Οι εκδηλώσεις και οι εκθέσεις της εβδομάδας στη Θεσσαλονίκη από 5/5 έως 11/5

Με όλα τα βλέμματα στραμμένα στην Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, η εβδομάδα είναι γεμάτη βιβλίο. Ωστόσο, στην πόλη εξακολουθούν να τρέχουν παράλληλα εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις, τις οποίες σίγουρα δεν πρέπει να λησμονήσεις γιατί ο δρόμος μέχρι την Έκθεση έχει πολύ ενδιαφέρουσες «στάσεις»!

Μην αφήνεις το άγχος της μετακίνησης να σου χαλάσει τη μέρα. Διάλεξε πού θες να πας, προκράτησε τη διαδρομή σου εύκολα μέσα από την εφαρμογή της Uber, και όλα θα κυλήσουν όπως τα έχεις οργανώσει.

21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

21 χρόνια Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης: Ένας από τους πλέον σημαντικούς, διεθνώς αναγνωρισμένους πολιτιστικούς θεσμούς της χώρας που φέτος διοργανώνεται για πρώτη φορά από το νέο φορέα του βιβλίου, το Ελληνικό Ίδρυμα Βιβλίου και Πολιτισμού (ΕΛΙΒΙΠ). Το ΕΛΙΒΙΠ ιδρύθηκε το 2024 με σκοπό την προαγωγή των ελληνικών γραμμάτων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, την ανάδειξη του βιβλίου ως μορφωτικού, πολιτιστικού και ψυχαγωγικού μέσου και την προβολή του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας διεθνώς.

Με σύνθημα «Α(Ι)νθρώπινη Δημιουργικότητα», η μεγάλη συνάντηση του κόσμου του βιβλίου πραγματοποιείται από τις 8 έως τις 11 Μαΐου 2025, στο Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο ΔΕΘ-HELEXPO. 

Τιμώμενη Χώρα η Ιταλία

Τιμώμενη χώρα για το 2025 είναι η γειτονική μας Ιταλία, με την οποία μας συνδέουν κοινές αξίες και στενοί ιστορικοί αλλά και λογοτεχνικοί δεσμοί – μας ενώνουν «Κοντινοί Ορίζοντες», όπως και το μότο της. Καλεσμένοι συγγραφείς, εκδότες, μεταφραστές, εικονογράφοι, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι, διοργάνωση αφιερωμάτων και εκθέσεων, όπως αυτές για τον Andrea Camilleri και τον Hugo Pratt, επαγγελματικά προγράμματα, συζητήσεις και δράσεις συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, στο πλούσιο πρόγραμμα της Ιταλίας, το οποίο έχει ανακοινωθεί και θα βρείτε ΕΔΩ. Με έμπνευση εξάλλου από την τιμώμενη χώρα, οι Έλληνες εκδότες προτείνουν στην έκθεση ένα επιπλέον συναρπαστικό πρόγραμμα με έντονη γεύση Ιταλίας, το οποίο θα βρείτε ΕΔΩ.

Στην έκθεση θα συμμετέχουν πάνω από 1000 Έλληνες και ξένοι ομιλητές και περισσότεροι από 400 εκθέτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ προγραμματίζονται 450 εκδηλώσεις από εκδότες και πολιτιστικούς φορείς.

Όπως δηλώνει ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου και Πολιτισμού, Νίκος Μπακουνάκης: «Με περισσότερους από 400 εκθέτες, Έλληνες και ξένους, με την παρουσία πολλών πολιτιστικών οργανισμών, όπως η Εθνική Βιβλιοθήκη, με εκατοντάδες εκδηλώσεις και εκατοντάδες ομιλητές, με ειδικές εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από την γέννηση του Μανώλη Αναγνωστάκη, με ένα πολύπτυχο επαγγελματικό πρόγραμμα και μ’ ένα πλούσιο πρόγραμμα για το παιδικό και εφηβικό βιβλίο, η 21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, η πρώτη έκθεση που οργανώνει το ΕΛΙΒΙΠ, το νέο Ίδρυμα για το βιβλίο, θα είναι η πιο δυναμική στην ιστορία του θεσμού. Σε αυτό συμβάλλει και το πρόγραμμα “Ιταλία, τιμώμενη χώρα”, που θα φέρει στην Θεσσαλονίκη πολλούς συγγραφείς, μεταφραστές, εκδότες αλλά και εκθέσεις, όπως η έκθεση για τα 100 χρόνια από την γέννηση του Αντρέα Καμιλέρι. Το άρωμα του Ιταλού συγγραφέα θα απλωθεί και στην πόλη, καθώς εστιατόρια θα προσφέρουν τις μέρες της έκθεσης ειδικά μενού με τα φαγητά που αγαπούσε ο ήρωας του Καμιλέρι, ο επιθεωρητής Μονταλμπάνο. Δώσαμε ιδιαίτερη σημασία στην προβολή της έκθεσης μέσα στη Θεσσαλονίκη, από το αεροδρόμιο μέχρι τα περίπτερα του Δήμου, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος ή τους χώρους του Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Μου έκανε εντύπωση με πόση προθυμία οι οργανισμοί, από την Fraport  μέχρι τον Δήμο της Θεσσαλονίκης, στηρίζουν την Έκθεση».

Βασικές θεματικές της 21ης ΔΕΒΘ

Ο φετινός τίτλος της ΔΕΒΘ, Α(Ι)νθρώπινη Δημιουργικότητα, θέτει στο επίκεντρο των συζητήσεων την πρόκληση της Τεχνητής Νοημοσύνης σε πολλές και διαφορετικές εκφάνσεις της: Από τα Fake news, τα ΜΜΕ και τα πνευματικά δικαιώματα μέχρι τα ανθρώπινα δικαιώματα, από τα ψηφιακά βιβλία, τη βιβλιοθηκονομία, την αγορά βιβλίου μέχρι τις μεταφράσεις και τη συγγραφή και από την εκπαίδευση μέχρι τους μηχανισμούς της διαφήμισης. Ανάμεσα στους καλεσμένους είναι ενδεικτικά ο Nadim Sadek, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Shimmr AI, μιας επιχείρησης που αναλύει το λεγόμενο «BookDNA» για την βελτιστοποίηση της προώθησης και πώλησης βιβλίων. Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος οργανώνει πάνελ για τον πολιτισμό στην εποχή των αλγορίθμων και των ολιγαρχιών, η Εταιρεία Συγγραφέων μιλά για το βιβλίο στην εποχή του ΑΙ, ενώ έντονη είναι η συζήτηση για τον ψηφιακό εγγραματισμό και την παιδεία στα μέσα. Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται η εκδήλωση/Translation Slam που διοργανώνει η Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών με τίτλο «Άνθρωπος εναντίον Τεχνητής Νοημοσύνης στη Μετάφραση Λογοτεχνίας» όπου εξετάζονται στην πράξη οι δυνατότητες, τα όρια και οι ιδιαιτερότητες της αυτόματης μετάφρασης έναντι της μετάφρασης από άνθρωπο στο πλαίσιο της λογοτεχνίας.

Έμφαση δίνεται επίσης σε ζητήματα ταυτότητας φύλου, καθώς και σε θέματα ψυχικής υγείας. Η ποίηση έχει κεντρικό ρόλο, οι «σκοτεινοί ήρωες» αναλύονται και η Ιστορία με τις αθέατες, συχνά μυστηριώδεις πλευρές της, φωτίζεται σε πολλές εκδηλώσεις και συζητήσεις στο πλαίσιο της 21ης ΔΕΒΘ. 

Συγγραφείς απ’ όλον τον κόσμο στη Θεσσαλονίκη

Αγαπημένοι Έλληνες δημιουργοί, αλλά και σημαντικοί ξένοι συγγραφείς, εικονογράφοι και ακαδημαϊκοί επισκέπτονται και αυτήν τη χρονιά τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με τους Έλληνες εκδότες και τα μορφωτικά ινστιτούτα, φέρνοντάς μας τη δική τους ματιά στον κόσμο. 

Ενδεικτικά μεταξύ των ξένων συγγραφέων είναι ο συγγραφέας Thomas Errickson, γνωστός από το μπεστ σέλερ βιβλίο του «Ανάμεσα σε Ηλίθιους: Πώς να Κατανοήσεις (και να Επιβιώσεις) με Όλους!» (εκδ. Διόπτρα). H ζωή του Ennio Morricone ξετυλίγεται μέσα από τα μάτια τού γιου του, Marco Morricone, που έρχεται στη Θεσσαλονίκη με το βιβλίο που έγραψε μαζί με τον φίλο του μεγάλου συνθέτη, Valerio Cappelli (εκδ. Μετρονόμος)

Με τη συνεργασία του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης συναντάμε τον Batem (Luc Collin), σκιτσογράφο και σεναριογράφο κόμικς, γνωστό για την αναβίωση του θρυλικού χαρακτήρα του Marsupilami, του ιστορικού χαρακτήρα που δημιούργησε ο Αντρέ Φρανκέν, ο οποίος επέλεξε και εκπαίδευσε τον Batem για να τον διαδεχθεί. Συναντάμε επίσης τον Xavier North, πρόεδρο της Alliance Française του Παρισιού από το 2024, πρώην γενικό εντεταλμένο για τη γαλλική γλώσσα στο ΥπΕξ της Γαλλίας, ενώ σε συνεργασία με τις εκδόσεις Εστία έρχεται και η Γαλλίδα συγγραφέας Neige Sinno, γνωστή μας από την μήνυση εναντίον του πατριού της για κατ’ εξακολούθηση σεξουαλική κακοποίηση που ενέπνευσε το τελευταίο της βιβλίο, «Θλιβερός τίγρης».

Το Ινστιτούτο Γκαίτε φέρνει από τη Γερμανία τον Thomas Feibel, κορυφαίο δημοσιογράφο για ζητήματα που αφορούν τα παιδιά και τα ψηφιακά μέσα, τους καθηγητές Dr. Gerhard Lauer, διακεκριμένο για την έρευνα δεδομένων στην ιστορία του βιβλίου και στην πειραματική προώθηση της ανάγνωσης και Dr. Steffen Mau, χαρακτηρισμένο και ως ο «πιο περιζήτητος κοινωνικός εμπειρογνώμονας της χώρας», καθώς και την συγγραφέα Deniz Ohde που μιλά για το βραβευμένο της μυθιστόρημα, «Διάχυτο Φως» (εκδ. Gutenberg).

Το ΕΛΙΒΙΠ, σε συνεργασία με το European Union Prize for Literature-EUPL (Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης) διοργανώνει πάνελ με δύο συγγραφείς που έχουν αποσπάσει το βραβείο, και συγκεκριμένα την Raquel Martínez-Gómez από την Ισπανία (2010, Σκιές του Μονόκερου, εκδ. Βακχικόν) και την Lidija Dimkovska) από τη Β. Μακεδονία που σήμερα ζει στη Σλοβενία (2013, Μία ακόμα ζωή, εκδ. Βακχικόν). Από την Ελλάδα θα συμμετέχει ο συγγραφέας Μάκης Μαλαφέκας, υποψήφιος στη βραχεία λίστα για το φετινό βραβείο της EUPL με το βιβλίο του, Deepfake (εκδ. Αντίποδες). Το βραβείο θα ανακοινωθεί λίγες μέρες μετά την ΔΕΒΘ, στις 16 Μαΐου 2025 στο πλαίσιο της έκθεσης βιβλίου της Πράγας.

Την ΔΕΒΘ επισκέπτεται ο Shahram Khosravi, καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, γνωστός για τις μελέτες του για το Ιράν και τη Μέση Ανατολή, τη μετανάστευση και την προσφυγιά (εκδ. Νησίδες). Στη Θεσσαλονίκη θα βρίσκεται ο Παλαιστίνιος ποιητής και συγγραφέας, πρόεδρος της Ένωσης Παλαιστινίων Συγγραφέων, Murad Al-Sudani, βραβευμένος με το Διεθνές βραβείο Ποίησης 2017 (εκδ. Ειρήνη), ενώ παράλληλα ο Αβισάι Νιρ Κοέν, συγγραφέας του βιβλίου «Όχι στο όνομά μας. Αγαπώ το Ισραήλ, συμπαραστέκομαι στην Παλαιστίνη» (εκδ. Μελάνι), θα μιλήσει για τα προβλήματα στη Μέση Ανατολή και τις απόψεις του πάνω σε αυτά. 

Η Ισπανίδα συγγραφέας και καθηγήτρια Συγκριτικής Λογοτεχνίας, Patricia Almarcegui φέρνει «Τα χαμένα ημερολόγια της Ιαπωνίας» (εκδ. Βακχικόν) στη Θεσσαλονίκη, ενώ από τη Χώρα των Βάσκων θα έρθει η συγγραφέας και δημοσιογράφος Danele Sarriugarte που ασχολείται ιδιαίτερα με τη φεμινιστική και queer οπτική. 

Σε πιο νεανικό κοινό και όχι μόνο, η συγγραφέας και εικονογράφος Lidia Branković από το Βερολίνο θα μας ξεναγήσει στο «Ξενοδοχείο των Συναισθημάτων» (εκδ. Διόπτρα), το πρώτο της βιβλίο που προέκυψε μετά από την εμπειρία της με συναισθηματικές διαταραχές. Η Marta Bartolj, καλλιτέχνιδα και εικονογράφος από τη Σλοβενία, θα μας εισάγει σε «Μικρές πράξεις καλοσύνης» (εκδ. Μεταίχμιο), ενώ ο Berislav Blagojević από τη Σερβία θα μας συστήσει τον «Γκαγκάριν, τον πιο γκαφατζή σκυλάκο του σύμπαντος».

Μαζί μας θα είναι και ο Joonas Sildre από την Εσθονία με το graphic novel του «Between Two Sounds» σε μια συναρπαστική βραδιά υπό τους ήχους των νεαρών Early Music Group of Kiili που, μαζί με τη σοπράνο Eve Kopli Scheiber, θα παρουσιάσουν το The Art of sound and silence. Η Rene Karabash από τη Βουλγαρία παρουσιάζει την «Ορκισμένη», έναν queer στοχασμό για την ομοφυλοφιλική αγάπη, την οικογένεια και την τιμή (εκδ. Μεταίχμιο), ενώ η Rumena Bužarovska από τη Β. Μακεδονία θα μας παρουσιάσει τη νέα της συλλογή διηγημάτων «Μην κλαις, μπαμπά» (εκδ. Gutenberg).

3ο Διεθνές Επαγγελματικό Πρόγραμμα ΔΕΒΘ

Το διεθνές επαγγελματικό πρόγραμμα της ΔΕΒΘ που πραγματοποιείται στο Κέντρο Δικαιωμάτων ΔΙΑΛΟΓΟΣ, αποτελεί πλέον θεσμό που προσελκύει διακεκριμένους εκδότες και λογοτεχνικούς πράκτορες από το εξωτερικό, δίνοντας και την ευκαιρία μεγαλύτερης εξωστρέφειας της ελληνικής παραγωγής σε συνδυασμό και με την επανεκκίνηση του μεταφραστικού προγράμματος GreekLit. Στην τρίτη του χρονιά το επαγγελματικό πρόγραμμα εξασφάλισε 30 συμμετοχές από επιφανείς εκδοτικούς οίκους και 19 σημαντικές χώρες, όπως Καναδάς, ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Ισπανία, Μεγάλη Βρετανία, Ολλανδία, Ινδία, Πολωνία, Λιθουανία, Εσθονία, Σερβία, Αργεντινή, Αίγυπτο, Τουρκία, Ρουμανία, Μπαγκλαντές, Αρμενία. Από τις 30 αυτές συμμετοχές, οι 9 προέρχονται από την τιμώμενη χώρα, Ιταλία. Ανεξάρτητα από το πρόγραμμα Fellowship, άλλοι δέκα επαγγελματίες του βιβλίου έχουν δηλώσει ανεξάρτητα συμμετοχή στο επαγγελματικό πρόγραμμα.

Θα συζητηθούν θέματα έκδοσης και αγοράς βιβλίου για παιδιά και για ενήλικες, ο ρόλος του μύθου και του πολιτισμού στις διεθνείς αγορές, ενώ καταξιωμένοι εμπειρογνώμονες θα μας εισάγουν σε θέματα επίδρασης της Τεχνητής Νοημοσύνης στον εκδοτικό κλάδο. Θα γνωρίσουμε καλύτερα τον εκδοτικό κόσμο της Ιταλίας – τιμώμενης χώρας και τις ευκαιρίες συστηματικότερης συνεργασίας με την Ελλάδα. Θα συζητηθούν ζητήματα μετάφρασης σπανιότερων γλωσσών, αλλά και θέματα φύλου. Από το βιβλίο στην οθόνη είναι ο τίτλος ενός ακόμα από τα ενδιαφέροντα πάνελ του προγράμματος. 

Στο πρόγραμμα θα παρουσιαστεί και το ThinkPub, ένα ευρωπαϊκό εγχείρημα για την ανάπτυξη δεξιοτήτων των επαγγελματιών του βιβλίου με τη συμμετοχή Ελλήνων εκδοτών. 

Παρόντες στη φετινή διοργάνωση θα είναι, μεταξύ άλλων, ο Giovanni Hoepli, Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Εκδοτών (International Publishers Association, IPA), η Sonia Dranga, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Εκδοτών (Federation of European Publishers, FEP), η Elena Pasoli, Διευθύντρια της Έκθεσης Παιδικού Βιβλίου της Μπολόνια και ο Jacks Thomas, guest director της Bologna Book Plus και τέως διευθυντής της έκθεσης βιβλίου του Λονδίνου. 

Επετειακές εκδηλώσεις και Αφιερώματα

Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του διοργανώνονται εκδηλώσεις για έναν από τους σπουδαιότερους ποιητές της μεταπολεμικής γενιάς, τον Μανώλη Αναγνωστάκη. Τιμάται επίσης ο εμβληματικός συγγραφέας της μεταπολεμικής ελληνικής πεζογραφίας, Γιώργος Ιωάννου, με αφορμή την επέτειο των σαράντα χρόνων από τον θάνατό του. Επίσης, σε συνδιοργάνωση της Helexpo με τον IANOS, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση και μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη με πλούσιο υλικό από το προσωπικό του αρχείο. Εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί και για τα 60 χρόνια από τη δολοφονία του Σωτήρη Πέτρουλα. Το Υπουργείο Πολιτισμού παρουσιάζει τον αφιερωματικό τόμο για τον Λόρδο Βύρωνα με διακεκριμένους ομιλητές και το ΕΛΙΒΙΠ διοργανώνει εκδήλωση-αφιέρωμα στην Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία στην Ιταλία με συντονιστή τον Νίκο Καραπιδάκη και ομιλητές τους/τις Κατερίνα Καρπινάτο, Φραντσέσκο Σκαλόρα και Μαρία Καρακάουσι. Το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο θα παρουσιάσει την τριλογία «Αφιέρωμα στον Γ.Θ. Βαφόπουλο», καθώς και το πρόγραμμα δημιουργικής γραφής για εφήβους, My keywords, είμαι οι λέξεις μου. Τα 150 χρόνια από τη γέννηση του Τόμας Μαν δίνουν το έναυσμα για μια συζήτηση σχετικά με τον δημόσιο λόγο των συγγραφέων και την ευθύνη του διανοουμένου στον σύγχρονο κόσμο.   

Διοργανώσεις-θεσμοί της ΔΕΒΘ

Σε συνεργασία με τους συμμετέχοντες εκδότες, φορείς, ινστιτούτα και ομάδες, η 21η ΔΕΒΘ συνεχίζει και φέτος τις διοργανώσεις της που πλέον αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της: Το 11ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών θα μας παρουσιάσει ένα ευρύ και ποικίλο φάσμα ποιητών και πεζογράφων και θα ετοιμάσει και φέτος το πετυχημένο Poetry Black Box, όπου θα φιλοξενούνται videopoems, αλλά αυτή τη φορά και εκδηλώσεις. Οι Λέσχες Ανάγνωσης θα πραγματοποιήσουν την 3η τους πανελλαδική συνάντηση στο πλαίσιο της ΔΕΒΘ. Στο 9ο Φεστιβάλ Μετάφρασης, πέρα από το γνωστό μας ραντεβού με το συναρπαστικό Translation Slam, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην Τεχνητή Νοημοσύνη, στις μεταφραστικές σπουδές και το αντίκρισμά τους, καθώς και στις αμοιβές των μεταφραστών, αλλά και στη μετάφραση θεατρικών έργων. Παρουσιάζεται επίσης η πλατφόρμα LEILA, ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα σε συντονισμό της Γαλλίας, που από το 2023 προωθεί τη σύγχρονη αραβική λογοτεχνία στην Ευρώπη, με πάνω από 90 συγγραφείς και 70 τίτλους.

Παιδική και Εφηβική Γωνιά

Από τις 450 εκδηλώσεις της φετινής ΔΕΒΘ, οι 112 απευθύνονται σε παιδιά, εφήβους και εκπαιδευτικούς. Στην κεντρική έκθεση Ρίμας και Εικονογράφησης «Μικρά και Ιταλικά», 50 συγγραφείς και εικονογράφοι μοιράζονται στίχους με ρίμα και ζωγραφιές με έμπνευση τη φετινή τιμώμενη χώρα, τη λογοτεχνία της, τα σύμβολά της, τους ήρωές της, τις γεύσεις και τις μυρωδιές της.

Πενήντα σχολεία κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας θα επισκεφθούν την έκθεση. Τα απογεύματα της Πέμπτης και της Παρασκευής, καθώς και στη διάρκεια του σαββατοκύριακου, μικροί και μεγαλύτεροι βιβλιόφιλοι θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν παρουσιάσεις βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς, εικονογράφους και εμψυχωτές, θεατρικά, μουσικά και εικαστικά δρώμενα, εργαστήρια κ.ά. που θα οργανώσουν εκδοτικοί οίκοι και πολιτιστικοί φορείς. 

Χώρος για περιπέτειες, παιχνίδι, γνώσεις αλλά και επαφή με τα συναισθήματα, υπάρχει για όλα τα παιδιά στο πρόγραμμα της φετινής Γωνιάς, που φέτος επιστρέφει στο περίπτερο 13. 

Η έκθεση εμπνέει την πόλη

Σαν να μην τις χωρούν τα 16.000τμ της HELEXPO, πολλές από τις εκδηλώσεις της ΔΕΒΘ απλώνονται σε αγαπημένα σημεία της πόλης: Ανάμεσά τους, παρουσιάσεις βιβλίων στο Cafe Ζώγια – Βιβλίο Τσάι και Συμπάθεια και στη Μουσική Σκηνή Πριγκιπέσσα. 

Μενού εμπνευσμένο από την Ιταλία θα προτείνουν συγκεκριμένα εστιατόρια, όπως το Mare e Monti, το Navona Ristorante και το Tonino Esperienza Italiana. Επίσης, στο πλαίσιο της έκθεσης θα προβληθεί η αυτοσαρκαστική ταινία «Έχω κάτι να πω» του συγγραφέα – σκηνοθέτη Στράτου Τζίτζη, με κεντρικό χαρακτήρα έναν αποτυχημένο σκηνοθέτη που προσπαθεί να βρει εκδότη για να βγάλει ένα βιβλίο φιλοσοφίας. 

Περισσότερες πληροφορίες και λεπτομέρειες για το πρόγραμμα της 21ής ΔΕΒΘ θα ανακοινώνονται στο προσεχές διάστημα. Μπορείτε να επισκέπτεστε και την ιστοσελίδα της διοργάνωσης https://www.thessalonikibookfair.gr/. 

Δημήτρης Τζαμουράνης Land(e)scapes- the gaze of the unconscious | Γκαλερί «Λόλα Νικολάου»

[… οι οραματικές συνθέσεις του Δημήτρη Τζιαμουράνη ως αντιστικτικές ενότητες ενός αυτό-υπονομευτικού φωτορεαλισμού, αποδομούν την αναπαραστατική εμπειρία και αναδομούν την λογική της ζωγραφικής στη συγχρονία. Ώστε τελικά τα τοπία και τα βλέμματα να είναι οι μορφικές συνέχειες των σημείων διαφυγής(escape). Ένα παιχνίδι ανάμεσα στο ορατό και το αόρατο και του μεταξύ τους διάκενου που είναι ο τόπος εκβολής του ασυνειδήτου. Οπότε το ερώτημα περί ζωγραφικής μετασχηματίζεται σε οντολογικό. Είναι μια εκδοχή της ύπαρξης σε αναταραχή η οποία καταλήγει σε σειρά πορτραίτων προκειμένου να συλλάβουν το βλέμμα μας ενώ στον ίδιο χρόνο οι «κραυγαλέες» λεπτομέρειες αναδεικνύουν μια άλλη πραγματικότητα, ανάγοντας τον ρεαλιστικό σχεδιασμό σε ζώσα «μεταφυσική» εμπειρία…]

Απόσπασμα από κείμενο του Γιάννη Μήτρου για τον Δημήτρη Τζαμουράνη

Διάρκεια έκθεσης: 29.04 – 28.05.2025 | ώρες λειτουργίας: Τρ., Πε., Πα.: 12.00 – 20.00 / Τε., Σα.: 12.00 -15.00

Εικαστική Έκθεση Μαθητών “Shiny Happy People” | Βιτρίνες Τέχνης ΟΤΕ

Το Ε.Ε.Ε.ΕΚ. Παύλου Μελά παρουσιάζει την εικαστική έκθεση “Shiny Happy People” («Λαμπεροί Χαρούμενοι Άνθρωποι»), στον εκθεσιακό χώρο «Βιτρίνες Τέχνης ΟΤΕ» στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.

H έκθεση περιλαμβάνει πορτρέτα βασισμένα σε φωτοτυπημένες εικόνες των ίδιων των μαθητών που αποτυπώνουν συναισθήματα, προσωπική δύναμη και αισιοδοξία, αναδεικνύοντας τη μοναδικότητα του κάθε ατόμου και δημιουργήθηκαν με την καθοδήγηση και υποστήριξη των εκπαιδευτικών του Εργαστηρίου Χειροτεχνίας. Η παρουσίαση των έργων στις βιτρίνες – ένας εξωστρεφής και προσβάσιμος δημόσιος χώρος – προσκαλεί τους περαστικούς σε μια αυθεντική, αυθόρμητη συνάντηση με τη δημιουργικότητα των μαθητών μας. Η έκθεση αποτελεί μια δυναμική κοινωνικοπαιδαγωγική πρωτοβουλία, με στόχο την ενίσχυση της επικοινωνίας του σχολείου με την κοινότητα, την ενδυνάμωση της σχέσης σχολείου-οικογένειας, την προώθηση της ισότητας, της ενεργής συμμετοχής και της συμπερίληψης.

Διδάσκοντες Εργαστηρίου Χειροτεχνίας: Ε. Ρήγα, Χ. Λιπάρα, Α. Ευαγγελοπούλου, Μ. Καραμέτου, Α. Μποτώνης, Κ. Τάτσης, Ε. Καπερώνη

Επιμέλεια Έκθεσης: Ελένη Ρήγα, ΠΕ08ΕΑΕ – Εικαστικός/Μουσειολόγος, Σύμβουλος Σχολικής Ζωής Ε.Ε.Ε.ΕΚ. Παύλου Μελά Λίγα λόγια για το Ε.Ε.Ε.ΕΚ. Παύλου Μελά:

Το Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής ΕΚπαίδευσης (Ε.Ε.Ε.ΕΚ.) Παύλου Μελά, στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, αποτελεί δομή της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, στην οποία φοιτούν παιδιά και έφηβοι με αναπηρίες. Οι μαθητές παρακολουθούν μαθήματα γενικής παιδείας και επαγγελματικής κατάρτισης όπως Χειροτεχνία, Γεωπονία και Οικοδομική-Μεταλλοτεχνία, ενώ συμμετέχουν και σε δημιουργικά και θεραπευτικά προγράμματα. Στόχος της εκπαίδευσής των μαθητών είναι η ανάπτυξη των κοινωνικών και τεχνικών-επαγγελματικών δεξιοτήτων τους και η ομαλή κοινωνική τους ένταξη.

Βιτρίνες Τέχνης ΟΤΕ, Καρόλου Ντηλ 33, Θεσσαλονίκη | Διάρκεια έκθεσης: 30 Απριλίου – 11 Μαΐου 2025

Για περισσότερες πληροφορίες: ΕΕΕΕΚ Παύλου Μελά, Ευκλείδη 8, Σταυρούπολη | Τ 2310587086 / Email eeeekpm@sch.gr

Δημήτρης Μεσσίνης: «KEEP WALKING» – Έκθεση φωτογραφίας | Chalkos Gallery

H Chalkos Gallery παρουσιάζει την ατομική έκθεση ασπρόμαυρης φωτογραφίας δρόμου του φωτοειδησεογράφου Δημήτρη Μεσσίνη, με τίτλο «KEEP WALKING», από τις 25 Απριλίου μέχρι και τις 9 Μαΐου 2025.

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 25 Απριλίου από τις 18:00 έως τις 21:00 στην Chalkos Gallery.

KEEP WALKING

Ο δρόμος δεν σε ρωτάει. Είναι εκεί ίσως ο μοναδικός σιωπηλός μάρτυρας των επιλογών σου, του δρόμου σου, του δικού σου μονοπατιού. Σε ξέρει καλά, σε γνώριζε από πάντα.

Πως θα τον διαβείς; Θα τρέξεις να ξεφύγεις ή θα αντιμετωπίσεις κατάματα τον κίνδυνο; Ο κίνδυνος είναι ίσως οι προσδοκίες σου. Ο κίνδυνος καμιά φορά είναι όταν θάβεις μέσα σου την ελπίδα απεγνωσμένα. Πως θα φερθείς στον δρόμο σου;

Ασπρόμαυρες εικόνες, ασπρόμαυρες φιγούρες, ασπρόμαυρες εκφράσεις, ασπρόμαυρη ζωή: ο πόλεμος στον φακό μοιάζει στερνή γιορτή. Η διεκδίκηση προσκαλεί την κρυμμένη ελπίδα και τα χρόνια, μοιάζουν αιώνια νιότη, όταν ο «δρόμος», ο δρόμος σου περπατιέται ωραία.

Ο Δημήτρης Μεσσίνης μας θυμίζει μέσα από τον φακό του ότι το βιός όταν γκρεμίζεται οφείλει να ξαναχτιστεί. Στην ζωή που μοιάζει τελειωμένη, οφείλουμε ζωή από την αρχή. Πορεύσου με το κύμα ή αντίθετα στο κύμα. Με μικρές δρασκελιές ή μεγάλες. Από χαρά ή απόγνωση. Από φόβο ή θάρρος. Καμία σημασία δεν έχει. Ο δρόμος είναι εκεί για σένα. Ήταν και θα είναι εκεί, να αντανακλά το βάδισμά σου, τα θέλω σου. Εσύ; Είτε περπατάς στα χαλάσματα της ζωής σου, είτε στους πιο κεντρικούς πολιτικούς ή κοινωνικούς δρόμους, είτε τρέχεις από την χαρά σου ή την απελπισία σου, ακόμα κι αν έχεις εφόδια ή είσαι απογυμνωμένος και στερημένος από αυτά, εσύ συνέχισε. Οφείλεις να βρεις το «άνοιγμα» στα εμπόδια ή να το δημιουργήσεις. Όπου κι αν βρίσκεσαι.

«Πάντα θα υπάρχουν σημάδια να σου δείχνουν το δρόμο.»

Ο δρόμος σε γεμίζει, σε αδειάζει. Σε πληγώνει, χαράζει στο βλέμμα σου την απόφαση, Δίνει στο κορμί σου την κίνηση προς τον σκοπό. Αλλά πάντα σου λέει:

Ακολούθα το δρόμο.

Ειρήνη Λίτινα.

Βιογραφικό Δημήτρη Μεσσίνη

Ανταποκριτή Ξένου Τύπου – Φωτοειδησεογράφου

Γεννήθηκε στην Δράμα το 1949. Σε ηλικία 12 ετών το 1961, έφυγε μετανάστης με την οικογένειά του στην Γαλλία από όπου και επέστρεψε το 1973.

Υπηρέτησε τη φωτοειδησεογραφία για τον Ελληνικό́ και Ξένο Τύπο από́ το 1978 έως το 2014 όπου και συνταξιοδοτήθηκε.

Από το 1991 μέχρι το 1996 ήταν προϊστάμενος φωτογραφικού́ για την Ελλάδα στο European Pressphoto Agency (EPA) με έδρα την Φρανκφούρτη.

