγραφική, ούτε φιλοδοξεί να υποκαταστήσει την αυστηρή ιστορική μελέτη, τις διαφορετικές αναγνώσεις, αντικρουόμενες ερμηνείες και αποτιμήσεις των ιστορικών. Αντίθετα, στοχεύει σ’ έναν ξεχωριστό προβληματισμό και σε ιστορικούς και πολιτισμικούς συνειρμούς, με εκκίνηση έργα των Καζιμίρ. Μαλέβιτς, Ιβάν Κλιούν, Λιουμπόβ Ποπόβα, Κλιμέντ Ρέντκο, Αλεξάντρ Ρότσενκο, Κονσταντίν Μεντουνέτσκι, Αλεξέι Μπάμπιτσεφ, Ιβάν Κουντριασόφ, Ξένια Έντερ κ.ά από τη συλλογή Κωστάκη του ΚΜΣΤ, που παρουσιάζονται ως ξεχωριστή ενότητα στην έκθεση, μαζί με αρχειακό υλικό, περιοδικά, αφίσες και φωτογραφίες από το αρχείο Κωστάκη και ιδιωτικές συλλογές.

Οι έννοιες της Επανάστασης και της Ουτοπίας βρίσκονται στον πυρήνα αυτής της ενότητας με τέσσερις διαφορετικές θεματικές: Νέα Αισθητική, Καθημερινή Ζωή, Εκπαιδευτικοί Νεωτερισμοί, Τέχνη και Προπαγάνδα. Η τέχνη εξάλλου της ρωσικής πρωτοπορίας αποτελεί μέχρι σήμερα για τους καλλιτέχνες μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης, προβληματισμού και ερεθισμάτων.

Την έκθεση πλαισιώνουν αντικείμενα (αφίσες και προτομές με τους ηγέτες της Οκτωβριανής Επανάστασης, φωτογραφίες, ζωγραφικοί πίνακες σοσιαλιστικού ρεαλισμού, κ.ά.) της συλλογής του Βασίλη Κωνσταντίνου, την οποία έχει παραχωρήσει στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Η συλλογή έχει συγκροτηθεί μέσα από πολυάριθμα ταξίδια και πεισματικές αναζητήσεις του συλλέκτη στη μεγάλη γεωγραφική περιοχή των Βαλκανίων και λειτουργεί αναμνηστικά, αλλά και ως υπόμνηση μιας μεγάλης πολιτικής ιστορίας και ταυτόχρονα πιο προσωπικά, αφού αποκαλύπτει πολλές κρυφές ιστορίες της ατομικής διαχείρισης της ιστορίας.

*Τετάρτη 22 Μαρτίου έως τις 22 Ιουλίου 2017. Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών.