Τα τραπέζια μας γίνονται ξανά τόποι αναμνήσεων στις βιτρίνες του ΟΤΕ

Μια διαφορετική έκθεση φέρνει κοντά από σήμερα την Τέχνη, τη γαστρονομία της Θεσσαλονίκης και το κρασί σε μια βιτρίνα. 

Εικόνες: Βασίλης Βαρσακέλης/Ιδέα: Γιάννης Αργυριάδης

Τα εξαιρετικά ζωγραφικά έργα του Δημήτρη Γκύζη, μια θεματική ενότητα που γεννήθηκε μέσα στην πανδημία με κοινό σημείο αναφοράς τη συνεύρεση γύρω από ένα τραπέζι γίνεται αφορμή για μια ενδιαφέρουσα συνύπαρξη.  

 Δέκα σεφ της Θεσσαλονίκης και ένας οινοποιός της λένε τι σημαίνει για κείνους η φράση ”Γύρω από το τραπέζι” συνοδεύοντας τα συναισθήματα που γεννιούνται στη θέα των έργων αλλά και ένα τραπέζι που στήθηκε υπογραμμίζοντας όσα τα έργα αναδυκνείουν. 

Ο Δημήτρης Γκύζης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1964. Το ενδιαφέρον του για τη ζωγραφική τον συνόδευε πάντα.

Παράλληλα με τις σπουδές του στα Μαθηματικά παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στο εργαστήριο ζωγραφικής της Ναταλίας Θωμαΐδη.

Ζει και εργάζεται ως τραπεζικός υπάλληλος στη Θεσσαλονίκη συνεχίζοντας αδιάκοπα την ενασχόλησή του με τη ζωγραφική. Ο εγκλεισμός της καραντίνας οδήγησε σε νέες ζωγραφικές αποτυπώσεις.

Οδήγησε και σε ανάγκη αλληλεπίδρασης και επαφής. Τα κυριακάτικα τραπέζια έγιναν οι ιδανικοί τόποι για εγγύτητα και επικοινωνία. Τα έργα αυτά είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας καταγραφής και αποτύπωσής τους και ταυτόχρονη αναπόληση παλαιότερων κυριακάτικων τραπεζιών.

Αν κάτι μας έλειψε περισσότερο τον δύσκολο καιρό της πανδημίας είναι η συνεύρεση γύρω από ένα τραπέζι. Εκείνα τα ανέμελα μεσημέρια Κυριακής με τα πρόσωπα που αγαπάμε πάνω σε ένα καλοσιδερωμένο λευκό τραπεζομάντηλο, με τα καλά σερβίτσια της γιορτής, τα φαγητά που μαγειρεύτηκαν με αγάπη και τις εξομολογήσεις να εναλλάσσονται με ιστορίες και γέλια. Το μαζί.

Τα τραπέζια, οι τόποι γέννησης των κοινών μας αναμνήσεων και η βίαιη απουσία από τις ζωές μας. Η έλλειψη τους γέννησε αυτούς τους πίνακες. Η ανάγκη της επιστροφής σε αυτά τα τοπία αγάπης και μοιρασιάς συναισθημάτων και αισθήσεων.

Ο Δημήτρης Γκύζης αξιοποίησε τον καιρό του εγκλεισμού για να εκφράσει στους καμβάδες του με σπουδαίο, εμφατικό τρόπο, αυτή την πεμπτουσία της έννοιας ‘’Στο τραπέζι’’. Με παρόντες και απόντες, με γέλια ηχηρά ή υπαινιγμούς των βλεμμάτων, εικονογραφεί μια γνώριμη και άκρως απαραίτητη τελετουργία της κοινωνικότητας και συνάμα ανάγκη της ζωής μας.

Και εδώ πλάι στις δικές τους δημιουργίες οι μεγάλοι μάγοι των τραπεζιών της πόλης, της αστικής μας μυθολογίας, οι σεφ, μαζί με έναν μέγιστο οινοποιό της αφήνουν το αποτύπωμα τους, σε μια θαυμαστή συνύπαρξη τέχνης και γεύσης, γράφει ο διευθυντής της parallaxi Γιώργος Τούλας στο σημείωμα του για την έκθεση.

Μην σηκώνεσαι ποτέ όταν το τραπέζι είναι άδειο

Καλώντας κάποιον στο τραπέζι μας σημαίνει ότι αναλαμβάνουμε την ευτυχία του κατά τη διάρκεια των ωρών που περνάει κάτω από τη στέγη μας. Anthelme Brillat-Savarin

Σύμφωνα με την ερμηνεία του Gustavus Hindman Miller, το όνειρο ενός άδειου τραπεζιού είναι φορέας φιλονικιών και διαφωνιών και ως εκ τούτου η εικόνα ή μια μεταφορά των επικοινωνιακών προβλημάτων, ενώ το να ονειρευόμαστε ένα στρωμένο τραπέζι, αντιπροσωπεύει τη συνάντηση και την κοινωνικότητα μεταξύ των ανθρώπων.