Από το 1997 μέχρι και το 2014 εργάστηκε στο Associated Press.

Από το 2004 μέχρι το 2006, διετέλεσε, με έδρα το Λονδίνο, διευθυντής φωτογραφικού του Associated Press για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.

Από το 2006 μέχρι και τον Ιούνιο του 2014 εργάσθηκε ως διευθυντής του φωτογραφικού τμήματος του Assosiated Press για την Νοτιοανατολική Ευρώπη.

‘Εχει καλύψει τις μεγαλύτερες παγκόσμιες στρατιωτικές συρράξεις της πρόσφατης ιστορίας, όπως πρώην Γιουγκοσλαβία (Κροατία, Βοσνία- Ερζεγοβίνη, Κόσοβο), Τσετσενία, Λίβανο, πρώτος και δεύτερος Πόλεμος του Κόλπου, Αφγανιστάν, Υεμένη.

Έχει καλύψει επίσης τα μεγαλύτερα παγκόσμια αθλητικά γεγονότα: Επτά Ολυμπιακούς αγώνες και οκτώ ευρωπαϊκά και παγκόσμια ποδοσφαιρικά κύπελλα.

Βραβεύτηκε το 2003 με την ανώτερη δημοσιογραφική διάκριση της χώρας -Βραβείο Μπότση- για την κάλυψη του πολέμου στο Αφγανιστάν και είναι κάτοχος πολλών διεθνών δημοσιογραφικών βραβείων.

Τα τελευταία χρόνια (2008-2013) εκλέχτηκε και υπηρέτησε από τις θέσεις του Προέδρου, Αντιπροέδρου και Γενικού Γραμματέα της Ένωσης Ανταποκριτών Ξένου Τύπου Ελλάδας.

Από το 2017 επέστρεψε και ζει στην Δράμα ως συνταξιούχος.

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη- Παρασκευή: 18:00 -20:30. | Σάββατο: 11:00 – 14:00 | Κυριακή και Δευτέρα: κλειστά | Διάρκεια: από 25 Απριλίου μέχρι και τις 9 Μαΐου 2025 | Chalkos Gallery: Ιουστινιανού 21, Θεσσαλονίκη. | E. kparcharidis@yahoo.gr | Fb: chalkos gallery \ T: 2310230763

NSPIRE PROJECT 2025: ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ | MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Προσκεκλημένος καλλιτέχνης: Νίκος Χαραλαμπίδης

Ο νόστος, ο βίαιος εκπατρισμός και το αίτημα της επιστροφής, ενώ θα έπρεπε να αποτελούν παρελθόν, παραδόξως γίνονται ολοένα και πιο επίκαιρα. Η φετινή εκδοχή του Inspire Project 2025 που παρουσιάζεται στο MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (εντός ΔΕΘ-Helexpo) από τις 11 Απριλίου έως την 1η Ιουνίου 2025, αναδεικνύει την «Επιστροφή», ως έννοια που ξεκινάει μεν από την επέτειο των 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, ωστόσο επεκτείνεται στο διαγενεακό τραύμα του «νόστου», της χαμένης πατρίδας και του χαμένου σπιτιού, της βίαιης εκτόπισης και μετανάστευσης, αλλά και στη μελλοντολογική φαντασία γύρω από αυτό που έχει χαθεί, αλλά διαρκώς αναζητείται. Στον χώρο περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου, παρουσιάζονται τα νέα έργα που προέκυψαν από το φετινό καλλιτεχνικό εργαστήριο κατά το οποίο 20 εικαστικοί εργάστηκαν με τον επικεφαλής, προσκεκλημένο εικαστικό Νίκο Χαραλαμπίδη, πάνω στην έννοια της Επιστροφής. Οι νέες δημιουργίες βρίσκονται σε διάδραση, διάλογο ακόμη και αντιπαράθεση με έργα, αναδρομικού κυρίως χαρακτήρα του Χαραλαμπίδη, τα οποία αποτελούν την κεντρική ενότητα του φετινού Inspire Project 2025, υπό τον τίτλο «Αφού βόσκεις πρόβατα γιατί δεν παίζεις αυλό;». Με την έκθεση του Νίκου Χαραλαμπίδη επιχειρείται να φωτιστεί ο νοηματικός άξονας της εστίας και της πατρίδας, μέσα από μη αναμενόμενους συνδυασμούς διαφορετικών θεμάτων και εμπειριών του παγκοσμιοποιημένου κόσμου, όπως η αλλοίωση της πολιτιστικής ταυτότητας και η αμφισβήτηση της εθνικότητας, το μετα-αποικιοκρατικό κληροδότημα, το μοντερνιστικό παρελθόν και οι μετασχηματισμοί της προσφυγοποίησης.

Υπό το πρίσμα του Κυπριακού ζητήματος, στο χρονικό διάστημα μισού αιώνα, το αίτημα για «Επιστροφή» στις πατρογονικές εστίες, όχι μόνο δεν βρήκε δικαίωση, αλλά έγινε αίτημα και χιλιάδων άλλων ανθρώπων στις χώρες της γύρω περιοχής που συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να υπόκεινται στα δεινά αιματηρών πολεμικών συρράξεων. Η αγάπη για την πατρίδα και η νοσταλγία για αυτήν φαίνεται να είναι καθοριστικά συναισθήματα από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.

Οι σχετικοί συλλογισμοί αποτελούν το έναυσμα για ευρύτερη δημόσια συζήτηση, ενώ λειτουργούν και ως βάση για το κοινό έργο τέχνης που θα προκύψει στον χώρο από τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες σε συνεργασία με τον Νίκο Χαραλαμπίδη.

To Inspire Project συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΣΠΑ – Πρόγραμμα «Κεντρική Μακεδονία»).

Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Θούλη Μισιρλόγλου | Επιμέλεια: Θοδωρής Μάρκογλου, Κατερίνα Σύρογλου | Βοηθός παραγωγής: Σίλια Φασιανού | Επιτροπή επιλογής συμμετεχόντων στα εργαστήρια: Αρετή Λεοπούλου, Θοδωρής Μάρκογλου, Κατερίνα Σύρογλου, επιμελητής & επιμελήτριες MOMus

Προσκεκλημένος καλλιτέχνης: Νίκος Χαραλαμπίδης

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Sarkis Hambaryan, Δάφνη Βλασίδου, Στέφανος Ζαφειρίου, Δέσποινα Δούζη, Ρένα Κακλαμάνη, Κωνσταντίνος Καλαθάκης, Ζωή Καλογιάννη, Ξένια Κασαπόγλου, Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, Νίκος Λάριος, Άννα Μπότου, Κωνσταντίνος Ξάνθης, Γεώργιος Όθωνας, Ελένη Πασιάτα, Σοφία Πεχλιβανίδου, Όλγα Σουβερμεζόγλου, Βάσω Χατζημανώλη, Χριστίνα Χατζημιχαηλίδου, Χρίστος Χατζηχριστοφής, Σταύρος Χριστοφή (Yeti).

Βιογραφικό προσκεκλημένου καλλιτέχνη

Ο Νίκος Χαραλαμπίδης είναι εικαστικός καλλιτέχνης και Τακτικός Καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Κατατάσσεται στους πλέον σημαντικούς εικαστικούς εκπροσώπους της γενιάς του ‘90, με εκτενή διεθνή δραστηριότητα και καταξίωση. Σύμφωνα με το σκεπτικό της βράβευσης του το 2007, από το Σύνδεσμο Τεχνοκριτικών AICA HELLAS, θεωρείται ο κύριος εκφραστής της Πολιτικής Τέχνης στην Ελλάδα, ενώ η επιδραστικότητα του έργου του υπήρξε καθοριστική στην εδραίωση μιας νέας γενιάς καλλιτεχνών πιο ευαισθητοποιημένων σε κοινωνικοπολιτικά ζητήματα.

Το πολυσχιδές ερευνητικό του έργο διακρίνεται από πολύ νωρίς, με το 1ο Βραβείο του Ιδρύματος Γιάννη & Ζωής Σπυροπούλου να του απονέμεται το 1992, πριν καν ολοκληρώσει ακόμη τις φοιτητικές του σπουδές στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, θέτοντας έτσι το εναρκτήριο λάκτισμα μιας ανοδικής πορείας που αποτελεί σήμερα αντικείμενο μελέτης.

Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ‘80, οι παράτολμες παρεμβατικές δράσεις του καλλιτέχνη στην Πράσινη Γραμμή στην Κύπρο, ιδιαίτερη πατρίδα του, αλλά και σε εμπόλεμες ζώνες άλλων χωρών, θέτοντας σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή του, υπερβαίνουν τις κυρίαρχες καλλιτεχνικές τάσεις της εποχής. Ο Χαραλαμπίδης καθιερώνει μια πρωτογενή, ρηξικέλευθη εικαστική δράση που πραγματεύεται ένα ευρύ φάσμα κοινωνικοπολιτικής θεματολογίας, υιοθετώντας πρωτόγνωρες εικαστικές πρακτικές. Παράλληλα, επιστρατεύει πρωτοποριακά ψηφιακά μέσα ρομποτικής και άλλης τεχνολογίας αιχμής, αναπτύσσοντας διεπιστημονικές μεθοδολογίες και συνεργασίες με ερευνητές διαφόρων ειδικοτήτων. Η εξέταση των αρχείων που αφορούν στο διαταραγμένο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής τίθεται στον πυρήνα της έρευνας του, με άξονα το πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου. Ο βίαιος εκπατρισμός και η προσφυγοποίηση, το κληροδότημα της αποικιοκρατίας και οι επιδράσεις της, η μετανάστευση και ο νομαδισμός, η εθνική ταυτότητα και η αμφισβήτησή της, η εντοπιότητα και ο «μη τόπος», ακόμη και η αποικιοποίηση του Διαστημικού χώρου και οι στρατηγικές εκμετάλλευσής του, είναι ζητήματα που πρωτοεμφανίζονται ήδη στο πρώιμο έργο του καλλιτέχνη, τα οποία θα αποτελούσαν, δεκαετίες μετά, κοινή θεματογραφία για πολλούς καλλιτέχνες.

Ο «εμβληματικός αποστάτης της Πράσινης Γραμμής», όπως έχει αποκαλέσει τον Χαραλαμπίδη ο Henry Meyric Hughes, Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Τεχνοκριτικών, στο εκτενές θεωρητικό κείμενό του για την ατομική έκθεση που του διοργάνωσε στην Μπιενάλε Βενετίας το 2003, έχει πραγματοποιήσει με την επιμέλεια και άλλων διεθνώς διακεκριμένων επιμελητών και ιστορικών τέχνης, περισσότερες από 65 ατομικές εκθέσεις σε διεθνή κέντρα τέχνης και εκθεσιακούς χώρους, θεσμικές διοργανώσεις και Μπιενάλε, καθώς και σε μουσεία, όπως στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Γαλλίας, στο Centre Pompidou, στην Turner Contemporary στο Λονδίνο, στο Palazzo Querrini Stampalia και στο Palazzo Giustinian Lolin Querini στη Βενετία, στο Pavilion Ciccillo Matarazzo στο Σάο Πάολο, στο Institute of Contemporary Art στη Σόφια, στο Musée des Archives Nationales στο Παρίσι κ.α.

MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (εντός ΔΕΘ-Helexpo) | Διάρκεια: 11 Απριλίου – 1 Ιούνιου 2025 | Μέρες & ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 10:00-18:00, Πέμπτη:12:00-20:00

Έκθεση – Χρήστος Αλαβέρας: Ζωγραφοπατήματα ώς το Τελλόγλειο και πέρα | Τελλόγλειο Ίδρυμα ΑΠΘ

Έργα του Χρήστου Αλαβέρα από την πρώιμη φάση έως και σήμερα, κάποια από αυτά μνημειακών διαστάσεων, που θα συναρπάσουν και θα συγκλονίσουν το κοινό, περιλαμβάνει η νέα έκθεση που διοργανώνει το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ στη Θεσσαλονίκη.

Η καλλιτεχνική πορεία του Χρήστου Αλαβέρα, που μετράει περισσότερα από 40 χρόνια,παρουσιάζεται στην αναδρομική έκθεση με τίτλο «Χρήστος Αλαβέρας: Ζωγραφοπατήματα ώς το Τελλόγλειο και πέρα», η οποία θα εγκαινιαστεί την Τρίτη 8 Απριλίου στις 19:30 και θα διαρκέσει έως και τις 7 Σεπτεμβρίου 2025.

Οι επιμελητές της έκθεσης του Τελλογλείου Νίκος Βιάνας και Ραφαέλα Νίκα επισημαίνουν ότι «παρουσιάζονται δημιουργίες πρωτότυπες από ποικίλα υλικά -κάρβουνο, μολύβι, λάδια, ακρυλικά- και τα έργα του άλλοτε εμπνευσμένα από τη λογοτεχνία και την ποίηση, άλλοτε να αφηγούνται ιστορίες προσωπικού ή κοινωνικοπολιτικού χαρακτήρα, αλλά πάντα δίνουν το χαρακτηριστικό ύφος του καλλιτέχνη». Οι ίδιοι τονίζουν πως «πρόκειται για μια στάση καλλιτεχνικής έκφρασης που μετουσιώνεται σε πληθωρική δημιουργία, με κύριο μέσο το σχέδιο και ανθρωποκεντρική θεματολογία, αξιοποιώντας κυρίως την εξπρεσιονιστική αποτύπωση εκφράσεων προσώπων, γνωστών και μη, όπως ο Τραμπ, ο Σόιμπλε, ο Μπέκετ, ο Κάφκα κ.ά».

Η Γενική Διευθύντρια Τελλογλείου Ιδρύματος, Ομότιμη Καθηγήτρια ΑΠΘ, Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά σημειώνει ότι «η αναδρομική του Χρήστου Αλαβέρα τη χρονιά που το Τελλόγλειο συμπληρώνει 25 χρόνια λειτουργίας αποτελεί το επιστέγασμα (και όχι το τέρμα) μιας μακρόχρονης σχέσης, μιας μακράς φιλίας που έχει τις ρίζες της στην Αλίκη Τέλλογλου.Γιατί εκεί στη δεκαετία του ’80 έζησα και μοιράστηκα μαζί της τη συνάντηση με τον Χρήστο, με τη δουλειά του (ψυχοπαθείς της Λέρου), που η Αλίκη θαύμαζε, υποστήριζε με πάθος εξαρχής.

Ο Χρήστος, σπουδαίος καλλιτέχνης, προικισμένος με έμφυτο ταλέντο, που αναπτύχθηκε σε γόνιμο έδαφος με λογοτεχνικές-ποιητικές καταβολές (γιος του Τηλέμαχου και της Ρούλας Αλαβέρα), έχει γαλουχηθεί στη λογοτεχνία, στην ποίηση, στο θέατρο, παρέα με τους Μπρεχτ, Μπέκετ, Όργουελ, Κόλβιτς, Σολωμό κ.ά.». Η κ. Γουλάκη – Βουτυρά αναφερόμενη στον Χρήστο Αλαβέρα επισημαίνει πως πρόκειται για «χαρακτηριστική περίπτωση αγνού καλλιτέχνη, αφοσιωμένου σε αξίες, με ιδιορρυθμίες που συναντούμε σε ιδιοφυή άτομα εκτός μέτρου, πιστεύει απόλυτα στη δύναμη της τέχνης. «Ο κίνδυνος δεν είναι να μην έχω ψωμί να φάω, αλλά να χάσω την πίστη μου σ’ αυτό που κάνω» (το δανείζεται από τον Μάκη Θεοφυλακτόπουλο).

Αυτή τη στάση τη μετατρέπει σε πληθωρική έκφραση με κύριο μέσο το σχέδιο, την ανθρωποκεντρική θεματολογία, αξιοποιώντας κυρίως την εξπρεσιονιστική αποτύπωση εκφράσεων προσώπων-πορτρέτων. Μια ζωγραφική που αντλεί από το οπτικό ερέθισμα -συνήθως την ανθρώπινη μορφή- το μεταφέρει με κάρβουνο ή χρώμα σε γρήγορη νευρική γραφή-χειρονομία, συχνά σε μεγάλες επιφάνειες όπου έντονα συναισθήματα, βιωματικά στοιχεία αναπτύσσονται σε ένα συναρπαστικό πηγαίο ειλικρινή σχολιασμό στιγμών που επιλέγει να κρατήσει στο χαρτί».

