Η καλύτερη ατζέντα του Σαββατοκύριακου στη Θεσσαλονίκη από 6/6 έως 8/6

Whitewashing | Φουαγιέ θεάτρου Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών

Το Whitewashing είναι μια παράσταση που δημιουργήθηκε από την καλλιτέχνιδα Rébecca Chaillon, σε συνεργασία με τη συγγραφέα, σκηνοθέτη και περφόρμερ Aurore Déon. Αυτό το συνεχώς εξελισσόμενο ποιητικό έργο με τον έντονα επιτελεστικό χαρακτήρα, που προσαρμόζεται και επαναδημιουργείται σε κάθε παρουσίαση δεν είναι απλώς μια παραλλαγή του Carte noire nommée désir, της παράστασης που έκανε πρεμιέρα το 2021, αλλά είναι η ουσία του αρχικού πρότζεκτ. «Από το 2017, ένα επίμονο ερώτημα μας οδηγεί: πώς να μιλήσουμε για τις εμπειρίες μας ως μαύρες γυναίκες στη Γαλλία; Μια από τις πρώτες συνειδητοποιήσεις κατά τη δημιουργία αυτής της παράστασης ήταν η ανάγκη να ασχοληθούμε με τα στερεότυπα και τις φαντασιώσεις, αφήνοντάς τα να αναδειχθούν επί σκηνής και προκαλώντας το κοινό να τα αντιμετωπίσει. Στόχος μας είναι να αμφισβητήσουμε τις αποικιοκρατικές και σεξιστικές ασυνείδητες προκαταλήψεις μας, οι οποίες προβάλλονται σε σώματα, που σπάνια γίνονται ορατά. Η προσπάθεια των θεατών είναι ξεκάθαρη – καλούνται είτε να περιμένουν υπομονετικά είτε να γίνουν ανυπόμονοι, ώστε κάτι να αλλάξει. Στη σκηνή όπως και στην κοινωνία».

Η παράσταση οργανώνεται γύρω από δύο αντικρουόμενες δυνάμεις. Η μία εύθραυστη και ακινητοποιημένη, παγιδευμένη σε ένα πάτωμα που δεν είναι αρκετά λευκό, χειραγωγείται και βρίσκεται υπό έλεγχο. Η άλλη είναι ελεύθερη, δυνατή, άτακτη και σταδιακά μεγαλώνει ενώ κρατά τη ματιά της καρφωμένη πάνω μας, ενσαρκώνοντας τη θεϊκή δύναμη της επαναδημιουργίας.

Και οι δύο μαζί, μέσα από τις έντονες εικόνες που δημιουργούν και τις τραγικές ιστορίες που απαγγέλλουν, ξετυλίγουν σιγά σιγά την πολύπλοκη αφήγηση των μαύρων γυναικών. Πώς μπορείς να υπάρξεις και να φροντίσεις τον εαυτό σου όταν, για τόσο πολύ καιρό, οι μαύρες γυναίκες έχουν αναλάβει να φροντίζουν τον κόσμο; Να υπηρετούν, να μεγαλώνουν τα παιδιά των άλλων, να φροντίζουν τους ηλικιωμένους, να καθαρίζουν, να χτενίζουν, να πλένουν, να βοηθούν, να προστατεύουν, να ταΐζουν. Να επιβιώνουν.

Ο ψυχρός, εκτυφλωτικά λευκός χώρος μοιάζει να ιδρώνει, καθώς η φροντίδα του γίνεται σισύφεια αποστολή. Μέσω μιας υπνωτικής διαδικασίας με επαναλαμβανόμενες δράσεις, η παράσταση επιδιώκει να επαναπρογραμματίσει τα μυαλά που επιθυμούν να απελευθερωθούν από ένα καταπιεστικό σύστημα, που εμποδίζει την ορατότητά μας. Και όλα αυτά αποδίδονται με χιούμορ και σκανδαλιά, όπως το λάδι που εισχωρεί βαθιά στο δέρμα, επιτρέποντας στα δύσκολα ερωτήματα να διεισδύσουν στα βαθύτερα στρώματα.

Σύλληψη και κείμενο: Rébecca Chaillon και Aurore Déon | Μετάφραση, Υποτιτλισμός : Lisa Wegener | Διεύθυνση σκηνής, Τεχνική διεύθυνση : Suzanne Péchenart | Παραγωγή, Προώθηση: Mélanie Charreton και Oursa Minor / Elise Bernard και Amandine Loriol | Παραγωγή: Compagnie Dans le Ventre

Επί σκηνής: Rébecca Chaillon, Aurore Déon

*Στο πλαίσιο του 6ου Διεθνούς Φεστιβάλ Δάσους

**Η παράσταση περιλαμβάνει σκηνές γυμνού

Φουαγιέ του Θεάτρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Εθνικής Αμύνης 2, Θεσσαλονίκη | Παρασκευή 6 Ιουνίου στις 21:00 | Διάρκεια: 75 λεπτά | Γλώσσα: Γαλλικά | Υπέρτιτλοι: Αγγλικά, Ελληνικά | Τιμές εισιτηρίων από 8€ | Προπώληση: More.com

Γέφυρες | Θέατρο Άνετον

Η πλοκή της παράστασης εξελίσσεται σε δύο χρονικά επίπεδα, σε ένα μακρινό, αλλά καθοριστικό τότε, και σε ένα σήμερα που αναζητά έκφραση και ταυτότητα.

Τότε ένας τρελός χτίζει μια γέφυρα στο πουθενά για να προβληματίσει τους κατοίκους μιας πόλης που δεν βλέπουν πόσα τους χωρίζουν, από πόσα έχουν αποξενωθεί. Χτίζει μια γέφυρα στο πουθενά για να τους υποψιάσει για όλες τις γέφυρες που τους λείπουν.

Οι άνθρωποι εκπαιδευμένοι στην απόσταση βλέπουν στο γεφύρι ένα όριο, χωρίζονται σε στρατόπεδα, μοιράζουν περιοχές, υψώνουν λάβαρα και μοιάζουν έτοιμοι να τιμωρήσουν κάθε παραβίαση του «δικού» τους.

Η ζωή όμως έχει την αλήθεια της συνάντησης σαν την πιο πειστική απάντηση στη διαίρεση, έχει τη γλύκα του κοιτάγματος δυνατότερη από κάθε βλέμμα ελέγχου. Και η γέφυρα δουλεύει. Οι άνθρωποι ακόμα και στο πουθενά δίνουν νόημα στο γεφύρι, αφού πρώτα έχουν αποφασίσει να ζουν οι ίδιοι με νόημα.

Ακόμα κι όταν μια εξωτερική συνθήκη φέρει ένα πραγματικό ρήγμα, η λαχτάρα της συνάντησης μένει ζωντανή.

Κι έρχεται χρόνια μετά ένα σήμερα που αποκαθιστά το γεφύρι ως κτίσμα. Θα το αποκαταστήσει όμως και ως σύμβολο σύνδεσης; Θα επιτρέψει στους ανθρώπους να το διεκδικήσουν ως πέρασμα; Θα υποδεχτεί τις αγωνίες τους; Θα ανοίξει καινούριους δρόμους;

Στα εγκαίνια του κτίσματος, θα θυμήσει στους ανθρώπους να γίνουν και οι ίδιοι …γέφυρες;

Δημοτικό Θέατρο Άνετον, Παρασκευοπούλου 42, Θεσσαλονίκη | Σάββατο 7 Ιουνίου στις 20:15 | Διάρκεια: 80 λεπτά  | Είσοδος Ελεύθερη | Κρατήσεις θέσεων: More.com

Μουσική

ΤΜΕΤ ΠΑΜΑΚ & Anopolis World Music Festival | Άγιος Νικόλαος Ορφανός

Μία συμπαραγωγή του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης & Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με το Anopolis World Music Festival.

Ο ιστορικός χώρος του Αγίου Νικολάου Ορφανού, στην Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης, θα αγκαλιάσει για δεύτερη συνεχή χρονιά τις δημιουργικές συνυπάρξεις της πανεπιστημιακής μουσικής κοινότητας του ΤΜΕΤ και του Anopolis World Music Festival, έτσι ώστε οι νέοι και πολλά υποσχόμενοι μουσικοί και καλλιτέχνες που σπουδάζουν παραδοσιακά όργανα στην πόλη μας να παρουσιάσουν τη δουλειά τους πλάι σε επαγγελματίες μουσικούς και διοργανωτές.

Το πρόγραμμα του διημέρου αποτελείται από ένα σπονδυλωτό συναυλιακό πρόγραμμα, με το ένα μουσικό σύνολο να διαδέχεται το άλλο, παρουσιάζοντας στο κοινό διαφορετικές καλλιτεχνικές προσεγγίσεις στις σύγχρονες και παλαιότερες μουσικές παραδόσεις της Ανατολικής Μεσογείου και του ελλαδικού χώρου, αλλά και «φρέσκες» αναγνώσεις του ρεπερτορίου αυτού, σε αλληλεπίδραση με τα νέα μουσικά ρεύματα της εποχής μας.

Καλλιτεχνική επιμέλεια:

Φοιτήτριες και φοιτητές του προπτυχιακού και μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών του ΤΜΕΤ/ΠΑΜΑΚ | Καλλιτεχνικός συντονισμός διημέρου: Θύμιος Ατζακάς, Βασίλης Ζιγκερίδης, Σάκης Λάιος, Σωκράτης Σινόπουλος

Πρόγραμμα:

Παρασκευή 6 Ιουνίου 2025

19.30 – 20.00:Συνθέσεις και ανασχηματισμοί του Edvâr-ı mûsikî

Λυδία Ρουμελιώτη: κανονάκι, επιμέλεια | Βασίλης Νένες: ούτι

Το ντουέτο αντλεί ρεπερτόριο από τη συλλογή της πραγματείας του Δημητρίου Καντεμίρη, Edvâr-ı mûsikî. Αναδιαμορφώνοντας επιλεγμένα έργα, με βάση αφενός στοιχεία πολυφωνίας της αναγεννησιακής Ευρώπης και, αφετέρου, μια σύγχρονη ματιά της τροπικής μουσικής, το ντουέτο παρουσιάζει συνθέσεις της οθωμανικής αυλικής μουσικής του 17ου αιώνα, με μια διαφορετική αισθητική προσέγγιση.

20.00 – 20.30: τ’ Άρμενιτσας

Χρήστος Μωυσιάδης: ποντιακή λύρα, επιμέλεια | Πελαγία Γιαχούδη: oύτι | Βασίλης Αυγητίδης: κρουστά | Παναγιώτης Παντελίδης: φλογέρα

Τ’ Άρμενιτσας είναι παραδοσιακός χορός από την περιοχή της Τραπεζούντας. Ο τίτλος του, που σημαίνει «της Αρμένισσας», δείχνει την εξοικείωση που είχαν αποκτήσει οι Έλληνες του Πόντου με τον γειτονικό λαό των Αρμένιων. Τα κομμάτια που θα ακουστούν είναι από τις δύο αυτές λαϊκές παραδόσεις.

Ορισμένοι τίτλοι μάλιστα είναι κοινοί στα Αρμένικα και στα Ποντιακά. Σκοπός είναι να φανεί η ομορφιά των δύο παραδόσεων αυτών, μέσα από ένα συγκριτικό παίξιμο που αναδεικνύει τόσο τα κοινά όσο και τις διαφορές τους.

20.30 – 21.15: Ortak Toprak – Κοινή Γη

Onur Şentürk: σάζι, λύρα πόντου, φωνή | Βαλασία Ντόντουλου: φωνή, μπεντίρ | Λευτέρης Ναβροζίδης: ούτι | Στέλιος Παντέχης: πολίτικη λύρα

Τέσσερις μουσικοί με διαφορετικές μουσικές αφετηρίες βρίσκουν κοινό τόπο σε τραγούδια και σκοπούς από την Ανατολική Μεσόγειο.

Μέσα από τις προσωπικές τους αναφορές και τη συλλογική τους ματιά, δημιουργούν έναν κοινό ήχο που συνομιλεί με την παράδοση και συνεχίζει την πορεία της στο σήμερα.

Ομάδα διοργάνωσης Anopolis World Music Festival: Τέση Γιαννακίνα, Άρης Μαγριπής, Έλενα Μουδίρη Χασιώτου, Ελένη Χριστοδούλου – ΑΜΚΕ olipoli

Ναός Αγίου Νικολάου του Ορφανού, Αποστόλου Παύλου-Ηροδότου, Θεσσαλονίκη | Παρασκευή 6 Ιουνίου από 19:30 έως 21:15 | Είσοδος ελεύθερη

Dury Dava, Vina kai Johnny | Μικρή Σκηνή

Homo Ludens: Αναδρομή 1974–2024 | Παράρτημα ΜΙΕΤ Θεσσαλονίκης

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης παρουσιάζει την έκθεση του Άρι Γεωργίου «Homo Ludens: Αναδρομή 1974–2024»

Η έκθεση του Άρι Γεωργίου Homo Ludens Αναδρομή 1974–2024 στοχεύει στην παρουσίαση του μεγάλης εμβέλειας εικαστικού του έργου (ζωγραφική, εικαστική φωτογραφία, ασαμπλάζ, κατασκευές), ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1970 και φτάνοντας στο σήμερα. Οι αναζητήσεις του γύρω από τα όρια του φωτογραφικού μέσου, η παιγνιώδης και πειραματική του διάθεση, καθώς και η μελέτη του γύρω από τη σύνθεση, το σχέδιο, την ύλη και το χρώμα αναδεικνύονται μέσα από πέντε θεματικούς άξονες: από τους πρώτους πειραματισμούς την περίοδο των σπουδών του στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Μονπελλιέ και τη συμμετοχή του με φωτογραφικές συνθέσεις στη Μπιενάλε του Παρισιού το 1982 μέχρι τα έργα από την προσωπική του συλλογή και τις συνεργασίες με συγγραφείς και μουσικούς σε Ελλάδα και Γαλλία.

Σημαντικό μέρος των έργων που παρουσιάζονται στην έκθεση προέρχεται από τη δωρεά του ίδιου του καλλιτέχνη στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

Την έκθεση συνοδεύει ομώνυμος κατάλογος, η έκδοση του οποίου πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία του Γιώργου και της Ζωής Παπαγεωργίου.

O Άρις Γεωργίου (Θεσσαλονίκη, 1951) είναι εικαστικός καλλιτέχνης με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Μονπελλιέ στη Γαλλία, όπου πήρε και το μεταπτυχιακό δίπλωμα DEA Πολεοδομίας. Από το 1977 εκθέτει ζωγραφική και φωτογραφία σε πολυάριθμες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και είναι μέλος του Συλλόγου Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Βορείου Ελλάδος. Υπήρξε συνιδρυτής του Ελληνικού Μουσείου Φωτογραφίας και ήταν ο εμπνευστής και, επί δεκαπενταετία, διοργανωτής της Φωτογραφικής Συγκυρίας, του ετήσιου διεθνούς φεστιβάλ φωτογραφίας στη Θεσσαλονίκη. Το 1998 ορίστηκε διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, με τετραετή θητεία, μετά το τέλος της οποίας κληροδότησε οριστικά τη Φωτογραφική Συγκυρία στο Μουσείο Φωτογραφίας. Έχουν εκδοθεί πολλές ατομικές παρουσιάσεις φωτογραφιών και έργων του, μεταξύ άλλων, από τις εκδόσεις Άγρα, συν και πλην, Τράπεζα Μακεδονίας Θράκης, Διαγώνιος, Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας, Σαιξπηρικόν, University Studio Press, Εστία, Κίχλη, ΜΙΕΤ.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: Υποδιεύθυνση Προγραμμάτων Ανάπτυξης και Προβολής ΜΙΕΤ | ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ / ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Εύα Βασλαματζή | ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΠΡΟΒΟΛΗ: Δημήτρης Θεοδωράκος, Κυριακή Μολφέτα | ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ / ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ: Κάκια Καμπάνταη | ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ: Μαρία Αλεξίου (Εργαστήριο Συντήρησης Χάρτινου Υλικού ΜΙΕΤ) | ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Kottage design | ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ευαγγελία Μεσοχωρίτη, Γιάννης Μούρτος, Δημοσθένης Σάκκος| ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ: Colour Consulting Group, Galonis print shop | ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΡΓΩΝ / ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ: Στέφανος Κεσίδης | ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ: Art Lock | ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΕΚΘΕΣΗΣ: Γιώργος Διαμάντης

Παράρτημα ΜΙΕΤ Θεσσαλονίκης, Βασιλίσσης Όλγας 108, Βίλα Καπαντζή | Διάρκεια έκθεσης: 21 Μαΐου έως 04 Ιουλίου | Ωράριο λειτουργίας: Παρασκευή 10:00-17:00, Σάββατο 12:00-20:00 | Είσοδος ελεύθερη

Έκθεση Σύγχρονων Χαρακτών «Περί Γεωλογικών Στρωμάτων και Ανασύστασης Τοπίων» | Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης Casa Bianca

Εγκαινιάζεται την Τετάρτη 21 Μαΐου 2025 και ώρα 19:00, στη Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης – κτίριο Casa Bianca η ομαδική έκθεση χαρακτικής «Περί Γεωλογικών Στρωμάτων και ανασύστασης τοπίων», με έργα σύγχρονων χαρακτών που ζουν και δραστηριοποιούνται στη Κύπρο.

Η έκθεση, που διοργανώνεται από τον Δήμο Θεσσαλονίκης και τη Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης και έχει τη στήριξη του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού του Υφυπουργείου Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρουσιάζει το έργο 14 καλλιτεχνών, με πρωτοβουλία του Σωματείου Κύπριοι Χαράκτες, προσφέροντας στο κοινό μια μοναδική ευκαιρία να γνωρίσει τη δυναμική της κυπριακής χαρακτικής.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες διερευνούν την έννοια των “γεωλογικών στρωμάτων” μέσα από πολυδιάστατες προσεγγίσεις, θέτοντας ερωτήματα όπως: Πώς διαβάζουμε ένα τοπίο; Πώς συμπυκνώνεται ο χρόνος σε μια εικαστική επιφάνεια; Πώς διαμορφώνεται η σχέση μας με τη φύση στην εποχή της κλιματικής αλλαγής; Ιστορικά έργα επανερμηνεύονται μέσα από το σύγχρονο εκθεσιακό πλαίσιο, προσφέροντας νέα προοπτική στην παράδοση της χαρακτικής.

Ο επιμελητής της έκθεσης Ευαγόρας Βανέζης σημειώνει:

Η έκθεση «Περί Γεωλογικών Στρωμάτων και Ανασύστασης Τοπίων» εξερευνά τις σύγχρονες δυνατότητες της χαρακτικής, αναδεικνύοντας τη δυναμική της ως μέσο σκέψης, ανάλυσης και πολιτισμικής καταγραφής. Τα έργα παρουσιάζουν μια πολυεπίπεδη εικαστική αφήγηση, όπου οι καλλιτέχνες επιχειρούν μια ανασύσταση περιβαλλοντικών και φαντασιακών τοπίων, ανασκάπτοντας τη μνήμη μέσα από το πρίσμα της υλικότητας και της χρονικότητας. Η έννοια της στρωματογραφίας —δανεισμένη από τη γεωλογία— αποκτά συμβολικό χαρακτήρα και επανανοηματοδοτείται ως εργαλείο καλλιτεχνικής έρευνας και αφήγησης. Κάθε χάραξη, κάθε αποτύπωση πάνω στην επιφάνεια, γίνεται φορέας ενός ίχνους, μιας ιστορίας, μιας εμπειρίας.

Οι καλλιτέχνες δεν βλέπουν τη μνήμη ως παθητική ανάκληση, αλλά ως ένα ενεργό, δημιουργικό πεδίο. Στα έργα τους συναντώνται πολλαπλές χρονικές υφές, ενώ η ψηλάφηση ιχνών σε σύνθετες χρονικές κλίμακες, αποκαλύπτει την ένταση του σύγχρονου βιώματος του χρόνου: από τη μία πλευρά, ο “βαθύς χρόνος” των γεωλογικών εποχών και, από την άλλη, η έντονη συμπίεση του χρόνου στην τεχνολογικά επιταχυνόμενη καθημερινότητα.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η χαρακτική τέχνη λειτουργεί σαν ένα εργαλείο “ανασκαφής” και ως έρεισμα διάρκειας, που ενώνει το ατομικό με το συλλογικό, τη μνήμη με τη λήθη, και την αισθητηριακή εμπειρία με την εννοιολογική αναζήτηση. Κάθε τοπίο, επομένως, δεν αντιμετωπίζεται ως οριζόντιο φόντο, με το οποίο έχουμε μια σχέση εξόρυξης, αλλά ως δυναμικός συνδιαμορφωτής των τομών που δημιουργούνται διαμέσου της ενεργής και αμφίδρομης συσχέτισης του φυσικού και του πολιτισμικού περιβάλλοντος.

Η στρωματογραφία, τελικά, αναδεικνύεται ως μια πολυσύνθετη εικαστική γλώσσα και διαδικασία: ένα σύστημα αποκωδικοποίησης του παρελθόντος, αλλά και ένα εργαλείο εντοπισμού των αφανών αφηγήσεων που διαμορφώνουν το παρόν και προτείνουν μεταμορφωτικές δυνατότητες για το μέλλον.

Το Σωματείο «Κύπριοι Χαράκτες» ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2010, και στόχος του με αυτή την έκθεση είναι να φέρει κοντά καλλιτέχνες με διαφορετικές αφετηρίες, ιδέες και μορφές έκφρασης, με κοινό σημείο αναφοράς τη χαρακτική τέχνη. Επιδιώκει την ανάπτυξη και εξέλιξη της χαρακτικής, την ενίσχυση του ενδιαφέροντος του φιλότεχνου κοινού για το πρωτότυπο χαρακτικό έργο και την αισθητική του αξία, καθώς και τη δημιουργία μιας σύγχρονης επαγγελματικής στέγης για την παραγωγή και προβολή χαρακτικών. Παράλληλα, προάγει τη συνεργασία των μελών του καθώς και οποιουδήποτε ενδιαφέρεται για τη χαρακτική με πολιτιστικούς φορείς, τόσο στην Κύπρο όσο και διεθνώς.

Συμμετέχοντες Καλλιτέχνες: Έβελυν Αναστασίου, Παναγιώτης Ανδρέου, Ευγενία Βασιλούδη, Κυριάκος Θεοχάρους, Στέλιος Ιλτσιούκ, Τηλέμαχος Κάνθος, Ελένη Παναγίδου, Ευκλείδης Παπαδόπουλος, Στάθης Παπαροδίτης, Χουρίκ Τοροσιάν, Σιμώνη Φιλίππου, Πάρις Χριστοδούλου, Christian W. Bertram, Milenko Stevanovic.

Επιμέλεια έκθεσης: Ευαγόρας Βανέζης, Θεωρητικός τέχνης

Επικουρική Συμβολή: Θάλεια Στεφανίδου, Ιστορικός – Κριτικός τέχνης

Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης Casa Bianca, Βασ. Όλγας 182 και Θεμ. Σοφούλη, Θεσσαλονίκη | Διάρκεια έκθεσης: 21 Μαΐου έως 19 Ιουλίου | Ωράριο λειτουργίας: Παρασκευή 10:00-18:00, Σάββατο 10:00-16:00

Έκθεση Γρηγόρη Παπαγρηγορίου «Movink» | Volume R

Το Volume R παρουσιάζει την έκθεση Movink του εικαστικού Γρηγόρη Παπαγρηγορίου.

O καλλιτέχνης παρουσιάζει μια σειρά αφηρημένων έργων με μελάνι, τα οποία αναδύονται μέσα από τον αυθορμητισμό της χειρονομίας και την πειθαρχία της σύνθεσης συνδυάζοντας την παραδοσιακή καλλιγραφία με σύγχρονο σχεδιασμό. Κάθε έργο δημιουργείται από μία ή επαναλαμβανόμενες κινήσεις—μια ενστικτώδη πράξη που εξευγενίζεται μέσω της εξάσκησης και της επανάληψης.

Ο δημιουργός αντλεί έμπνευση από την φύση και την οργανικότητα των μορφών της καθώς επίσης και από την Ιαπωνική αισθητική.

Η σύνθεση, η φόρμα, η υφή και ο ρυθμός, αποτελούν βασικούς άξονες αναζήτησής του. Δουλεύοντας με μελάνι (sumi ink) σε χαρτί, δίνοντας προσοχή στην ισορροπία και την ακριβή τοποθέτηση κάθε στοιχείου στο χώρο, οι πινελιές (άλλοτε αυθόρμητες και άλλοτε απόλυτα ελεγχόμενες) διαμορφώνουν συνθέσεις και σχήματα που παραπέμπουν σε γράμματα ή σύμβολα, προσεγγίζοντας την καλλιγραφία όχι ως φορέα γλώσσας, αλλά ως μέσο καθαρής εικαστικής έκφρασης. Η ισορροπία και η ανισορροπία λειτουργούν ως ισότιμοι συντελεστές μελάνης και κινήσεων, μετατρέποντας τον κενό χώρο σε ενεργό πεδίο έκφρασης.

Το έργο του παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Θεσσαλονίκη στο Volume R, όπου δημιουργεί με αφορμή τη συνεργασία του με τον χώρο, αποκλειστικά έργα καθώς και μία μικρή capsule συλλογή από t-shirts και αξεσουάρ.

Volume R, Παπαρηγοπούλου 24, Θεσσαλονίκη | Διάρκεια έκθεσης: 22 Μαΐου έως 22 Ιουνίου | Ωράριο λειτουργίας: Παρασκευή 10:30-14:00 & 18:00-21:00, Σάββατο 10:00-15:30

Έκθεση «Γιάννης Μενεσίδης: Ο ζωγράφος της “κεκρυμμένης” χαράς» | Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ

«Παραλληλίζω τη ζωγραφική μου με τη ροδιά που μεταφέρει έννοιες κεκρυμμένης χαράς. Γλυκαίνομαι, χάνομαι και αποσαθρώνομαι στη ζωγραφική επιφάνεια. Φορώ ρούχα δανεικά, σκορπίζομαι και γίνομαι πολύμορφος. Κοπιάζω, απογοητεύομαι, η επιφάνειά μου όταν φωτίζεται δωρεάν, υπερίπταμαι…». Με αυτά τα λόγια περιγράφει τις δημιουργίες του ο ζωγράφος Γιάννης Μενεσίδης ο οποίος φιλοξενείται στη νέα έκθεση που διοργανώνει το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ στη Θεσσαλονίκη.

Στην έκθεση παρουσιάζονται 46 έργα του ζωγράφου των τελευταίων δύο δεκαετιών, έχει τίτλο «Γιάννης Μενεσίδης: Ο ζωγράφος της «κεκρυμμένης» χαράς» και θα εγκαινιαστεί σήμερα, Τετάρτη 7 Μαΐου 2025, στις 19:00, στο Τελλόγλειο (Αγίου Δημητρίου 159Α)

Τα έργα του, σε σινική μελάνη, τέμπερα και λαδοπαστέλ χαρακτηρίζονται από τον πολλαπλασιασμό των μοτίβων, τη γοητεία της επιφάνειας και τη σχηματοποίηση των μορφών. Ο άνθρωπος κατέχει κεντρική θέση στην τέχνη του είτε πρόκειται για θρησκευτικά είτε για λαϊκά θέματα. Παράλληλα, η φύση εμφανίζεται διαρκώς σαν θεματική: στην επιβλητική παρουσία δέντρων (πλατάνια, οξιές, ελιές, πεύκα), στη βλάστηση και στα πουλιά, στον βυθό της θάλασσας, στο υδάτινο στοιχείο και στα τοπία (η Σάμος, τα βράχια της Καππαδοκίας, το φαράγγι της Βίκου, τα Φηρά στη Σαντορίνη, η έρημος της Ιορδανίας κτλ.).

Ο Miguel Fernández Belmonte, Ιστορικός Τέχνης και Επιμελητής του Τελλογλείου σημειώνει μεταξύ άλλων ότι «στα έργα του Μενεσίδη, είτε πρόκειται για τοπία, είτε για θρησκευτικά ή λαϊκά θέματα (παζάρια, γιορτές), υπάρχει πάντα ο άνθρωπος, ως σχήμα και ως σύμβολο. Είναι μια τέχνη αποδεσμευμένη από τη φυσιοκρατική αναπαράσταση, πνευματική και συμβολική που δεν εγκλωβίζεται σε μια αυστηρή μεθοδολογία ή φόρμουλα. Είναι μια τέχνη που επιτρέπει την αυτογνωσία και την εξερεύνηση, γεμάτη διάχυτη χαρά, γαλήνη και ελπίδα. Παρατηρείται στη ζωγραφική του μια παράλληλη διεύρυνση σε σχέση με τη πινελιά.

Στα πρώιμα έγχρωμα του έργα, οι πινελιές είναι μικρές, στρόγγυλες και γραμμοειδές και συνθέτουν αλλεπάλληλες στρώσεις που πυκνώνουν και δημιουργούν βάθος. Στις τελευταίες δεκαετίες το χρώμα του αποτελείται από μεγάλες επιφάνειες οι οποίες δημιουργούν μεγαλύτερες αντιθέσεις. Ταυτόχρονα, σημαντική είναι σε αυτούς τους πίνακες η επίτευξη μιας διάχυτης και ισορροπημένης έντασης χωρίς υπερβολές, αποτέλεσμα στο οποίο συμβάλει η έλλειψη φωτοσκίασης». Επίσης, ο ίδιος αναφερόμενος στην έκθεση Μενεσίδη έχοντας και την επιμέλεια της έκθεσης επισημαίνει πως «στο άλλο μεγάλο σύνολο της εικαστικής του παραγωγής, στα ασπρόμαυρα έργα σε σινική μελάνη, όλη η επιφάνεια αποκτάει μια ιδιαίτερη δυναμική κυρίως σε δύο κατευθύνσεις. Η μια αφορά τις πυκνώσεις των γραμμών που «υφαίνουν» τις σκιές και τις λευκές επιφάνειες που συνθέτουν τα “φωτίσματα”.

Η άλλη αφορά τον διαμερισμό των μορφών σε επί μέρους σχήματα – μορφές. Αυτός ο πολλαπλασιασμός των μοτίβων και οι αντιθέσεις του άσπρου και του μαύρου ενεργοποιούν, παρά την έλλειψη γραμμικής προοπτικής, τη δισδιάστατη επιφάνεια και προκαλούν μια αίσθηση βάθους. Χαρακτηριστικές είναι, επίσης, οι μικρές διαστάσεις των έργων του, οι αλλαγές της κλίμακας (ό, τι θεωρείται πιο σημαντικό απεικονίζεται σε μεγαλύτερο μέγεθος) και η σχηματοποίηση των μορφών που συμβάλλει στην ομογένεια της ζωγραφικής επιφάνειας».

Η Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά, Ομότιμη Καθηγήτρια ΑΠΘ και Γενική Διευθύντρια του Τελλογλείου Ιδρύματος μιλώντας για τον Μενεσίδη και τη νέα έκθεση που φιλοξενείται στον εκθεσιακό χώρο του μουσείου υπογραμμίζει πως «με αφάνταστη υπομονή και επιμέλεια δουλεύει αρχικά μικρογραφικά τα σχέδιά του με μελάνι: δημιουργεί αραβουργήματα που μοιάζει να χρειάζεται μεγεθυντικός φακός για να αναδειχθούν οι λεπτές λεπτομέρειες, να διαβαστούν συμπιλήματα και σύμβολα. Τα θέματά του, κυρίως θρησκευτικά, περιέχουν κείμενα κρυπτογραφημένα που ταυτόχρονα λειτουργούν εικαστικά στη ζωγραφική σύνθεση. Η ζωγραφική επιφάνεια γεμίζει ασφυκτικά -χωρίς κενό- από επαναλαμβανόμενα γεωμετρικά μοτίβα, στιγμές, τα οποία υφαίνουν έναν καμβά πάνω στον οποίο αναπτύσσεται το θέμα. Για τη σύνθεση, συνήθως δισδιάστατη, επιλέγει διάφορες οπτικές, από ψηλά, κατενώπιον, από χαμηλά, αποφεύγοντας την προοπτική. Έχοντας ζήσει σε αστικά κέντρα για μικρά ή μεγάλα διαστήματα (Δράμα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Ξάνθη, Θάσο, Σάμο, Χαλκιδική) κινείται ανάμεσα στον πραγματικό χώρο και την ονειρική του πλευρά, ανάμεσα σε αγγέλους, βίους αγίων, θρησκευτικές γιορτές, πανηγύρια, μικρομάγαζα».

Η κ. Γουλάκη-Βουτυρά τονίζει επίσης πως η έκθεση του Μενεσίδη στο Τελλόγλειο λειτουργεί και «επιπλέον ως αναφορά και τιμή στον δάσκαλο Πεντζίκη, μας εισάγει στον χώρο της Διαγωνίου του Χριστιανόπουλου με την οποία ο Μενεσίδης συνεργάστηκε στη διάρκεια 20 χρόνων (1975-1995) και η οποία θα αποτελεί μέρος του αφιερώματος στην εικαστική ιστορία της Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του εορτασμού για τα 25 χρόνια λειτουργίας του Τελλογλείου Ιδρύματος».

Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ, Αγ. Δημητρίου 159Α, Θεσσαλονίκη | Διάρκεια έκθεσης: 07 Μαΐου έως 28 Σεπτεμβρίου | Ωράριο λειτουργίας: Παρασκευή 09:00-14:00, Σάββατο & Κυριακή 10:00-18:00