Αν και δεν πιστεύουμε στην προμνημονιώδη δύναμη των ονείρων, αυτή η ερμηνεία καθορίζει ακριβώς τι συμβολίζει ο πίνακας για τον καθένα από εμάς δηλαδή την οικειότητα και την σχέση που έχουμε μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον. Ο πίνακας είναι λοιπόν ένα υπομόχλιο, ένα κέντρο: είναι το σημείο αναφοράς που βοηθά στην υποστήριξη των συναισθημάτων και, στην ευαγγελική γλώσσα που χτίζει την εικονογραφική σύνταξη των έργων του Δημήτρη Γκύζη, αντιπροσωπεύει τον σιωπηλό αφηγητή.

Στους πίνακες που παρουσιάζονται για το project “Στο τραπέζι”, στην πραγματικότητα, ο καλλιτέχνης περιγράφει ένα εσωτερικό περιβάλλον στο οποίο η προοπτική που πλαισιώνει τραπέζια και ανθρώπους, ξεφεύγει από τον έλεγχο περιγράφοντας έναν ανεξιχνίαστο ορίζοντα, ρυθμίζοντας ταυτόχρονα μια εναλλαγή μεταξύ κενού και πλήρους που παραμένει η ερμηνευτική μορφή της έρευνάς του.

  Τα τρόφιμα σε αυτά τα έργα, ανακαλούνται μόνο ως μνήμη, φευγαλέα αλλά επίμονη στο χρόνο, ως μια γεύση που εξακολουθεί να υφίσταται μεταξύ μύτης και στόματος. Τα έργα που εκτίθενται είναι νεκρές φύσεις στη σύνθεση και στην αντιπαράθεση των λεπτομερειών, ποτέ περιττές και συνάμα θεμελιώδεις, αφήνοντας χώρο μόνο στις αισθήσεις μιας καθημερινής ζωής που χάθηκε κατά την περίοδο του lockdown, την οποία όλοι γνωρίζουμε και θέλουμε να επιστρέψει ως συνήθεια.

Είναι ταυτόχρονα πορτρέτα γιατί, σε μια εποχή όπου η διαχείριση της εικόνας είναι γρήγορη και άμεση, σε αυτά υπάρχει ο εορτασμός αυτής της αναπόφευκτης βραδύτητας των οικογενειακών γευμάτων που εμπλουτίζονται με αφηγηματικές φωνές συνυφασμένες με τρανταχτές γαστρονομικές απολαύσεις, αλλά και εκείνες οι στιγμές στις οποίες το φαγητό γίνεται πολύτιμος σύμμαχος για να δικαιολογηθεί η αμηχανία για μια μεγάλη ευτυχία ή θλίψη, που αργεί να εξαφανιστεί. 

Σε αυτά τα έργα δηλαδή, υπάρχει η αναπαράσταση εκείνων των συναισθηματικών δραστηριοτήτων που εκφράζουν την ειλικρίνεια των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων και που αποτελούν τον συναισθηματικό πυρήνα κάθε οικογενειακής σχέσης.

 Έτσι ο Γκύζης οδηγεί με χάρη τον παρατηρητή σε ένα ασφαλές και φιλόξενο μέρος αλλά ταυτόχρονα ευάλωτο, γιατί διέπεται από μια λεπτή ισορροπία θέτοντας στο κέντρο του, αδρανή, το στρωμένο τραπέζι και τους ανθρώπους γύρω του, μια μεταφορά δηλαδή, όλων εκείνων που ο χρόνος έχει παρασύρει μακριά, ανεπανόρθωτα χαμένα: μια προειδοποίηση για να επανεξεταστούν οι ανθρώπινες σχέσεις όχι ως δεδομένο, αλλά ως ένας ζωντανός οργανισμός που για να επιβιώσει, πρέπει να τροφοδοτείται συνεχώς, ακόμη και από καλό φαγητό.

Οι ψεύτικοι φίλοι είναι σαν εκείνους τους πελάτες που σηκώνονται όταν το τραπέζι είναι άδειο. (Κινεζική παροιμία)

Francesco Piazza/Καλλιτεχνικός επιμελητής

Τα ζωγραφικά έργα πλαισιώνουν συμμετοχές γνωστών εστιατορίων της Θεσσαλονίκης και του οινοποιείου Γεροβασιλείου.

Συμμετέχουν τα εστιατόρια Salonica-Makedonia Palace, Dome-Nikopolis, Το Χαρούπι, Το Μανιτάρι, Γλυκάνισος, Ακαδημία, Μαιτρ και Μαργαρίτα, Tom Dixon, Ηλιόπετρα, Μαϊάμι  Ο κ. Νίκος Μαραγκός παραχώρησε το τραπέζι

Και όσα οι σεφ και ο οινοποιός έγραψαν 

Η καλύτερη στιγμή της μέρας, με βρίσκει γύρω από ένα τραπέζι, με αγαπημένους ανθρώπους, να ανοίγω ένα μπουκάλι κρασί και να μοιράζομαι ιστορίες, γεύσεις και συναισθήματα.

