«Από τι Είμαστε Φτιαγμένοι» – Ο έρωτας μέσα από το πρίσμα της αναπηρίας
Ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ που προβάλλεται απόψε στον Ολύμπιον, Σιαμάκ Ετεμάντη, μιλά στην Parallaxi
Το ντοκιμαντέρ «Από τι είμαστε φτιαγμένοι» πραγματεύεται την ιστορία του Άρη, ενός νεαρού τετραπληγικού φοιτητή ψυχολογίας, ο οποίος ξεκινά την πτυχιακή του στα στερεότυπα που περιβάλλουν τη σεξουαλικότητα των ατόμων με αναπηρία.
Τελικά, η έρευνά του μεταμορφώνεται σε ένα πενταετές προσωπικό ταξίδι.
Αναζητώντας απαντήσεις για την επιθυμία, την οικειότητα και τη σεξουαλικότητα, ο Άρης συναντά ανθρώπους που αλλάζουν την οπτική του: από την κωμικό Κατερίνα Βρανά μέχρι τον Δημήτρη Ζώρζο, τον πρώτο επαγγελματία σεξουαλικό βοηθό στην Ελλάδα, και από νεαρά ζευγάρια στα πρώτα τους βήματα μέχρι συντρόφους ζωής που βίωσαν την απώλεια.
Πραγματοποιώντας τη γενναία μετάβαση από το προσωπικό στο καθολικό, η ταινία αμφισβητεί στερεότυπα και επαναπροσδιορίζει τα όρια του τι θεωρείται επιθυμητό, ποθητό και αποδεκτό, προβαίνοντας σε μια εξερεύνηση του έρωτα και του ερωτικού σώματος μέσα από το πρίσμα της αναπηρίας.
Καθώς η ταινία μας φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα αφού πραγματεύεται ένα βαθιά κοινωνικό φαινόμενο, επικοινωνήσαμε με τον σκηνοθέτη Σιαμάκ Ετεμάντη, ο οποίος μας παραχώρησε από καρδιάς μια συνέντευξη για όλες τις πτυχές του ντοκιμαντέρ, ακόμα και για αυτές που δεν φαίνονται εκ πρώτης όψεως.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Πώς πήρατε την απόφαση να γυρίσετε αυτή την ταινία;
Η αφορμή ήταν η γνωριμία μου με τον Άρη Κατσούλη, το κεντρικό πρόσωπο του ντοκιμαντέρ. Ο Άρης, ως φοιτητής ψυχολογίας, μου είπε πως για την πτυχιακή του εργασία ήθελε να κάνει μια έρευνα σχετικά με τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις στην Ελλάδα για την ερωτική ζωή των αναπήρων. Αυτή η ιδέα, και ο υπέροχος χαρακτήρας του, ήταν το σημείο εκκίνησης για την ταινία.
Γιατί επιλέξατε συγκεκριμένα να προβάλετε το κομμάτι της σεξουαλικότητας, γιατί δηλαδή πιστεύετε ότι υπερέχει όλων των άλλων;
Η σεξουαλικότητα λειτουργεί ως αφετηρία για να αναδειχθούν όλες οι περιοριστικές διαστάσεις της αναπηρίας και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα ανάπηρα άτομα για μια ισότιμη ζωή στην Ελλάδα. Για να έχεις μια ικανοποιητική ερωτική ζωή, πρέπει πρώτα να έχεις μια κοινωνική ζωή. Κι εκεί ανοίγονται όλα τα ζητήματα: προσβασιμότητα, ορατότητα, κοινωνικές αντιλήψεις. Πιστεύω βαθιά πως όταν βλέπεις τον άλλον ερωτικά, τον αναγνωρίζεις ως απόλυτα ίσο.
Σας επηρέασαν καθόλου τα στερεότυπα που υπάρχουν γύρω από τα άτομα με αναπηρία;
Είναι συγκλονιστικό πόσο τα στερεότυπα επιμένουν, σαν μια διαρκής δοκιμασία συνείδησης, μια πορεία που ξεκινά από την αυτοπαρατήρηση και καταλήγει στην κοινωνική αντανάκλαση. Είναι μια ατέλειωτη σύγκρουση: πρώτα τα συναντάς μέσα σου και μετά τα βλέπεις να παίζουν τον ρόλο τους πάνω στα σώματα και τις ζωές όλων μας. Άλλωστε, αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που αποφασίσαμε με τον Άρη να κάνουμε αυτή την ταινία. Στη χώρα μας, όπως και σε όλες τις κοινωνίες, η μεγαλύτερη μειονότητα είναι τα ανάπηρα άτομα, σε ποσοστό που αγγίζει το 15%. Κι όμως, η σεξουαλικότητα και η αναπηρία συχνά αντιμετωπίζονται σαν δύο ασύμβατες έννοιες. Αυτή η λανθασμένη και περιοριστική αντίληψη δημιουργεί έντονο κοινωνικό στίγμα και οδηγεί πολλά άτομα με αναπηρία στην περιθωριοποίηση.
Τι μηνύματα ή προβληματισμούς θέλετε να προκαλέσετε στο κοινό σχετικά με την αναπηρία;
Η ταινία εξερευνά τον έρωτα μέσα από το πρίσμα της αναπηρίας. Φυσικά αγγίζει πολλά κοινωνικά ζητήματα, αλλά ο βασικός της στόχος είναι πιο συναισθηματικός και υπαρξιακός: η συντροφικότητα, η επιθυμία, η οικειότητα, μεγάλα θέματα της ζωής που μας αφορούν όλους, ανεξαρτήτως αναπηρίας.
Παράλληλα, μέσω της impact καμπάνιας θέλουμε να αναδείξουμε τα κοινωνικά ζητήματα που σχετίζονται με την αναπηρία και να προκαλέσουμε έναν ουσιαστικό δημόσιο διάλογο. Να μιλήσουμε ανοιχτά για όσα συνήθως μένουν στο περιθώριο, με σκοπό να αλλάξουμε οπτικές.
Υπάρχει κάτι που είδατε από διαφορετική σκοπιά, μετά την ενασχόληση σας με το θέμα;
Δεν είναι υπερβολή να πω πως η οπτική μου έχει αλλάξει σε όλα τα επίπεδα, και όχι μόνο σε όσα αφορούν την αγάπη και την οικειότητα. Η ενασχόληση με το θέμα, αλλά κυρίως η μακρόχρονη επαφή με όλους αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους που συμμετείχαν στην ταινία (τα γυρίσματα κράτησαν πέντε χρόνια) με έκανε να επανεξετάσω τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι το σώμα, την ψυχή και τον κόσμο γύρω μας.
Θεωρείτε ότι η κοινωνία είναι έτοιμη να δει και να αποδεχτεί μια ταινία που πραγματεύεται τόσο ανοιχτά αυτό το ζήτημα;
Θέλω να πιστεύω πως ναι. Αυτό, βέβαια, θα φανεί στην πράξη.
Πως πιστεύετε ότι τέτοιου είδους ταινίες μπορούν να αλλάξουν τον δημόσιο διάλογο για την σεξουαλικότητα και την αναπηρία;
Σίγουρα συμβάλλουν στο ζήτημα της ορατότητας. Και είναι μια ευχή, αλλά και μια ελπίδα, ότι, βγαίνοντας από μια προβολή, κάποιες εικόνες, κάποια συναισθήματα και κάποιες σκέψεις θα μείνουν μαζί σου. Έτσι, την επόμενη φορά που θα συναντήσεις έναν ανάπηρο συμπολίτη μας, να μην αγνοήσεις και την ερωτική του ή της υπόσταση.
