9+1 πράγματα για τον ασυμβίβαστο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ

41χρόνια συμπληρώνονται από το θάνατο του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ. Μια από τις σημαντικότερες μορφές του μεταπολεμικού γερμανικού κινηματογράφου της δεκαετίας του ’70, καθώς βρίσκεται πίσω πάνω από 40 ταινίες μεγάλου μήκους, πολυάριθμες τηλεοπτικές παραγωγές και θεατρικά έργα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα πριν από τον πρόωρο θάνατό του σε ηλικία 37 ετών.

Το μοναδικό του στυλ συνδύαζε στοιχεία γερμανικού μελοδράματος, κλασικού Χόλυγουντ και πρωτοποριακού πειραματισμού και εξερευνούσε θέματα κοινωνικής αποξένωσης, εξουσίας και την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων της τότε εποχής.

Γεννήθηκε στις 31 Μάϊου του 1945 στο Μπαντ Βερισχόφεν της Γερμανίας μέσα σε μια καλλιεργημένη αστική οικογένεια, καθώς ο πατέρας του ήταν γιατρός. Παρόλα αυτά, είχε δύσκολα παιδικά χρόνια, όπως αναφέρει και ο ίδιος μέσα από συνεντεύξεις του, καθώς για ένα διάστημα αποχωρίστηκε την μητέρα του για να ζήσει με τους θείους του στην εξοχή, λόγω των δυσκολιών της εποχής, αλλά κι αργότερα ως παιδί χωρισμένων γονιών.

Αργότερα, στην ηλικία των 16 ετών αποφάσισε να εγκαταλείψει το σχολείο, για να μπορέσει να αφιερωθεί στην 7η τέχνη, δηλαδή τον κινηματογράφο, αφού είχε πάθος με αυτόν. Σπούδασε σε μια δραματική σχολή και η καριέρα του ξεκίνησε την δεκαετία του 1960 και ύστερα, όπου κινηματογράφησε μια πληθώρα ταινιών που τον ανέδειξαν σαν σκηνοθέτη κι όχι μόνο.

Ορισμένες από τις γνωστές ταινίες που άφησαν εποχή είναι «η αγάπη είναι πιο ψυχρή από τον θάνατο» (1969) καθώς είναι η πρώτη του μεγάλου μήκους, «τα πικρά δάκρυα της Πέτρα Φον Καντ» (1972), «ο φόβος τρώει τα σωθικά» (1974), «Ο γάμος της Μαρίας Μπράουν» (1978), «Querelle» (1982) κι άλλες αμέτρητες. 

Ο άνθρωπος αυτός, μια από τις σπουδαιότερες κινηματογραφικές φιγούρες του 20ου αιώνα, απεβίωσε σαν σήμερα κι έχω συγκεντρώσει 10 πράγματα που ίσως δεν γνωρίζετε γι’ αυτόν.

1.Η μητέρα του Φασμπίντερ, Λιζελόττε Έντερ, είχε βαθιά επιρροή στην ζωή του αλλά και στην καλλιτεχνική του πορεία καθώς έπαιξε σε πολλές από τις ταινίες του και είχε την πλήρης υποστήριξη της σε όλη την διάρκεια της ζωής του.

2.Ο Φασμπίντερ συχνά χρησιμοποιούσε ψευδώνυμα για τις διαφορετικές δημιουργικές του προσπάθειες, όπως για παράδειγμα «Franz Walsch», όπου αποκαλούσε τον εαυτό του περιστασιακά, όταν εργάζονταν σε θεατρικά έργα. Αυτά τα ψευδώνυμα τον βοήθησαν να αποστασιοποιηθεί από την δημόσια προσωπικότητά του.

3.Η αξιοσημείωτη παραγωγικότητα του σε συνδυασμό με την έντονη επιθυμία του για δημιουργία, τον οδήγησε να ολοκληρώνει την παραγωγή μερικών ταινιών του μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα και να εξερευνήσει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων και στυλ στα έργα του.

4.Ο Φασμπίντερ είχε πολύ δεμένο καστ ηθοποιών στις ταινίες του, γνωστό και ως “Fassbinder Family” (οικογένεια Φασμπίντερ). Μερικά αξιόλογα μέλη αυτού του καστ που εμφανίζονται στις ταινίες του είναι οι Hanna Schygulla, Irm Hermann, Kurt Raab, and Ulli Lommel.

5.Ο Φασμπίντερ είναι έντονα επηρεασμένος από το κοινωνικό και πολιτικό τοπίο της μεταπολεμικής Γερμανίας. Τα θέματα που θίγονται στις ταινίες του αφορούν τον φασισμό, τον ρατσισμό, τον σεξισμό, την βία καθώς και τα ναρκωτικά, την ομοφυλοφιλία, την προδοσία και την ζωή στο περιθώριο. Υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της δικαιοσύνης και συμμετείχε σε αριστερά πολιτικά κινήματα.

6.Το έργο του Φασμπίντερ κέρδισε διεθνή αναγνώριση κι έγινε εξέχουσα προσωπικότητα στο κίνημα του νέου γερμανικού κινηματογράφου. Οι ταινίες του έτυχαν μεγάλης εκτίμησης σε διάσημα φεστιβάλ κινηματογράφου κι έλαβε πολλές διακρίσεις και βραβεία κατά την διάρκεια της καριέρας του.

7. Παρά την καλλιτεχνική του επιτυχία, είχε μια ταραχώδη προσωπική ζωή διότι δυσκολευόταν να αποδεχθεί την σεξουαλική του ταυτότητα όντας ομοφυλόφιλος, και πάλεψε με τον εθισμό του στα ναρκωτικά και τις ουσίες. Παντρεύτηκε την Ίνγκριτ Κάβεν το 1970, όπου συμμετείχε σε αρκετές ταινίες του, αλλά το 1972 χώρισαν.

8.Ο Φασμπίντερ αμφισβητούσε τις συμβατικές τεχνικές αφήγησης, επιλέγοντας μη γραμμικές αφηγήσεις, αντισυμβατικό μοντάζ κι ένα ξεχωριστό οπτικό στυλ. Οι ταινίες του συχνά χαρακτηρίζονται από σκοτεινό χιούμορ, ειρωνεία και μια αίσθηση θεατρικότητας. Αυτά είναι που τον ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους σκηνοθέτες της γενιάς του.

9.Ήταν τελειομανής καθώς ήταν γνωστός για τις ατελείωτες ώρες γυρισμάτων με τα απαιτητικά προγράμματα παραγωγής. Συχνά κινηματογραφούσε πολλές ταινίες ταυτόχρονα, δουλεύοντας πολλές ώρες με ελάχιστα διαλείμματα. Αυτός ήταν και ο λόγος που κατόρθωσε μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα να παράξει μια τεράστια γκάμα ταινιών και να γίνει γνωστός στον κόσμο.

10.Πέθανε σε πολύ μικρή ηλικία καθώς ήταν μόλις 37 ετών. Ο πρόωρος θάνατός του οφείλεται στον συνδυασμό ναρκωτικών και καρδιακής ανεπάρκειας που τον οδήγησαν στο τέλος της ζωής του. Δίπλα του βρέθηκε το σενάριο που ετοίμαζε για την ζωή της πολωνογερμανίδας επαναστάτριας Ρόζα Λούξεμπουργκ.

Παρά την σύντομη καριέρα του, ο Φασμπίντερ άφησε ανεξίτηλο σημάδι στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Τα έργα του συνεχίζουν να φημίζονται για το καλλιτεχνικό τους όραμα, τον αιχμηρό κοινωνικό σχολιασμό και τις δυνατές ερμηνείες των ηθοποιών τους.

Ο πρόωρος θάνατος του ήταν μεγάλη απώλεια για την κινηματογραφική βιομηχανία, αλλά η κληρονομιά του παραμένει ζωντανή μέσα από του σπουδαίο έργο του.