Η Γενική Διευθύντρια του Τελλογλείου μιλώντας για τον Χρήστο Αλαβέρα τονίζει πως «με την ευαισθησία που τον διακρίνει αντιμετωπίζει σύγχρονα προβλήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, μεταφυσικά, ηθικά, πολιτικά, μάχεται για το μάθημα της τέχνης στα σχολεία, καυτηριάζει αδικίες, συχνά καυστικά και ανελέητα, με δικό του ιδιότυπο χιούμορ, συμπάσχει, στέκει με τρυφερότητα κοντά στους πρόσφυγες, στις κάθε είδους καταστροφές».

Σημειώνεται πως ο Χρήστος Αλαβέρας έχει συνεργαστεί στο Τελλόγλειο με ζωντανές εικαστικές δράσεις σε ιδιαίτερες εκθέσεις, μεταξύ άλλων στον Γκόγια, (2011), Ντελακρουά (2016), στον Χαλεπά (2022-23) και σε άλλες περιπτώσεις αποτυπώνοντας σχεδιαστικά στιγμιότυπα του κοινού αλλά και της έκθεσης, σαν ένα εικαστικό… ρεπορτάζ.

Λίγα λόγια για τον καλλιτέχνη: Ο Χρήστος Αλαβέρας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1965 και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Συνέχισε για μεταπτυχιακές σπουδές στην Aki Akademie voor Beelndende Kunst του Enschede της Ολλανδίας και το 1991 ξεκινά την διδακτορική του διατριβή γύρω από τη σύγχρονη ελληνική λαϊκή ζωγραφική. Έχει πραγματοποιήσει και συμμετάσχει σε δεκάδες εκθέσεις, ομαδικές και ατομικές, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει πραγματοποιήσει καλλιτεχνικά δρώμενα και performances σε διάφορες πόλεις σε Ελλάδα και Ευρώπη. Έργα του –ζωγραφικά, γλυπτά και χαρακτικά– βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού.

Διάρκεια:  08/04/2025 – 07/09/2025 | Ωράριο λειτουργίας εκθεσιακού: Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή 9:00-14:00, Τετάρτη 9:00-14:00 & 17:00-21:00, Σάββατο και Κυριακή 10:00-18:00.

“Φιλόλαος 1923 – 2023” | Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης- Casa Bianca

Mία συνεργασία της Δημοτικής Πινακοθήκης Θεσσαλονίκης με τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι . Κατσίγρα . Η έκθεση, παραγωγή της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας, οργανώθηκε στη γενέτειρα του καλλιτέχνη με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του και επανασχεδιάστηκε στη Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης με βάση τις προδιαγραφές και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εκθεσιακού χώρου της Casa Bianca.

Η έκθεση έχει χαρακτήρα αναδρομικό και παρουσιάζει την εξελικτική πορεία του Φιλόλαου ως προς την εικαστική έκφραση και δημιουργία, με στόχο να προβάλλει το μέγεθος της προσωπικότητας του διεθνούς καλλιτέχνη, ο οποίος άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του σε Ελλάδα και Γαλλία.

Συνδέοντας το έργο και το όνομά του με τη δημόσια μνημειακή γλυπτική μεγάλης κλίμακας, επιτηδεύτηκε με βιομηχανικά υλικά, δημιουργώντας συνθέσεις και γλυπτά σε δημόσιους αστικούς, κυρίως, χώρους και περιβάλλοντα. Με την ίδια αισθητική αξία και μορφοπλαστική δεινότητα αντιμετώπισε και τα μικρότερης κλίμακας γλυπτά του από πηλό, ξύλο σίδηρο ή ανοξείδωτο χάλυβα.

Προσφιλή θέματά του σε πηλό και ξύλο οι “Γκογκότοι”, ζωόμορφα πλάσματα του μύθου, οι τορνευτές εύχυμες ξύλινες “Κυρίες”, έργα που παραπέμπουν στην αρχαία θεά των φιδιών και της γονιμότητας, αλλά και θαλασσινά τοπία και ανάγλυφα, καθώς και αφρόξυλα, που επίμονα λειαίνει η θάλασσα. Επίσης, μακέτες και έργα μικρότερου μεγέθους σε σίδηρο, αλλά και ανοξείδωτο χάλυβα, χρηστικά αντικείμενα της καθημερινότητας φιάλες, κούπες, καρέκλες , κοσμήματα.

Ο Φιλόλαος τιμήθηκε το 2005 από τη Γαλλική Κυβέρνηση για το σύνολο του έργου του, η οποία τον ανακήρυξε Αξιωματικό του Τάγματος των Γραμμάτων και Τεχνών. Μεταξύ άλλων διακρίσεων είναι και αυτή της Γαλλικής Ακαδημίας Αρχιτεκτονικής με το μετάλλιο Πλαστικών Τεχνών.

Ανάμεσα στα εμβληματικά έργα του ξεχωρίζουν οι υδατοδεξαμενές της Valence στη Γαλλία (2003), τα συντριβάνια της Ορλεάνης (1993), το “μηχανικό πουλί” στη La Défense στο Παρίσι (1989), καθώς και έργα ανάπλασης και ενσωμάτωσης, όπως η παρέμβαση στους τοίχους του Collège du Remalard (1979), η γλυπτή διαμόρφωση στον αύλειο χώρο του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης (1999) κ.α.

Επιμέλεια έκθεσης: Ανδρέας Γιαννούτσος, εικαστικός, π. Διευθυντής του Εικαστικού Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Λάρισας | Διάρκεια: 27|03|2025 – 10|05|2025 | Είσοδος ελεύθερη

Έκθεση «ΓΥΝΑΙΚΕΣ, η δύναμη της δημιουργίας» | Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα

Το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας (ΙΜΜΑ) έχει την τιμή να φιλοξενήσει την πολυσυλλεκτική έκθεση εικαστικών έργων πέντε σύγχρονων γυναικών καλλιτεχνών με τίτλο: «ΓΥΝΑΙΚΕΣ, η δύναμη της δημιουργίας».

Την έκθεση θα εγκαινιάσει η Πρέσβης Ελένη Βακάλη, Επικεφαλής του Γραφείου Συνδέσμου της Ελλάδας στην Πρίστινα.

Η γυναίκα ως σύμβολο και ως εικόνα, απασχόλησε και συνεχίζει να απασχολεί την τέχνη. Πέντε σύγχρονες γυναίκες εικαστικοί ενώνουν την τέχνη τους μέσα από την προσωπική και συλλογική Μνήμη και αντανακλούν την ανησυχία τους για τις γυναικείες εμπειρίες ανά τους αιώνες, προβάλλοντας τον ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία του 21ου αιώνα μέσα στα έργα τους. Το κοινό χαρακτηριστικό της δουλειάς τους είναι η παρουσίαση «αναμνήσεων», τις οποίες κουβαλάει κάθε γυναίκα μέσα από την προσωπική της ιστορία και το οικογενειακό της παρελθόν.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης, κ. Σταυρούλα Μαυρογένη: «Είμαστε οι «αναμνήσεις» μας. Μέσα από αυτό και χάρη σε αυτό αντιλαμβανόμαστε, κινούμαστε, σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε, σχεδιάζουμε και δημιουργούμε. Η ικανότητά μας να θυμόμαστε επηρεάζει τις αποφάσεις που παίρνουμε και καθορίζει την προσωπική μας ταυτότητα».

Οι δημιουργίες τους είναι ένα «όχημα» για την κατανόηση μιας εποχής, μιας έννοιας ή ενός νέου χώρου. Ιστορίες και μύθοι, θέματα ταυτότητας και καταγωγής, ακουμπούν συνειρμικά τις αισθήσεις στο πλαίσιο του «διαλόγου» με τους θεατές. Η πολυμορφία της έκφρασης και των υλικών που χρησιμοποιούνται συνδέεται και αποτυπώνεται στα έργα μέσα από το ατομικό φίλτρο της θέασης του οικογενειακού κόσμου και τον κοινωνικό ρόλο των γυναικών στο πέρασμα του χρόνου.

