Ελληνικά μουσεία προς ενοικίαση
Η εμπορευματοποίηση των μουσειακών χώρων, η οικογένεια Γλύξμπουργκ και ο νόμος 5021/2023 που μετατρέπει τα πέντε μεγάλα Μουσεία της χώρας σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου
Με ένα έγγραφο, το οποίο αναρτήθηκε στη Διαύγεια, το Υπουργείο Πολιτισμού έδωσε και επισήμως τις «ευλογίες» του στους Γλύξμπουργκ, παραχωρώντας το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, έναντι του ποσού των δεκαπέντε χιλιάδων ευρώ, για την προ-γαμήλια δεξίωση της μικρότερης κόρης της τέως βασιλικής οικογένειας, Θεοδώρας και του αρραβωνιαστικού της.
Μάλιστα, στη σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, η χήρα του έκπτωτου Κωνσταντίνου αναφέρεται -στα δανέζικα και αμετάφραστα- ως «Αυτού Μεγαλειότητα Βασίλισσα Άννα-Μαρία» (Hendes Majestaet Dronning Anne-Marie), παρότι ο τίτλος αυτός έχει καταργηθεί εδώ και πέντε δεκαετίες, με δημοψήφισμα και απόφαση του ελληνικού λαού.
Την ίδια ώρα, όπως αναφέρει και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, η άδεια διεξαγωγής της γαμήλιας δεξίωσης δίνεται μη θέτοντας όρους και κρυπτόμενη πίσω από αοριστίες περί «ιδιωτικής εκδήλωσης μετά μουσικής», θέτοντας εύλογα το ερώτημα σχετικά με την ύπαρξη τιμολογιακής πολιτικής στα μουσεία.
«Δεν έχει ανακοινωθεί το κοστολόγιο. Κανονικά, θα έπρεπε να είχε συνεδριάσει το Διοικητικό Συμβούλιο και να ενημερώσει πως διοργανώνονται γάμοι, δημοσιεύοντας επίσης τη σχετική λίστα με τις τιμές. Για αυτόν το λόγο, δεν μιλούν για γάμο, αλλά το ονόμασαν ιδιωτική εκδήλωση με μουσική», διευκρινίζει η αρχαιολόγος και αντιπρόεδρος του ΣΕΑ, Δέσποινα Κουτσούμπα.
Φυσικά, ήταν πασίδηλο πως με τη μετατροπή των πέντε μεγάλων Μουσείων της χώρας σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, η κυβέρνηση θα τα εκμεταλλευόταν ως χώρους ιδιωτικής χρήσης, προκειμένου να εξυπηρετήσει την «υψηλή κοινωνία».
Υπενθυμίζεται πως κοντεύουν δύο χρόνια, από το Φεβρουάριο του 2023, που ψηφίστηκε, μόνο από τους βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, ο νόμος 5021/2023, ο οποίος άλλαξε το νομικό καθεστώς του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείο, του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης και του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, μετατρέποντάς τα σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και αποκόπτοντας τα, με αυτόν τον τρόπο, από τον κορμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
«Σήμερα επικρατεί αφασία. Πρώτα από όλα, τα μουσεία αυτά, δεν έχουν πλέον πλήρες θερινό ωράριο, ούτε όλες τις αίθουσές τους ανοιχτές και έχουν ελλιπές προσωπικό. Επιπλέον, δεν υπάρχει εκθεσιακή πολιτική· Δεν γίνονται εκθέσεις ή ορισμένες από αυτές, όπως αυτή για τα εξήντα χρόνια λειτουργίας του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, είχαν αρχίσει πριν τη θεσμοθέτηση του νόμου και απλά παρέμειναν. Δεν τρέχουν δηλαδή πράγματα μουσειολογικά, που κανονικά κάνει ένα μουσείο. Γενικά, υπάρχει μια υποτίμηση προς τον επισκέπτη και όταν δεν δίνεται το σέβας στην εμπειρία του ίδιου, αλλά υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο να προσελκύσουν ιδιωτικές εκδηλώσεις, είναι ένα σοβαρό θέμα. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο, περισσότερες εκδηλώσεις κάνει το μπαρ, παρά το μουσείο», περιγράφει χαρακτηριστικά η κ.Κουτσούμπα.
Βέβαια, από τη ψήφιση του νόμου 5021/2023 και έκτοτε, τίποτα δεν έχει δικαιώσει τις κυβερνητικές εξαγγελίες, οι οποίες έκαναν λόγο, μεταξύ άλλων, για εκσυγχρονισμό και ευελιξία των πέντε αυτών Μουσείων.
«”Ευελιξία” υπάρχει, με την έννοια ότι το Δ.Σ. αποφασίζει να κάνει ένα γάμο και δεν ρωτάει κανέναν, παρά το γεγονός ότι αυτό είναι εντελώς παράνομο. Δεν επιτρέπεται δηλαδή, ένα μνημείο ή ένα μουσείο να δίνεται για τέτοιου είδους εκδηλώσεις, κάτι τέτοιο δεν έχει ξαναγίνει έως τώρα. Η ευελιξία λοιπόν, είναι στο ότι δεν χρειάζεται να τα υπογράφει Υπουργός όλα αυτά. Παίρνει άλλος την ευθύνη· Έχει αυτές τις ευκολίες. Ανοίγει ο δρόμος τώρα, για αυτό και εμείς θεωρούμε πως η συγκεκριμένη γαμήλια δεξίωση, πέρα από ένα ρουσφέτι που γίνεται στην οικογένεια Γλύξμπουργκ, είναι ένα Crash Test. Αν μείνει όλο αυτό αναπάντητο, θα αρχίζουν και άλλα Διοικητικά Συμβούλια μουσείων να σκέφτονται να προχωρήσουν σε παρόμοιες ενέργειες. Αν δουν όμως, πως υπάρχει απάντηση, όπως η συγκέντρωση που έχει προγραμματιστεί για το απόγευμα της Παρασκευής 27/09 στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, τότε μπορεί να υπάρξει μια διαφορετική προσέγγιση σχετικά με τη διάθεση των μουσειακών χώρων», τονίζει η αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, προσθέτοντας ότι:
«Η λογική που επικρατεί είναι πως τα μουσεία κάνουν μόνο για αυτούς που έχουν να πληρώσουν. Και όχι ένα απλό εισιτήριο, παρόλο που αυτοί οι άνθρωποι, με τους φόρους που δίνουν, έχουν συνεισφέρει στη χρηματοδότησή τους, αλλά για εκείνους που έχουν λεφτά».
«Δεν νοιάζονται τόσο για το εάν τα μουσεία θα είναι ανοιχτά, νοιάζονται για το εάν θα κάνουν χατίρια. Δεν μπορεί κανείς να επιλέγει ένα δημόσιο χώρο, ένα μουσείο με εκθέματα, για να κάνει ένα γάμο. Αν είναι έτσι, να δώσουμε και τη Βουλή, τον Εθνικό Κήπο- χώρους για τους οποίους έχουμε πληρώσει όλοι, επομένως πρέπει να τους χρησιμοποιούμε και όλοι. Δεν γίνεται να κλείνουν, κατά εξαίρεση, για μια εκδήλωση. Τα μουσεία δεν είναι χώροι για τα ΙΧ», αναφέρει καταληκτικά η κ.Κουτσούμπα.
Ίσως, όπως όλα δείχνουν, να περνάμε και με τη βούλα, στην εποχή της εμπορευματοποίησης (και) των μουσείων, «χαρίζοντας» στον Πολιτισμό ακόμη ένα πλήγμα.