Αν μπορούσατε να συνοψίσετε την ταινία σας σε μια φράση, ποια θα ήταν αυτή;
Ο έρωτας είναι ο απόλυτος εξισωτής.
Δεδομένου ότι η ταινία αποτελεί μέρος της καμπάνιας επιρροής (Impact Campaign), που στοχεύει η συγκεκριμένη καμπάνια και ποιες δράσεις περιλαμβάνει;
Η καμπάνια επιρροής (Impact Campaign) στοχεύει στην ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση του κοινού, και την αναδιαμόρφωση των κοινωνικών αντιλήψεων. Κεντρικός στόχος της είναι η προώθηση της ιδέας ότι ο έρωτας και η οικειότητα αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα για όλους. Η καμπάνια φιλοδοξεί να λειτουργήσει και ως μέσο ενθάρρυνσης και ενδυνάμωσης των αναπήρων ατόμων, για να εκφράσουν ανοιχτά την σεξουαλική ταυτότητά τους, διεκδικώντας ισότιμη αντιμετώπιση. Καθώς επίσης και στην αναγνώριση του ρόλου του σεξουαλικού βοηθού, ως μια βασική υπηρεσία. Στόχος είναι η καμπάνια να φτάσει στο ευρύτερο δυνατό κοινό, να δείξει ότι το ζήτημα αφορά όλους μας.
Η Impact Campaign είναι ένα σχετικά νέο και τολμηρό εργαλείο για τα ντοκιμαντέρ με έντονη κοινωνική ματιά, γιατί δίνει στην ταινία ζωή πέρα από την οθόνη. Δεν περιορίζεται στην προβολή, αλλά ανοίγει χώρο για συζήτηση, συνάντηση και πραγματική μετακίνηση σκέψης. Το ντοκιμαντέρ, ως κινηματογραφική μορφή, έχει τη δυνατότητα να αγγίζει βαθιά και να μένει. Όταν πλαισιώνεται από μια ουσιαστικά σχεδιασμένη καμπάνια επιρροής, η προβολή παύει να είναι μια παθητική εμπειρία και μετατρέπεται σε κάτι συλλογικό και βιωματικό, όπου το κοινό δεν παρακολουθεί απλώς, αλλά συμμετέχει ενεργά.
Πέρα από έντονη παρουσία στον ψηφιακό χώρο και social media η καμπάνια θα συνοδεύεται από μια σειρά εκδηλώσεων. Ορισμένα από αυτές θα συνδέονται άμεσα με τις προβολές του ντοκιμαντέρ, ενώ άλλες θα προηγούνται ή θα ακολουθούν την προβολή, προσφέροντας διαφορετικές ευκαιρίες για εμβάθυνση στο περιεχόμενο της ταινίας. Μέσω διαφόρων μορφών ομιλιών με τη συμμετοχή των προσώπων της ταινίας αλλά και με διαδραστικά workshops θα δημιουργείται ένας πιο άμεσο διάλογος με το κοινό, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή και την ανταλλαγή απόψεων γύρω από τα θέματα που τίθενται, μια διαδραστική και βιωματική εμπειρία που εμπλέκει το κοινό σε θέματα σεξουαλικότητας και αναπηρίας. Ανάλογα με την πόλη και τον χώρο προβολής, οι εκδηλώσεις θα προσαρμόζονται στις τοπικές ανάγκες και συνθήκες, ενισχύοντας έτσι την αλληλεπίδραση και την συνεργασία με την τοπική κοινότητα.
Από τι Είμαστε Φτιαγμένοι | Προβολή 15 Δεκεμβρίου στις 20.00 στο Ολύμπιον Διοργάνωση Impact Screening: Aegos Films, Νεανικό Πλάνο, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Με την υποστήριξη των: Creative Hub – ΕΚΚΟΜΕΔ, AVE S.A, Film Office Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Υπό την Αιγίδα του: Δήμου Θεσσαλονίκης Χορηγός Επικοινωνίας: ΕΡΤ