Στην έκθεση συμμετέχουν με εικαστικές δημιουργίες οι:

Ελένη Θεοφυλάκτου | Μαρία Κομπατσιάρη | Σπυριδούλα Πολίτη | Ιωάννα Τερλίδου | Ζέφη Τιφτικτσόγλου

Διάρκεια έκθεσης: 4 Απριλίου – 31 Ιουλίου 2025 | Διοργάνωση: Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας (ΙΜΜΑ) | Επιμέλεια: Σταυρούλα Μαυρογένη, Καθηγήτρια ΠΑΜΑΚ, Διευθύντρια ΚEMIT- ΙΜΜΑ | Συντονισμός: Αθηνά Παυλίδου, Φιλόλογος-Μουσειολόγος, Διευθύντρια ΙΜΜΑ | Διοικητική Υποστήριξη: Καλυψώ Τρυφωνάκη, ΙΜΜΑ

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Προξένου Κορομηλά 23, 546 22 Θεσσαλονίκη | ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 2310 229778 | EMAIL: info@imma.edu.gr | ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ: www.imma.edu.gr | ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ: Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-14:00, Τετάρτη 09:00-20:00 & Σάββατο 10:00-14:00 | ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ: Ολόκληρο 4€ – Μειωμένο 2€ ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ: Το μουσείο προσφέρει οργανωμένες ξεναγήσεις σε ομάδες επισκεπτών. Ομάδες επισκεπτών γίνονται δεκτές με ραντεβού στο τηλ. 2310 229778

Εικαστική έκθεση «Μνήμη ≠ Λήθη» | Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης

Tο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης παρουσιάζει την εικαστική έκθεση του Ξενή Σαχίνη με τίτλο «Μνήμη ≠ Λήθη» από τις 28 Μαρτίου έως τις 17 Μαΐου 2025.

Ο ομότιμος καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ καταπιάνεται με ένα από τα πλέον προσφιλή του θέματα, τη μνήμη, και ειδικότερα τη μνήμη του Ολοκαυτώματος έναντι της λήθης, που συχνά ανθεί μαζί με τον ρατσισμό.

Ο Ξενής Σαχίνης επιστρατεύει την τέχνη του προκειμένου να στείλει δυνατά μηνύματα. Χρησιμοποιεί τον εικαστικό λόγο ως θεματοφύλακα της μνήμης, υπενθυμίζοντας με τρόπο εμφατικό το πώς η ανθρώπινη φύση μπορεί να υποκρύπτει και τη μορφή του τέρατος.

Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα που αντιπροσωπεύουν σχεδόν όλα τα εκφραστικά ιδιώματα του καλλιτέχνη: σχέδια, ακρυλικά, σχέδια σε λαμαρίνα με ηλεκτροκόλληση, κατασκευές, φανερώνουν μια πορεία πενήντα χρόνων έως σήμερα. Η επιμέλεια της έκθεσης είναι του Τίτους Μιλέχ.

Ο Ξενής Σαχίνης συνδέεται με συγγενικούς δεσμούς με τη Γαλλία, όπου σπούδασε και δίδαξε ενώ έχει κάνει ατομικές και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις σε πολλές γαλλικές πόλεις. Η σχέση του με το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης είναι μακρά καθώς σε αυτό έκανε την πρώτη του ατομική έκθεση το 1977. Ακολούθησαν κι άλλες το 1993, το 1994, το 1999 και το 2014.

Η έκθεση γίνεται με την υποστήριξη της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και τελεί υπό την αιγίδα του Γενικού Προξενείου της Γαλλίας.

Ποιος είναι ο Ξενής Σαχίνης

Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη το 1954, σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας χαρακτική με δάσκαλο τον Κ. Γραμματόπουλο και σκηνογραφία με τον Β. Βασιλειάδη και αποφοίτησε το 1978. Από το 1981 έως το 1985 παρακολούθησε σπουδές ζωγραφικής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (Ecole Normale Supérieure des Beaux-Arts) στο Παρίσι στο Εργαστήριο του V. Guignebert. Από το 1986 δίδαξε σχέδιο και χαρακτική στο Τμήμα Εικαστικών του ΑΠΘ και υπήρξε συντονιστής σε είκοσι πέντε συμφωνίες Erasmus. Σήμερα είναι Ομότιμος Καθηγητής Χαρακτικής. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε περισσότερες από 60 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και συμμετείχε σε πλήθος ομαδικών και διεθνών εκθέσεων που αφορούν τη χαρακτική. Έχει πάρει μέρος σε τρία παγκόσμια συνέδρια χαρακτικής IMPACT, στα δύο εκ των οποίων ήταν εισηγητής και έχει γράψει δύο βιβλία για τη σύγχρονη χαρακτική. Το 1996 συμμετείχε στην Μπιενάλε της Αλεξανδρειας, όπου του απονεμήθηκε το μεγάλο βραβείο για τη χαρακτική.

Διάρκεια έκθεσης: 28 Μαρτίου – 17 Μαΐου 2025 | Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή 18:00 – 21:00 Σάββατο 11:00 – 14:00 | Είσοδος ελεύθερη | Γραφιστικός σχεδιασμός αφίσας: Θανάσης Γεωργίου/ designmono

«Σικελιώτης / Τάσσος: Μια φιλία με κοινές ρίζες» | Τελλόγλειο Ίδρυμα ΑΠΘ

Μία συνδιοργάνωση με την Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου και το Ίδρυμα Αντώνιος Ε. Κομνηνός. Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και εντάσσεται στα 59α Δημήτρια Δήμου Θεσσαλονίκης.

Στην έκθεση παρουσιάζονται θεματικά, περισσότερα από 150 έργα, ζωγραφικά, σχέδια και χαρακτικά των δύο καλλιτεχνών προερχόμενα από μουσεία, ιδρύματα, συλλέκτες και τις συλλογές του Τελλογλείου Ιδρύματος. Ξεχωρίζουν: Η Καλλιέργεια του Καπνού (12,40 μ.) των Τάσσου και Λουκίας Μαγγιώρου, οι τέσσερις Αρχόντισσες των ρεμπέτικων τραγουδιών του Τάσσου, οι Αρχαϊκοί Χοροί του Σικελιώτη για το Νέο Θέατρο (για πρώτη φορά), λατέρνα με ζωγραφική Σικελιώτη και έργα του σχετικά με το ρεμπέτικο, η σειρά γκουάς του Τάσσου για την ΑΓΕΤ-Ηρακλής με θέματα κατοχής λίγο πριν τον θάνατό του. Το πλούσιο αρχειακό υλικό για τους δύο καλλιτέχνες και την εποχή τους, αναδεικνύει λιγότερο γνωστές διαστάσεις της τέχνης τους, όπως η σημαντική τους παρουσία στη Θεσσαλονίκη.

Ο Γιώργος Σικελιώτης και ο Τάσσος (Αλεβίζος) είναι δύο ξεχωριστές προσωπικότητες της νεοελληνικής τέχνης που πέρασαν από τα έντονα βιώματα της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου, από τη Χούντα και τη Μεταπολίτευση και έζησαν έως τα μέσα της δεκαετίας του ’80.

Πέρα από τη μακρόχρονη φιλία τους, αυτοί οι «παράλληλοι βίοι» χαρακτηρίζονται από ορισμένα «σημεία συνάντησης», όπως η Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, το Ε.Α.Μ. καλλιτεχνών, η ομάδα «Στάθμη», το ενδιαφέρον για τη χαρακτική και τη διάδοση της τέχνης και η συμμετοχή τους σε πολλές κοινές ομαδικές και περιοδεύουσες εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Μια πρόσθετη διάσταση αφορά τη δραστηριότητά τους στη Θεσσαλονίκη με εκθέσεις («Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία ‘Τέχνη’», «Διαγώνιος», «Κοχλίας»), ομιλίες, παρουσιάσεις εκδόσεων και παραγγελίες-αγορές έργων.

Η έκθεση πλαισιώνεται από δίγλωσση έκδοση, που θα είναι διαθέσιμη στο Τελλόγλειο Ίδρυμα, στο Μικρό Τελλόγλειο (Καρ. Ντηλ 32) αλλά και στο ηλεκτρονικό κατάστημα (https://www.teloglion.gr/eshop/)

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν παράλληλες εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όπως και δράσεις εικαστικού περιεχομένου για παιδιά και ενήλικες.

Διάρκεια έκθεσης: έως 11 Μάϊου 2025. | Ωράριο λειτουργίας εκθεσιακού: Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή 9:00-14:00, Τετάρτη 9:00-14:00 & 17:00-21:00, Σάββατο και Κυριακή 10:00-18:00.