H ποίηση ενός σπουδαίου ανθρώπου θα λάμψει στην πόλη!

Η πρώτη φάση της ποιητικής του δημιουργίας σχετίζεται με τραυματικά ιστορικά βιώματα της δεκαετίας του 1940 και εμφορείται από την αίσθηση ενότητας ποιητή και γενέθλιου τόπου, ανθρώπινου υποκειμένου και φύσης. Κεντρική θέση στην ποίηση του Μέσκου αυτήν την περίοδο κατέχουν τόσο στοιχεία του φυσικού κόσμου όσο και “εξαγνισμένες από την αγάπη ανθρώπινες μορφές”. Στη δεύτερη φάση, αφού ο ίδιος ο Μέσκος έχει πλέον εγκατασταθεί στο κλείνον άστυ, ο δεσμός με τη “μητέρα πατρίδα” και τη “μητέρα φύση” διασπάται και το αίσθημα της νοσταλγίας έρχεται στο προσκήνιο. Η παιδική ηλικία, η φύση και η δημοτική παράδοση αποτελούν τους κεντρικούς άξονες της ποίησης του Μέσκου, άξονες που συχνά διαπλέκονται και αλληλοτροφοδοτούνται. Η έννοια της αντίστασης διατρέχει την ποίησή του και, ενώ στις αρχικές του συλλογές αποκρυσταλλώνεται σε μορφές της ελληνικής παράδοσης, όπως αυτές του Διγενή ή των κλεφτών, σταδιακά κατατείνει όλο και περισσότερο στην αφαίρεση. Άλλα χαρακτηριστικά της ποίησής του αποτελούν η εισβολή του ιστορικού χρόνου στον ατομικό χώρο και η οργανική συμπλοκή προσωπικού και συλλογικού.

Ο Μέσκος ήταν πολιτικοποιημένο άτομο και αυτό φαίνεται και μέσα από συνεντεύξεις του, στις οποίες είχε αναφερθεί στις πληγές του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, την αριστερά, τη δεξιά και τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Έδειχνε συμπάθεια στην αριστερά και είχε αυτοχαρακτηριστεί ως «ουμανιστής κομμουνιστής χωρίς κομματική ταυτότητα».

Μέχρι την εκδήλωση, απολαύστε ένα απόσπασμα από το βιβλίο «Κομμένη Γλώσσα, ονόματα και ιστορίες» από τις εκδόσεις Νεφέλη (1979)

ΤΕΛΗ ΑΥΓΟΣΤΟΥ το «τέλος». Για τον θάνατο όλα συμφωνώντας, χύθηκε γύρω σκοτάδι. Οι Μπλε νίκησαν τους Πράσινους με την κόκκινη καρδιά, νεκροί καί ζωντανοί ένα. Των σκοτωμένων τίς γυναίκες θα ’παιρναν οι ζωντανοί — όσοι απομείναν. Ο καιρός σκαντζόχοιρος με τα θρυμματισμένα βελόνια του, στοιχειωμένος ο τόπος καιρό πολύ, από τότε τύλιξε την πόλη σύννεφο μαύρο καθώς αρρώστια καί τα δάση αέρα δεν έχουν, μουκανίζουν πονεμένα.

«Μίτσα, γιατί δεν έχεις μάτια;»

Θα σου δώσω τα δάκρυά μου να τα κάνεις ιστορίες, μού ’πε μια μέρα βουτηγμένη στο κλάμα η Πολυξένη καί πρόσθεσε: «Τί κεραυνός, Θέ μου, στα κεφάλια μας, τί κεραυνός!»

«Μίτσα, καλή μου, πες μου, σε χτύπησαν πάλι;» «Όχι, όχι, μην άνησυχείτε…»

Όμως τα ρούχα της πού έπαιρνα πίσω έλεγαν την αλήθεια. Ματωμένα ήσαν. Κι ένα πρωί μου ’πε κρυφά: «πήγαινε σε κείνο το σπίτι, σε κείνο καί σε κείνο, να σας βοηθήσουν», πήγα γιατί κατάλαβα τί ζητούσε το κορίτσι, ήταν καιρός πού τα χρήματα έσώζανε πολλούς, πήγα, άλλος αρνήθηκε κι άλλος δεν άνοιξε.

Πολύ θα επιθυμούσα να θυμόμουν σήμερα εκείνες τίς πόρτες καί τους ανθρώπους μέσα, να πήγαινα πάλι καί να πω: «Ε λοιπόν, ζήσατε εσείς κι εκείνη χάθηκε, μα ζήσατε;»

(Κωστώ, Κωστώ, άραγε χάθηκες για πάντα;)

Το κόκκινο άλογο καί το σπίτι μέχρι το μέσον, θυμήσου, μου ’πε η Πολυξένη ξανά, ακόμη πάγος χειμώνας, στη μικρόπολη απομεσήμερο καί η νεκροφόρα στην ανηφόρα, τρεις όλοι στην ακολουθία κανείς άλλος, πίσω της ο γιος και η γυναίκα του γιου, ξανθός καί στραβομούρης, μόλις επέστρεψε από το δάσος για την ταφή, την επομένη χάθηκε κι αυτός για πάντα, τον έφαγε το σκοτάδι.

Κυνηγημένων αγριμιών τα κόκαλα βρήκαν την άνοιξη, εποχή πού οι πλανόδιοι φωτογράφοι με τις μεγεθύνσεις των χαμένων χρυσές δουλειές εκάμναν («Κωστώ, μαρή Κωσταντούλα, πες μου πού είσαι;»).

Από το δάσος πέρασεν η Μελπομένη καί κρύφτηκε βαθιά.

Της οξιάς κορμάκια λυγερά, εδώ δεν έχει θάνατο πέρασε καί πάει, Αυγούστου τέλη το τέλος, όπως έρωτας πού λάμπει ξαφνικά καί σμίγει δίχως λόγια, στο νταούλι βέργα χλωρή, τραγούδι μεγάλο με κινήσεις μεγάλες, κομμάτια κραυγές ολάκερες στον αέρα, σκοτεινά μιλούσε δίχως ανταπόκριση — για τη ζωή πού χάθηκεν ή τη ζωή πού πήρε το κατόπι;

Αμάραντο βουνό, λουλούδια δάκρυα καί αγρίμια αμάραντα, Τζένα, βουνό υψωμένη γροθιά από τα έγκατα της γης καί τα παιδιά των φίλων πού έσπευσαν ονοματίζοντας τα με χαρά Δι-ο-νύ-σι-ο και Ι-σι-δώ-ρα,

πίστευε όσο αναπνέεις.