Γιώτα Νέγκα: “Τα τραγούδια είναι μωρά και ο κόσμος τα τρέφει”

Η Γιώτα Νέγκα είναι  από τις ερμηνεύτριες που φαίνεται να μην θέλουν εύκολα να μπουν σε ένα καλούπι ή ίσως και να μην θέλουν και καθόλου. Από εκείνο τον καιρό που την άκουγα σε ένα μικρό, φορητό ραδιάκι να τραγουδάει το «Με τα μάτια κλειστά», μέχρι τα τραγούδια με τον Θέμη Καραμουρατίδη και τον Οδυσσέα Ιωάννου και λίγο αργότερα, με τον Νίκο Μερτζάνο και τον Νίκο Μωραϊτη, η Νέγκα εξελίχθηκε σε μία τραγουδίστρια πρώτης γραμμής λόγω, κυρίως, ενός πολυδιάστατου ρεπερτορίου που μπορεί άνετα να χωράει τον Άκη Πάνου, τον Χρήστο Νικολόπουλο, τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον Παναγιώτη Καλαντζόπουλο, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Κώστα Λειβαδά και την πιο δύσκολη τζαζιά της παγκόσμιας δισκογραφίας.

Αφορμή για αυτή τη συζήτηση μας, στάθηκε το άλμπουμ «Η παγωμένη θεατρίνα» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από το Ogdoo, όπου ερμηνευτές – μεταξύ αυτών και η Γιώτα Νέγκα – τραγουδούν καινούριο υλικό σε έναν κύκλο ανέκδοτων στίχων του Νίκου Γκάτσου, σε μελοποίηση του νεαρού συνθέτη Νίκου Χιώτογλου. Ο «Αμανές» της, είναι από τα πιο σπουδαία τραγούδια του άλμπουμ, και ίσως και της χρονιάς που φεύγει. Η ερμηνεία της, γεμάτη αλήθεια και συναίσθημα. Όπως συνηθίζει άλλωστε σε μία εξαιρετική πορεία που φέτος την φέρνει αντιμέτωπη τόσο με τον Γκάτσο, όσο και με την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου.

Είναι ωραίο να μιλάω με ανθρώπους που αγαπούν τη δουλειά τους. Που αγαπούν το αποτέλεσμα, αλλά και όσους στάθηκαν κοντά τους μέχρι να έρθει αυτό. Η Γιώτα Νέγκα, είναι από αυτούς. Είναι ένας άνθρωπος που αφήνει το συναίσθημα να μπει σε όσα κάνει και μετά το επιστρέφει στο κοινό της. Και αυτό, είναι υπέροχο κάθε φορά!

Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας οδήγησαν στο τραγούδι;

Δεν ξέρω να σας πω. Νομίζω ότι με διάλεξε το τραγούδι. Θυμάμαι σαν παιδί να με τραβάει σαν μαγνήτης, αφήνοντας και το παιχνίδι μου και τους φίλους μου και την αλάνα και όλα όταν άκουγα μουσική. Άρα νομίζω πως κάπως μαγικά γίναν τα πράγματα και αυτή η ανάγκη μου γεννήθηκε μαζί με το πρώτο μου κλάμα. Η μουσική γενικά υπήρχε διαρκώς στο σπίτι. Οι γονείς μου τραγουδούσαν, ο μπαμπάς μου έπαιζε μπουζούκι. Εγώ είχα την ανάγκη να ακούω μουσική πολύ προσεκτικά και να μελετάω από πολύ μικρή. Οπότε ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου και της ύπαρξης μου από παιδί.

Από τον καιρό του «Με τα μάτια κλειστά» μέχρι το άλμπουμ με τον Ν. Μερτζάνο και τον Ν. Μωραΐτη τι άλλαξε στην Γιώτα Νέγκα;

Τίποτα! Απολύτως τίποτα. Με την ίδια αγάπη και με την ίδια λαχτάρα προσεγγίζω τα τραγούδια για να τα γνωρίσω. Με την ίδια αγνότητα προσπαθώ να τα μεταφέρω στον κόσμο. Ίδιες οι αγωνίες, ίδιες οι χαρές, ίδιες οι λύπες και προσπαθώ κάθε φορά να μπαίνω εγώ καινούργια μέσα σε αυτό, αθώα και έντιμη. Ίσως, το μόνο που μπορώ να πω ότι έχει αλλάξει είναι ο προσωπικός μου χρόνος που έχει μειωθεί.