Βαγγέλης Γεροβασιλείου, οινοπαραγωγός

Για μένα τραπέζι είναι μια βραδιά στη Σαλονίκη!

Σωτήρης Ευαγγέλου/Salonica, Makedonia Palace

Γύρω από το τραπέζι για μένα σημαίνει επικοινωνία αισθημάτων, ότι δηλαδή νιώθω και όταν μαγειρεύω. Και μια ευχή, να γίνουν και πάλι τα τραπέζια μας εστία δυνατών αναμνήσεων.

Στέφανος Σταμίδης, Dome-Nikopolis

Μετάδοση της Ελληνικής γαστρονομικής κουλτούρας από γενιά σε γενιά

Λεωνίδας Παντσιούκας/Το Μανιτάρι

Τραπέζι είναι ανταλλαγή, επικοινωνία, ουσία, επαφή, χαμόγελα. Είμαστε ξανά μαζί.

Μανώλης Παπουτσάκης/Το Χαρούπι

Το φαγητό είναι ένας τρόπος με τον οποίο μπορείς να ταξιδέψεις μέσο της γεύσης σε μέρη τα οποία δεν έχεις πάει ποτέ. Είναι τρόπος να δημιουργείς αναμνήσεις μέσα από την συναισθηματική γαστρονομία με τους ανθρώπους, τον πολιτισμό και την παράδοση. Το φαγητό-τραπέζι μας ξυπνά μνήμες που νιώσαμε σαν παιδιά μαζί με τους παππούδες-γιαγιάδες που μας κάνουν να νοσταλγούμε πράγματα που ξεχάσαμε ότι ζήσαμε με την πάροδο του χρόνου, καθώς επίσης μας επαναφέρει αισθήματα όπως αγάπης, έρωτα , νίκες αλλά και ήττες, χαρές αλλά και λύπες. Το φαγητό δεν είναι μόνο μια φυσική ανάγκη του ανθρώπου, είναι κάτι ιερό που μας κρατάει κοντά με τους ανθρώπους γύρω μας.

Κωνσταντίνος Μάρκου/Ακαδημία

Το τραπέζι για μένα είναι μια ζεστή εικόνα ανθρώπων. Οικογένεια και φίλοι, γέλια και χαρές, συζητήσεις και αναζητήσεις. Το φαγητό είναι η απόλυτη επικοινωνία των ανθρώπων. Ξεδιπλώνει τα συναισθήματα τους -αγαπούν, διαφωνούν, εύχονται, γιορτάζουν και πενθούν. Θα το χαρακτήριζα ως μηχανή εμβάθυνσης συναισθημάτων.

Δημήτρης Παμπόρης/ Tom Dixon

Γύρω από το τραπέζι δημιουργείται όλη μας η κουλτούρα, μας ξυπνάει μνήμες, μας ταξιδεύει. Είναι μια γιορτή, είναι η συναναστροφή.

Γιάννης Κούρτης/ Γλυκάνισος

Τραπέζι για εμάς είναι η τελετουργία του μοιράσματος, το νιάξιμο μέσω της μαγειρικής, η συμπερίληψη των συνδαιτημόνων στη ζωή μας.

Γαστρονομία είναι η τέχνη και οι τεχνικές της μετατροπής του φανταστικού σε κάτι συγκεκριμένο. Είναι μια διαρκής εξιστόρηση του από που ερχόμαστε και που πηγαίνουμε.

Σωκράτης Μπεληγιάννης/ Μαιτρ και Μαργαρίτα

Το τραπέζι για εμάς είναι το αντάμωμα…

Αυτό που μάθαμε εδώ και στα χωριά μας. Είναι η φροντίδα της μαμάς, είναι το καθαρό τραπεζομάντηλο της γιαγιάς, το κέρασμα του πατέρα κι ο παππούς να λέει φάτε εσείς χορταίνω εγώ…

Είναι οι φίλοι κι η προσμονή…

Είναι τέσσερα πόδια και μια βάση πάνω στην οποία μοιράζονται αγάπη, γεύσεις κι αναμνήσεις…

Γιώργος Ζαννάκης και Βάσια Γκαμπράνη/Ηλιόπετρα

Γύρω από το οικογενειακό τραπέζι χτίζονται οι καλύτερες αναμνήσεις.

Σοφία Τεφτσή/Μαϊάμι 

Τα ζωγραφικά έργα πλαισιώνουν συμμετοχές γνωστών εστιατορίων της Θεσσαλονίκης και του οινοποιείου Γεροβασιλείου. Η έκθεση, η εγκατάσταση και η υλοποίηση είναι μια ιδέα του Γιάννη Αργυριάδη. Σερβίτσια, art-de-la-table Τόλης Κομπάρος, 2nd Floor. 

Το τραπέζι είναι Maragos Antiques