26ο ΦΝΘ: Αναγκαία η θέσπιση κώδικα δεοντολογίας στη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στα ντοκιμαντέρ

Η ανάγκη διαφάνειας και θέσπισης κώδικα δεοντολογίας στη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στη δημιουργία ταινιών τεκμηρίωσης τονίστηκε σε συζήτηση με θέμα «Ντοκιμαντέρ και Τεχνητή Νοημοσύνη: Μία σχέση υπό διερεύνηση» που διοργανώθηκε σήμερα στο πλαίσιο του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Μεταφέροντας τη δική της εμπειρία από τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης η σκηνοθέτιδα Βικτώρια Βελλοπούλου στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ ανέφερε ότι συνεργάζεται με θεατρικούς σκηνοθέτες κάνοντας σκηνοθεσία των βίντεο που προβάλλονται στην παράστασή τους, δημιουργεί δηλαδή βίντεο που είναι κομμάτι της σκηνογραφίας.

Επίσης τόνισε ότι χρησιμοποίησε Τεχνητή Νοημοσύνη στο ντοκιμαντέρ «Συρράκο 1821, Η επανάσταση των Βλάχων» για να αντικαταστήσει αναπαραστάσεις επισημαίνοντας ότι το αποτέλεσμα είναι πολύ πιο εντυπωσιακό απ’ ότι θα μπορούσε να αντέξει ο προϋπολογισμός μιας ταινίας και πολύ πιο γρήγορο.

Όλοι όσοι ασχολούμαστε με την Τεχνητή Νοημοσύνη έχουμε ενδοιασμούς, ηθικά ερωτήματα. Αν μέσα μας είμαστε ελεύθεροι σαν άνθρωποι αυτό θα έχει αντανάκλαση και στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε την Τεχνητή Νοημοσύνη και γενικά την τεχνολογία. Κάνουμε προβολή στην Τεχνητή Νοημοσύνη και στην τεχνολογία γενικότερα θεμάτων που μας προβληματίζουν, είπε η κ. Βελλοπούλου σημειώνοντας ότι η χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στο ντοκιμαντέρ χρειάζεται προσοχή.

«Στις μηχανές, στους αλγόριθμους περνάει το δικό μας αξιακό σύστημα, οπότε αυτό είναι το βασικό. Αυτό που θα περάσουμε στη βάση δεδομένων, αυτό θα εισπράξουμε» εκτίμησε η Νικόλ Αλεξανδροπούλου σκηνοθέτιδα του ντοκιμαντέρ «In the image of human» με θέμα τη σχέση Τεχνητής Νοημοσύνης και Ορθοδοξίας, που θα προβληθεί αύριο στο πλαίσιο του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

«Δεν φοβάμαι την Τεχνητή Νοημοσύνη. Το μόνο που φοβάμαι είναι μήπως εγώ προσωπικά δεν είμαι σε θέση να καταλάβω αρκετά πράγματα και δεν μπορώ να μάθω πως λειτουργεί ώστε να την χρησιμοποιώ και να είμαι αυτή που την ελέγχει και την κατευθύνει και δεν κατευθύνει εκείνη εμένα» εξήγησε η κ. Αλεξανδροπούλου, η οποία χρησιμοποίησε ένα άβαταρ ως αφηγήτρια στο ντοκιμαντέρ της, τα γυρίσματα του οποίου άρχισαν το 2021, όταν δεν ήταν τόσο ευρεία τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Περιγράφοντας την εμπειρία είπε ότι ήταν πολύ δύσκολη διαδικασία, επειδή είχε εκατομμύρια δυνατότητες, προσώπων γνωστών και αγνώστων που μπορούσε να χρησιμοποιήσει για το άβαταρ.

«Στα δημιουργικά επαγγέλματα η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ένα σύμμαχος» υπογράμμισε η κ. Αλεξανδροπούλου εκτιμώντας ότι μπορεί να βοηθήσει, μεταξύ άλλων, στη συγγραφή σεναρίων, στον τομέα των εφέ και πρόσθεσε ότι μέσω της τεχνολογίας θα προσπαθήσει ώστε να μπορέσει να εξελίξει τη δημιουργικότητά της όσο είναι δυνατόν περισσότερο.

Οι πιο σημαντικές εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι στην ιατρική, καθώς έχει αλλάξει τον τρόπο και τον χρόνο της έρευνας, στη βιομηχανία και στα αυτόνομα αυτοκίνητα, τόνισε η Γεωργία Κούτρικα, διευθύντρια ερευνών του Ινστιτούτου Πληροφοριακών Συστημάτων του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά», η οποία συμμετέχει στο ντοκιμαντέρ «In the image of human».

«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι κάτι καταπληκτικό, όμως αυτή την στιγμή είναι ένα εργαλείο, που κάνει λάθη και πολλές φορές είναι αναξιόπιστο» ανέφερε.

«Δεν έχει ιδέα γιατί κάνει πράγματα, δεν έχει καμία ηθική. Μπορεί να κάνει πράγματα, τα οποία να είναι επικίνδυνα» ανέφερε η. Κούτρικα επισημαίνοντας ότι χρειάζονται όρια, «χρειάζεται να το δούμε σαν ένα εργαλείο που μπορεί να κάνει πράγματα, αλλά δεν μπορεί να μας αντικαταστήσει».

Εμείς οι επιστήμονες παλεύουμε για να κάνουμε τους αλγόριθμους να μην είναι τόσο τυχαίοι, να έχουν μέσα κάποιο αίσθημα δικαιοσύνης, να έχουν κάποιες αρχές. Προσπαθούμε να πούμε ότι δεν μπορεί να υπάρχουν αλγόριθμοι και μηχανές που θα λειτουργούν μόνα τους, ανέφερε.

Τη θέση ότι η αποστολή της τέχνης είναι να εκπλήσσει και ότι ένας κόσμος που παράγει θεάματα μέσω αλγορίθμων μπορεί να είναι λίγο βαρετός εξέφρασε ο Απόστολος Καρακάσης σκηνοθέτης, πρόεδρος του Τμήματος Κινηματογράφου του ΑΠΘ. Ανέφερε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι μια επανάσταση που θα είναι τουλάχιστον εφάμιλλη αν όχι μεγαλύτερη με την ψηφιακή επανάσταση που ήρθε πριν 30 χρόνια και ανέτρεψε όλα τα δεδομένα και τόνισε ότι στο πεδίο του ντοκιμαντέρ συμφωνεί απόλυτα με το θέμα της διαφάνειας και την επιστροφή στις αρχές δεοντολογίας

Με τον ρυθμό με τον οποίο καλπάζει η τεχνολογία το τεράστιο ερώτημα είναι «πότε θα πάψουμε να χρησιμοποιούμε την τεχνητή νοημοσύνη σαν εργαλείο και θα έρθει να μας επιβληθεί» είπε ο Αργύρης Θέος, διευθυντής φωτογραφίας, εκπρόσωπος του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Πνευματικών Δικαιωμάτων ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ.

Το ηθικό δίλημμα είναι πότε το ρομπότ παύει να ακολουθεί κανόνες που του έχουμε δώσει και πότε αρχίζει να δημιουργεί δικούς του. Αν δημιουργεί δικούς του κανόνες είναι αυτόνομο και αυτό που θα παράγει από κάποια στιγμή και πέρα θα είναι κάτι πρωτότυπο, καινούργιο, καινοφανές, δηλαδή έργο τέχνης. Γιατί αυτό προβλέπει και η διεθνής νομοθεσία, η Συνθήκη της Βέρνης, που είναι ο συνταγματικός χάρτης της πνευματικής ιδιοκτησίας, ανέφερε.

Υπάρχει μία διάσταση ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μας σώσει, αλλά υπάρχουν ζητήματα, περιβαλλοντικά φιλοσοφικά, πολιτισμικά, είπε ο Μανόλης Ανδριωτάκης, δημοσιογράφος, συγγραφέας και δημιουργός ντοκιμαντέρ.

«Εμένα με απασχολεί το πολιτικό ζήτημα, είναι μία υπερμηχανή στην οποία θα αναθέτουμε ολοένα και περισσότερες αποφάσεις της ζωής μας, θα αποφασίζει ποιος θα προσληφθεί και ποιος όχι, ποιος θα πάρει επίδομα, σε ποιο σχολείο θα πάει το παιδί, ποιος σκηνοθέτης θα λάβει μεγαλύτερη επιχορήγηση και ποια ταινία ο αλγόριθμος θα προβάλλει περισσότερο» σημείωσε.

Απαιτείται διαφάνεια, ανέφερε ο κ. Ανδριωτάκης τονίζοντας ότι «δεν θα υπάρξει Τεχνητή Νοημοσύνη αμερόληπτη, όπως δεν υπάρχει και άνθρωπος πλήρως αμερόληπτος» και ότι δεν πρόκειται απλά για ένα εργαλείο, τόνισε.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ένα υπερόπλο, το οποίο μας στερεί και την αυτονομία μας. Έχουμε μία ψευδαίσθηση ελεύθερης βούλησης και θα μπορούσαν το ντοκιμαντέρ και όλα τα μέσα που έχουν οι δημιουργικοί άνθρωποι να χρησιμοποιηθούν ως έξοδοι κινδύνου, επισήμανε.

Τη συζήτηση συντόνισε ο πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, σκηνοθέτης Άγγελος Κοβότσος.