Ήταν μία δύσκολη πορεία αυτή της αναγνώρισης;

Η πορεία κάθε ανθρώπου για να κατακτήσει και να κάνει αυτό που θέλει η καρδιά του, είναι έτσι κι αλλιώς δύσκολη. Η ζωή η ίδια είναι δύσκολη. Επιφυλάσσει εκπλήξεις, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. Δεν ξέρω αν κάνω κάτι διαφορετικό. Κυνηγάω και εγώ το όνειρό μου όσο το κυνηγάει ένας φοιτητής της ιατρικής ή ένας φοιτητής της νομικής ή ένας υπέροχος τεχνίτης που φτιάχνει το ξύλο ή το μάρμαρο ή ένας άνθρωπος καριέρας που θέλει να γνωρίσει το αντικείμενο του και να δώσει στην κοινωνία μέσα από αυτό. Είναι η ίδια διαδρομή, απλά το αντικείμενο αλλάζει. Επίσης η αναγνώριση δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός για μένα. Απλά είναι στο πακέτο. Επειδή απευθύνομαι στον κόσμο και θέλω να μοιραστώ αυτό που έχω, έρχεται μόνο του. Δόξα τω θεώ αυτό που καίει εμένα, αφορά και πολλούς άλλους ανθρώπους και χαίρομαι που επικοινωνούμε μέσα από τα τραγούδια που διαλέγω κάθε φορά να τους πω.

Παρατηρώ τελευταία ότι συμμετέχετε συχνά σε δουλειές συλλογικές ή συναδέλφων σας. Έχει να κάνει με καλά τραγούδια που δε θα θέλατε να χάσετε ή έχει να κάνει και με την προσωπική σχέση ή εκτίμηση που έχετε σε αυτούς τους ανθρώπους που σας το προτείνουν;

Σαφώς είναι και τα δύο αλλά πιο σπουδαίο από όλα είναι το τραγούδι. Αυτό είναι το όχημα. Αυτό που με εγείρει για να μπορέσω να είμαι αληθινή και έντιμη μέσα σε αυτό. Φυσικά όμως όταν υπάρχουν και άνθρωποι που αγαπώ και υπάρχει και ένα καλό τραγούδι, τότε με διπλάσια χαρά θα δεχτώ να μπω μέσα σε αυτό.

Έχουν υπάρξει τραγούδια στη πορεία σας που ενδεχομένως να είπατε αργότερα πως ίσως δεν έπρεπε να τα έχετε πει;

Ναι, έχουν υπάρξει κάνα δυο τραγούδια που όταν τα άκουσα αργότερα είπα «μωρέ Γιώτα, ήταν ανάγκη να τα πεις αυτά;». Αυτή όμως ήταν η πρώτη σκέψη. Η δεύτερη, ήταν πώς ό,τι έχει γίνει, έχει γίνει για καλό. Και κάπως έτσι φεύγει γρήγορα εκείνη, η πρώτη σκέψη που είχα κάνει.

Θέλω λίγο να σταθώ στον «Αμανέ». Ένα τραγούδι που στίχους έχει γράψει ο Νίκος Γκάτσος, από ένα σπουδαίο άλμπουμ που κυκλοφόρησε πρόσφατα με κύκλο ακυκλοφόρητων στίχων του μεγάλου ποιητή. Πως νιώσατε όταν σας έγινε η πρόταση να ερμηνεύσετε ακυκλοφόρητους στίχους του Γκάτσου;

Η αλήθεια είναι ότι δεν το πίστευα και θέλω μέσα από αυτή την κουβέντα μας να ευχαριστήσω από καρδιάς την Αγαθή Δημητρούκα που με διάλεξε και μου πρότεινε να συμμετάσχω σε αυτό το δίσκο, με τα τραγούδια του Νίκου Γκάτσου μελοποιημένα από τον Νίκο Χιώτογλου. Διάλεξε να τα πουν φωνές που δεν έχουν ξανατραγουδήσει πρωτότυπα στίχους του Νίκου Γκάτσου. Μία πολύ γενναιόδωρη κίνηση της Αγαθής, που μας έδωσε την ευκαιρία – σε εμένα και στους άλλους συναδέλφους – να μετέχουμε, να μεταλάβουμε τα λόγια του μεγάλου μας ποιητή. Αισθάνομαι πάρα πολύ τιμημένη για αυτό και την ευχαριστώ. Ήταν συγκινητικό, δηλαδή δεν το έχω συνειδητοποιήσει ακόμα ότι μέσα σε αυτά τα χρόνια έχω τραγουδήσει και Νίκο Γκάτσο, όχι από επανεκτέλεση αλλά πρωτότυπα. Είναι πάρα πολύ σημαντικό και νομίζω πως είναι και μία σπουδαία κίνηση και προσπάθεια και ανήκουν τα εύσημα σε όλους τους συντελεστές και τους παραγωγούς που αυτοί οι δύσκολοι καιροί δεν στάθηκαν εμπόδιο για ένα τόσο σπουδαίο εγχείρημα. Έχουν τραγουδήσει όλοι μοναδικά, τα τραγούδια είναι εξαιρετικά μελοποιημένα, απόλυτα παντρεμένα και ταιριαστά με τους ερμηνευτές. Αισθάνομαι πολύ περήφανη για αυτή τη συμμετοχή μου.

Δεν είναι υπέροχο που ακόμα κυκλοφορούν τόσο καλές δισκογραφικές δουλειές, σε θέμα παραγωγής; 

Είναι απολύτως ελπιδοφόρο και ότι βρίσκονται πολλοί άνθρωποι για να δουλέψουν για αυτό και ελπίζω και να βρεθούν και πολλά αυτιά να το ακούσουν, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά.

Ετοιμάζετε και μία ζωντανή παρουσίαση του άλμπουμ από όσο ξέρω και θεωρώ πως είναι πολύ σπουδαίο καλλιτεχνικό γεγονός. Έτσι δεν είναι;

Στις 15 Δεκεμβρίου θα κάνουμε την παρουσίαση της «Παγωμένης θεατρίνας» στον Σταυρό του Νότου, όλοι οι συντελεστές, με πολλή χαρά να τη γνωρίσουμε στο κοινό.

Φέτος όμως, έχετε αφιερωθεί και σε μία άλλη σπουδαία στιχουργό σε μία σειρά παραστάσεων στο Ακροπόλ. Την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. Πως είναι να πρέπει να προσεγγίσετε συναισθήματα από χρόνια πριν που πρέπει να περάσουν μέσα από εσάς σε ένα νέο κοινό;

Φέτος ναι, από το Νοέμβριο κάθε Δευτέρα και πήραμε παράταση και για το Δεκέμβρη, στο Ακροπόλ, «Τραγουδώντας την Ευτυχία» με τραγούδια της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, μιας πολύ σπουδαίας στιχουργού, πρωτεργάτισσας ή καλύτερα της πρώτης γυναίκας που επέβαλε την παρουσία της, τα λόγια της, τα συναισθήματά της σε όλων μας τις καρδιές. Μία παράσταση φροντισμένη, με επιμέλεια μιας άλλης, πολύ σπουδαίας αγαπημένης στιχουργού, της Λίνας Νικολακοπούλου. Η Λίνα λοιπόν κεντάει τη διαδρομή της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου. Όλα εκείνα τα πολύχρωμα τραγούδια της που έκανε με τους συνθέτες, παρουσιάζονται μαζί με κείμενα, ηχογραφημένα με τη φωνή της Λίνας. Κείμενα είτε από το βιβλίο της εγγονής της, είτε από όσα έχει πει η ίδια η Ευτυχία σε συνεντεύξεις. Επίσης ακούμε τον Γιώργο Ζαμπέτα να μιλάει για την Ευτυχία. Όλα αυτά τα κείμενα δένουν τις ενότητες των πολύ σπουδαίων τραγουδιών, όπως το «Είμ’ αυτός χωρίς φτερά», ο «Γυάλινος κόσμος», το «Δυο πόρτες έχει η ζωή» ή το «Μ’ ένα όνειρο τρελό» και τόσα άλλα. Ο κατάλογος είναι γεμάτος με διαμάντια. Αισθάνομαι πάρα πολύ τυχερή που δουλεύω αυτά τα αγαπημένα τραγούδια που ξέρω από μικρή, μαζί με την Λίνα που φωτίζει όλες τις πλευρές της Ευτυχίας και με κάνει να γνωρίζω περισσότερο την Παπαγιαννοπούλου και τον ίδιο μου τον εαυτό, ώστε να σταθώ απέναντι στα τραγούδια της με έναν έντιμο τρόπο.

Ο τρόπος προσέγγισης των τραγουδιών και των συναισθημάτων είναι ένας και μοναδικός στο πέρασμα των χρόνων. Αντιμετωπίζεις το δημιούργημα του άλλου με καθαρή καρδιά και αλήθεια, αφουγκράζεσαι, νιώθεις και παραδίδεις αυτό το «μωρό» καθαρό και έτοιμο να κλάψει στην αγκαλιά του θεατή. Δηλαδή, να το νιώσει, να το πιάσει, να μπορέσει να ταξιδέψει, να συγκινηθεί, να χαρεί. Έχουμε μεγάλη ευθύνη σαν μέσο επικοινωνίας των τραγουδιών και των καρδιών του κόσμου, εμείς οι τραγουδιστές και αυτό ξέρει η Λίνα να το κεντάει με πολύ μεγάλη σοφία. Έτσι λοιπόν, καθαρίζεις, το νιώθεις, συγκινείσαι, βγάζεις την αλήθεια σου και το αφήνεις να ταξιδέψει. Χωρίς καμία αίσθηση σύγκρισης ή αναμέτρησης με τις σπουδαίες λαϊκές φωνές που τα τραγούδησαν. Εκείνες δεν θα πάψουν ποτέ να είναι κορυφαίες, όμως και εμείς σήμερα στο 2021, έχουμε δικαίωμα να μιλήσουμε με τη σημερινή μας φωνή για αυτά, τα πάντα ανθρώπινα, πράγματα που έγραψε η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου και αφορούν όλες τις γενιές, σε όλους τους αιώνες και τον άνθρωπο γενικά.

Είναι η ίδια φαντάζομαι διαδικασία που χρειάζεται ώστε να κάνετε ένα καινούριο τραγούδι που έγραψε κάποιος άλλος «δικό» σας;

Βέβαια. Το αφήνεις κι αυτό να φωλιάσει μέσα σου, το κατανοείς, μιλάς με τον δημιουργό, καταλαβαίνεις τι θέλει να πει, βρίσκεις τα κομμάτια της δικής σου αλήθειας και μαζί με το δημιούργημα ενός άλλου αφήνεις και εσύ τη δική σου αλήθεια και τον χρόνο για να ταξιδέψει. Και μετά δεν σου ανήκει τίποτα, ανήκει πλέον στον κόσμο.

Δηλαδή, παύει να είναι δικό σας μετά;

Η αλήθεια είναι ότι είναι δικό μου μεν, αλλά ο κόσμος αποφασίζει τι θέση θα έχει στην καρδιά του. Το τραγούδι είναι το μωρό και εμείς είμαστε οι μαιευτήρες, μαζί με τον στιχουργό και τον συνθέτη. Ο κόσμος είναι που αυτό το μωρό το τρέφει. Σίγουρα είμαστε οι γονείς του με έναν τρόπο αλλά ο κόσμος είναι ο τροφός του.

Υπάρχουν καλοί δημιουργοί σήμερα στις νεότερες γενιές;

Φυσικά και υπάρχουν καλοί δημιουργοί. Η μόνη διαφορά του σήμερα με το χθες είναι οι ταχύτητες που ζούμε, τι περιθώριο και ποια ευκαιρία έχει το κάθε νέο παιδί ώστε να ακουστεί. Είναι πάρα πολλές οι νέες παραγωγές και η αλήθεια είναι πως έχει πολλή φασαρία και καμιά φορά χάνονται κάποια πράγματα. Αλλά δόξα τω θεώ ο καιρός, ο χρόνος τα δικαιώνει. Απλά είναι δύσκολοι οι καιροί, με την έννοια ότι νομίζεις πως κάτι χάνεται. Εγώ όμως πιστεύω πως τίποτα δεν χάνεται.

Έχετε συνεργαστεί με πολλούς δημιουργούς τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν κι αυτοί που είναι ακόμα απωθημένο γιατί δεν έτυχε;

Φυσικά! Όλοι! Θέλω να συνεργαστώ με όλους! Λυπάμαι πολύ που δεν πρόλαβα κάποιους πολύ αγαπημένους να τους συναντήσω και να μετέχω της δημιουργίας τους. Όπως ο Θάνος Μικρούτσικος ας πούμε. Ήθελα πάρα πολύ, τον αγαπούσα τόσο πολύ και πέταξε…

Ποια είναι τα σχέδια σας από εδώ και πέρα;

Να πάει πολύ καλά και η παράταση που πήραμε με τα τραγούδια της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου μέχρι τις 27 Δεκεμβρίου. Θα κλείσει ο χρόνος με την Ευτυχία. Εκεί στο κλείσιμο του χρόνου ελπίζω να έχουμε καταφέρει να κυκλοφορήσει και ο δίσκος με τη live ηχογράφηση με το πρόγραμμα αυτό, από τις καλοκαιρινές συναυλίες που κάναμε. Μπαίνοντας ο καινούργιος χρόνος με το καλό, να πάνε όλα καλά και να είμαστε όλοι γεροί, σχεδιάζουμε να τραγουδήσουμε και να συναντηθούμε επί σκηνής με τον Γιάννη Κότσιρα, έναν τραγουδιστή που αγαπώ, έναν φίλο καρδιάς, έναν θαυμαστό άνθρωπο και έντιμο που ανυπομονώ να συναντηθώ και να παίξουμε επί σκηνής μαζί.

Είστε λαϊκή τραγουδίστρια;

Βασικά είμαι τραγουδίστρια. Ξέρω πως έχω έναν λαϊκό πυρήνα, γεννήθηκα μέσα στο λαϊκό τραγούδι, αυτό πρωτοάκουσα, όμως κανένας δεν με εμποδίζει να αγγίξω ό,τι άλλο η καρδιά μου θέλει να αγγίξει. Αγαπώ πολύ την τζαζ, αγαπώ πολύ το ροκ, το έντεχνο, τις μπαλάντες και ό,τι άλλο με κεντρίσει και το αγαπήσω, θεωρώ πως έχω το δικαίωμα να το τραγουδήσω μέσα από το δικό μου ήχο και τη δική μου αλήθεια. Δεν ήθελα να μείνω μόνο στο λαϊκό τραγούδι, ήθελα να γνωρίσω και άλλα είδη. Να εμπλουτίσω, αν θέλετε, την ψυχή μου και τις γνώσεις μου.

Γενικά ακούτε άλλα είδη, των νέων γενιών ας πούμε. Τραπ, ραπ και τα λοιπά;

Δεν ακούω συχνά αυτά τα είδη, όμως υπάρχουν κάποιες στιγμές που έχω ακούσει τραγούδια που ανήκουν σε αυτή τη σχολή και έχω συγκλονιστεί από την αλήθεια και την σκληρότητα των στίχων τους. Θεωρώ πως υπάρχουν μερικά εξαιρετικά δείγματα. Πιστεύω πως είναι η γλώσσα η σημερινή, ο τρόπος που θέλει η νεότερη γενιά να μιλήσει με την σκληράδα της και την αλήθεια της. Σέβομαι πάρα πολύ την αλήθεια της δημιουργίας από όποιο είδος κι αν προέρχεται. Και ναι, υπάρχουν κάποια τραγούδια σε αυτά τα είδη που πραγματικά με συγκλονίζουν.

Η μουσική πραγματικότητα αλλάζει;

Είναι πολύ φυσικό αυτό. Η κάθε γενιά έχει τον τρόπο της και τα ζητούμενα της. Νομίζω ότι είναι θετικό, αρκεί αυτό που έρχεται να έχει λόγο ύπαρξης. Να είναι αληθινό. Να μην είναι μία κατασκευή με μόνο σκοπό το κέρδος. Να έχει ουσία και ψυχή από κάτω.

**Η “Παγωμένη Θεατρίνα” γράφτηκε από τον Νίκο Γκάτσο στις αρχές της δεκαετίας του ’80, για να μελοποιηθεί από τον Μάνο Χατζιδάκι και να ερμηνευτεί από τον Γιώργο Μαρίνο. Αυτό επέτρεψε στον ποιητή να τολμήσει μια ευρεία γκάμα θεμάτων και ρυθμών και να δημιουργήσει από δραματικούς και σπαρακτικούς στίχους μέχρι παιχνιδιάρικους και χιουμοριστικούς κι από λαϊκούς μέχρι σχεδόν λόγιους, υπερβαίνοντας την εποχή του. Ωστόσο, η συνεργασία αυτή δεν ευοδώθηκε. Έτσι λοιπόν, έπειτα από τέσσερις σχεδόν δεκαετίες κι αφού τα τελευταία χρόνια έγιναν πολλές απόπειρες νεότερων συνθετών για μελοποίησή της, η “Παγωμένη Θεατρίνα” έκανε να αναδυθεί το ταλέντο ενός πρωτόπειρου συνθέτη, του Νίκου Χιώτογλου. Σεβόμενος το αίσθημα των στίχων και τους γλωσσικούς ρυθμούς τους, ο Χιώτογλου μας έδωσε δώδεκα «σημερινά» τραγούδια που τα παρουσιάζουν, σε μια πανηγυρική έκδοση, δώδεκα καταξιωμένοι ερμηνευτές, οι οποίοι δεν έτυχε στο παρελθόν να τραγουδήσουν σε πρώτη εκτέλεση στίχους του Νίκου Γκάτσου.

H Menta Art Events και το όγδοο διοργανώνουν την Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου στον Σταυρό του Νότου, την παρουσίαση του album με όλους τους συντελεστές επί σκηνής.